Bảo tồn văn hóa Tày gắn với phát triển du lịch cộng đồng ở Bản Quyên

DU LỊCH-MÕI TRƯỜNG

í

I

BẢN QUYÊN (HUYỆN ĐỊNH HÓA, THÁI

NGUYÊN) CÓ 40 HỘ DÂN SINH SỐNG, TRONG

BÓ CHỦ YẾU LÀ DÂN TỘC TÀY. ĐẶC ĐIỂM NỔI

BẬT CỦA BẢN QUYÊN LÀ CỘNG ĐỔNG Cư

DÂN NỢI DÂY CÒN BẢO Lưu Được MỘT QỤẦN

THỂ KIẾN TRÚC GỔM 32 NGÔI NHÀ TRUYỀN

THỐNG ẨN MÌNH TRONG KHÔNG GIAN THIÊN

NHIÊN VÙNG TRUNG DU MIỀN NÚI. NHỜ LỢI

THẾ NÀY, DU LỊCH CỘNG ĐỔNG BẢN QUYÊN

ĐÃ ĐƯỢC QUAN TÂM, ĐẦU Tư PHÁT TRIỂN.

VẤN ĐỀ ĐẶT RA HỊỆN NAY LÀ NHIỀU NÉT VĂN

HÓA TRUYỀN THỐNG CỦA NGƯỜI TÀY TẠI NƠI

ĐÂY ĐANG DẦN BỊ MAI MỘT DẨN TỚI sứ c HẤP

DẪN CỦA BẢN QUYÊN ĐỐI VỚI DU KHÁCH CÒN

THẤP, LƯỢNG KHÁCH Lưu TRÚ ÍT. ĐỂ ĐẨY

MẠNH PHÁT TRIỀN DU LỊCH CỘNG ĐỔNG BẢN

QUYÊN, MỘT TRONG NHỮNG GIẢI PHÁP ĐẶT'

RA LÀ ĐẨU Tư, GIỮ GÌN VÀ PHÁT HUY CÁC GIÁ

TRỊ VĂN HÓA TRUYỀN THỐNG CỦA NGƯỜI DÂN

BẢN ĐỊA.

Bảo tồn

văn hóa Tày

gán với phát triển

du lịch cộng đông

ở Bản Quyên

^ T H S . ĐÀO THỊ HÓNG THÚY

Trưởng bản phát lộc trong lễ hội tổng tổng. Ảnh: Nguyên Văn Quang

Một số thách thức đặt ra cho công

tác bảo tổn văn hóa truyền thống

tại bản Quyên

Những nãm qua, công tác bảo tồn và phát

huy giá trị văn hóa truyền thống của đồng

bào các dân tộc thiểu số đã được tỉnh Thái

Nguyên quan tâm thông qua các hoạt

động cụ thể như: phục dựng đám cưới

người Tày ở Lam Vỹ; tổ chức Ngày hội văn

hóa các dân tộc vùng Việt Bắc, Liên hoan

tiếng hát then, đàn tính; tổ chức thường

xuyên Lễ hội Lồng Tồng (cầu mùa), các trò

chơi dân gian của đồng bào dân tộc Tày,

Nùng, Dao... ỏ nhiều địa phương trong

tỉnh. Qua đó, Thái Nguyên đã thống kê,

lưu giữ, bảo tồn được những di sản quý giá

như rối Thẩm Rộc, các làn điệu then, đàn

tính... trên địa bàn. Riêng tại bản Quyên

đã được đầu tư xây dựng thành làng văn

hóa, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Thái

Nguyên đã đầu tư cho 15 hộ tại bdn Quyên

cải tạo nhà sàn, 2 hộ được đầu tư các

trang thiết bị thiết yếu để đón tiếp khách...

Đến bản Quyên hiện nay, du khách vừa

hít thở bầu không khí trong lành vừa

được nghe hát then, nghe tiếng đàn tính

của người Tày bản địa. Các lời then cổ nay

được thay thế bởi những lời then mới, ca

từ mới, chủ đề cũng được thêm rộng hơn

so với trước đó. Người Tày vốn nổi tiếng

với nghề dệt và thêu thổ cẩm. Khung dệt

của người Tày có kích thước lớn nhốt và

phức tạp nhất so với các khung dệt khác

được tìm thấy ở Việt Nam. Trước đây bất

kì cô gái nào cũng đều tự tay dệt chăn,

áo mang về nhà chồng nhưng hiện nay

đã được thay bằng những thước vải, tấm

chăn hiện đại, nghề dệt tại bản Quyên

dường như bị thốt truyền. Trang phục

truyền thống của người Tày tại huyện

Định Hóa nói chung và tại bân Quyên nói

riêng đang bị thu hẹp dần. Hiện nay, chỉ

những người già trong bản còn giữ được

thói quen mặc quần áo truyền thống.

Một số mẫu trang phục truyền thống chỉ

còn được sử dụng vào những dịp lễ tết,

cưới hỏi...

ở bản Quyên hiện nay, cấu trúc làng bdn,

nhà ở - một loại hình văn hóa vật chất in

đậm bản sắc văn hóa truyền thống tộc

người đã và đang có những biến đổi rõ rệt.

Một số nhà sàn truyền thống đã được thay

bằng những nhà sàn hiện đại. Nhiều nhà

sàn đặc trưng được làm bằng tre và lợp

bằng tranh cọ nay đã dần bị thay thế bởi

gạch và ngói; các kiến trúc truyền thống

¡54