Cạnh tranh và rủi ro ngành ngân hàng: Nghiên cứu trường hợp Việt NamBáo cáo nghiên cứu khoa học cấp cơ sở / Hồ Thúy Ái, Phạm Thị Tuyết Trinh, Nguyễn Thị Hồng Vinh

NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG TP. HỒ CHÍ MINH

------------------------------------------------

BÁO CÁO NGHIÊN CỨU KHOA HỌC

CẤP CƠ SỞ

CẠNH TRANH VÀ RỦI RO NGÀNH NGÂN HÀNG: NGHIÊN

CỨU TRƯỜNG HỢP VIỆT NAM

CHỦ NHIỆM ĐỀ TÀI:

HỒ THÚY ÁI

TP. HỒ CHÍ MINH – THÁNG 7/2021

NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG TP. HỒ CHÍ MINH

------------------------------------------------

BÁO CÁO NGHIÊN CỨU KHOA HỌC

CẤP CƠ SỞ

CẠNH TRANH VÀ RỦI RO NGÀNH NGÂN HÀNG: NGHIÊN

CỨU TRƯỜNG HỢP VIỆT NAM

MÃ SỐ: .......................

Chủ nhiệm: TS. Hồ Thúy Ái

Thành viên: TS. Phạm Thị Tuyết Trinh

TS. Nguyễn Thị Hồng Vinh

TP. HỒ CHÍ MINH – THÁNG 7/2021

i

TÓM TẮT

Nghiên cứu này phân tích tác động của cạnh tranh đến rủi ro của các ngân

hàng thương mại Việt Nam thông qua tìm hiểu vai trò của quy mô hoạt động của các

ngân hàng. Dữ liệu quý trong thời gian từ Q1.2008 đến Q4.2019 được thu thập từ

báo cáo tài chính của 18 ngân hàng niêm yết và phương pháp hồi quy dữ liệu bảng

được sử dụng để tiến hành ước lượng. Kết quả nghiên cứu cho thấy cạnh tranh càng

tăng thì rủi ro các ngân hàng đối mặt càng cao nhưng quy mô hoạt động lại giúp các

ngân hàng ổn định lợi nhuận, giảm thiểu rủi ro. Một phát hiện mới và quan trọng

của nghiên cứu này là tác động của cạnh tranh lên rủi ro lại phụ thuộc vào chính quy

mô hoạt động của các ngân hàng. Quy mô hoạt động có vai trò xoa dịu ảnh hưởng

của cạnh tranh lên biến động lợi nhuận của các ngân hàng. Từ kết quả này, nghiên

cứu đưa ra một số gợi ý chính sách để cơ quan quản lý cạnh tranh của ngành ngân

hàng có thể tham khảo, giúp ngành ngân hàng hoạt động ổn định và phát triển bền

vững.

Từ khóa: cạnh tranh, rủi ro, quy mô, ngân hàng thương mại Việt Nam.

Mã phân loại JEL: G21, G28, D40

ii

Abstract: This study analyzes the impact of competition on the risk of

Vietnamese commercial banks by understanding the role of bank size. Quarterly data

for the period from Q1.2008 to Q4.2019 are collected from the financial statements

of 18 listed banks and the panel data regression method is employed to conduct the

estimation. Research results show that the higher the competition, the higher the risks

that banks face, but the scale of operations helps banks stabilize profits and reduce

risks. A new and important finding of this study is that the impact of competition on

risk depends on size of banks. Increase in bank size can ease the effect of competition

on banks’ profit volatility. From the results, some policy implications are suggested

to help the banking industry to operate stably and develop sustainably.

Key words: competition, risk, size, Vietnamese commercial banks.

JEL classification: G21, G28, D40

iii

MỤC LỤC

TÓM TẮT ....................................................................................................................i

MỤC LỤC ................................................................................................................. iii

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT................................................................................... v

DANH MỤC BẢNG ................................................................................................. vi

DANH MỤC HÌNH .................................................................................................. vi

CHƯƠNG 1. GIỚI THIỆU ......................................................................................... 1

1.1. Tính cấp thiết của đề tài .................................................................................... 1

1.2. Mục tiêu và nội dung nghiên cứu ..................................................................... 3

1.3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu .................................................................... 4

1.4. Điểm mới của nghiên cứu ................................................................................. 4

1.5. Cấu trúc của đề tài ............................................................................................. 5

CHƯƠNG 2. CƠ SỞ LÝ THUYẾT ........................................................................... 6

2.1. Lý thuyết về cạnh tranh và rủi ro ...................................................................... 6

2.2. Các nghiên cứu thực nghiệm về cạnh tranh và rủi ro của ngành ngân hàng .. 13

CHƯƠNG 3. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ...................................................... 17

3.1. Mô hình nghiên cứu ........................................................................................ 17

3.2. Dữ liệu nghiên cứu ......................................................................................... 20

CHƯƠNG 4. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ................................................................. 23

4.1. Hoạt động của các ngân hàng Việt Nam giai đoạn 2008-2019 ...................... 23