Báo cáo chuyên đề về thị trường chứng khoán.doc

B¸o c¸o chuyªn ®Ò vÒ thÞ trêng chøng kho¸n

I. Chøng kho¸n vµ thÞ trêng chøng kho¸n

1. Kh¸i qu¸t vÒ chøng kho¸n

Trong ®êi sèng kinh tÕ, thuËt ng÷ chøng kho¸n ®îc t×m hiÓu theo nh÷ng yªu cÇu,

môc ®Ých kh¸c nhau. §©y lµ kh¸i niÖm phøc t¹p v× b¶n th©n nã ®· hµm chøa mét lo¹i

quan hÖ kinh tÕ phøc t¹p ph¸t sinh gi÷a ngêi cÇn vèn vµ ngêi cã vèn.

Chøng kho¸n rÊt ®a d¹ng vÒ chñng lo¹i vµ phong phó vÒ c¸ch thøc biÓu hiÖn do

®ã mµ ph¸p luËt nhiÒu quèc gia kh«ng ®a ra mét ®Þnh nghÜa cô thÓ vÒ chøng kho¸n.

+ Theo quan ®iÓm truyÒn thèng th× Chøng kho¸n lµ ph¬ng tiÖn x¸c nhËn

quyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p cña ngêi së h÷u chøng kho¸n ®èi víi tµi s¶n hoÆc vèn

cña tæ chøc ph¸t hµnh.

H×nh thøc tån t¹i cña chøng kho¸n rÊt ®a d¹ng, phô thuéc vµo thùc tÕ ph¸t triÓn

cña nÒn kinh tÕ. Chøng kho¸n cã thÓ cã h×nh thøc chøng chØ, h×nh thøc bót to¸n ghi sæ

dÇn ph¸t triÓn do yªu cÇu cña nhµ ph¸t hµnh vµ së h÷u chøng kho¸n. Khi c«ng nghÖ

ph¸t triÓn, h×nh thøc ®iÖn tö còng ®îc nghi nhËn nh mét d¹ng tån t¹i cña chøng kho¸n.

+ Theo quan ®iÓm hiÖn ®¹i:

Chøng kho¸n lµ mäi s¶n phÈm tµi chÝnh cã thÓ chuyÓn nhîng ®îc.

Víi c¸ch hiÓu nµy, ®èi tîng ®îc coi lµ chøng kho¸n thùc sù ®a d¹ng: cæ phiÕu,

tr¸i phiÕu, c¸c c«ng cô t¹i thÞ trêng tiÒn tÖ nh tÝn phiÕu kho b¹c, kú phiÕu ng©n hµng vµ

c¸c lo¹i th¬ng phiÕu.

Chøng kho¸n x¸c nhËn quyÒn, lîi Ých cña ngêi së h÷u, ®iÒu ®ã còng cã nghÜa lµ

x¸c ®Þnh quyÒn tµi s¶n cña mét chñ thÓ nhÊt ®Þnh xÐt theo ph¬ng diÖn ph¸p lý. Nhng

cho dï chøng kho¸n cã h×nh thøc cã h×nh th¸i biÓu hiÖn cô thÓ nh thÕ nµo th× ®Òu cã

chung ®Æc trng lµ x¸c nhËn quyÒn chñ nî hoÆc quyÒn së h÷u ®èi víi chñ thÓ ph¸t hµnh

ra nã.

§Ó nhËn diÖn chøng kho¸n víi c¸c ®èi tîng kh¸c, thêng ph¶i dùa trªn ®Æc ®iÓm

cña chóng:

b) §Æc ®iÓm cña chøng kho¸n

§Æc ®iÓm quan träng ®Çu tiªn cña chøng kho¸n lµ tÝnh sinh lêi

1

+ TÝnh sinh lêi:

TÝnh sinh lêi thÓ hiÖn ë viÖc ngêi ph¸t hµnh ra chóng ph¶i tr¶ cho ngêi së

h÷u chøng kho¸n mét kho¶n lîi tøc trong t¬ng lai ®Ó nhËn vÒ m×nh quyÒn sö dông

vèn. TÝnh sinh lêi cña chøng kho¸n lµ ®éng lùc thóc ®Èy ngêi ®Çu t mua chøng kho¸n

vµ còng lµ tiÒn ®Ò xuÊt hiÖn chøng kho¸n. Nhng nÕu chØ dõng l¹i ë tÝnh sinh lêi th× c¬

héi ®Çu t còng nh hiÖu qu¶ ®Çu t cha ®¹t ®îc.

+ TÝnh thanh kho¶n

TÝnh thanh kho¶n tøc lµ kh¶ n¨ng chuyÓn ®æi ®îc thµnh tiÒn. TÝnh thanh

kho¶n t¹o cho ngêi së h÷u chøng kho¸n chuyÓn ®æi d¹ng tµi s¶n tõ chøng kho¸n sang

tiÒn th«ng qua mét giao dÞch t¹i thÞ trêng thø cÊp hoÆc th«ng qua nghiÖp vô ng©n hµng.

TÝnh thanh kho¶n t¹o ra sù hÊp hÉn ®èi víi ngêi ®Çu t, tho¶ m·n nhu cÇu cña hä ®ång

thêi còng h¹n chÕ rñi ro lµm gi¶m sót gi¸ trÞ tiÒn tÖ cña chøng kho¸n. Cã thÓ nãi r»ng,

kh¶ n¨ng thanh kho¶n cña mçi chøng kho¸n lµ kh¸c nhau, ®iÒu ®ã còng cã ý nghÜa

trong viÖc x¸c ®Þnh hiÖu suÊt vèn ®Çu t cña nÒn kinh tÕ, ®ång thêi t¹o ra søc c¹nh tranh

cho c¸c chñ thÓ ph¸t hµnh. TÝnh thanh kho¶n cña mét lo¹i chøng kho¸n phô thuéc vµo

uy tÝn cña chñ thÓ ph¸t hµnh, vµo chi phÝ chuyÓn ®æi vµ sù biÕn ®éng cña thÞ trêng

+ TÝnh rñi ro

Cuèi cïng, nãi tíi chøng kho¸n, còng ®ång thêi ph¶i nãi tíi tÝnh rñi ro cña chøng

kho¸n, thÓ hiÖn ngay ë b¶n chÊt cña ho¹t ®éng ®Çu t vèn. Còng nh bÊt kú ho¹t ®éng ®Çu

t, kinh doanh nµo kh¸c, viÖc kinh doanh chøng kho¸n lµ “®Çu t mét lîng tiÒn trong hiÖn

t¹i vµ chØ cã thÓ thu håi trong t¬ng lai”, do vËy c¶ qu·ng thêi gian ®ã còng chÝnh lµ thêi

gian chøa ®ùng rñi ro. Møc ®é rñi ro tiÒm tµng ®Õn ®©u cßn phô thuéc vµo rÊt nhiÒu yÕu

tè, nh thêi gian ®Çu t, chñ thÓ nhËn vèn cïng c¸c cam kÕt kh¸c chÝnh lµ nh÷ng yÕu tè c¬

b¶n ¶nh hëng tíi ®é rñi ro. Møc ®é rñi ro cña chøng kho¸n cã mèi quan hÖ chÆt chÏ víi

tÝnh sinh lêi vµ tÝnh thanh kho¸n cña chøng kho¸n.

2. Kh¸i niÖm ThÞ tr êng chøng kho¸n

a) Kh¸i niÖm

ThÞ trêng chøng kho¸n lµ n¬i diÔn ra ho¹t ®éng giao dÞch, mua b¸n c¸c lo¹i

chøng kho¸n ®îc tiÕn hµnh bëi nh÷ng ®èi tîng kh¸c nhau theo quy ®Þnh cña ph¸p

luËt.

2