Chế định kháng cáo trong pháp luật phong kiến Việt Nam thời kỳ hậu Lê (Thế kỷ 15-Thế kỷ 18)

D P KHANG d o TDONG PHAP IUAT PHONG Klfc VI^ NAM

THdi Kl H^u LJ cnrf ri Av - iirf ri AvnD

Phap luat phong kien Vifit Nam thdi ki

hgu Lfi dd bao gom khd day dti quy

phgm difiu ehinh cac quan hfi xd hfii trong

ddi sdng xfi hfii tir hinh sy den dan sy, hdn

nhfin vfi gia dinh, td tyng, thgm chi ca cfic

vfin dfi lien quan dfin lugt hdnh chinh. Trong

cdc quy djnh vfi to tyng,*'' van dfi ve khdng

cdo da duoc dfi cgp. Tuy van cdn d hinh thirc

so khai nhat nhung nd ciing dd thfi hifin dupe

mdt sd npi dung eo ban so vdi cfic quy dinh

vfi khang cao trong phdp lual td lung hinh su

Viet Nam hifin nay.

Vific xtjr kifin, td chuc ea quan tai phdn

theo cac cfip ehinh quyfin trong bp may hanh

chinh nha nudc phong kifin thdi ki hau Le

cung nhu quyfin khang cao eiia cdc chu the

khang cao da dupe phap lufit thdi ki hau Lfi

ghi nhan cu the. "Nhan dan", "ngudi kifin

cao"... khi "ehua phyc tinh", "linh li cd difiu

gi biic bach" sfi thye hifin quyfin khdng eao,

quyfin phtie cao Ifin ca quan tfii phan cap trfin

true liep, cac chu thfi cd quyen khang cao

thyc hifin quyfin khang cao ciia minh tuong

ung vdi he thdng cac ca quan tai phdn dupe

Id chiic d ba cap: eo quan tai phfin d cac phti,

huyfin; eac thira ti va hifin ti; eae co quan tai

phan d kinh dd. Difiu 672 Qudc trifiu hinh

luat quy dinh nhan dan trong Id, trong huyfin

cd viec tranh chap kifin tyng nhau, vific rat

nhd dfin kien d xa quan, viee nhd dfin kifin d

ThS. NGO THANH XUYiN *

lfi quan, vifie trung den kifin d quan phu; cdc

quan ke trfin phdi xfil XIJT cho cfing bdng, cdn

vifie ldn thi phfii ifin kinh. Neu quan xd xti

dodn khdng hpp lfi thi kfiu Ifin quan huyfin,

quan huyfin xti dodn khdng hpp Ifi thi mdi

den kinh dfi tfiu bay.*^' Difiu 1 Thdng lfi vfi

khdm tyng trong Qudc trifiu khdm tyng difiu

ifi cd quy djnh cdc vific vfi rupng dal edng,

tu, hdn nhan, ldi sdn, ddnh nhau, ehiri nhau,

lien id, phan bifiu, phan md..., cdc vific sai

trai thudc vfi tap tyng, deu phdi eao trinh vdi

quan huyfin, phuc tham tai quan phii, khdng

giai quyet dupe thi phiic tham tai thira ti.

Neu cdn chua phue ttnh thi mdi phiic tham d

Ngu su dai.*'' Nfiu tinh li cd dieu gi biic

bach, chua dupe lam sang td, mdi eho khai

trinh, kfiu trinh d Chinh dudng.*'*' Cac vu dn

mang do thii sal, dfim sat, au sal dfiu cao

trinh d quan phii dfi ciing vdi quan huyen

khdm xet, phtJe tham tai thira ti, khdng giai

quyfil duac thi dfin Ngy sir dai, rdi mdi den

Chinh dudng. Nfiu sy vific lien quan dfin

ngudi lap cu thi cdo trinh d quan Phti

doan,*^' phiic thfim d quan Ngy sti, khdng

giai quyfit duoc thi dfin Chinh dudng.'

Tham chi, eae vu kifin da quy Lue bd, Ngy

sii ddi, Chinh dudng cdng minh da kham xet

xir an, nfiu chua phuc tinh thi cho vao ngay

* Vien l<hoa hpc phdp II

Bfi tu phdp

TAP CHl LUA T HOC s 6 8/2012