Bảo lĩnh theo Luật Tố tụng Hình sự Việt Nam và kinh nghiệm cho nước Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC LUẬT TP HỒ CHÍ MINH

XOPNGEUN THAVIXAY

BẢO LĨNH THEO

LUẬT TỐ TỤNG HÌNH SỰ VIỆT NAM

VÀ KINH NGHIỆM CHO

NƯỚC CỘNG HÒA DÂN CHỦ NHÂN DÂN LÀO

LUẬN VĂN THẠC SĨ

CHUYÊN NGÀNH LUẬT HÌNH SỰ VÀ TỐ TỤNG HÌNH SỰ

TP. HỒ CHÍ MINH, NĂM 2022

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC LUẬT TP HỒ CHÍ MINH

BẢO LĨNH THEO

LUẬT TỐ TỤNG HÌNH SỰ VIỆT NAM

VÀ KINH NGHIỆM CHO

NƯỚC CỘNG HÒA DÂN CHỦ NHÂN DÂN LÀO

Chuyên ngành: Luật Hình sự & Tố tụng Hình sự

Định hướng nghiên cứu

Mã số: 8380104

Người hướng dẫn khoa học : TS. LÊ NGUYÊN THANH

Học viên : XOPNGEUN THAVIXAY

Lớp : Cao học Luật, khóa 32

TP. HỒ CHÍ MINH, NĂM 2022

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu khoa học độc lập của riêng tôi.

Các kết quả nêu trong Luận văn chưa được công bố trong bất kỳ công

trình nào khác. Các số liệu trong luận văn là trung thực, có nguồn gốc rõ ràng,

được trích dẫn đúng theo quy định.

Tôi xin chịu trách nhiệm về tính chính xác và trung thực của Luận văn này.

Tác giả luận văn

XOPNGEUN THAVIXAY

DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT

BLTTHS Bộ luật tố tụng hình sự

CHDCND Cộng hòa dân chủ nhân dân

TAND Tòa án nhân dân

TANDTC Tòa án nhân dân tối cao

TTHS Tố tụng hình sự

VAHS Vụ án hình sự

VKSND Viện kiểm sát nhân dân

VKSNDTC Viện kiểm sát nhân dân tối cao

MỤC LỤC

PHẦN MỞ ĐẦU...................................................................................................1

CHƯƠNG 1. NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ BIỆN PHÁP BẢO LĨNH

TRONG TỐ TỤNG HÌNH SỰ............................................................................8

1.1. Khái niệm và đặc điểm của biện pháp bảo lĩnh trong tố tụng hình sự..

............................................................................................................................8

1.1.1. Khái niệm biện pháp bảo lĩnh trong tố tụng hình sự.............................8

1.1.2. Đặc điểm của biện pháp bảo lĩnh trong tố tụng hình sự .....................15

1.2. Ý nghĩa của việc quy định biện pháp bảo lĩnh trong tố tụng hình sự....

..........................................................................................................................19

KẾT LUẬN CHƯƠNG 1...................................................................................22

CHƯƠNG 2. QUY ĐỊNH CỦA PHÁP LUẬT TỐ TỤNG HÌNH SỰ VIỆT

NAM VÀ SO SÁNH VỚI PHÁP LUẬT NƯỚC CỘNG HÒA DÂN CHỦ

NHÂN DÂN LÀO VỀ BIỆN PHÁP BẢO LĨNH ............................................23

2.1. Đối tượng và căn cứ áp dụng, hủy bỏ hoặc thay thế biện pháp bảo

lĩnh trong trong pháp luật tố tụng hình sự Việt Nam và Lào....................23

2.2.1. Đối tượng áp dụng biện pháp bảo lĩnh trong trong pháp luật tố tụng

hình sự Việt Nam và Lào................................................................................23

2.2.2. Căn cứ áp dụng biện pháp bảo lĩnh trong trong pháp luật tố tụng

hình sự Việt Nam và Lào..............................................................................25

2.2.3. Căn cứ thay thế, hủy bỏ biện pháp bảo lĩnh trong trong pháp luật tố

tụng hình sự Việt Nam và Lào .....................................................................30

2.2. Điều kiện và thủ tục áp dụng biện pháp bảo lĩnh trong pháp luật tố

tụng hình sự Việt Nam và Lào....................................................................32

2.2.1. Điều kiện chủ thể nhận bảo lĩnh và trách nhiệm pháp lý của các chủ

thể trong pháp luật tố tụng hình sự Việt Nam và Lào .................................32

2.2.2. Thủ tục áp dụng biện pháp bảo lĩnh trong pháp luật tố tụng hình sự

Việt Nam và Lào ..........................................................................................37

2.3. Thẩm quyền và thời hạn áp dụng biện pháp lĩnh trong pháp luật tố

tụng hình sự Việt Nam và Lào....................................................................39

KẾT LUẬN CHƯƠNG 2...................................................................................42

CHƯƠNG 3. MỘT SỐ GỢI Ý HOÀN THIỆN LUẬT TỐ TỤNG HÌNH SỰ

LÀO VỀ BIỆN PHÁP BẢO LĨNH TỪ VIỆC NGHIÊN CỨU LUẬT TỐ

TỤNG HÌNH SỰ VIỆT NAM...........................................................................44

3.1. Quan điểm, bối cảnh hiện nay của luật tố tụng hình sự của nước

Cộng hoàn dân chủ nhân dân Lào và nhu cầu nghiên cứu về biện pháp

bảo lĩnh..........................................................................................................44

3.2. Kiến nghị hoàn thiện quy định luật tố tụng hình sự lào về biện pháp

bảo lĩnh..........................................................................................................54

3.2.1. Hoàn thiện các quy định luật tố tụng hình sự lào về biện pháp bảo

lĩnh ...............................................................................................................54

3.2.2. Giải pháp về tổ chức thực hiện..........................................................56

KẾT LUẬN CHƯƠNG 3...................................................................................61

KẾT LUẬN.........................................................................................................63

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

1

PHẦN MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài

Nước Cộng hòa dân chủ nhân dân (CHDCND) Lào đang hướng đến xây

dựng, hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, chủ trương cải cách

tư pháp nhằm hướng đến bảo vệ quyền con người là mục tiêu quan trọng hàng

đầu của Đảng, Nhà nước. Trong giai đoạn hiện nay, ở Lào việc cải cách tư

pháp vẫn là một trong yêu cầu trong thể thiếu trong việc thúc đẩy quá trình xây

dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền. Để thực hiện các mục tiêu và yêu

cầu cải cách tư pháp nói chung và pháp luật tố tụng hình sự nói riêng là một

nhiệm vụ không thể tách rời trong đó đặt ra vấn đề hoàn thiện các quy định liên

quan đến việc áp dụng biện pháp ngăn chặn trong tố tụng hình sự. BLTTHS

Lào quy định biện pháp ngăn chặn gồm có: Áp giải, dẫn giải, tạm giữ, bắt, tạm

giam, bảo lĩnh, cấm đi khỏi nơi cư trú, tạm dừng nghĩa vụ hoặc chức vụ. Trong

các biện pháp này bảo lĩnh được xem là một biện pháp có tính ít nghiêm khắc

và được các cơ quan tiến hành tố tụng áp dụng khi không cần thiết phải tạm

giam. Khi áp dụng biện pháp bảo lĩnh, các bị can, bị cáo không bị hạn chế một

số quyền như quyền tự do đi lại, quyền tự do cư trú, mà vẫn đảm bảo mục đích

phòng ngừa và ngăn chặn kịp thời các hành vi phạm tội, các hành vi cản trợ

điều tra, truy tố, xét xử. Có thể khẳng định rằng biện pháp ngăn chặn bảo lĩnh

là một biện pháp ưu việt và trong thực tiễn thi hành BLTTHS năm 2004, sửa

đổi bổ sung năm 2012 đã khẳng định vai trò quan trọng của BLTTHS, trong đó

có các quy định về biện pháp ngăn chặn bảo lĩnh trong công cuộc đấu tranh

phòng chống tội phạm nói riêng, góp phần giữ vững an ninh, chính trị, trật tự

an toàn xã hội bảo vệ cuộc sống bình yêu của nhân dân, tạo môi trường ổn định

cho sự nghiệp phát triển của Lào. Tuy nhiên, chế định bảo lĩnh trong BLTTHS

Lào ít được sử dụng bởi hiện nay những quy định về việc áp dụng biện pháp

ngăn chặn này vẫn còn nhiều bất cập, hạn chế. Một số nội dung chưa được

quyết định rõ ràng và còn thiếu nhiều quy phạm hướng dẫn cụ thể, khiến cho

việc áp dụng biện pháp bảo lĩnh trong thực tế gặp nhiều khó khăn, vướng mắc.

Điều đó làm ảnh hưởng rất lớn đến hiệu quả áp dụng biện pháp ngăn chặn này,

cũng như có thể làm ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp pháp của những

người bị áp dụng.