Cải cách giáo dục ở nhật bản trong thời kỳ minh trị và vai trò của nó.

CAI CACH GIAO DUC 0 NHAT BAN TRONG THOI KY MINH TRj

VA VAI TRO CUA NO

Co the ndi, giao due cd vai trd dac biet

quan trgng trong sir phat tridn kinh ta

- chi'nh trj - xa hdi cua mdi mgt qudc gia.

Nhat Ban, vao nhiing nam eudi thd ky XIX,

la nude da thuc hien thanh edng eai each

Minh Trj (1868 - 1912)) - mgt su kien trgng

dai, cd tfnh budc ngoat lam rang danh dat

nudc nay. Nhd thd, Nhat Ban da phat tridn

dat nudc theo con dudng hien dai hoa va

tranh dugc su xam luge eua cae nudc

phuang Tay vao thdi Can dai. Thanh qua vT

dai ay la su cgng hudng cua rat nhidu tac td,

Irong dd khdng thd khdng ka dan cdng cugc

"cdi cdch gido due" va "vai trd " to Idn ciia

nd. Cai each giao due d Nhat Ban trong thdi

ky Minh Trj da lam chan dgng, lung lay md

hinh giao due xua eu va anh hudng true tiep

dan viec dao tao ngudn nhan lire eho cdng

cude Duy Tan eiia qudc gia nay. Han thd,

cho dan ngay nay, nhtrng tu tuang eai each

do van cdn cd gia trj chidn luge cd y nghTa

Ihuc tidn rat sau sac. Khdng chf vdi Nhat

Ban, d Viet Nam da tang eudfng nhtrng ydu

td ndi luc, vide tim hiau cai each giao due d

eac nude trdn the gidi la dieu hat siic can

thiat trong cdng cude edng nghiep hoa - hien

dai hoa dat nude hien nay.

1. Xay dung he thong giao due kieu moi

Cung gidng nhu mdt so qudc gia chau A

khae, trudc nam 1868, Nhat Ban chju anh

hudng nang nd cua giao due Nho giao. Su

ben re eua he thdng giao due kieu eii nay hdt

sire sau dam trong xa hgi Nhat Ban lue bay

gid. Do dd, qua trinh dau tranh de di den mgt

TRAN THI TAM'

SU lot xae gan nhu hoan toan sang he thdng

giao due kieu mdi d thdi ky Minh Tri la mgt

qua trinh "khdng binh lang" va thang thi

eudi ciing da thudc ve nhtrng tu tudng cap

tien.

Cac nha lanh dao Minh Trj tir rat sdm da

nhan thirc rd tfnh phi tap trung va thidu tinh

chat che, thiau su td ehiic, quan ly ciia Nha

nudc trong md hinh giao due Nho giao nen

mudn su dung giao due nhu la mgt cdng cu

ciia su thdng nhat qude gia thdng qua nhtrng

thay ddi ve muc tieu va ngi dung day hgc.

Nhu ehung ta da biet, vao thdi Can dai,

trudc lan sdng van minh phuang Tay nhieu

qudc gia Chau A da khep minh trong tii dgng

dd rdi dua ddn he qua mat dge lap, chu

quydn va phai tranh dau sudt mdt thdi gian

dai de gianh lai nd. Rieng Nhat Ban, vdi sir

sang sudt eua dgi ngii cac nha lanh dao tai

hoa va tan tidn nhu: Iwakura, Fukuzawa

Yukichi... da sdm nhan thire dugc rang:

chfnh giao due la chia khoa bf mat cua sire

manh phuang Tay. Tir dd, Nhat Ban "phai

hgc tap rat nhidu ve cdng nghe, cae thiat che,

cac tu tudng cua phuang Tay va phat trien

mdt nang lire xa hdi trdn ea sd giao due de

hd trg cho mgt ndn kinh ta va xa hdi hien

dai" nham mue tidu "phii qude cudng binh"

(fukoku kyohei) vdi tinh than "bgc tap

phuang Tay, dudi kjp phuang Tay, di vugt

phucmg Tay" tren nen tang djnh hudng "ky

thuat phuang Tay. dao dire phuang Ddng"

Ttiac sT. Ktioa Licti sir, Tnrdng Dai hpc Ktioa hoc Hue

48 NGHIEN ecru OONG BflC fl. SO 7(101) 7-2009