Bệnh Greening hại cam sành tại huyện Hàm Yên, tỉnh Tuyên Quang

Đào Thanh Vân và Đtg Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ 95(07): 27 - 32

27

BỆNH GREENING HẠI CAM SÀNH

TẠI HUYỆN HÀM YÊN, TỈNH TUYÊN QUANG

Đào Thanh Vân1

, Nguyễn Thị Bích Ngọc

2

1

Trường Đại học Nông lâm – ĐH Thái Nguyên; 2Viện Bảo vệ thực vật

TÓM TẮT

Huyện Hàm Yên, tỉnh Tuyên Quang có điều kiện phù hợp để phát triển cây cam sành. Năm 2011

huyện Hàm Yên có 2.337,8 ha diện tích đất trồng cam, trong đó có 1.139,2 ha cam đang cho thu

hoạch quả. Kết quả điều tra, nghiên cứu cho thấy có nhiều loại sâu bệnh hại cam: Có 12 loài côn

trùng và nhện hại thuộc 11 họ; Có 10 loại bệnh, trong đó bệnh greening, tristeza, vàng lá thối rễ và

đốm dầu gây hại khá phổ biến trên cam sành. Xét nghiệm tại các cây có biểu hiện nhiễm bệnh có

73,55% cây mắc bệnh tristeza và 35,29% cây mắc bệnh greening.

Từ khoá: Bệnh greening; Vi khuẩn Liberobacter asiaticum; Bệnh tristeza; Cam sành Hàm Yên;

ĐẶT VẤN ĐỀ*

Bệnh Greening là một trong những bệnh hại

quan trọng trên cây có múi. Bệnh được ghi

nhận đầu tiên tại Nam Phi vào năm 1947 và

hiện nay bệnh này đã và đang lan rộng trên 50

quốc gia, gây thiệt hại cho ngành sản xuất cây

ăn quả có múi trên toàn thế giới. (Bar Joseph

at al., 1989). Ở Việt Nam, bệnh được ghi

nhận từ năm 1960 và hiện nay nhiều vườn cây

đã bị chặt bỏ hoàn toàn chỉ sau vài năm trồng

do người dân chiết hoặc ghép từ cây đã bị

nhiễm bệnh (Ngô Vĩnh Viễn, Nguyễn Thị

Bích Ngọc và ctv, 2009). Bệnh lây lan nhanh

trên đồng ruộng thông qua nhân giống vô tính

và môi giới truyền bệnh là rầy chổng cánh

(Diaphorina citri). [2]

Ghi nhận về đặc điểm của bệnh greening là:

trên các cây bị bệnh, các lá nhỏ lại (lá tai thỏ)

và chỉ còn một ít gân còn xanh (chủ yếu là

gân chính). Khi bệnh nặng cả cây đều có biểu

hiện như trên, một số cành chết khô và cuối

cùng chết cả cây.[1]. Môi giới truyền bệnh

greening là Rầy chổng cánh (Diaphorina citri

Kuway) truyền vi khuẩn Liberobacter

asiaticum thông qua việc trích hút mang mầm

bệnh từ cây có bệnh sang cây khoẻ.[3]

Tại các vùng trồng cam huyện Hàm Yên, tỉnh

Tuyên Quang, qua khảo sát thấy có thêm một

số biểu hiện khác nữa ngoài các triệu chứng

chung của bệnh greening như đã mô tả. Đó là:

*

Tel: 0912 039940, Email: [email protected]

lá cong, vẹo nhỏ, phiến lá dày, gân nổi. Các

cây bị bệnh này đã được giám định bằng các

phương pháp ứng dụng công nghệ sinh học

(PCR) để xác định chính xác bệnh greening.

NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP

NGHIÊN CỨU

Nội dung nghiên cứu

- Điều tra xác định các loại sâu bệnh hại trên

cam sành Hàm Yên.

- Giám định chính xác bệnh greening trên cây

cam bằng kỹ thuật PCR.

Vật liệu và phương pháp nghiên cứu

Địa điểm nghiên cứu: Các vùng trồng cam

Sành chính của huyện Hàm Yên, tỉnh

Tuyên Quang.

Thời gian nghiên cứu: 2011 - 2012

Vật liệu nghiên cứu: các dụng cụ dành cho

nghiên cứu trong phòng, các vật tư thí

nghiệm, nghiên cứu ngoài đồng và các hoá

chất giám định bệnh greening.

Phương pháp nghiên cứu

Phương pháp thu thập mẫu: Theo phương

pháp nghiên cứu Bảo vệ thực vật của Viện

Bảo vệ thực vật (Đặng Vũ Thị Thanh, Hà

Minh Trung, 1997)

Tiến hành thu thập mẫu sâu bệnh hại ở các

địa điểm điều tra, ghi nhận, thu thập tất cả các

sâu hại (trứng, ấu trùng, nhộng và trưởng

thành), các mẫu triệu chứng liên quan đến

bệnh hại trên tất cả các bộ phận của cây. Các

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn