Bàn về khái niệm pháp quyền, nguyên tắc pháp quyền

BAN VE KHAI NIEM

PHAP QUYEN, NGUYEN TAG PHAP QUYEN

Tr&n Thai Duong*

Tom tat: Bai viet phdn tick, binh luqn ve cdc khdi niem phdp quyen, nguyen tac

phdp quyen, qua do tdc gid diea ra mot so de xudt trong boi cdnh xdy dung Nhd nu&c

phdp quyen xd hoi cM ngkia a Viet Nam hien nay.

Abstract: The article analyzes and comments on the concepts of rule of law, rule-of￾law principle, thereby the author suggests certain proposals in the context of the

building of socialist rule-of-law State currently in Vietnam.

T

rong khoang thai gian kha dai (tir

Hien phap nam 1959 d^n Hi^n

phap nam 1980), Viet Nam theo mo hinh

Hien phap xa hoi chii nghia (XHCN) ma

dien hinh la Hien phap Lien X6 nam 1977.

Luc nay, chung ta su dung cac khai niem

"phap che" hoac "nguyen tac phap che

XHCN" (phan biet voi khai niem phap che

tu san) ma khong diing cac khai niem "phap

quyen", "nguyen tac phap quyen".

Nhung nam dau ciia thoi ki doi mai, a

Viet Nam, theo tien trinh dan chu hoa mgi

mat cua dcri song xa hoi, c6 mot khai niem

het sue quan trong da dugc un tien nghien

ciiu lam ro la "nha nuac phap quyen" chu

khong phai khai niem "phap quyen", cho du

tir tniac do kha lau, Ho Chi Minh da neu

cac khai niem hien phap va phap quyen'.

Yeu sach thu 7 trong Ban yeu sach 8

diem cua nhan dan An Nam do Nguai gOri

den Hoi nghi Vecxay nam 1919 neu ro:

TS , Dai hoc Luat Ha Noi.

Bai Viet diroc cong bo trong khuon kho De tai cap nha

nirac KX.04.06/16-20 do Vien Nha nircrc va Phap luat

thupc Vien Han lam Khoa hoc xa hoi Viet Nam chii

tri, PGS.TS. Nguyen Dire Minh lam chii nhiem.

Sau nay. Nguoi da bien soan lai duoi hinh thirc

dien ca (Xem: Viet Nam yeu cau ca, Bao Nhan dan,

ngay 30/01/1977)

"Bdy xin hien phdp ban hdnh

Tram dieu phai c6 than linh phdp

quyen ".

Nhu vay c6 the thay, trong cupc doi

hoat dpng each mang vi nircrc, vi dan ciia

minh, Nguai da quan tam tnrac het den mot

khai niem c6 tinh bao trum han - khai niem

"phap quyen", chu khong phai la khai niem

"nha nuac phap quyen". Tu tucmg do cua

Ngucn cho ta thay rang, moi dieu trong dai

song xa hoi deu phai tuan thu phap luat, bao

dam quyen con nguoi cung nhu vai tro cua

hien phap trong viec ghi nhan, tao lap

nguyen tac hoac che dp phap quyen -

nguyen tac c6 tinh nen tang, quan trpng nhdt

doi vai nha nuac va ca xa hoi trong thai dai

ngay nay.

So sanh cac khai niem phap luat va

phap quyen: Neu phap luat noi chung dan

thuan la cong cu dieu chinh cac quan he xa

hoi, on dinh xa hoi trong trat tu d6 phat

trien thi phap quyen la thii phap luat dua

tren quyen, gia tri, pham gia va hanh phiic

con nguai, coi quyen con nguai la cai cao

nhat, a tren tat ca. Noi each khac, phap luat

dat duai quyen con nguai, la cong cu th^

hien su ton trpng, bao ve, bao dam quy8n

con nguai.