Các hoạt động của Ngân hàng thế giới các nước thành viên và liên hệ thực tiễn Việt Nam.DOC

Lêi nãi ®Çu

Sau chiÕn tranh thÕ giíi lÇn thø hai, nÒn kinh tÕ ThÕ giíi bÞ tµn ph¸ hÕt søc

nÆng nÒ, ®Æc biÖt lµ ë c¸c níc tham chiÕn Ch©u ¢u. Tríc sù kiÖt quÖ ®ã, nh»m

kh«i phôc, vùc dËy nÒn kinh tÕ Ch©u ©u vµ t¹o ¶nh hëng vÒ nhiÒu mÆt t¹i ®©y Hoa

Kú ®· ®Ò xuÊt mét gi¶i ph¸p lªn Héi ®ång B¶o an Liªn HiÖp Quèc. Theo ®ã, c¸c

quèc gia trªn thÕ giíi mµ chñ yÕu lµ Hoa Kú sÏ viÖn trî vÒ kinh tÕ cho c¸c quèc

gia Ch©u ©u th«ng qua mét Tæ chøc tµi chÝnh – tiÒn tÖ ®îc gäi lµ Ng©n hµng t¸i

thiÕt vµ ph¸t triÓn thÕ giíi IBRD (hay cßn ®îc gäi lµ Ng©n hµng thÕ giíi). Víi

tiÒm n¨ng tµi chÝnh cña m×nh, Ng©n hµng thÕ giíi ®· kh«ng ngõng lín m¹nh vµ

ph¸t huy tÇm ¶nh hëng kh«ng chØ vÒ mÆt kinh tÕ mµ cßn can thiÖp tíi nhiÒu mÆt

chÝnh trÞ, x· héi cña c¸c quèc gia trªn thÕ giíi. Cã thÓ nãi, sù ra ®êi vµ ph¸t triÓn

cña Ng©n hµng thÕ giíi ®· trë thµnh mét sù cøu c¸nh cho kh«ng chØ c¸c quèc gia

t b¶n ph¸t triÓn ë ¢u ch©u, mµ nã cßn lµ mét liÒu thuèc h÷u hiÖu cho nÒn kinh tÕ

cña c¸c quèc gia thuéc ThÕ giíi thø ba trªn thÕ giíi, trong ®ã cã ViÖt Nam.

X¸c ®Þnh ®îc tÇm quan träng trong viÖc tận dụng và ph¸t huy ngoại lực đối

với việc phát triển kinh tế, nhóm nghiên cứu đã quyết định chọn đề tài: Tìm hiểu

về Ngân hàng thế giới. Với mục đích làm cho sinh viên kinh tế hiểu biết một cách

sâu rộng hơn về Tổ chức tài chính - tiền tệ lớn nhất hành tinh này, với mục tiêu

đẩy mạnh hơn nữa thu hút đầu tư nước ngoài vào Việt Nam. Nhóm nghiên cứu hy

vọng sẽ góp một phần công sức nhỏ bé của mình vào việc phát triển kinh tế nước

nhà.

Bài viết được kết cấu làm hai phần chính như sau:

Phần 1: Tổng quan về sự hình thành, hoạt động và phát triển của Ngân hang thế

giới.

Phần 2: Các hoạt động của Ngân hàng thế giới các nước thành viên và liên

hệ thực tiễn Việt Nam.

Tuy rằng, với sự say mê, miệt mài, nghiêm túc trong quá trình nghiên cứu

nhưng chúng tôi cũng không thể tránh được những khiếm khuyết đáng tiếc xảy ra

trong bài viết của mình. Nhóm tác giả rất mong nhận được ý kiến đóng góp từ phía

Cô giáo và các bạn. Chúng tôi xin chân thành cảm ơn.

1

Nhóm tác giả.

2

PhÇn mét

Tæng quan vÒ sù h×nh thµnh, ho¹t ®éng vµ

ph¸t triÓn cña Ng©n hµng thÕ giíi.

********************

Ch¬ng1: Bèi c¶nh quèc tÕ vµ sù ra ®êi cña tæ chøc

ng©n hµng thÕ giíi.

I – Tæng quan chung vÒ Ng©n hµng thÕ giíi.

Tập đoàn Ngân hàng thế giới là những tổ chức kinh doanh tài chính quốc tế

thuộc Liên hợp quốc, gồm Ngần hàng tái thiết và phát triển quốc tế, Hiệp hội phát

triển quốc tế và Công ty tài chính quốc tế. Chúng độc lập với nhau, bổ sung cho

nhau về nghiệp vụ, cấp lãnh đạo tương đối thống nhất. Các tổ chức này có hiệp

định riêng, luật lệ riêng và tài chính riêng. Ngân hàng tái thiết và phát triển quốc tế

và hiệp hội phát triển quốc tế và hiệp hội phát triển quốc tế có chung nhữn nhân

viên quản lý kinh doanh, công ty tài chính quốc tế có riêng nhân viên quản lý kinh

doanh.

Mục tiêu chung của các tổ chức này là: giúp các nước đang phát triển trong

số các nước hội viên nâng cao lực lượng sản xuất, thúc đẩy nền kinh tế của họ phát

triển và tiến bộ xã hội, xóa đói giảm nghèo, cải thiện và nâng cao đời sống nhân

dân. Nhiệm vụ của chúng là: cung cấp vốn, viện trợ kinh tế và kỹ thuật, thúc đẩy

đầu tư vào các nước đang phát triển từ các nguồn khác. Với mục tiêu chung ấy,

chức trách riêng của các tổ chức đó như: Ngân hàng tái thiết và phát triển quốc tế

chủ yếu cung cấp cho các nước đang phát triển các khoản vay trung hạn và dài

hạn, lãi suất chung thấp hơn lãi suất trên thị trường.

Hiệp hội phát triển quốc tế chỉ cung cấp cho các nước đang phát triển có thu

nhập thấp nhất các khoản vay ưu đãi dài hạn không lấy lãi; Công ty tài chính quốc

3

tế cho các xí nghiệp tư nhân của các nước đang phát triển vay vốn hoặc tham gia

đầu tư, lãi suất nói chung cao hơn hai loại lãi suất nói trên.

Ngoài ra, tập đoàn ngân hàng thế giới còn có hai cơ quan không làm nghiệp

vụ cho vay là: trung tâm giải quyết tranh chấp đầu tư quốc tế; Cơ quan bảo trợ đầu

tư nhiều bên.

II – bèi c¶nh ra ®êi vµ t«n chØ ho¹t ®éng cña ng©n

hµng thÕ giíi.

1. Sự ra đời và lập tổ chức tài chính quốc tế:

Hội nghị tài chính quốc tế đã được triệu tập. Năm 1929-1933 nổ ra khủng

hoảng kinh tế thế phương Tây. Cuộc khủng hoảng này làm cho nền kinh tế tư bản

chủ nghĩa càng xấu đi, thất nghiệp tăng lên, mâu thuẫn giữa các nước phát tôn chỉ

hoạt động của ngân hàng tái thiết và phát triển quốc tế ( IBRD):

Sau chiến tranh thế giới lần thứ nhất, nền kinh tế thế giới phát triển rất không

đều, mâu thuẫn giữa các nước phát triển ngày càng sâu sắc. Những nước này thi

hành chính sách bành trướng ra nước ngoài cả về chính trị, kinh tế và quân sự.

Trước tình hình ấy, một số nước đưa ra chủ trương thành triển ngày càng gay gắt,

phát xít Đức nhảy lên vũ đài và Chiến tranh thế giới thứ 2 bùng nổ.

Trong thời kỳ Thế chiến thứ 2, nền kinh tế Mỹ phát triển rất nhanh, Mỹ trở

thành nước mạnh nhất thế giới. Sau chiến tranh thế giới thứ 2, Mỹ bắt đầu lập ra tổ

chức tài chính quốc tế.

Tháng 11 năm 1943, Mỹ đưa ra ý kiến thành lập Ngân hàng tái thiết và phát

triển của Liên hợp quốc. Dụng ý của kiến nghị này là để nhiều nước phát triển

gánh vác nguồn vốn cho nhu cầu khôi phục và xây dựng kinh tế sau chiến tranh.

Mỹ đầu tư vào các nước thông qua Ngân hàng tái thiết và phát triển thì có thể

được Liên hợp quốc bảo trợ.

Tháng 4 năm 1944 họ đã ra tuyên bố chung về Quỹ tiền tệ quốc tế, đề ra tôn

chỉ và chính sách thành lập Quỹ tiền tệ quốc tế. Tuyên ngôn này lấy kiến nghị của

Mỹ về “ Quỹ bình ổn quốc tế làm cơ sở”. Tháng 7 năm 1944, Liên hiệp quốc triệu

tập hội nghị tài chính tiền tệ tại Brétơn Út thuộc tiểu bang Niu Hamơhaiơ của Mỹ.

Hội nghị này đã ký hiệp định Brétơn Út, quyết định thành lập quỹ tiền tệ quốc tế

và Ngân hàng tái thiết và phát triển quốc tế.

4

2. T«n chØ ho¹t ®éng cña Ng©n hµng thÕ giíi:

Ngân hàng tái thiết và phát triển quốc tế được thành lập tháng 12 năm 1945,

khai trương doanh nghiệp vào tháng 6 năm 1946. Tôn chỉ của Ngân hàng tái thiết

và phát triển quốc tế là:

► Thông qua đầu tư giúp đỡ các nước hội viên của ngân hàng khôi phục sản xuất và

xây dựng kinh tế trong nước gồm cả phục hồi kinh tế do chiến tranh tàn phá, và

khuyền khích các nước đang phát triển gia tăng các công trình sản xuất, khai thác

tài nguyên.

► Bằng phương thức bảo trợ hoặc tham gia cho vay tư nhân và đầu tư tư nhân, thúc

đẩy đầu tư tư nhân của nước ngoài, hoặc cung cấp vốn của ngân hàng cho sản xuất

và vốn ngân hàng huy động để bổ sung phần thiếu hụt của đầu tư tư nhân.

► Bằng phương thức khuyến khích đầu tư quốc tế và phát triển tài nguyên của các

nước hội viên để thúc đẩy mậu dịch quốc tế tăng trưởng đồng đều, lâu dài, cân đối

thu chi quốc tế, giúp các nước hội viên nâng cao hiệu quả sản xuất, mức sống của

nhân dân và cải thiện điều kiện lao động.

► Dùng khoản vay của chính ngân hàng hoặc bảo trợ cho vay và dàn xếp với các chủ

cho vay quốc tế khác để các dự án xây dựng bức thiết được ưu tiên thực thi.

► Khi thực hiện nghiệp vụ đầu tư quốc tế có chiếu cố thích đáng tình hình công

thương nghiệp trong nước của các nước hội viên, đặc biệt là những năm sau chiến

tranh, cần tập trung sức khôi phục sự phát triển kinh tế.

ch¬ng 2: c¬ cÊu tæ chøc cña ng©n hµng thÕ giíi.

I – Tæ chøc vµ qu¶n lý cña ng©n hµng thÕ giíi.

Ngân hàng thế giới có Hội đồng quản trị, Hội đồng giám đốc điều hành, một

chủ tịch ngân hàng, các quan chức các cấp và các nhân viên, phụ trách xử lý các

công tác quản lý nghiệp vụ và quản lý hành chính của ngân hàng.

1. Hội đồng quản trị:

Toàn bộ quyền lực Ngân hàng thế giới được giao cho hội đồng quản trị. Mỗi

nước thành viên của Ngân hàng cử một chánh ủy viên quản trị và một phó ủy viên

quản trị.

5

Hội đồng quản trị phải chọn cử một chánh ủy viên quản trị làm chủ tịch hội

đồng quản trị, mỗi năm triệu tập một lần hội nghị hàng năm của Hội đồng quản trị.

Hội đồng quản trị là cơ quan quyền lực cao nhất của Ngân hàng thế giới, nhưng

ngoài một số chức năng quyền hạn do Hôi đồng quản trị trực tiếp năm giữ ra, còn

thì ủy nhiệm cho Hội đồng giám đốc điều hành. Các chức năng quyền hạn do Hội

đồng quản trị thực hiện chủ yếu là: phê chuẩn việc kết nạp nước thành viên mới,

tăng hoặc giảm cổ phần ngân hàng, đình chỉ tư cách nước thành viên, giải quyết

tranh chấp nảy sinh do các giám đốc điều hành giải thích khác nhau về hiệp định

của ngân hàng, phê chuẩn hiệp định chính thức ký kết với các tổ chức quốc tế

khác, quyết định việc phân phối thu nhập ròng của ngân hàng, phê chuẩn việc tu

chỉnh hiệp định ngân hàng.

Hội đồng quản trị mỗi năm họp một lần, thường họp chung với Hội đồng

quản trị của tổ chức Quỹ tiền tệ quốc tế vào tháng 9 hoặc tháng 10 hàng năm.

Ngoài hội nghị hằng năm ra, Hội đồng quản trị hoặc Hội đồng giám đốc điều hành

thấy cần thiết thì có thể mở hội nghị đặc biệt. Nếu có năm trước thành viên hoặc

số nước thành viên chiếm 1/4 tổng số phiếu đề nghị Hội đồng giám đốc điều hành

phải lập tức triệu tập hội nghị Hội đồng quản trị Ngân hàng. Hội nghị Hội đồng

quản trị phải có số uỷ viên hội đồng quản trị đại diện cho 2/3 tổng số phiếu biểu

quyết tham dự mới được coi là hợp lệ.

Hội đồng quản trị phải tuân theo trình tự đã quy định, nếu uỷ viên giám đốc

điều hành cho rằng việc làm của họ phù hợp với lợi ích của Ngân hàng thì các

chánh uỷ viên quản trị trực tiếp bỏ phiếu biểu quyết về một vấn đề nhất định nào

đó, không cần triệu tập hội nghị Hội đồng quản trị.

2. Hội đồng giám đốc điều hành:

Hội đồng giám đốc điều hành là cơ quan phụ trách tổ chức nghiệp vụ hàng

ngày của ngân hàng, thực hiện chức năng, quyền hạn do Hội đồng quản trị giao

phó. Hội đồng giám đốc điều hành phụ trách xử lý nghiệp vụ ngân hàng, cho nên

nó phải thực hiện mọi quyền hạn mà Hội đồng quản trị ngân hàng giao cho. Ngân

hàng tái thiết và phát triển quốc tế quy định Hội đồng giám đốc điều hành có 12

người, uỷ viên Hội đồng giám đốc điều hành không kiêm nhiệm uỷ viên Hội đồng

quản trị. Hội đồng giám đốc điều hành do năm trước có cổ phần lớn nhất trong số

6

các nước thành viên của ngân hàng cử ra, mỗi bước một người, còn lại bảy người

do các nước thành viên khác bầu ra theo quy định. Từ ngày Ngân hàng thế giới

được thành lập tới nay, số nước tham gia Ngân hàng ngày càng tăng thêm, số uỷ

viên giám đốc điều hành của ngân hàng cũng có thể tăng lên, nhưng phải được Hội

đồng quản trị bỏ phiếu biểu quyết. Hiện nay, Hội đồng giám đốc điều hành của

Ngân hàng tái thiết và phát triển quốc tế đã tăng lên đến 21 người, trong đó năm

người do Mỹ, Anh, Pháp, Đức, Nhật cử ra, năm nước này có cổ phần lớn nhất

trong ngân hàng. Còn lại 16 người do các nước thành viên bầu ra.

Giám đốc điều hành cứ hai năm được cử lại hoặc bầu lại một lần. Các giám

đốc điều hành do các nước cử ra, biểu quyết theo số phiếu biểu quyết của nước

mình. Những giám đốc điều hành được bầu ra họ cộng lại. Nhưng mỗi phiếu của

của mỗi giám đốc điều hành này là một đơn vị thống nhất, đại biểu cho toàn bộ

quyền biểu quyết của những nước bầu ra họ, chứ không được xé lẻ ra. Hội nghị

Hội đồng giám đốc điều hành phải có số giám đốc điều hành đại biểu cho quá nửa

tổng số phiếu biểu quyết tham dự mới được coi là hợp lệ.

Mỗi giám đốc điều hành phải cử một phó giám đốc điều hành. Khi giám đốc

điều hành vắng mặt thì phó giám đốc điều hành thay mặt, thực hiện mọi quyền

hạn của giám đốc điều hành. Khi giám đốc điều hành có mặt tại Hội nghị thì phó

giám đốc điều hành cũng phải dự họp, nhưng không có quyền bỏ phiếu biểu quyết.

Hội đồng giám đốc điều hành làm việc tại trụ sở của ngân hàng ở Oasinhtơn. Quy

chế do Hội đồng quản trị soạn thảo quy định rằng, khi thảo luận đề nghị của những

nước thành viên không có người tham gia Hội đồng giám đốc điều hành, hoặc thảo

luận những vụ việc có ảnh hưởng đặc biệt đối với những thành viên đó, thì những

nước này phải cử một đại biểu tham dự hội nghị Hội đồng giám đốc điều hành.

Khi Hội đồng giám đốc điều hành thấy cần thiết thì có thể lập ra các tiểu ban,

thành viên của các tiểu ban không nhất thiết là uỷ viên quản trị, giám đốc điều

hành hoặc phó uỷ viên quản trị và phó giám đốc điều hành.

Hiệp định về Ngân hàng thế giới chỉ xác định một số nguyên tắc chung, Hội

đồng giám đốc điều hành có quyền điều chỉnh chính sách của ngân hàng thích ứng

với tình hình luôn luôn biến đổi. Hội đồng giám đốc điều hành xem xét và quyết

định đối với các kiến nghị của chủ tịch ngân hàng về các thế giới có lấy lãi, kỳ hạn

7