Bàn về thu và chống thất thu BHXH tại cơ quan BH quận Đống Đa.doc.DOC

Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368

Lêi nãi ®Çu

Cïng víi nh÷ng vÊn ®Ò thiÕt yÕu cña cuéc sèng con ngêi lµ viÖc lµm vµ thu

nhËp, th× b¶o hiÓm x· héi trong bÊt kú mét chÕ ®é x· héi nµo còng lµ mét vÊn

®Ò lu«n lu«n ®îc xem xÐt, bëi v× rñi ro lu«n lµ mét vÊn ®Ò dÔ x¶y ra víi mäi ng￾êi. BHXH lµ chÝnh s¸ch x· héi ®îc nhiÒu quèc gia coi träng nh»m ®¶m b¶o vÒ

mÆt thu nhËp cho ngêi lao ®éng khi hä t¹m thêi hoÆc vÜnh viÔn mÊt kh¶ n¨ng lao

®éng. B¶o hiÓm x· héi ®· trë thµnh quyÒn lîi vµ nghÜa vô cña ngêi lao ®éng

g¾n liÒn víi quyÒn vÒ viÖc lµm vµ thu nhËp. B¶o hiÓm x· héi ë ViÖt Nam ®· ®îc

§¶ng vµ Nhµ níc ta quan t©m ngay tõ khi míi thµnh lËp níc vµ nã ®· ®ãng gãp

to lín cho sù ph¸t triÓn cña ®Êt níc. Ho¹t ®éng cña b¶o hiÓm x· héi ngµy cµng

hiÖu qu¶ h¬n ®Æc biÖt lµ sau n¨m 1995 khi mµ quü b¶o hiÓm x· héi ®îc h×nh

thµnh ®éc lËp n»m ngoµi Ng©n s¸ch Nhµ níc. Quü b¶o hiÓm x· héi lµ x¬ng

sèng cña bÊt kú mét hÖ thèng b¶o hiÓm x· héi nµo v× chÕ ®é b¶o hiÓm x· héi

®Òu nh»m môc ®Ých b¶o ®¶m an toµn vÒ thu nhËp cho ngêi lao ®éng, muèn vËy

th× c¬ quan b¶o hiÓm x· héi ph¶i cã mét lîng tiÒn nhÊt ®Þnh.

C¬ quan b¶o hiÓm x· héi quËn §èng §a ®îc thµnh lËp vµ b¾t ®Çu ho¹t

®éng tõ th¸ng 10 n¨m 1995 cho ®Õn nay ®· thu ®îc nhiÒu thµnh tù nh: phÝ thu ®-

îc ngµy cµng nhiÒu, chi tr¶ ®óng ®èi tîng ... Tuy nhiªn trong qu¸ tr×nh ho¹t

®éng vÉn cßn nhiÒu tån t¹i, h¹n chÕ nh: thu b¶o hiÓm x· héi vÉn cha ®¹t kÕt qu¶

cao, nhiÒu ®¬n vÞ vÉn cßn lîi dông kÏ hë ph¸p luËt ®Ó trèn nép b¶o hiÓm x· héi,

vÉn tån t¹i trôc lîi b¶o hiÓm x· héi ... §iÒu nµy ®· lµm cho hiÖu qu¶ ho¹t ®éng

cña quü b¶o hiÓm x· héi cßn cha cao vµ cßn ph¶i nhê vµo Ng©n s¸ch Nhµ níc.

Nh vËy, vÊn ®Ò thu vµ chèng thÊt thu quü b¶o hiÓm x· héi cã mét ý nghÜa rÊt lín

®èi víi sù ph¸t triÓn cña chÕ ®é x· héi ViÖt Nam còng nh b¶o hiÓm x· héi c¸c

tØnh, huyÖn trong c¶ níc trong ®ã cã b¶o hiÓm x· héi quËn §èng §a. Do vËy

mµ em chän ®Ò tµi: “Bµn vÒ viÖc thu vµ chèng thÊt thu quü b¶o hiÓm x· héi

ë c¬ quan Baá hiÓm x· héi quËn §èng ®a “

Môc ®Ých cña ®Ò tµi:

1

Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368

- Lµm râ thu vµ chèng thÊt thu b¶o hiÓm x· héi lµ g×?

- §¸nh gi¸ thùc tr¹ng c«ng t¸c thu vµ chèng thÊt thu quü b¶o hiÓm x· héi

t¹i b¶o hiÓm x· héi quËn §èng §a giai ®o¹n 1995 – 2001?

- §Ò xuÊt ý kiÕn vµ gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao c«ng t¸c thu vµ chèng thÊt

thu quü b¶o hiÓm x· héi t¹i b¶o hiÓm x· héi quËn §èng §a trong thêi gian tíi

Néi dung cña chuyªn ®Ò bao gåm:

Lêi nãi ®Çu

Ch¬ng I: Kh¸i chung vÒ b¶o hiÓm x· héi vµ thu quü b¶o hiÓm x· héi

Ch¬ng II: Thùc tr¹ng c«ng t¸c thu, vµ chèng thÊt thu quü b¶o hiÓm x·

héi ë c¬ quan b¶o hiÓm x· héi quËn §èng §a .

Ch¬ng III: Mét sè ý kiÕn nh»m n©ng cao c«ng t¸c thu vµ chèng thÊt thu

quü b¶o hiÓm x· héi ë c¬ quan b¶o hiÓm x· héi quËn §èng §a.

KÕt luËn.

Chuyªn ®Ò nµy ®îc hoµn thµnh lµ nhê sù gióp ®ì tËn t×nh cña ThÇy gi¸o

GS- TS NguyÔn cao thêng vµ tËp thÓ c¸n bé c«ng nh©n viªn cña c¬ quan b¶o

hiÓm x· héi quËn §èng §a. MÆc dï b¶n th©n em ®· cã nhiÒu cè g¾ng nhng do

tr×nh ®é cßn h¹n chÕ vµ b¶o hiÓm x· héi lµ mét vÊn ®Ò lín vµ quan träng nªn bµi

viÕt kh«ng tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt, kÝnh mong thÇy gi¸o vµ c¸c c¸n bé trong

c¬ quan b¶o hiÓm x· héi quËn §èng §a ®ãng gãp ý kiÕn ®Ó chuyªn ®Ò ®îc hoµn

chØnh h¬n.

Hµ Néi, ngµy 28 th¸ng 4 n¨m 2001.

Sinh viªn

Lª kh¸nh viÖt.

2

Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368

Ch¬ng I

kh¸i qu¸t chung vÒ b¶o hiÓm x· héi

vµ thu quü b¶o hiÓm x· héi

I. Kh¸i qu¸t chung vÒ BHXH

1. Kh¸i niÖm vµ sù cÇn thiÕt kh¸ch quan cña BHXH

B¶o hiÓm x· héi ( BHXH ) ra ®êi vµo nh÷ng n¨m gi÷a thÕ kû 19, khi nÒn

c«ng nghiÖp vµ kinh tÕ hµng ho¸ ®· b¾t ®Çu ph¸t triÓn m¹nh mÏ ë c¸c níc Ch©u

¢u. Nh vËy, BHXH lµ mét trong nh÷ng lo¹i h×nh b¶o hiÓm ra ®êi kh¸ sím vµ

®Õn nay ®· ®îc thùc hiÖn ë tÊt c¶ c¸c níc trªn thÕ giíi. So víi c¸c lo¹i h×nh b¶o

hiÓm kh¸c, ®èi tîng, chøc n¨ng vµ tÝnh chÊt cña BHXH cã nh÷ng ®iÓm kh¸c biÖt

do b¶n chÊt cña nã chi phèi.

Con ngêi muèn tån t¹i vµ ph¸t triÓn th× tríc hÕt ph¶i tho¶ m·n nh÷ng nhu

cÇu tèi thiÓu nh ¨n, mÆc, ë, ®i l¹i do vËy hä ph¶i lao ®éng ®Ó lµm ra nh÷ng s¶n

phÈm cÇn thiÕp. Khi s¶n phÈm ®îc t¹o ra ngµy cµng nhiÒu th× ®êi sèng con ngêi

ngµy cµng ®Çy ®ñ vµ hoµn thiÖn, x· héi ngµy cµng v¨n minh h¬n. Nh vËy viÖc

tho¶ m·n nh÷ng nhu cÇu sinh sèng vµ ph¸t triÓn cña con ngêi phô thuéc vµo

chÝnh kh¶ n¨ng lao ®éng cña hä. Nhng trong thùc tÕ kh«ng ph¶i lóc nµo con ng￾êi còng gÆp thuËn lîi, cã thu nhËp vµ ®iÒu kiÖn sèng b×nh thêng mµ ngoµi ra cã

rÊt nhiÒu trêng hîp khã kh¨n bÊt lîi ngÉu nhiªn ph¸t sinh lµm cho ngêi ta bÞ

gi¶m hoÆc mÊt thu nhËp vµ c¸c ®iÒu kiÖn sinh sèng kh¸c. Nh÷ng trêng hîp nh

èm ®au, tai n¹n lao ®éng, mÊt kh¶ n¨ng lao ®éng do tuæi t¸c... nh÷ng trêng hîp

nµy, c¸c nhu cÇu cÇn thiÕt trong cuéc sèng kh«ng v× thÕ mµ mÊt ®i, tr¸i l¹i cã c¸i

cßn t¨ng lªn thËm chÝ cßn xuÊt hiÖn thªm mét sè nhu cÇu míi nh cÇn ®îc kh¸m

ch÷a bÖnh vµ ®iÒu trÞ khi èm ®au; tai n¹n th¬ng tËt nÆng cÇn cã ngêi ch¨m sãc,

nu«i dìng... Bëi vËy, muèn tån t¹i vµ æn ®Þnh cuéc sèng, con ngêi vµ x· héi loµi

ngêi ph¶i t×m ra vµ thùc tÕ ®· t×m ra nhiÒu c¸ch gi¶i quyÕt kh¸c nhau nh: ®i vay,

san sÎ, ®ïm bäc lÉn nhau trong néi bé céng ®ång, ®i xin hoÆc sù cøu trî cña

Nhµ níc ... Nhng râ rµng c¸c c¸ch ®ã hoµn toµn thô ®éng vµ kh«ng ch¾c ch¾n.

Khi nÒn kinh tÕ hµng ho¸ ph¸t triÓn, viÖc thuª mín c«ng nh©n trë lªn phæ

biÕn. Lóc ®Çu ngêi chñ chØ cam kÕt tr¶ c«ng lao ®éng, nhng vÒ sau ®· ph¶i cam

kÕt c¶ viÖc ®¶m b¶o cho ngêi lµm thuª cã sè thu nhËp nhÊt ®Þnh ®Ó hä trang tr¶i

nh÷ng nhu cÇu thiÕt yÕu khi kh«ng may hä bÞ tai n¹n, èm ®au, thai s¶n ... Trong

thùc tÕ nhiÒu khi c¸c trêng hîp trªn kh«ng x¶y ra vµ ngêi chñ kh«ng ph¶i chi tr¶

mét ®ång nµo, tuy nhiªn nhiÒu khi nã l¹i x¶y ra dån dËp buéc hä ph¶i bá ra mét

lóc mét kho¶n tiÒn lín mµ hä kh«ng muèn. V× thÕ, m©u thuÉn chñ thî ph¸t sinh.

Giíi thî liªn kÕt ®Êu tranh buéc giíi chñ ph¶i thùc hiÖn cam kÕt. Cuéc ®Êu tranh

3

Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368

nµy diÔn ra ngµy cµng réng lín vµ cã t¸c ®éng nhiÒu mÆt ®Õn ®êi sèng kinh tÕ x·

héi. Do vËy, Nhµ níc ph¶i ®øng ra can thiÖp vµ ®iÒu hoµ m©u thuÉn. Sù can

thiÖp nµy mét mÆt lµm t¨ng ®îc vai trß cña Nhµ níc, mÆt kh¸c buéc giíi chñ vµ

thî ph¶i ®ãng gãp mét kho¶n tiÒn nhÊt ®Þnh hµng th¸ng ®îc tÝnh to¸n mét c¸ch

chÆt chÏ dùa trªn c¬ së x¸c suÊt rñi ro x¶y ra ®èi víi ngêi lµm thuª. Sè tiÒn ®ãng

gãp cña c¶ chñ vµ thî h×nh thµnh nªn mét quü tiÒn tÖ tËp trung trªn ph¹m vi

quèc gia. Quü nµy cßn ®îc bæ sung tõ ng©n s¸ch Nhµ níc khi cÇn thiÕt nh»m

®¶m b¶o ®êi sèng cho ngêi lao ®éng khi gÆp ph¶i nh÷ng biÕn cè bÊt lîi. ChÝnh

nhê nh÷ng mèi quan hÖ rµng buéc ®ã mµ rñi ro, bÊt lîi cña ngêi lao ®éng ®îc

dµn tr¶i, cuéc sèng cña ngêi lao ®éng vµ gia ®×nh hä ngµy cµng ®îc ®¶m b¶o æn

®Þnh. Giíi chñ còng thÊy m×nh cã lîi vµ ®îc b¶o vÖ, s¶n xuÊt kinh doanh diÔn ra

b×nh thêng tr¸nh ®îc nh÷ng x¸o trén kh«ng cÇn thiÕt. V× vËy, nguån quü tËp

trung ®îc thiÕt lËp ngµy cµng lín vµ nhanh chãng. Kh¶ n¨ng gi¶i quyÕt c¸c ph¸t

sinh lín cña quü ngµy cµng ®¶m b¶o.

Toµn bé nh÷ng ho¹t ®éng víi nh÷ng mèi quan hÖ rµng buéc chÆt chÏ trªn

®îc thÕ giíi quan niÖm lµ b¶o hiÓm x· héi ®èi víi ngêi lao ®éng. Nh vËy,

"BHXH lµ sù ®¶m b¶o thay thÕ hoÆc bï ®¾p mét phÇn thu nhËp ®èi víi ngêi lao

®éng khi gÆp ph¶i nh÷ng biÕn cè lµm gi¶m hoÆc mÊt kh¶ n¨ng lao ®éng, mÊt

viÖc lµm trªn c¬ së h×nh thµnh vµ sö dông mét quü tiÒn tÖ tËp trung nh»m ®¶m

b¶o ®êi sèng cho ngêi lao ®éng vµ gia ®×nh hä gãp phÇn ®¶m b¶o an toµn x·

héi".

Qua kh¸i niÖm vÒ b¶o hiÓm x· héi ta cã thÓ thÊy ®îc sù cÇn thiÕt cña

BHXH ®èi víi ngêi lao ®éng vµ x· héi. BHXH cã nh÷ng chøc n¨ng chñ yÕu sau

®©y:

- Thay thÕ hoÆc bï ®¾p mét phÇn thu nhËp cho ngêi lao ®éng tham gia

b¶o hiÓm khi hä bÞ gi¶m hoÆc mÊt thu nhËp do mÊt kh¶ n¨ng lao ®éng hoÆc mÊt

viÖc lµm. Sù ®¶m b¶o thay thÕ hoÆc bï ®¾p nµy ch¾c ch¾n sÏ x¶y ra v× suy cho

cïng mÊt kh¶ n¨ng lao ®éng sÏ ®Õn víi tÊt c¶ mäi ngêi lao ®éng khi hÕt tuæi lao

®éng theo c¸c ®iÒu kiÖn quy ®Þnh cña BHXH. Cßn mÊt viÖc lµm vµ mÊt kh¶

n¨ng lao ®éng t¹m thêi lµm gi¶m hoÆc mÊt thu nhËp còng sÏ ®îc hëng trî cÊp

cÇn thiÕt, thêi ®iÓm vµ thêi h¹n ®îc hëng ph¶i ®óng quy ®Þnh. §©y lµ chøc n¨ng

c¬ b¶n nhÊt cña BHXH, nã quyÕt ®Þnh nhiÖm vô, tÝnh chÊt vµ c¶ c¬ chÕ ho¹t

®éng cña BHXH.

- TiÕn hµnh ph©n phèi vµ ph©n phèi l¹i thu nhËp gi÷a nh÷ng ngêi tham gia

BHXH. Tham gia BHXH kh«ng chØ cã ngêi lao ®éng mµ c¶ nh÷ng ngêi sö dông

lao ®éng. C¸c bªn tham gia ®Òu ph¶i ®ãng gãp vµo quü BHXH. Quü nµy dïng

®Ó trî cÊp cho mét sè ngêi lao ®éng tham gia khi hä gÆp ph¶i biÕn cè lµm gi¶m

hay mÊt thu nhËp. Sè lîng nh÷ng ngêi nµy chiÕm tû träng nhá trong tæng sè

nh÷ng ngêi tham gia ®ãng gãp. Nh vËy, theo quy luËt sè ®«ng bï sè Ýt, BHXH

thùc hiÖn ph©n phèi l¹i thu nhËp theo c¶ chiÒu däc lÉn chiÒu ngang. Ph©n phèi

l¹i gi÷a nh÷ng ngêi cã thu nhËp cao vµ thu nhËp thÊp, gi÷a nh÷ng ngêi khoÎ

4

Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368

m¹nh ®ang lµm viÖc víi nh÷ng ngêi èm ®au ph¶i nghØ viÖc... Thùc hiÖn chøc

n¨ng nµy cã nghÜa lµ BHXH gãp phÇn thùc hiÖn c«ng b»ng x· héi.

- Gãp phÇn kÝch thÝch ngêi lao ®éng h¨ng h¸i lao ®éng s¶n xuÊt n©ng cao

n¨ng suÊt lao ®éng c¸ nh©n vµ n¨ng suÊt lao ®éng x· héi. Khi khoÎ m¹nh tham

gia lao ®éng s¶n xuÊt, ngêi lao ®éng ®îc chñ sö dông lao ®éng tr¶ l¬ng hoÆc tiÒn

c«ng. Khi bÞ èm ®au, thai s¶n, tai n¹n lao ®éng vµ bÖnh nghÒ nghiÖp, hoÆc khi

vÒ giµ ®· cã BHXH trî cÊp thay thÕ nguån thu nhËp bÞ mÊt. V× thÕ cuéc sèng

cña hä vµ gia ®×nh hä lu«n ®îc ®¶m b¶o æn ®Þnh vµ cã chç dùa. Do ®ã ngêi lao

®éng lu«n yªn t©m g¾n bã tËn t×nh víi c«ng viÖc vµ víi n¬i lµm viÖc. Tõ ®ã hä

rÊt tÝch cùc lao ®éng, s¶n xuÊt, n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng vµ hiÖu qu¶ kinh tÕ.

Chøc n¨ng nµy biÓu hiÖn nh mét ®ßn bÈy kinh tÕ kÝch thÝch ngêi lao ®éng n©ng

cao n¨ng xuÊt lao ®éng c¸ nh©n vµ kÐo theo n¨ng suÊt lao ®éng x· héi.

- G¾n bã lîi Ých gi÷a ngêi lao ®éng víi ngêi sö dông lao ®éng, gi÷a lao

®éng víi x· héi. Trong thùc tÕ lao ®éng s¶n xuÊt, ngêi lao ®éng vµ ngêi sö dông

lao ®éng cã nh÷ng m©u thuÉn néi t¹i, kh¸ch quan vÒ tiÒn l¬ng, tiÒn c«ng, thêi

gian lao ®éng... Th«ng qua BHXH nh÷ng m©u thuÉn ®ã sÏ ®îc ®iÒu hoµ vµ gi¶i

quyÕt. §Æc biÖt c¶ hai giíi nµy ®Òu thÊy nhê cã BHXH mµ m×nh cã lîi vµ ®îc

b¶o vÖ. Tõ ®ã lµm cho hä hiÓu nhau h¬n vµ g¾n bã lîi Ých ®îc víi nhau. §èi víi

Nhµ níc vµ x· héi chi cho BHXH lµ c¸ch thøc ph¶i chi Ýt nhÊt vµ cã hiÖu qu¶

nhÊt nhng vÉn gi¶i quyÕt ®îc khã kh¨n vÒ ®êi sèng cho ngêi lao ®éng vµ gia

®×nh hä, gãp phÇn lµm cho s¶n xuÊt æn ®Þnh, kinh tÕ chÝnh trÞ vµ x· héi ®îc ph¸t

triÓn, an toµn h¬n.

2. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña BHXH.

BHXH ®· xuÊt hiÖn tõ rÊt l©u mµ mÇm mèng cña nã tõ thÕ kû 13 ë Nam

¢u khi nÒn c«ng nghiÖp vµ kinh tÕ hµng ho¸ ®· b¾t ®Çu ph¸t triÓn. Tuy nhiªn,

ban ®Çu BHXH chØ mang tÝnh chÊt s¬ khai, víi ph¹m vi nhá hÑp. Tõ thÕ kû XVI

®Õn thÕ kû XVIII mét sè nghiÖp ®oµn thî thñ c«ng ra ®êi, ®Ó b¶o vÖ lÉn nhau

trong ho¹t ®éng nghÒ nghiÖp hä ®· thµnh lËp nªn c¸c lo¹i quü t¬ng trî ®Ó gióp

nhau.( ë Anh n¨m ) ®· thµnh lËp héi "b»ng h÷u" ®Ó gióp ®ì c¸c héi viªn

khi bÞ èm ®au hau tai n¹n nghÒ nghiÖp).

Tõ sau chiÕn tranh thÕ giíi thø II, BHXH lan réng ra nhiÒu níc trªn thÕ giíi,

ph¸t triÓn rÊt phong phó, ®a d¹ng vµ cã nhiÒu thay ®æi bæ sung. BHXH ngµy

cµng cã vÞ trÝ quan träng trong nÒn kinh tÕ quèc d©n, lµ mét trong c¸c trung t©m

chó ý cña nhiÒu quèc gia vµ tæ chøc quèc tÕ.

Theo C«ng íc Gi¬never - 1952 cña Tæ chøc Lao ®éng Quèc tÕ(TLO) ®· x¸c

®Þnh BHXH gåm 9 chÕ ®é sau:

- Ch¨m sãc y tÕ

- Trî cÊp èm ®au

- Trî cÊp thÊt nghiÖp

5

Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368

- Trî cÊp tuæi giµ

- Trî cÊp tai n¹n lao ®éng vµ bÖnh nghÒ nghiÖp

- Trî cÊp gia ®×nh

- Trî cÊp thai s¶n

- Trî cÊp khi tµn phÕ

- Trî cÊp cho ngêi cßn sèng( trî cÊp mÊt ngêi nu«i dìng)

Nhng trªn thùc tÕ kh«ng ph¶i níc nµo còng thùc hiÖn ®îc toµn bé 9 chÕ

®é trªn vµ kh«ng ph¶i níc nµo còng cã ph¹m vi, ®èi tîng nguån h×nh thµnh quü

gièng nhau. Cã nghÜa lµ viÖc thùc hiÖn BHXH ë nh÷ng níc kh¸c nhau th× kh¸c

nhau tuú theo ®iÒu kiÖn cô thÓ cña tõng níc vµ hoµn c¶nh cô thÓ cña mçi giai

®o¹n ph¸t triÓn mµ mçi níc cã nh÷ng h×nh thøc ¸p dông kh¸c nhau cho phï hîp.

Trªn thÕ giíi cã 35 níc thùc hiÖn ®îc 9 chÕ, 37 níc cha thùc hiÖn ®îc chÕ

®é thø 3 ( trî cÊp thÊt nghiÖp), 67 níc cha thùc hiÖn ®îc chÕ ®é thø 3 vµ chÕ ®é

thø s¸u ( trî cÊp thÊt nghiÖp, trî cÊp gia ®×nh).

T¹iViÖt Nam díi chÝnh quyÒn Ph¸p thuéc, chóng ®· thùc hiÖn BHXH ®èi

víi c«ng chøc vµ qu©n nh©n ViÖt Nam hëng l¬ng phôc vô trong bé m¸y hµnh

chÝnh vµ qu©n ®éi Ph¸p ë §«ng D¬ng khi hä èm ®au, tuæi giµ hoÆc chÕt. Cßn

®èi víi c«ng nh©n ViÖt Nam viÖc thùc hiÖn BHXH hÕt søc khã kh¨n, gÇn nh

chÝnh quyÒn Ph¸p kh«ng c«ng nhËn mét quyÒn lîi nµo vÒ BHXH. C«ng nh©n

ViÖt Nam chÕt, èm ®au, tai n¹n trong c¸c nhµ m¸y, ®ån ®iÒn cao su kh«ng ®îc

mai t¸ng, ch÷a bÖnh, phô n÷ sinh ®Î vÉn ph¶i lµm viÖc, trÎ em sinh ra yÕu ít

kh«ng ®îc ch¨m sãc.

Tõ khi níc ViÖt Nam D©n Chñ Céng Hoµ ®îc thµnh lËp. ChÝnh phñ ®· ban

hµnh nhiÒu v¨n b¶n ph¸p luËt vÒ BHXH.S¾c lÖnh 54SL ngµy 14\6\1946 Ên ®Þnh

viÖc cÊp hu bæng cho c«ng chøc. Hai s¾c lÖnh nµy quy ®Þnh c«ng chøc ph¶i

®ãng b¶o hiÓm vµ trong quü hu bæng cã phÇn ®ãng thªm cña nhµ níc . S¾c lÖnh

76/SL ngµy 20\5\1950 Ên ®Þnh cô thÓ h¬n c¸c chÕ ®é trî cÊp hu trÝ , thai s¶n vµ

ch¨m sãc y tÕ, tai n¹n vµ tiÒn tuÊt ®èi víi c«ng chøc. Trong khu vùc s¶n xuÊt lóc

nµy cha thµnh lËp quü BHXH , Nhng s¾c lÖnh 29\SL ngµy 12\3\1947 vµ s¾c

lÖnh 77/SL ngµy 22\5\1950 ®· Ên ®Þnh cô thÓ h¬n c¸c chÕ ®é trî cÊp hu trÝ . tai

n¹n lao ®éng , èm ®au , thai s¶n , tö tuÊt ®èi víi c«ng nh©n.

6

Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368

Sau khi hoµ b×nh lËp l¹i ë miÒn B¾c , thùc hiÖn hiÕn ph¸p n¨m 1949 Héi

®ång chÝnh phñ ban hµnh ®iÒu lÖ t¹m thêi vÒ c¸c chÕ ®é BHXH ®èi víi c«ng

nh©n vieen chøc nhµ níc kÌm theo nghÞ ®Þnh 218/CP ra ngµy 27\12\1961 cña

héi ®ång chÝnh phñ quy ®iÞnh nh sau: ChÕ ®é trî cÊp BHXH gåm 6 lo¹i :

1- Trî cÊp èm ®au .

2- Trî cÊp Thai s¶n.

3- Trî cÊp Tai n¹n lao ®éng vµ bÖnh nghÒ nghiÖp.

4- Trî cÊp h trÝ .

5- Trî c¸p mÊt søc lao ®éng

6- Trî cÊpTö tuÊt.

Do m«thµnh phÇn kinh tÕ thêi kú dµi bao cÊp , nh×n chung 6 chÕ ®é nµy ®· ®¸p

øng ®îc yªu cÇu cña ngêi lao ®éng vµ cña x· héi.Gop phÇn vµo viÖc thùc hiÖn

nhiÒu chÝnh s¸chx· héi cña ®¶ng vµ nhµ níc.Tuy nhiªn khi chuyÓn sang kinh tÕ

thÞ trêng ®iÒu kiÖn kinh tÕ cña nhµ níc ®· thay ®æi v× vËy nghÞ ®Þnh43\CP ra ®êi

ngµy 22/6/1993 vµ nghÞ ®Þnh 12\ CP ngµy 26\1\1995 ®Òu thèng nhÊt mét quan

®iÓm lµ chØ thùc hiÖn 5 chÕ ®é vµ bá trî c¸p mÊt søc lao ®éng (MC)

3. TÝnh chÊt cña b¶o hiÓm x· héi

B¶o hiÓm x· héi g¾n liÒn víi ngêi ®êi sèng cña ngêi lao ®éng, v× vËy nã cã

mét sè tÝnh chÊt c¬ b¶n sau:

- TÝnh tÊt yÕu kh¸ch quan trong ®êi sèng x· héi.

Trong qu¸ tr×nh lao ®éng s¶n xuÊt ngêi lao ®éng cã thÓ gÆp ph¶i nhiÒu biÕn

cè, rñi ro khi ®ã ngêi sö dông lao ®éng còng r¬i vµo t×nh c¶nh khã kh¨n kh«ng

kÐm nh: s¶n xuÊt kinh doanh bÞ gi¸n ®o¹n, vÊn ®Ò tuyÓn dông vµ hîp ®ång lao

®éng lu«n ph¶i ®îc ®Æt ra ®Ó thay thÕ v.v... S¶n xuÊt cµng ph¸t triÓn, nh÷ng rñi

ro ®èi víi ngêi lao ®éng vµ nh÷ng khã kh¨n ®èi víi ngêi sö dông lao ®éng cµng

nhiÒu vµ trë nªn phøc t¹p, dÉn ®Õn mèi quan hÖ chñ – thî ngµy cµng c¨ng

th¼ng. §Ó gi¶i quyÕt vÊn ®Ò nµy, Nhµ níc ph¶i ®øng ra can thiÖp th«ng qua b¶o

hiÓm x· héi. Vµ nh vËy, b¶o hiÓm x· héi ra ®êi hoµn toµn mang tÝnh kh¸ch quan

trong ®êi sèng kinh tÕ x· héi cña mçi níc.

- B¶o hiÓm cã tÝnh ngÉu nhiªn, ph¸t sinh kh«ng ®ång ®Òu theo thêi gian vµ

kh«ng gian. TÝnh chÊt nµy thÓ hiÖn rÊt râ ë nh÷ng néi dung c¬ b¶n cña b¶o hiÓm

7