Bộ máy quản lý tại cty tạp phẩm và bảo hộ lao động

Chuyªn ®Ò thùc tËp S/v: Vò Quang Minh - QLKT 39A

PhÇn më ®Çu

Ngµy nay, níc ta ®ang tõng bíc ph¸t triÓn vµ hoµn thiÖn mét nÒn kinh tÕ

thÞ trêng ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa. §iÒu nµy ®Æt ra cho c¸c doanh nghiÖp

hµng lo¹t c¸c vÊn ®Ò cÇn ph¶i thay ®æi vµ hoµn thiÖn. Trong c¸c vÊn ®Ò ®îc ®Æt

ra ®èi víi c¸c doanh nghiÖp th× viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña bé m¸y

qu¶n lý doanh nghiÖp lµ mét trong nh÷ng vÊn ®Ò næi cém, hÕt søc phøc t¹p vµ

quan träng.

Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng th× hiÖu qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh

cña c¸c doanh nghiÖp ®îc x¸c ®Þnh lµ hiÖu qu¶ kinh tÕ x· héi cña c¸c ho¹t ®éng

®ã. Nh×n chung, môc tiªu cña mét doanh nghiÖp ho¹t ®éng trong nÒn kinh tÕ thÞ

trêng lµ lîi nhuËn tèi ®a. Trong khi ®ã, hiÖu qu¶ kinh tÕ x· héi, viÖc tèi ®a ho¸

lîi nhuËn cña c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cã ®¹t ®îc hay kh«ng lµ phô

thuéc rÊt nhiÒu yÕu tè, trong ®ã yÕu tè hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña bé m¸y qu¶n lý

doanh nghiÖp lµ mét yÕu tè c¬ b¶n vµ mang tÝnh quyÕt ®Þnh.

Trong khi ®ã ë níc ta, ¶nh hëng cña c¬ chÕ kinh tÕ cò vÉn cßn tån t¹i xÐt

ë nhiÒu gãc ®é. C¸c ¶nh hëng nµy thêng mang tÝnh tiªu cùc, ®Æc biÖt lµ trong

lÜnh vùc qu¶n lý vµ tõ ®ã ¶nh hëng tíi hiÖu qu¶ cña ho¹t ®éng s¶n xuÊt, kinh

doanh.

Trong thùc tÕ, bé m¸y qu¶n lý doanh nghiÖp ë níc ta ®îc ®¸nh gi¸ thÊp

h¬n so víi bé m¸y qu¶n lý doanh nghiÖp cña c¸c níc cã nÒn kinh tÕ thÞ trêng

ph¸t triÓn cao vÒ hiÖu qu¶ ho¹t ®éng. Do ®ã, trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ toµn

cÇu, c¹nh tranh khèc liÖt th× vÊn ®Ò n©ng cao hiÖu qu¶ cña bé m¸y qu¶n lý cô

thÓ h¬n lµ hoµn thiÖn bé m¸y qu¶n lý doanh nghiÖp lµ mét vÊn ®Ò hÕt søc cÊp

b¸ch vµ quan träng ®èi víi c¸c doanh nghiÖp níc ta ngµy nay.

Hoµn thiÖn bé m¸y qu¶n lý doanh nghiÖp cã c¸c néi dung lµ:

- Hoµn thiÖn c¬ cÊu bé m¸y.

- Hoµn thiÖn c«ng t¸c c¸n bé.

- Hoµn thiÖn c¬ chÕ qu¶n lý.

Ta thÊy r»ng hoµn thiÖn bé m¸y qu¶n lý doanh nghiÖp lµ mét c«ng viÖc

hÕt søc phøc t¹p ®ßi hái ph¶i thùc hiÖn tõng bíc vµ ph¶i cã mét sù nghiªn cøu

tû mØ, khoa häc.

Trang 1

Chuyªn ®Ò thùc tËp S/v: Vò Quang Minh - QLKT 39A

Lµ mét sinh viªn khoa Khoa häc qu¶n lý, chuyªn ngµnh qu¶n lý kinh tÕ,

sau mét thêi gian häc tËp vµ nghiªn cøu t¹i trêng vµ thùc tËp t¹i C«ng ty T¹p

phÈm vµ B¶o hé lao ®éng - Bé Th¬ng m¹i, em lùa chän ®Ò tµi thùc tËp chuyªn

®Ò cña m×nh lµ: "Hoµn thiÖn bé m¸y qu¶n lý t¹i C«ng ty T¹p phÈm vµ B¶o

hé lao ®éng".

Do tr×nh ®é vµ tµi liÖu cßn h¹n chÕ nªn b¸o c¸o thùc tËp chuyªn ®Ò nµy

cña em kh«ng thÓ tr¸nh khái sai sãt vµ thiÕt sãt, rÊt mong ®îc c¸c thÇy c« gi¸o

cho ý kiÕn nhËn xÐt ®Ó em cã thÓ hiÓu vÊn ®Ò ®Çy ®ñ h¬n n÷a.

Em xin ch©n thµnh c¸m ¬n thÇy, c« gi¸o, c« gi¸o híng dÉn: TiÕn sÜ

NguyÔn ThÞ Ngäc HuyÒn vµ c¸c c« chó trong C«ng ty T¹p phÈm vµ b¶o hé lao

®éng gióp ®ì em hoµn thµnh b¶n b¸o c¸o thùc tËp chuyªn ®Ò nµy.

Hµ Néi, ngµy th¸ng n¨m 2001

Sinh viªn thùc hiÖn

Vò Quang Minh

Trang 2

Chuyªn ®Ò thùc tËp S/v: Vò Quang Minh - QLKT 39A

Ch¬ng I

Lý luËn c¬ b¶n vÒ bé m¸y qu¶n lý doanh nghiÖp

I. Bé m¸y qu¶n lý vµ c¬ cÊu tæ chøc cña doanh nghiÖp.

1. Bé m¸y qu¶n lý doanh nghiÖp.

1.1. Kh¸i niÖm bé m¸y qu¶n lý doanh nghiÖp.

a. Bé m¸y qu¶n lý doanh nghiÖp lµ g×?

Ta ®· biÕt, qu¶n lý lµ sù t¸c ®éng liªn tôc, cã tæ chøc, híng ®Ých cña chñ

thÓ qu¶n lý lªn ®èi têng qu¶n lý nh»m ®¹t ®îc môc tiªu qu¶n lý ®Ò ra trong ®iÒu

kiÖn biÕn ®æi cña m«i trêng.

Trong mét doanh nghiÖp ta thÊy sù qu¶n lý lµ hÕt søc phøc t¹p bëi v×:

- TÝnh chÊt c«ng viÖc cña mét doanh nghiÖp lµ rÊt ®a d¹ng vµ phøc t¹p.

- Thùc chÊt cña qu¶n lý doanh nghiÖp lµ qu¶n lý con ngêi mµ con ngêi

th× rÊt phøc t¹p.

- M«i trêng doanh nghiÖp lu«n lu«n biÕn ®æi tõng ngµy, tõng giê...

VËy viÖc t¸c ®éng liªn tôc lªn ®èi tîng qu¶n lý nh»m ®¹t ®îc môc tiªu

cña qu¶n lý doanh nghiÖp kh«ng thÓ chØ do mét ngêi ®¶m nhËn mµ ta cÇn ph¶i

chia t¸ch c¸c c«ng viÖc, ®èi tîng qu¶n lý ra ®Ó ph©n chia mçi nhµ qu¶n lý thùc

hiÖn qu¶n lý mét phÇn c«ng viÖc vµ mét phÇn ®èi tîng. Tuy nhiªnm ®Ó ®¶m b¶o

tÝnh chÝnh thÓ, híng tíi môc tiªu chung cña doanh nghiÖp th× c¸c bé phËn ph¶i

cã c¸c mèi quan hÖ chÆt chÏ víi nhau vµ tõ ®ã h×nh thµnh kh¸i niÖm bé m¸y

qu¶n lý doanh nghiÖp.

Bé m¸y qu¶n lý doanh nghiÖp lµ tËp hîp c¸c bé phËn, ph©n hÖ víi tr¸ch

nhiÖm vµ quyÒn h¹n nhÊt ®Þnh ®îc ph©n c«ng thùc hiÖn c¸c chøc n¨ng qu¶n lý.

b. TÝnh chÊt cña bé m¸y qu¶n lý doanh nghiÖp.

Bé m¸y qu¶n lý doanh nghiÖp cã c¸c tÝnh chÊt sau:

- TÝnh ®a d¹ng:

§èi víi mçi doanh nghiÖp, do tÝnh chÊt riªng vÒ ngµnh nghÒ kinh doanh,

lÜnh vùc kinh doanh, môc ®Ých, môc tiªu, quy m« ho¹t ®éng, thÞ trêng... tõ ®ã

viÖc qu¶n lý mçi doanh nghiÖp lµ cã nh÷ng ®iÓm kh¸c nhau nhÊt ®Þnh vµ v× vËy

Trang 3

Chuyªn ®Ò thùc tËp S/v: Vò Quang Minh - QLKT 39A

bé m¸y qu¶n lý doanh nghiÖp kh«ng ®ång nhÊt ®èi víi mäi doanh nghiÖp mµ

chóng rÊt ®a d¹ng, phô thuéc vµo tÝnh chÊt cña mçi doanh nghiÖp.

- TÝnh c©n b»ng ®éng:

XÐt trong mét kho¶ng thêi gian nhÊt ®Þnh, ch¼ng h¹n mét giai ®o¹n chiÕn

lîc th× bé m¸y qu¶n lý doanh nghiÖp cã thÓ cã tr¹ng th¸i c©n b»ng t¹m thêi. Tuy

nhiªn nÕu nh×n nhËn bé m¸y qu¶n lý doanh nghiÖp trong toµn bé qu¸ tr×nh ph¸t

triÓn cña doanh nghiÖp th× ta thÊy bé m¸y qu¶n lý doanh nghiÖp lu«n biÕn ®«Ø

®Ó phï hîp víi nh÷ng biÕn ®æi cña doanh nghiÖp vµ m«i trêng.

- TÝnh hÖ thèng.

Trong bé m¸y qu¶n lý doanh nghiÖp cã c¸c bé phËn, ph©n hÖ. Mçi bé

phËn, ph©n hÖ ®¶m nhiÖm mét chøc n¨ng qu¶n lý nhÊt ®Þnh vµ v× vËt h×nh thµnh

c¸c cÊp bËc qu¶n lý trong bé m¸y. C¸c bé phËn, ph©n hÖ kh«ng ho¹t ®éng mét

c¸ch hoµn toµn riªng biÖt mµ chóng cã mçi liªn hÖ chÆt chÏ víi nhau t¹o thµnh

mét chØnh thÓ bé m¸y.

c. Vai trß cña bé m¸y qu¶n lý doanh nghiÖp.

Trong mét hÖ thèng lµ mét doanh nghiÖp ta thÊy r»ng bé m¸y qu¶n lý

®ãng vai trß lµ chñ thÓ qu¶n lý, thùc hiÖn c¸c t¸c ®éng híng ®Ých tíi ®èi tîng vµ

kh¸ch thÓ cña doanh nghiÖp nh»m ®¹t ®îc môc tiªu cña doanh nghiÖp ®· ®Ò ra.

V× vËy vai trß cña bé m¸y qu¶n lý doanh nghiÖp lµ hÕt søc quan träng cô thÓ lµ:

Bé m¸y qu¶n lý doanh nghiÖp thùc hiÖn c¸c chøc n¨ng qu¶n lý doanh

nghiÖp bao gåm c¸c chøc n¨ng qu¶n lý xÐt theo qu¸ tr×nh lµ: kÕ ho¹ch, tæ chøc,

®iÒu hµnh, kiÓm tra vµ c¸c chøc n¨ng qu¶n lý ph©n chia theo lÜnh vùc qu¶n lý

nh: Tµi chÝnh, nh©n lùc, s¶n xuÊt, Marketing, nghiªn cøu vµ ph¸t triÓn...

Trong mét sè doanh nghiÖp th× bé m¸y qu¶n lý doanh nghiÖp cã vai trß

quyÕt ®Þnh tíi sù tån t¹i, ph¸t triÓn hoÆc diÖt vong cña doanh nghiÖp, nã ®îc coi

lµ mét c¬ quan ®Çu n·o ®iÒu khiÓn mäi ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp, phèi hîp

ho¹t ®éng gi÷a c¸c bé phËn, t¸c ®éng tíi ngêi lao ®éng vµ tõ ®ã t¸c ®éng ®Õn

n¨ng suÊt lao ®éng cña doanh nghiÖp.

1.2. CÊu tróc cña bé m¸y qu¶n lý doanh nghiÖp.

Bé m¸y qu¶n lý doanh nghiÖp bao gåm ba yÕu tè c¬ b¶n lµ: C¬ cÊu tæ

chøc, c¸c bé qu¶n lý vµ c¬ chÕ ho¹t ®éng cña bé m¸y trong ®ã:

Trang 4

Chuyªn ®Ò thùc tËp S/v: Vò Quang Minh - QLKT 39A

C¬ cÊu tæ chøc x¸c ®Þnh c¸c bé phËn, ph©n hÖ, c¸c phßng ban chøc n¨ng

cã mèi quan hÖ chÆt chÏ víi nhau. Mçi phßng ban, bé phËn ®îc chuyªn m«n

ho¸, cã nh÷ng tr¸ch nhiÖm, quyÒn h¹n nhÊt ®Þnh nh»m thùc hiÖn c¸c chøc n¨ng

qu¶n lý .

- C¸n bé qu¶n lý : lµ nh÷ng ngêi ra quyÕt ®Þnh vµ chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ c¸c

quyÕt ®Þnh qu¶n lý cña m×nh.

- C¬ chÕ ho¹t ®éng cña bé m¸y: X¸c ®Þnh nguyªn t¾c lµm viÖc cña bé

m¸y qu¶n lý vµ c¸c mèi liªn hÖ c¬ b¶n ®Ó ®¶m b¶o sù phèi hîp ho¹t ®éng cña

c¸c bé phËn nh»m ®¹t ®îc môc tiªu chung ®Ò ra.

1.3. Hoµn thiÖn bé m¸y qu¶n lý doanh nghiÖp.

a. TÝnh tÊt yÕu cña viÖc hoµn thiÖn bé m¸y qu¶n lý doanh nghiÖp.

Nh ®· tr×nh bµy ë phÇn trªn, ta thÊy r»ng mét trong c¸c tÝnh chÊt c¬ b¶n

cña bé m¸y qu¶n lý doanh nghiÖp lµ tÝnh c©n b»ng ®éng. Tõ ®ã ta thÊy r»ng

nÕu xÐt trong toµn bé qu¸ tr×nh tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña mét doanh nghiÖp th× bé

m¸y qu¶n lý doanh nghiÖp lu«n lu«n cÇn ph¶i biÕn ®æi vµ hoµn thiÖn v× c¸c lý

do sau:

- Doanh nghiÖp dï lµ doanh nghiÖp s¶n xuÊt hay lµ doanh nghiÖp kinh

doanh thuÇn tuý (doanh nghiÖp th¬ng m¹i) ®Òu ho¹t ®éng trong mét m«i trêng

kinh doanh nhÊt ®Þnh.

M«i trêng kinh doanh nµy bao hµm c¸c yÕu tè nh luËt ph¸p, chÝnh trÞ, v¨n

ho¸, m«i trêng kinh doanh quèc tÕ, kh¸ch hµng, ®èi thñ c¹nh tranh, ®æi thñ c¹nh

tranh tiÒm n¨ng, nhµ cung cÊp...

C¸c yÕu tè thuéc m«i trêng nµy lu«n lu«n biÕn ®éng hµng n¨m, hµng

quý, hµng th¸ng, hµng ngµy, th¹m chÝ hµng giê. V× vËy c¸c ho¹t ®éng ng¾n h¹n

hoÆc dµi h¹n cña doanh nghiÖp còng ph¶i biÕn ®æi theo, c¸c kÕ ho¹ch chiÕn lîc

vµ t¸c nghiÖp thay ®æi. Mµ bé m¸y qu¶n lý ®îc t¹o lËp ®Ó thùc hiÖn c¸c kÕ

ho¹ch chiÕn lîc vµ t¸c nghiÖp vµ v× vËy nã ph¶i biÕn ®æi vµ hoµn thiÖn ®Ó phï

hîp víi t×nh h×nh míi.

- §iÒu kiÖn kinh doanh thay ®æi trong doanh nghiÖp còng nh thay ®æi cña

m«i trêng thêng t¹o ra c¸c c¬ héi vµ ®e do¹ ®èi víi c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt, kinh

doanh cña doanh nghiÖp vµ v× vËy cÇn ph¶i thay ®æi, hoµn thiÖn bé m¸y qu¶n lý

Trang 5

Chuyªn ®Ò thùc tËp S/v: Vò Quang Minh - QLKT 39A

®Ó tËn dông thêi c¬, tr¸nh ®îc c¸c mèi ®e do¹ nh»m ®a doanh nghiÖp ®¹t ®îc

môc tiªu sím h¬n dù kiÕn.

- Cµng ngµy, tr×nh ®é khoa häc kü thuËt cµng ph¸t triÓn t¹o ra c¸c m¸y

mãc thiÕt bÞ hiÖn ®¹i, d©y chuyÒn c«ng nghÖ tiªn tiÕn ®ßi hái c¸c nhµ qu¶n lý

ph¶i n¾m b¾t kÞp thêi vµ v× vËy cÇn ph¶i hoµn thiÖn bé m¸y qu¶n lý .

- Khi quy m« cña doanh nghiÖp thay ®æi tÊt yÕu dÉn ®Õn bé m¸y qu¶n lý

thay ®æi cho phï hîp.

- §èi víi c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam hiÖn nay, do ¶nh hëng tiªu cùc cña

c¬ chÕ tËp trung quan liªu bao cÊp tríc ®©y ®· lµm cho h¹n chÕ vÒ nhiÒu mÆt

®Æc biÖt lµ vÒ bé m¸y qu¶n lý. Tríc ®©y, do thùc hiÖn c¬ chÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp

trung, mäi chØ tiªu kÕ ho¹ch ®Òu ®îc rãt tõ trªn xuèng, c¸c nhµ qu¶n lý doanh

nghiÖp kh«ng cÇn ph¶i quan t©m tíi thÞ trêng, kh¸ch hµng, ®èi thñ c¹nh tranh,

nhµ cung cÊp, hiÖu qu¶ kinh doanh,... do vËy ®· t¹o nªn mét ®éi ngò c¸n bé

qu¶n lý doanh nghiÖp kÐm n¨ng ®éng vµ do vËy khi nÒn kinh tÕ chuyÓn sang

ho¹t ®éng theo c¬ chÕ thÞ trêng c¹nh tranh, c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ho¹t ®éng

b×nh ®¼ng, c¹nh tranh quèc tÕ... th× c¬ chÕ cò vµ ®éi ngò c¸n bé cò tá ra khã phï

hîp nÕu hä kh«ng tù häc tËp vµ hoµn thiÖn. Tãm l¹i, khi ho¹t ®éng trong c¬ chÕ

thÞ trêng c¹nh tranh ngµy nay, c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam cÇn hoµn thiÖn bé

m¸y qu¶n lý cña m×nh.

Nh×n chung, viÖc hoµn thiÖn bé m¸y qu¶n lý doanh nghiÖp lµ mét tÊt yÕu

kh¸ch quan ®èi víi mäi nÒn kinh tÕ ë mäi giai ®o¹n ph¸t triÓn, ®Æc biÖt lµ ®èi

víi c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam hiÖn nay.

b. Néi dung hoµn thiÖn bé m¸y qu¶n lý.

§Ó n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña bé m¸y qu¶n lý, c¸c doanh nghiÖp

cÇn ph¶i hoµn thiÖn bé m¸y qu¶n lý cña m×nh theo híng ®¬n gi¶n, gän nhÑ vµ

cã hiÖu lùc ®Ó ®¶m b¶o cho hÖ thèng nµy lµm viÖc tèi u, mang l¹i hiÖu qu¶ kinh

tÕ cao cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, kinh doanh cña doanh nghiÖp.

Néi dung hoµn thiÖn bé m¸y qu¶n lý gåm:

- Hoµn thiÖn c¬ cÊu tæ chøc bé m¸y tøc lµ hoµn thiÖn viÖc ph©n chia c¸c

phong ban chøc n¨ng, nhiÖm vô, quyÒn h¹n cña mçi phßng ban sao cho c¬ cÊu

trë nªn tèi u, tinh gi¶m, gän nhÑ, tiÕt kiÖm.

Trang 6