Bàn về lý thuyết xuất khẩu dịch vụ và các nhân tố ảnh hưởng đến xuất khẩu dịch vụ trong nền kinh tế quốc dân

NGHIEN CCaj - TRAO OOI

Ban ve ly thuyet xuat khau dich vu

va cac nhan to anh hUoing den xuat khau

djch vu trong nen kinh te quoc dan

DUONG HUY HOANG

Vu Kinh te'dich vu - Bo Ke hogch vd Ddu tu

0 Viet Nam, trong moi truong kinh te do! mai, chinh tri va xa hpi on djnh, djch

vu va xuat khau djch vu cung hinh thanh va khcfi sac. Hien co tiifi khoang 70 loai

hinh dich vu cua Viet Nam da duofc xuat khau, gop phan dang ke vao chuyen

djch CO cau nen kinh te, thuc day san xuat phat trie'n, lam gia tang nguon thu

ngoai te, giai quyet cong an viec lam va cai thien doi song nguoi dan...

Sl/ HINH THANH L t THUYET

XUAT KHAU DICH VU

Trudc day vai tro to ldn cua

khu vuc dich vu trong mpt ndn

kinh te' hiu nhu bi lang qudn, khu

vuc dieh vu khong co nhirng con

so ndi bat trong cac bao cao phit

trien va tang trudng kinh te, vi no

chi dupc xem xet trong cic tai lieu

thuang mai. Cac cudn sich kinh td'

qud'c te truyen thd'ng thi huong tPi

gia dinh ring dich vu hiu nhu

khong the trao ddi buon bin.

Diu tidn da co mot vai nghidn

ciiu vd mpt so khfa canh cua dich vu

nhu Baumol (1967), Fuchs (1968)

va Hill (1977), bit diu tu thap ky 80

da CO nhidu su chu y ban danh cho

khu vuc dich vu. Mpt trong nhung

nguyen nhan ciia didu nay li su noi

bat ldn ciia khu vuc dich vu trong lp

trinh chinh sach qudc te day li kd't

qua dd xuit eua My trong dam phan

luat da phuang vd cac chfnh sach

anh hudng tai xua't nhap khiu dich

vu. Ban diu hau hd't cac nuac khac

ddu than trpng va phan ung lai vdi

sang kid'n cua My khi chi'nh thuc

dua ra tai hpi nghi Bp trudng GATT

1982. Sau hpi nghi niy kd't qua dat

dupc la xay dung ldn nhung phan

tich diu tidn dong gop cho ly thuyd't

xuit nhap khiu dich vu.

Nghidn ciiru cua Baumol, 1967

va Fuchs, 1968 da chiing minh ring

tang trudng ty trpng dich vu trong

diu ra va lao dpng se lam cho eae

quo'c gia trd ndn giau co ban. Bdi vi

dich vu CO tinh vd hinh va khdng thd

luu trii va no hien didn trong hang

hoa, dong thong tin hoac con nguoi.

Nghien ciiu cua Bhagwati (1984a)

da mo ta qua trinh trao doi dich vu

giiia eac nhi cung cip va nhiing

nguPi cd nhu cau thdng qua dich vu

"hien hiru" hoac dich vu dupc "tach

ra" tu hang hoa, con nguPi nhu

"nguoi van chuyen". Ong nha'n

manh vao vide trao doi dich vu giira

nguPi mua va nguai ban thdng qua

hien gioi, bit diu tir nhung nam

1980 su thay doi ngay cang manh

me cua cdng nghd da lam qui trinh

trao doi dd dang vi tang ldn.

Nghien cuu ciia Sampson va

Snape (1985) da phat tridn he

tho'ng ly thuyd't ve xuat nhap khiu

dich vu gin gidng vPi cic quy dinh

trong Hiep dinh chung vd thuang

mai dich vu GATS (Hiep dinh vd

xuit nhap khiu dich vu) hidn nay.

Phuang thuc diu tidn cung cip

dieh vu mi trong GATS gpi la

"cung ca'p qua bidn gioi": dupc ap

dung khi nha cung cip dich vu la

cdng dan cua mpt qud'c gia cung

cip dich vu sang mpt qudc gia

khic ma khong co sir di chuydn

cua ca nha cung cip lin nguPi tidu

diing tai nai cu tru cua nhau.

Nghidn cuu cua Boddewyn,

Halbrich va Perry (1986) li mpt

nghien cuu sam nhat tap trung vio

Dich Vll van tdi Id mgt ITnh vUc Viet Nam cd Ipi the de xud't khdu

Kinh to va Dit hao

So 21/2009