Cấu trúc cộng đồng người hoa hội an

CAU TRUC CONG DONG NGUdi HOA HOI AN

DUONG VAN HUY*

CUng vdi sU hinh thanh va phat

trien cua thUdng cang Hpi An -

thUdng cang ldn nha't Dang Trdng tfl ddu

theky 17, ngUdi Hda da di trU den Hpi An

tao thanh nhflng cum cfl dan, phd thfldng

gdi la Dudng nhdn phd (phd' ngfldi Hda).

Sau nay, ngfldi Hoa tang nhanh ve mat

dan so' cflng nhfl pham vi cfl tru d Hpi An

va da hinh thanh nen nhflng ddn vi td chflc

lien ket chat che va quy mo hdn nhfl cpng

ddng ngfldi Hda Minh HiiOng xd, td chflc

Bang, Hgi, v.v. Cac td chflc xa hpi ngfldi

Hoa nay van cdn tdn tai den ngay nay.

Hinh thanh pho ngifdi Hoa dau tien of

Hoi An

Theo nhfl sfl nghien cflu cua nhieu

chuyen gia nghien cflu ve ngfldi Hoa thi

ngfldi Hoa di cfl ra nfldc ngoai (hay Iflc

day) cd nhieu nguyen nhan khac nhau,

trong dd cd nhflng nguyen nhan ve tfl

nhien nhfl thien tai, benh dich, mat mfla,

V.V.; nguyen nhan ve mat xa hpi nhfl

chien tranh, boat dpng kinh te, v.v.<^>.

Trong dd, nguyen nhan chien tranh va

nha't la nhu cau lam an kinh te la nhflng

nguyen nhan chinh yeu khien cho ngUdi

Hoa di trfl ra hai ngoai. Mat khac, xet ve

mat Iflc hut tfl phia khu vflc ban dia thi

ngay tfl dau the ky 17, thdi ky cac Trinh

- Nguyen phan tranh, do nhu cau md

rong hoat dpng thUdng mai, tang ngudn

thu cho ngan sach de ddi phd vdi hp Trinh

d Dang Ngoai, chua Nguyen d Dang

Trong da cho phep thUdng khach Trung

Qudc va Nhat Ban den Idm an buon ban,

thiet lap phd'phUdng budn ban. Mat khac,

Dang Trong la vung dat mdi, dat dai mau

md, san vat phdng phu, thich hdp cho cac

boat dpng kinh te. Chinh vi vay, ngUdi

Hoa da khdng ngflng dd ve Dang Trong

dinh cfl, lap nghiep.

Viec hinh thanh cpng ddng ngfldi Hoa d

Hpi An dau tien phai ke den Phd ngudi

Hoa (hay phd' ngUdi Dudng). Vdi vi tri

thuan Idi cho boat dpng thUdng nghiep

cua Hpi An, ma nhieu thUdng nhan ngudi

Hoa cung nhu ngudi Nhat la nhflng

thfldng nhan ngoai qudc dau tien den dinh

cU, lap nen phd xa, tien hanh cac boat

dpng thUdng mai. Luc ban dau, thanh

phan cU dan chu yeu la nhflng thfldng

nhan, bao gdm hai loai chu yeu: mot loai

la nhflng thfldng khach vi gid mfla khdng

thuan, hoac do thUdng vu keo dai, khdng

kip gid mua thang 7 hoac thang 8 ve nUdc,

danh chiu d lai qua nam de chd ky gid

sang nam mdi ve Bac; loai thfl hai, la

nhflng ngfldi mud'n cu tru vinh vien hoac

Ths. Dudng Van Huy Vien Nghien cflu Dong Nam A