bài thuốc dùng ngân hạnh

Ngân hạnh còn gọi là bạch qủa - do vỏ qủa của nó màu trắng nõn. Cây

ngân hạnh từ lúc trồng đến khi cho qủa phải mất 20 - 40 năm nên được

người ta gọi là "cây cụ già", "cây ông cháu" vì đời ông trồng cây, đời

cháu ăn qủa. Ngân hạnh giàu chất dinh dưỡng, có thể mang xào, làm

mứt và các chế phẩm khác. Qủa, hạt nhân, lá cây đều là những vị thuốc

qúy.

Cây ngân hạnh cao to, hùng vĩ oai phong, lá xanh rờn hình rẻ quạt. Cây

có tuổi thọ rất cao, có thể sống tới trên 1000 năm, thường thấy ở các

chùa miếu cổ nên được tôn vinh là "Cây thánh". Mùa hè lá cây xanh tốt

un tùm, xòe bóng râm mát. Đến mùa thu, qủa màu vàng kim sai chi chít,

tạo nên cảnh sắc riêng của mùa thu. Bóc đi lớp vỏ ngoài còn lại hạt

được gọi là "ngân hạnh".

Trong "Bản thảo cương mục", Lý Thời Trân triều đại nhà Minh từng viết:

"Ngân hạnh, ăn chín ấm phổi ích khí, trị ho hen, bớt đi đái nhiều, chữa

bạch đới, ăn sống hạ đớm, tiêu độc sát trùng...". Trong điều trị lâm sàng

của Đông y, ngân hạnh thường được dùng điều trị hen phế quản, viêm

phế quản mạn tính, lao phổi, đái dắt, di tinh, bạch đới v.v.

Y học hiện đại qua phân tích đã chứng minh rằng: ngân hạnh chứa

nhiều prôtêin, lipit, gluxit, vi lượng sắt, kali, phốt pho, canxi, axít hữu cơ

ngân hạnh, chất men ngân hạnh... Có tác dụng co bàng quang, ngân

hạnh sao chữa đái dắt; chất axít hữu cơ ngân hạnh có tác dụng sát

trùng mạnh, diệt trực khuẩn lao, nhiễm trùng ngoài da nên chữa được

lao phổi, bệnh ngoài da.

Lá ngân hạnh vị đắng, ngọt chát, tính bình. Qua thực nghiệm và lâm

sang đã chứng minh có tác dụng làm giảm lượng cholesteron trong

máu, nở dãn động mạch vành, có công hiệu nhất định điều trị bệnh tim

mạch, cao huyết áp. Lá ngân hạnh còn có tác dụng sát trùng, kẹp lá

trong sách vừa dùng đánh dấu, vừa phòng mối mọt.

Trong ngân hạnh có một loại chất kiềm mang độc tố, trong đó phôi hạt

màu xanh mang hàm lượng cao nhất. Vì vậy, trước khi ăn ngân hạnh,

nhất định phải loại bỏ nhân phôi đó đi, đặc biệt trẻ nhỏ không nên dùng

nhiều.

Một số bài thuốc dùng ngân hạnh:

Đái són: Ngân hạnh sao, mỗi tuổi 1 hạt, nhiều nhất không qúa 7 hạt, bỏ

vỏ cứng, giã nát. Mỗi sáng sớm hàng ngày uống với nước sữa đậu

nành pha đường. Uống liên tục sẽ có tác dụng.

Đại tiện ra máu: Ngân hạnh 15 gam đập vỡ, địa du 15 gam, cây dành

dành 6 gam, sắc uống vào hai buổi sáng - chiều hàng ngày.

Bạch đới qúa nhiều: Nhân ngân hạnh sao 10 hạt, hạt bí đao 30 gam,

sắc uống ngày 2 lần (sáng, chiều).

Ho hen nhiều đờm: Ngân hạnh 9 gam đập vỡ, ma hoàng 6 gam, cam