Biến động chính trị ở Bắc Phi, Trung đông và tác động đối với thế giới

Thd gidi: Van de - Su kien Tap chi Cdng sdn

• ^n 'A

BIEN DONG CHiNH TRI

01 BAC PHI, TRUNG DONG

VA TAC DONG DOI Vdl THE Gibl

•i( :

PHAM QUOC TRU

Ldn sdng bieu tinh vd ndi ddy cua ddn chung &mdt loat nu&c thudc khu ^ • 9 ' ' A

vuc Bdc Phi vd Trung Ddng da tr& thdnh mdt diim ndng thu hut mdi quan

tdm cua cgng ddng qudc ti tu hon hai thdng nay b&i nd dang gdy ra nhiing

ddo ldn mqnh me & nhiing nu&c ndy vd nhiing he luy ddng ki ddi vdi khu

vuc vd thi gi&i. '•J .reciw

Bat dau tu" Tuy-ni-di

Nhimg cupc bieu tinh manh me cua dan

chiing tai Tuy-ni-di bat dau tir giua thang

12-2010 da khien Tong thong Ben A-li phai rdi

khoi dat nudc sau hon hai thap nien cam quyen.

Ngay sau d6, lan s6ng bieu tinh lan sang Ai Cap

va ciing chi sau hai tuan, Tong thong Hu-xni

Mu-ba-rac da bupc phai tir chuc. Tiep theo Ai

Cap, hang loat cupc bieu tinh va noi day ciia dan

chiing da nd ra tai Li-bi tir giua thang 2-2011.

Chi trong it ngay, nhung ngudi noi day dugc mpt

bp phan quan dpi chinh phu dao ngii ho trg da

lam chii hau het khu vuc phia dong ciia dit nudc

va tiep tuc tien sang mien tay, de dpa thu do Tri￾p6-li. Chinb quyen cua Tong thong Mu-am-ma

Ca-da-phi da diing luc luong vii trang tran ap luc

lugng ndi day. Quan chinh phu da chilm lai

dugc mpt so thanh pho, song chien su con giing

CO tai nhieu noi. Dat nudc Li-bi c6 nguy co chim

sau vao mpt cupc npi chien dam mau.

"Vet dau loang" cua lan s6ng biiu tinh khong

chi dirng lai d ba nudc tren ma tiip tuc lan rpng

sang hang loat nudc khac tai Bac Phi va Trang

Dong, nhu An-gie-ri, Ma-rde, Y-e-men, 1-ran,

Ba-ranh, 6-man, Cac Tilu vuong quoc A-rap

thong nhat, A-rap Xe-ut va Gio6c-da-ni. Quan

sat biin dpng cbinh tri d mpt so nudc Bac Phi va

Trang Dong c6 thi thay mpt sd net dang ehu y

sau:

Thu nhdt, luc lugng tham gia chii yeu la gidi

tre, dan chiing song tai cac thanh pho va nong

thon. Tuy nhien, d mpt so noi, c6 ca su tham gia

ciia mpt bp phan thupc gioi cong chuc, tri thirc,

thuong nhan, binh si va canh sat. Thti hai, muc

tieu chu yeu cua cac cupc bieu tinh la doi dan

chii, chong chuyen che, dpe tai. Nhirng ngudi

bieu tinh da to ra khon kheo trong viee neu yeu

sach, mpt so noi bat dau tu viec phan doi chinh

phii tang gia, yeu cau giai quyet viee lam, doi

cong bang... den chong dpc tai, doi tu do, dan

chu. Thie ba, nhin chung cac cupc biiu tinh

mang tinh chit tu phat va it dugc td chuc chat

che. Cac ldi keu gpi tap hpp luc lugng biiu tinh

' TS, Hpc vien Ngoai giao

92 So 822 (thang 4 nam 2011)