Thư viện tri thức trực tuyến
Kho tài liệu với 50,000+ tài liệu học thuật
© 2023 Siêu thị PDF - Kho tài liệu học thuật hàng đầu Việt Nam
Các loài thuộc chi mâm xôi dùng làm thuốc
Nội dung xem thử
Mô tả chi tiết
Cdc lodi thuoc chi Mam
Cay tvlam xdi Rubus alceaefoiius Pair
/ hi Mam xoi (Rubus) Id
I . mi5t chi Idn, phan hg
^^0^ Rosoideae, thuoc hg Hoa
Hong (Rosaceae). Phan Idn chi nay
CO than gS va gai nhgn gio'ng nhfl
hoa hing. Qua Mam xoi la dang qua
hgp ciia cdc qua hach nho. Chi Mam
xoi tren the gidi c6 khoang 200 loai.
Nhieu loai thufic chi Mfim x6i,
nhfl: Mam xoi Bac cflc Rubus
arcticus, Mfim x6i Himalaya i?u6us
armeniacus. Mam xoi chau Au
Rubus caesius. Mam xoi Trieu Tien
Rubus coreanus. Mam xoi do d My
Rubus strigosus, Mam xoi do chau
Au Rubus idaeus, Mam xoi den
Rubus occidentalis, Mam xoi vo
trfing hay Mam xoi phfldng Ta.y
Rubus leucodermis. Mam xoi Viet
Nam Rubus alceaefoiius...
Ten "Phuc bon tii" la vi thufi'c
trong y hoc co truyen da dflgc dCing
lau ddi, tuy nhien moi nfldc lai
dimg mot loai cay trong chi Mam
xoi de gpi la Phiic bon tfl nhfl:
• Tai Bdc My va chau Au dudi
ten Phuc bon tfl co 2 loai, thuoc
phan chi Idaeobatus: Phuc bin td
do Rubus idaeus L., tieng Anh la
red raspberry va Phuc bon tii" den
Rubus occidentalis L., tieng Anh
Ifi black raspberry.
• Tai Trung Quoc ten ggi Phuc
bon td la loai Rubus idaeus. Ngoai
ra con cd 2 loai eung gpi Phuc bon
tfl nhU: Loai Rubus parviflorus L.
trong phan chi Anoplobatus vd lodi
Rubus chigii Hu. trong phan chi
Idaeobatus.
(J Viet Nam lau nay vi thuo'c
Phuc bon td ta phai nhap tfl nUdc
ngoai.
Theo mpt so' tai lieu, chi Rubus
thuoc hp Hoa hong nfldc ta ed 50
loai, CO ca qua do, qua vang va qua
den, trong do 13 loai cd qua an
dugc va CO the dung lam thufi'c. Co
3 loai thuoc chi Mam soi (Rubus)
thudng dugc dCing lam thufi'c la:
Cay Mam xli hay con ggi la
Dum ngay, Diim ddm, Mac hu (Tay),
Co hu (Thai), Ghim bua (Dao), ten
khoa hpc Rubus alceaefoiius Poir.
Cay nay mgc d dfi cao tfl 500m
len den 1.700m. O nudc ta co tai
cac tinh Cao Bang, Lang Sdn, Ha
Giang, Lai Chau, Lao Cai, Sdn La,
Quang Ninh, Kon Tum, Gia Lai,
Lam Dong. Tren the gidi co d Trung
Quoc (Hai Nam, Quang Tay, Quang
Dfing), An Dp.
Cay Mam xfii loai cay nhd, mpc
trudn; than, canh, cuong la, cuong
hoa deu co gai nho cong. La mpc
so le, CO cuong ddi, phien la chia
thanh 5 thiiy khong deu, mat tren
la CO long nham, mat dfldi co long
mau xam hdi vang. Gum hoa thanh
chdm hay tu tan d ndch la, canh
hoa mau trang. Qua hinh cau, gom
nhieu qua hach nho, tao thdnh
dang mam xoi, khi chin mau do
tfldi, an dugc, co vi chua hoi nggt.
Thfldng ra hoa vao thang 3 - 4, ra
qua thang 6-7 .
Bp phan dung: Qua, canh la.
Khi qua chin, hai ve loai bd tap
cha't, phdi hoac sa'y khfi.
i
Vl thudc Phiic bon ttf
Thanh phan hda hoc: Qui
chfla cac acid hiJu cd (citric, mali)
salycilic) vd cae mufi'i eua acid do,
dfldng, pectin. Ld chfla tanin.
Qua Mfim xdi vi nggt, chua, tinh
binh vao hai kinh Can, Than; chfii
tri ich than, cfi' tinh diing chfla dit
tilu nhieu lan, tieu khong dm,*
hofic than hu dan din di tinh, lieti
dfldng. Trong nhan dan diing Idml
thuo'c bl can than, sinh tinh, chaa|
than hfl, liet dfldng, di tinh, lai
son. Dung rieng hofic dung phoi
hgp vdi Kim anh, Khdi tfl, Ba kich.
Lieu dung 6 - 12g dfldi dang thul(
sac, hoan. La cd vi nggt, nhat, rai
vao 2 kinh Gan, Ty; co tdc dui
hoat huyet khd fl, thanh nhiet, Idi
thap. Theo kinh nghiem dfin gianS
canh, la dfldc dung ldm thuo'c gidi?
nhiet, Idi tieu, hoat huylt, thfing'
mau chda an uong khong tidu,S
day bung. Lieu diing trong ngdy.'%
15 - 30g, sac uo'ng, Cdnh, Id phcfi
khfi lam tra, nau nfldc ufi'ng gitip
tieu hda.
6 Trung Quo'c (Theo Lam Nh^t
Xd trong Thanh thdo dugc • Phdc
Kiln 7.2006) cay nfiy con gpi Id
cay Lao ho bao. Bat nguyet bao. Ld
dfldc thu hoach quanh nfim, diing
chfla viem tuyln sfla, ke't hgp vdi
Hoang hoa dia dinh (Bo cong anh
Trung Quo'c, loai hoa vdng) moi
thd 30g, sdc udng. La va qua chiJa
viem gan cap tinh, can ty sUng to
dung 30g sfic uo'ng. Ld phfi'i hdp vdi
cay Nhap dia kim ngUu (Simgtrfiu)
sac dac, ngam chfla viem hpng,
dau rfing, O An Do qua diing ldm
thufi'c chfla benh dfii dam tre em.
La dugc dflng lam thuo'c dilu kinh,
gay say thai.
Cay Nga'y tia co ten khde Id
Nga'y la nho, Tu lui; ten khoa hoc
la Rubus parvifolius L (Rubus
triphyllus Thunb.). Cdy ndy co d
cdc tinh Cao Bfing, Lang Sdn, Bfic
Can, Thdi Nguyen, Ninh Binh,
Thanh Hda va thdnh pho Ha NgiTren th i gidi co d Trung Quo'c, An
Dp, Nhat Ban, Malaysia, Australia.
THUOC & S0C KHOE so 491 (01.01.2014)