Bất bình đẳng giới về giáo dục ở Việt Nam hiện nay

Xa hoi hoc so' 1 (109), 2010 49

BAT BINH DANG GI61 VE GIAO DUG

6 VIET NAM HIEN NAY

D 6 THIEN KINH*

1. Gidi thieu

Mdt trong nhflng thach thflc rat ldn eua giao due d Viet Nam trong bd'i eanh hdi

nhap qud'c te hien nay la chat Ifldng ngudn nhan lfle tha'p. Mae du Viet Nam da ed

nhieu nd lfle tao ra eae cd hdi tie'p can giao due cho ngfldi dan, song sfl bit binh ding

giio due da bit diu bde Id ro bdn d d p hge Trung hge phd thdng trd len. Sfl bit binh

dang ve eae ed bdi da ngan can nhieu ngfldi khdng tie'p can dfldc giac due bae eao.

Viee mdt bd phan ldn dan efl khdng the tie'p tue theo dudi bae hge eao da khien eho

viee giai quye't van d^ ve chit Ifldng ngudn nhan lfle cang gap khd khan hdn. Trong

bd'i eanh nay, tinh trang bit binh dang ve cac ed hdi khae nhau ed the se tie'p tuc lam

sau sac them tinb trang khd khan trong tie'p can giao due eua eae nhdm xa hdi ye'u

the, nhdm dan cfl d vung sau, vung xa va eae tde ngfldi thieu sd'. Ddng thdi, sfl each

biet gifla ndng thdn va thanh thi, gifla ngfldi giau va ngfldi ngheo trong tie'p can giao

due cung se trd nen dam net hdn. Bai vie't nay trinh bay mdt each tdng quan ve toan

bd thflc trang bat binh dang cd hdi ve giio due d Viet Nam, dae biet la bat binh dang

gidi trong giao due.

2. Khai niem va nguon so lieu

Bdt binh ddng vi ca hdi la gi? Nhflng hoan eanh khgc nhau eua mdi ngfldi (nhfl

gidi tfnh, mau da, tde ngfldi, ndi sinh, ngudn gd'c gia dinh va eae nhdm giai ting) da

tao nen sfl thanh dat cdng khac nhau ve kinb te', xa hdi va ehfnh tri d hg; hoae la

ehung da tao nen sfl hfldng thu va tiep can khac nhau ddi vdi d c ngudn lfle kinh te, xa

hgi, van hda va ehfnh tri d mdi ngfldi cd mdi hoan canh khae nhau. Dd ggi la bdt binh

ddng vi ca hdi. Bat binh dang trong bai vie't nay dfldc hieu theo nghia la bit binh dang

ve cd hdi va nd dfldc the Men trong linh vflc giao due nhfl the nao. Cd nghia ring,

nhflng ngfldi ed cd sd/hoan eanh xa hdi khle nhau (tflc la ed hdi khae nhau) se nhan

dfldc nhflng mfle do giao due (sfl dat dflde/thanh dat ve giao due) eung khle nhau. Sfl

chenh lech ve nhflng cd hdi trong bai vie't bao gdm: chenh lech gifla ngfldi giau va ngfldi

ngheo, gifla ngfldi Kinh, Hoa va dan tde thie'u sd' (DTTS), gifla ndng thdn va dd thi,

gifla nam va nfl. Tfl sfl chenh lech nay, ta ed the do Ifldng bat binh dang ve giao due

thdng qua ehi sd' phan hda (lln) gifla cac nhdm ed ed sd xa hdi khae nhau. Chi sdphdn

hda (cM sd' chenh lech, vie't tit la Dis.) dfldc do bang ti so' cua ke't qua giao due dat

dfldc gifla nhdm ed dia vi xa hdi cao vdi nhdm ed dia vi xa hdi thip.

* TS. Vien Xd hgi hgc.