các giải pháp và phương hướng phát triển kinh tế trang trại ở nước ta

lêi nãi ®Çu

NhiÒu níc trªn thÕ giíi ®ang c¶i c¸ch hoÆc ®· ®æi míi nÒn kinh tÕ cña m×nh

theo m« h×nh kinh tÕ thÞ trêng cã sù ®iÒu tiÕt cña nhµ níc, nhng còng cßn cã sù

kh¸c nhau ë møc ®é ®iÒu tiÕt. Sù kh¸c nhau ®ã do chÕ ®é chÝnh trÞ, kinh tÕ – x·

héi vµ ®Æc ®iÓm cña mçi níc quyÕt ®Þnh. NÒn kinh tÕ ViÖt Nam ®ang ph¸t triÓn

theo híng võa coi träng vai trß kh¸ch quan cña c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ cña mäi

thµnh phÇn kinh tÕ, võa ph¸t huy vai trß quan träng cña ChÝng phñ. Nãi c¸ch

kh¸c, lµ nÒn kinh tÕ níc ta ®ang ®îc x©y ®ùng theo m« h×nh kinh tÕ thÞ trêng cã

sù qu¶n lý cña Nhµ níc theo ®Þnh híng XHCN. Cã thÓ kh¼ng ®Þnh ®©y lµ m«

h×nh kinh tÕ tèi u ë ViÖt Nam hiÖn nay v× nã ®¶m b¶o cho d©n giÇu, níc m¹nh,

x· héi c«ng b»ng – d©n chñ – v¨n minh, sù bÒn v÷ng cña m«i trêng sinh th¸i

vµ an ninh quèc gia.

Cho ®Õn nay, kinh tÕ ViÖt Nam s¶n xuÊt n«ng nghiÖp lµ chñ yÕu, n«ng

nghiÖp chiÕm vÞ trÝ träng yÕu trong c¬ cÊu kinh tÕ quèc d©n, thu hót h¬n 80%

d©n sè vµ 70% lùc lîng lao ®éng. Nhng khu vùc n«ng th«n níc ta vÉn ®øng tríc

thùc tr¹ng: thu nhËp thÊp – s¶n xuÊt kh«ng ph¸t triÓn – søc mua cña thÞ trêng

thÊp - ®Çu t thÊp. ChÝnh vßng luÈn quÈn nµy ngµy cµng h¹n chÕ qu¸ tr×nh chuyÓn

dÞch c¬ cÊu kinh tÕ n«ng th«n níc ta, ¶nh hëng tíi t¨ng trëng vµ ph¸t triÓn kinh

tÕ trong khu vùc n«ng th«n nãi riªng, cña c¶ níc nãi chung.Trong nh÷ng ®iÒu

kiÖn míi cña thêi ®¹i, cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh – tiÒn tÖ Ch©u ¸ ®· cã t¸c

®éng tiªu cùc ®Õn thÞ trêng Khu vùc vµ trong níc. LÜnh vùc n«ng nghiÖp ®îc coi

lµ mét lÜnh vùc Ýt chÞu ¶nh hëng cña cuéc khñng ho¶ng nhÊt. V× vËy, tÝch cùc

chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ n«ng th«n, ®Èy m¹nh ph¸t triÓn kinh tÕ n«ng nghiÖp

trong t×nh h×nh hiÖn nay cã ý nghÜa v« cïng to lín. Nh÷ng n¨m gÇn ®©y, ®Æc biÖt

sau h¬n 10 n¨m ®æi míi; cïng víi sù ®æi míi vµ ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ nãi

chung th× khu vùc kinh tÕ n«ng nghiÖp ®· cã nh÷ng chuyÓn biÕn hÕt søc quan

träng. Thµnh tùu næi bËt lµ s¶n xuÊt l¬ng thùc: tõ chç thiÕu ®ãi thêng xuyªn hµng

n¨m ph¶i nhËp khÈu l¬ng thùc, ViÖt Nam ®· v¬n lªn kh«ng nh÷ng tù tóc ®îc l-

¬ng thùc mµ cßn ®øng thø 2 trªn thÕ giíi vÒ xuÊt khÈu g¹o. Mét ®iÓm n÷a lµ sau

khi ChØ thÞ 100, NghÞ QuyÕt 10 vµ LuËt §Êt §ai ®îc ban hµnh th× Kinh tÕ Hé

n«ng d©n ®· trë thµnh ®¬n vÞ tù chñ, ®îc ph¸t triÓn m¹nh, gi¸ trÞ s¶n lîng n«ng

nghiÖp t¨ng ®¸ng kÓ. ë nhiÒu n¬i ®· xuÊt hiÖn m« h×nh trang tr¹i thuéc nhiÒu

lÜnh vùc nh: l©m nghiÖp, ch¨n nu«i, c©y c«ng nghiÖp, thuû s¶n … vµ thùc tÕ ®·

mang l¹i hiÖu qu¶ râ rÖt. ViÖc nghiªn cøu m« h×nh kinh tÕ míi trong n«ng

nghiÖp nãi chung, m« h×nh kinh tÕ trang tr¹i nãi riªng cã ý nghÜa lý luËn vµ thùc

tiÔn nh»m rót ra nh÷ng kÕt luËn vµ bµi häc kinh nghiÖm ®Ó ph¸t triÓn mét nÒn

n«ng nghiÖp hiÖn ®¹i vµ bÒn v÷ng, giÇu cã vµ v¨n minh mang ®Ëm tÝnh nh©n v¨n,

®ñ søc ®¸p øng nhu cÇu ®a d¹ng cña thÞ trêng trong níc vµ thÞ trêng xuÊt khÈu.

1

Tuy nhiªn ®ã míi chØ lµ thµnh qu¶ bíc ®Çu, thùc tÕ cßn nhiÒu vÊn ®Ò ®Æt ra

hÕt søc gay g¾t ®ßi hái nghiªn cøu vµ cã biÖn ph¸p cô thÓ, m« h×nh kinh tÕ cô thÓ

cã u ®iÓm næi tréi th× míi cã kh¶ n¨ng lµm tiÒn ®Ò thóc ®Èy qu¸ tr×nh c«ng

nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ n«ng th«n vµ n«ng nghiÖp níc ta tiÕp tôc tiÕn lªn.

M« h×nh kinh tÕ trang tr¹i ®· ®¸p øng phÇn nµo nh÷ng yªu cÇu ®Æt ra vµ

xem ra ngµy cµng cã vai trß quan träng trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn ë níc ta hiÖn

nay. §©y lµ mét vÊn ®Ò khã vµ míi l¹, mÆc dï ®· cã nhiÒu cè g¾ng song do cã

nhiÒu h¹n chÕ nªn b¶n ®Ò ¸n nµy kh«ng tr¸nh khái ®îc nh÷ng thiÕu sãt, kÝnh

mong thµy gi¸o gãp ý vµ bæ sung ®Ó ®Ò ¸n hoµn thiÖn h¬n. §Ò ¸n nµy ®îc chia

lµm 3 phÇn:

PhÇn thø nhÊt : Nh÷ng vÊn ®Ò chung vÒ kinh tÕ trang tr¹i

PhÇn thø hai : C¸c vÊn ®Ò cßn tån t¹i cña kinh tÕ trang tr¹i ë níc ta

PhÇn thø ba : C¸c gi¶i ph¸p vµ ph¬ng híng ph¸t triÓn kinh tÕ trang tr¹i ë

níc ta

Qua bµi viÕt nµy em xin göi lêi c¶m ¬n ch©n thµnh ®Õn thÇy gi¸o: NguyÔn

M¹nh Qu©n – gi¶ng viªn m«n Qu¶n trÞ doanh nghiÖp võa vµ nhá ®· tËn t×nh chØ

b¶o, gióp ®ì em hoµn thµnh bµi viÕt nµy.

Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n !

PhÇn I: Nh÷ng v©n ®Ò chung

vÒ kinh tÕ trang tr¹i

I. Tæng quan vÒ kinh tÕ trang tr¹i.

1. VÞ trÝ vµ vai trß cña n«ng nghiÖp vµ kinh tÕ n«ng th«n.

Víi chñ tr¬ng chÝnh s¸ch cña §¶ng vµ Nhµ níc ta lu«n lu«n coi träng, t¹o

®iÒu kiÖn cho c¸c h×nh thøc kinh tÕ míi ph¸t triÓn, lµm nÒn t¶ng cho sù ph¸t triÓn

kinh tÕ – x· héi vµ æn ®Þnh ®êi sèng nh©n d©n. Sau h¬n 10 n¨m ®æi míi, víi

viÖc thùc thi hµng lo¹t chñ tr¬ng, chÝnh s¸ch, c¬ chÕ qu¶n lý cña §¶ng vµ Nhµ n￾íc, nÒn kinh tÕ níc ta ®· ®¹t ®îc nh÷ng thµnh tùu ®¸ng kÓ ë nhiÒu mÆt: ®Êt níc

tho¸t ra khái khñng ho¶ng kinh tÕ – x· héi, t¹o tiÒn ®Ò bíc vµo giai ®o¹n ph¸t

2

triÓn míi; ®Èy m¹nh C«ng nghiÖp ho¸ - HiÖn ®¹i ho¸ (CNH – H§H) ®Êt níc,

n©ng cao vÞ thÕ cña ViÖt nam trªn trêng quèc tÕ.

 Vai trß

N«ng nghiÖp vµ n«ng th«n vÉn tiÕp tôc ®ãng vai trß lµ nÒn t¶ng cho sù ph¸t

triÓn kinh tÕ – x· héi cña ViÖt Nam c¶ tríc m¾t còng nh l©u dµi, n¬i mµ kinh tÕ

n«ng nghiÖp n«ng th«n ®ãng gãp kho¶ng 40% GDP, gÇn 40% kim ng¹ch xuÊt

khÈu, t¹o viÖc lµm vµ thu nhËp cho kho¶ng 80% d©n sè vµ h¬n 70% lao ®éng

hiÖn ®ang sèng ë n«ng th«n. MÆt kh¸c, ph¸t triÓn n«ng nghiÖp tuy sinh lêi Ýt nh￾ng cùc kú quan träng chiÕn lîc ®èi sù ph¸t triÓn æn ®Þnh l©u dµi vµ bÒn v÷ng cña

®Êt níc. Cã ph¸t triÓn n«ng nghiÖp toµn diÖn míi ®¶m b¶o an ninh l¬ng thùc

quèc gia, ®¸p øng nhu cÇu nguyªn vËt liÖu cho c«ng nghiÖp chÕ biÕn ngµy cµng

cã nhiÒu s¶n phÈm xuÊt khÈu, sö dông t¬ng ®èi cã hiÖu qu¶ c¸c nguån lùc nhµn

rçi nh vèn vµ lao ®éng trong n«ng nghiÖp.

Tõ ®ã cã thÓ kh¼ng ®Þnh vÞ trÝ cña n«ng nghiÖp vµ kinh tÕ n«ng th«n trong

chÝnh s¸ch ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi lµ rÊt quan träng; nh»m ®¶m b¶o an ninh,

l¬ng thùc gãp phÇn æn ®Þnh kinh tÕ – x· héi, gi¶i quyÕt viÖc lµm vµ t¨ng thu

nhËp cho ngêi lao ®éng, ph¸t huy tiÒm n¨ng ®Êt ®ai trong n«ng nghiÖp ngµy cµng

hiÖu qu¶ h¬n.

Bªn c¹nh ®ã, ph¸t triÓn n«ng nghiÖp vµ kinh tÕ n«ng th«n chóng ta sÏ gi¶m

®îc søc Ðp cña 2 vÊn ®Ò ngµy cµng gay g¾t ë n«ng th«n hiÖn nay lµ thiÕu vÖc lµm

vµ sù chªnh lÖch giÇu nghÌo gi÷a n«ng th«n vµ thµnh thÞ. Do vËy, ®Çu t ph¸t triÓn

n«ng nghiÖp n«ng th«n cã ý nghÜa ®Æc biÖt quan träng trong viÖc b¶o ®¶m c«ng

b»ng, d©n chñ trong x· héi vµ an ninh quèc gia.

Cïng víi viÖc ®æi míi, trong lÜnh vùc n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n hiÖn nay

cã thÓ thÊy nh÷ng chuyÓn biÕn tÝch cùc, cã nh÷ng hiÖu qu¶ ®¸ng kÓ: c¨n b¶n lµm

thay ®æi h¼n bé mÆt n«ng nghiÖp n«ng th«n ë níc ta vµ ®ang cã nh÷ng bíc ph¸t

triÓn míi nh gi¶i quyÕt ®îc c¬ b¶n vÊn ®Ò l¬ng thùc, kh«ng chØ nhu cÇu l¬ng

thùc thêng xuyªn vµ cã dù tr÷ mµ cßn xuÊt khÈu hµng triÖu tÊn g¹o mçi n¨m. S¶n

xuÊt n«ng nghiÖp cã sù t¨ng trëng liªn tôc c¶ vÒ diÖn tÝch, n¨ng suÊt vµ chÊt l￾îng. C¬ cÊu ngµnh nghÒ n«ng nghiÖp ®· b¾t ®Çu chuyÓn dÞch theo híng s¶n xuÊt

hµng ho¸, c¬ së h¹ tÇng ®· vµ ®ang ®îc n©ng cÊp vµ x©y míi; c¸c ch¬ng tr×nh

xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo, t¹o viÖc lµm cho ngêi lao ®éng, vÊn ®Ò ®Þnh canh ®Þnh c …

®ang ®îc triÓn khai, tõng bíc t¹o ®µ cho n«ng nghiÖp n«ng th«n ph¸t triÓn vµ ®¸p

øng nguyÖn väng cña ®«ng ®¶o bµ con n«ng d©n.

 NhËn xÐt

N«ng nghiÖp níc ta lµ khu vùc kinh tÕ truyÒn thèng, tËp trung tuyÖt ®¹i ®a

sè lao ®éng cña x· héi; nã chÞu ¶nh hëng to lín cña ®iÒu kiÖn ®Êt ®ai, khÝ hËu vµ

lµ khu vùc duy nhÊt s¶n xuÊt ra l¬ng thùc – thùc phÈm. Do nh÷ng ®Æc ®iÓm næi

bËt ®ã; kinh tÕ n«ng nghiÖp cã ý nghÜa to lín víi sù ph¸t triÓn cña toµn bé nÒn

3