Các thách thức trong triển khai chính phủ điện tử

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRUỜNG ĐẠI HỌC MỞ TP. HỒ CHÍ MINH

BÁO CÁO TỔNG KẾT ĐỀ TÀI

KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ CẤP TRƯỜNG

CÁC THÁCH THỨC TRONG TRIỂN KHAI CPĐT:

TRƯỜNG HỢP HẢI QUAN ĐIỆN TỬ VIỆT NAM

Mã số: T2012- 28-157

Chủ nhiệm đề tài: TS Nguyễn Quang Trung

TP. HCM, Tháng 6 năm 2015

Danh sách thành viên tham gia nghiên cứu đề tài:

STT Họ và tên Đơn vị công tác

1 Nguyễn Quang Trung Ban NC&PT ĐTTX - Trường Đại học Mở

TP.HCM

MỤC LỤC

Chương 1: GIỚI THIỆU TỔNG QUAN VỀ NGHIÊN CỨU 1

1.1 Bối cảnh của nghiên cứu 1

1.2 Tính cấp thiết của đề tài 2

1.3 Mục tiêu nghiên cứu 3

1.4 Câu hỏi nghiên cứu 3

1.5 Phạm vị nghiên cứu 3

1.6 Cấu trúc của nghiên cứu 3

Chương 2: THỬ THÁCH TRONG QUÁ TRÌNH TRIỂN KHAI CPĐT 5

2.1 Giới thiệu 5

2.1.1 Giới thiệu chung 5

1.1.1Giới thiệu về chính phủ điện tử và các giao dịch 5

2.2 Nhóm năng lực quản lý nhà nước (nhóm 1) 6

2.2.1 Yếu tố lãnh đạo 7

2.2.2 Kinh phí triển khai dự án 10

2.2.3 Chiến lược CPĐT 10

2.2.4 Năng lực điều hành của ủy ban dự án 12

2.2.5 Khung pháp lý 13

2.3 Nhóm cơ sở hạ tầng (nhóm 2) 13

2.3.1 Cơ sở hạ tầng CNTT 14

2.3.2 Trình độ CNTT của công dân 15

2.3.3 Vấn đề khoảng cách số 16

2.4.1 Nhóm điều kiện địa phương triển khai (nhóm 3) 17

Chương 3: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 20

3.1 Giới thiệu 20

3.2 Lý do chọn cách tiếp cận nghiên cứu tình huống và phân tích định tính 20

3.2.1 Phân biệt cách tiếp cận phân tích tình huống và phương pháp định tính 21

3.2.2 Lý do chọn cách tiếp cận nghiên cứu tình huống trong nghiên cứu này 21

3.2.3 Tại sao chọn phương pháp định tính cho nghiên cứu này 23

3.3. Thiết kế nghiên cứu 24

3.3.1 Các phương pháp thu thập dữ liệu chính 24

3.3.2.Nguồn dữ liệu và Quy trình nghiên cứu 26

3.3.3. Kỹ thuật thu thập và phân tích dữ liệu: 27

Chương 4: QUÁ TRÌNH TRIỂN KHAI HẢI QUAN ĐIỆN TỬ TẠI VIỆT

NAM 28

4.1 Giới thiệu 28

4.2 Tổng quan về quản lý cơ quan hải quan và các sáng kiến cải tiến 29

4.2.1 Dự án hệ thống tự động dữ liệu hải quan (ASYCUDA) 29

4.2.2 Dự án khai báo hải quan điện tử 30

4.2.3 Dự án thông quan điện tử 32

4.3. Thông quan Hải quan điện tử tại TPHCM 33

4.3.1 Khung pháp lý 33

4.3.2 Thiết kế lại của cơ cấu tổ chức, thủ tục và quy trình làm việc 35

4.3.3 Phối hợp công việc trong Chi cục Hải quan điện tử 39

4.4 Kết quả hoạt động và năng suất của Chi cục Hải quan điện tử giai đoạn 2005-

2009 41

4.4.1 Kết quả hoạt động 41

4.4.2 Năng suất nhân viên 42

4.5. Đóng của Chi cục Hải quan điện tử 45

4.6. Các trở lực trong quá trình triển khai hệ thống thông quan Hải quan điện tử 47

4.6.1 Chiến lược 47

4.6.2 Cơ chế phối hợp khi có Hải quan điện tử hoạt động 49

4.6.3 Yếu tố lãnh đạo 50

4.6.4 Yếu tố ngân sách 51

4.6.5 Ủy ban điều phối dự án 51

4.6.6 Yếu tố khung pháp lý 51

4.6.7 Cơ sở hạ tầng 52

4.6.8 Điều kiện kinh tế và văn hóa tại địa phương triển khai 55

4.7. Kết luận 55

Chương 5: HÀM Ý CHÍNH SÁCH VÀ HẠN CHẾ CỦA NGHIÊN CỨU 57

5.1 Năng lực nhà nước 57

5.2 Cơ sở hạ tầng 60

5.3 Điều kiện địa phương 62

TÀI LIỆU THAM KHẢO 65

DANH MỤC HÌNH

Trang

Hình 1 Khung phân tích nghiên cứu 19

Hình 2 Quy trình thực hiện nghiên cứu 27

Hình 3 Cơ cấu tổ chức quản lý hải quan 35

DANH MỤC BẢNG

Trang

Bảng 1 Tóm tắt sự khác biệt giữa phương pháp truyền

thống và phương pháp hải quan điện tử

38

Bảng 2 Hiệu suất của ngành Hải quan điện tử từ năm

2005-2009

41-42

Bảng 3 Năng suất của các chi cục hải quan trong cục

HQ TP.HCM

43

DANH MỤC CÁC THUẬT NGỮ VIẾT TẮT

APEC Diễn đàn Hợp tác Kinh tế châu Á - Thái Bình

Dương

ASEAN Hiệp hội các nước Đông Nam Á

ASYCUDA Hệ thống tự động hóa dữ liệu Hải quan

CPĐT CPĐT

CNTT CNTT

HQ. Tp.HCM Hải quan Tp. Hồ Chí Minh

OECD Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế

TCHQ TCHQ

TP.HCM Tp. Hồ chí Minh

UN Liên hợp Quốc

UNCTAD Tổ chức Liên hợp quốc về Thương mại và Phát

triển

UNDP Chương trình Phát triển Liên Hiệp Quốc

WTO Tổ chức Thương mại Thế giới