Chỉ định thay khớp háng có hoặc không có xi măng pps

CHÆ ÑÒNH VAØ CHOÏN LÖÏA KHÔÙP NHAÂN TAÏO

COÙ HOAËC KHOÂNG XI MAÊNG

Wallob Samranvedhya1

Ngaøi John Charley1

ñaõ ñeà ra tieâu chuaån vaøng cho Thay khôùp haùng toaøn phaàn.

Nhöõng nguyeân taéc cuûa oâng bao goàm Thay khôùp nhaân taïo ít ma saùt (söû duïng polyethylene

vaø xi maêng xöông) vaø Loái vaøo maáu chuyeån (sinh cô hoïc toát hôn). Keát quaû theo doõi laâu daøi

treân 20 naêm cuûa khôùp haùng toaøn phaàn coù xi maêng thaät aán töôïng. Tuy nhieân, theá heä ñaàu tieân

cuûa khôùp coù xi maêng chaám döùt vôùi tyû leä moå laïi laø 30% ôû thôøi ñieåm 10 naêm sau. Khi chuùng

toâi so saùnh keát quaû cuûa phaàn chuoâi vaø phaàn oå coái cuûa khôùp coù xi maêng ôû thôøi ñieåm 10 vaø 15

naêm, chuùng toâi nhaän thaáy toác ñoä loûng phaàn oå coái gia taêng ñoät ngoät sau 15 naêm, trong khi tyû

leä loûng phaàn chuoâi taêng leân moät caùch töø töø. Caùc theá heä thöù 2 vaø 3 cuûa khôùp coù xi maêng giuùp

giaûm ñöôïc tyû leä loûng phaàn chuoâi xuoáng coøn 3-5% ôû thôøi ñieåm sau 10 naêm, nhöng tyû leä phaûi

moå laïi oå coái khoâng thay ñoåi maáy.

Khôùp haùng nhaân taïo khoâng xi maêng, loaïi coù loã ôû lôùp ngoaøi cuøng, ñöôïc phaùt trieån

nhaèm traùnh tình traïng caùc maûnh vuïn xi maêng vaø hieän töôïng tieâu xöông. Theá heä ñaàu tieân

cuûa khôùp khoâng söû duïng xi maêng mang laïi keát quaû keùm hôn so vôùi loaïi coù xi maêng do kieåu

thieát keá khoâng ñuû söùc choáng laïi caùc löïc doïc truïc vaø löïc xoay. Caùc theá heä sau cuûa khôùp

khoâng xi maêng ñaõ ñeà khaùng laïi toát hôn caùc löïc ôû khôùp haùng, ñaït ñöôïc ñoä coá ñònh ban ñaàu

vöõng, ít caùc vi cöû ñoäng hôn, nhôø vaäy giuùp cho xöông moïc len vaøo khôùp nhaân taïo toát vaø ñaït

ñöôïc ñoä vöõng chaéc. Khi xöông môùi ñaõ phaùt trieån ñöôïc vaøo trong khôùp nhaân taïo thì ñoä coá

ñònh cuûa loaïi khôùp khoâng xi maêng seõ vöõng laâu hôn loaïi coù xi maêng, ôû caû phaàn chuoâi xöông

ñuøi cuõng nhö phaàn oå coái. Söï coá ñònh phaàn oå coái cuûa khôùp khoâng xi maêng toát vaø ñaùng tin caäy

hôn loaïi khôùp coù xi maêng.

Söï löïa choïn söû duïng loaïi khôùp coù hay khoâng xi maêng coù theå ñöôïc xaùc ñònh bôûi:

1. Caùc bieán soá sô caáp vaø thöù caáp cuûa töøng ngöôøi beänh

2. Caùc bieán soá beân ngoaøi

3. Nghieân cöùu keát quaû cuoái cuøng

Caùc bieán soá sô caáp laø nhöõng yeáu toá caàn xem xeùt ñaàu tieân, goàm:

1. tuoåi:

> 70 => coù xi maêng

< 60 => khoâng xi maêng

2. quaõng ñôøi hy voïng coøn soáng cuûa beänh nhaân:

< 15 naêm => coù xi maêng

> 25 naêm => khoâng xi maêng

3. chaát löôïng xöông, khaû naêng xöông moïc vaøo khôùp nhaân taïo:

giaø hôn => coù xi maêng

loaõng xöông => coù xi maêng

1 Baùc só, Vieän Chaán thöông Chænh hình/ Institute of Orthopaedics, BV ña khoa Lerdsin/

Lerdsin General Hospital, Bangkok, Thaùi Lan