Thư viện tri thức trực tuyến
Kho tài liệu với 50,000+ tài liệu học thuật
© 2023 Siêu thị PDF - Kho tài liệu học thuật hàng đầu Việt Nam
Bài học kinh nghiệm trong sự nghiệp bảo vệ, giải phóng Thăng Long-Hà Nội
Nội dung xem thử
Mô tả chi tiết
Ch−¬ng tr×nh khoa häc cÊp nhµ n−íc Kx.09
"nghiªn cøu ph¸t huy ®iÒu kiÖn tù nhiªn, kinh tÕ, x∙ héi vµ gi¸ trÞ
lÞch sö - v¨n ho¸ 1000 n¨m th¨ng long - Hµ Néi, phôc vô ph¸t triÓn
toµn diÖn thñ ®«"
[ \
b¸o c¸o tæng hîp kÕt qu¶ nghiªn cøu ®Ò tµi
"bµi häc kinh nghiÖm
trong sù nghiÖp b¶o vÖ, gi¶i phãng
th¨ng long - Hµ Néi"
M∙ sè: KX.09.04
Chñ nhiÖm ®Ò tµi: §¹i t¸, PGS, TS NguyÔn V¨n Tµi
C¬ quan chñ tr×: Häc viÖn ChÝnh trÞ qu©n sù
Bé Quèc phßng
6924
17/7/2008
Hµ Néi - 2008
ban chñ nghiÖm ®Ò tµi:
§¹i t¸, PGS, TS NguyÔn V¨n Tµi Chñ nhiÖm
Trung t−íng, TS NguyÔn Nh− Ho¹t Thµnh viªn
Trung t−íng, TS NguyÔn V¨n Th©n Thµnh viªn
ThiÕu t−íng, PGS, TS TrÞnh V−¬ng Hång Thµnh viªn
ThiÕu t−íng, TS NguyÔn §×nh ChiÕn Thµnh viªn
§¹i t¸, TS Hoµng hoa ch©u Thµnh viªn
§¹i t¸, PGS, TS V¨n ®øc Thanh Th− ký Khoa häc
§¹i t¸ TrÞnh ngäc nghi Th− ký
nh÷ng ng−êi tham gia thùc hiÖn:
1. §¹i t¸, PGS, TS Phïng V¨n ThiÕt, Chñ nhiÖm khoa, Häc viÖn CTQS
2. Th−îng t¸, PGS, TS NguyÔn B¸ D−¬ng, Tr−ëng phßng, HVCTQS
3. §¹i t¸, TS NguyÔn Kh¾c §iÒu, Chñ nhiÖm khoa, Häc viÖn CTQS
4. §¹i t¸, TS NguyÔn §×nh Minh, Chñ nhiÖm khoa, Häc viÖn CTQS
5. §¹i t¸, TS NguyÔn §¨ng Thanh, Chñ nhiÖm khoa, Häc viÖn CTQS
6. §¹i t¸, TS Vò Quang T¹o, Phã Chñ nhiÖm khoa, Häc viÖn CTQS
7. §¹i t¸, TS NguyÔn Hïng Oanh, Phã Chñ nhiÖm khoa, Häc viÖn CTQS
8. §¹i t¸, TS Nghiªm Xu©n M¹nh, Chñ nhiÖm khoa, Häc viÖn CTQS
9. §¹i t¸ TS NguyÔn Ph−¬ng §«ng, Häc viÖn ChÝnh trÞ qu©n sù
10. §¹i t¸, TS NguyÔn Xu©n Tr−êng, Phã Chñ nhiÖm khoa, Häc viÖn CTQS
11. §¹i t¸, TS NguyÔn V¨n Thanh, Chñ nhiÖm bé m«n, Häc viÖn CTQS
12. §¹i t¸, TS NguyÔn V¨n D−ìng, Phã Chñ nhiÖm Khoa, Häc viÖn CTQS
13. §¹i t¸, TS §µo Huy HiÖp, Chñ nhiÖm bé m«n, Häc viÖn CTQS
14. §¹i t¸, TS §µo Huy TÝn, Chñ nhiÖm bé m«n, Häc viÖn CTQS
15. §¹i t¸, TS NguyÔn TiÕn Dòng, Chñ nhiÖm bé m«n, Häc viÖn CTQS
16. §¹i t¸, TS NguyÔn Trung Th«ng, Chñ nhiÖm bé m«n, Häc viÖn CTQS
17. §¹i t¸, TS Bïi M¹nh Hïng, Phã Chñ nhiÖm bé m«n, Häc viÖn CTQS
18. §¹i t¸, TS NguyÔn ChÝnh Lý, Chñ nhiÖm bé m«n, Häc viÖn CTQS
19. §¹i t¸, TS Ph¹m Xu©n M¸t, Phã Chñ nhiÖm khoa, Häc viÖn CTQS
20. §¹i t¸, Th.S §Æng §×nh TiÕn, Phã Chñ nhiÖm khoa, Häc viÖn CTQS
21. §¹i t¸, TS NguyÔn Xu©n Tó, Phã Chñ nhiÖm khoa, Häc viÖn CTQS
22. §¹i t¸, TS Cao Xu©n Trung, Phã Chñ nhiÖm khoa, Häc viÖn CTQS
23. §¹i t¸, TS TrÇn §¹i NghÜa, Häc viÖn ChÝnh trÞ qu©n sù
24. §¹i t¸ TS NguyÔn TiÕn Sü, Häc viÖn ChÝnh trÞ qu©n sù.
25. Th−îng t¸, TS Tr−¬ng Quang Häc, Chñ nhiÖm Bé m«n, Häc viÖn CTQS
26. Th−îng t¸, TS §Æng ThÕ Vinh, Chñ nhiÖm Bé m«n, Häc viÖn CTQS
27. Th−îng t¸, TS NguyÔn §øc Ngäc, Häc viÖn CTQS
28. Th−îng t¸, TS Ph¹m §×nh Bé, Phßng §µo t¹o, Häc viÖn CTQS
29. Th−îng t¸, Th.S NguyÔn V¨n Mai, Phßng §µo t¹o, Häc viÖn CTQS
30. Th−îng t¸, Th.S NguyÔn Anh TÊn, Phßng §µo t¹o, Häc viÖn CTQS
31. Trung t¸, Th.S D−¬ng Quang HiÓn, Häc viÖn ChÝnh trÞ qu©n sù
32. Trung t¸, Th,S Chu Quý §«ng, Häc viÖn ChÝnh trÞ qu©n sù
33. ThiÕu t¸, Th.S NguyÔn Thanh T×nh, Häc viÖn ChÝnh trÞ qu©n sù
34. ThiÕu t¸ Vâ V¨n H¶i, Häc viÖn ChÝnh trÞ qu©n sù
35. §¹i uý, Th.S TrÇn §øc Long, Häc viÖn ChÝnh trÞ qu©n sù
36. §¹i uý L−¬ng Thanh H©n, Häc viÖn ChÝnh trÞ qu©n sù
37. §¹i uý Hoµng §×nh ChiÒu, Häc viÖn ChÝnh trÞ qu©n sù
38. §¹i t¸, PGS, TS Vò Nh− Kh«i, ViÖn KHXHNVQS
39. §¹i t¸, TS NguyÔn V¨n H÷u, ViÖn KHXHNVQS
40. §¹i t¸, TS D−¬ng V¨n L−îng, ViÖn KHXHNVqs
41. §¹i t¸, PGS, TS Lª §×nh Sü, ViÖn LÞch sö qu©n sù
42. §¹i t¸, PGS, TS NguyÔn Minh §øc, ViÖn LÞch sö qu©n sù
43. §¹i t¸ Cao H÷u Oanh, ViÖn LÞch sö qu©n sù
44. §¹i t¸ TrÇn H÷u Kh¶i, ViÖn LÞch sö qu©n sù
45. §¹i t¸, TS D−¬ng §×nh LËp, ViÖn LÞch sö qu©n sù
46. §¹i t¸, TS Lª V¨n Th¸i, ViÖn LÞch sö qu©n sù
47. Trung t¸, ThS Hoµng ThÞ Th¶o, ViÖn LÞch sö qu©n sù
48. ThiÕu uý Hµ Duy BiÓn, ViÖn LÞch sö qu©n sù
49. ThiÕu t−íng NguyÔn V¨n Ch−¬ng, Côc tr−ëng, Qu©n chñng PK-KQ
50. §¹i t¸, PGS, TS NguyÔn Ngäc Quý, Qu©n chñng PK-KQ
51. §¹i t¸ Nghiªm §×nh TÝch, Qu©n chñng PK-KQ
52. §¹i t¸ §ç C¨n, Bé chØ huy qu©n sù Hµ Néi.
53. §¹i t¸, TS NguyÔn Träng TuÊn, Chñ nhiÖm khoa, Häc viÖn KTQS
54. §¹i t¸, TS L−¬ng V¨n Kham, Chñ nhiÖm bé m«n, Häc viÖn KTQS
55. ThiÕu t¸, TS NguyÔn Minh Th¾ng, Phã Chñ nhiÖm bé m«n, Häc viÖn KTQS
56. ThiÕu t¸, Th.S TrÇn V¨n RiÔn, Häc viÖn KTQS
57. §¹i t¸, TS Hµ Nguyªn C¸t, Phã Chñ nhiÖm khoa, Häc viÖn HËu cÇn
58. §¹i t¸, TS NguyÔn Ngäc Ba, Chñ nhiÖm bé m«n, Häc viÖn HËu cÇn
59. §¹i t¸, ThS §µo V¨n Mõng, Chñ nhiÖm bé m«n, Häc viÖn KHQS
60 Th−îng t¸, ThS NguyÔn §×nh TØnh, Häc viÖn KHQS
61. Th−îng t¸, ThS NguyÔn Tr−êng S¬n, Häc viÖn Lôc qu©n
62. Th−îng t¸, TS NguyÔn V¨n Hoµ, Tr−êng SÜ quan Lôc qu©n 1
63. Th−îng t¸, ThS §ç V¨n Ngoan, Tr−êng SÜ quan Lôc qu©n 2
64. Th−îng t¸, ThS §inh Xu©n Khuª, Tr−êng SÜ quan Lôc qu©n 2
65. Th−îng t¸, ThS NguyÔn V¨n Hïng, Häc viÖn PK-KQ
66. §¹i t¸ Lª Kim, B¸o Qu©n ®éi nh©n d©n
67. NguyÔn Kh¾c Huúnh, Chuyªn viªn Bé Ngo¹i giao
68. Th−îng t¸, TS Mai V¨n HiÖn, Phã Chñ nhiÖm khoa, Häc viÖn An ninh
69. Th−îng t¸, ThS NguyÔn ThÕ BÝnh, ViÖn LÞch sö, Bé C«ng an
70. Th−îng t¸ TrÞnh V¨n Gi¶n, Bé C«ng an
71. Th−îng uý NguyÔn Mai Loan, Bé C«ng an
72. Th−îng uý, ThS TrÇn ThÞ Kim Oanh, Bé C«ng an
73. TS Lª V¨n Lùc, Tr−ëng phßng, Trung t©m §µo t¹o gi¶ng viªn LLCT, §HQG
74. ThS L· Thanh B×nh, Trung t©m §µo t¹o gi¶ng viªn LLCT, §HQG
75. NguyÔn ThÞ Ph−¬ng Hoa, Trung t©m §µo t¹o gi¶ng viªn LLCT, §HQG
môc lôc
Trang
Më ®Çu 1
PhÇn thø nhÊt: C¬ së lý luËn vµ ph−¬ng ph¸p luËn 9
Ch−¬ng1 Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn chung vÒ sù nghiÖp b¶o vÖ, gi¶i phãng
Th¨ng Long - Hµ Néi 9
1.1 TÇm quan träng cña sù nghiÖp b¶o vÖ, gi¶i phãng Th¨ng Long - Hµ Néi 9
1.1.1. VÞ trÝ chiÕn l−îc qu©n sù cña Th¨ng Long- Hµ Néi 9
1.1.2. TÇm quan träng cña sù nghiÖp b¶o vÖ, gi¶i phãng Th¨ng
Long - Hµ Néi trong lÞch sö vµ hiÖn t¹i 15
1.2. Sù nghiÖp b¶o vÖ, gi¶i phãng Th¨ng Long - Hµ Néi - n¬i héi tô vµ to¶
s¸ng truyÒn thèng v¨n ho¸ qu©n sù ViÖt Nam 19
1.2.1. TruyÒn thèng v¨n ho¸ qu©n sù ViÖt Nam – hÖ gi¸ trÞ cèt lâi cña sù
nghiÖp b¶o vÖ, gi¶i phãng Th¨ng Long - Hµ Néi 19
1.2.2. Mèi quan hÖ phæ biÕn - ®Æc thï gi÷a truyÒn thèng v¨n ho¸ qu©n
sù ViÖt Nam víi hÖ gi¸ trÞ v¨n ho¸ qu©n sù cña sù nghiÖp b¶o vÖ,
gi¶i phãng Th¨ng Long - Hµ Néi 23
Ch−¬ng2 TiÕp cËn khoa häc vµ hÖ thèng kh¸i niÖm, ph¹m trï c¬ b¶n trong
nghiªn cøu sù nghiÖp b¶o vÖ, gi¶i phãng Th¨ng Long - Hµ Néi 27
2.1. Ph−¬ng ph¸p luËn tiÕp cËn vµ hÖ thèng kh¸i niÖm, ph¹m trï c¬ b¶n 27
2.1.1. Nh÷ng nguyªn t¾c ph−¬ng ph¸p luËn tiÕp cËn 27
2.1.2. HÖ thèng kh¸i niÖm c¬ b¶n - c«ng cô khoa häc trong nghiªn cøu
sù nghiÖp b¶o vÖ, gi¶i phãng Th¨ng Long - Hµ Néi 31
2.1.3. Bµi häc kinh nghiÖm lÞch sö - ph¹m trï trung t©m trong tiÕp cËn khoa
häc sù nghiÖp b¶o vÖ, gi¶i phãng Th¨ng Long - Hµ Néi 39
2.2. TiÕp cËn khoa häc vÒ b¶o vÖ Thñ ®« ViÖt Nam x· héi chñ nghÜa 43
2.2.1. Môc tiªu, tÝnh chÊt, ®Æc ®iÓm b¶o vÖ Thñ ®« 43
2.2.2. Néi dung b¶o vÖ Thñ ®« 45
2.2.3. Ph−¬ng thøc b¶o vÖ Thñ ®« 47
2.2.4. TiÒm lùc vµ lùc l−îng b¶o vÖ Thñ ®« 49
PhÇn thø hai: lÞch sö vµ bµi häc kinh nghiÖm 53
Ch−¬ng3 Sù nghiÖp b¶o vÖ, gi¶i phãng Th¨ng Long – Hµ Néi trong thêi
®¹i phong kiÕn 53
3.1. Nh÷ng chiÕn c«ng vµ sù kiÖn tiªu biÓu 54
3.1.1. ChiÕn c«ng vµ sù kiÖn tiªu biÓu thêi kú tiÒn Th¨ng Long 54
3.1.2. ChiÕn c«ng vµ sù kiÖn tiªu biÓu thêi kú tõ nhµ Lý ®Þnh ®« ®Õn tr−íc khi
thùc d©n Ph¸p x©m l−îc 57
3.1.3. ChiÕn c«ng vµ sù kiÖn tiªu biÓu thêi kú chèng Ph¸p d−íi triÒu NguyÔn 64
3.2. Sù ®ãng gãp cña c¸c tµi n¨ng, anh hïng, nh©n vËt lÞch sö qu©n sù 70
3.2.1. Sù ®ãng gãp cña c¸c tµi n¨ng, anh hïng, nh©n vËt lÞch sö qu©n sù thêi kú
tiÒn Th¨ng Long
70
3.2.2. Sù ®ãng gãp cña c¸c tµi n¨ng, anh hïng, nh©n vËt lÞch sö qu©n sù thêi kú
tõ nhµ Lý ®Þnh ®« ®Õn tr−íc khi thùc d©n Ph¸p x©m l−îc 72
3.2.3. Sù ®ãng gãp cña c¸c tµi n¨ng, anh hïng, nh©n vËt lÞch sö qu©n sù thêi kú
chèng Ph¸p d−íi triÒu NguyÔn 83
3.3. Nh÷ng bµi häc kinh nghiÖm cña sù nghiÖp b¶o vÖ, gi¶i phãng Th¨ng
Long - Hµ Néi trong thêi ®¹i phong kiÕn 85
3.3.1. ThÊu suèt t− t−ëng cèt lâi "dÜ d©n vi b¶n" vµ ph¸t huy tÝnh chÊt chÝnh
nghÜa, nh©n ®¹o, nh©n v¨n cña chiÕn tranh toµn d©n 85
3.3.2. Th−êng xuyªn c¶nh gi¸c, n¾m v÷ng t×nh h×nh vµ so s¸nh lùc l−îng, x¸c
®Þnh quyÕt t©m chiÕn l−îc ®óng ®¾n 88
3.3.3. Liªn tôc t¹o thÕ, tranh thêi vµ chuyÓn lùc, chñ ®éng tiÕn c«ng ®Þch ®Ó b¶o
vÖ tõ xa vµ dèc toµn lùc gi¶i phãng Th¨ng Long - Hµ Néi 91
3.3.4. Kh«ng ngõng vËn dông vµ ph¸t triÓn s¸ng t¹o c¸ch ®¸nh truyÒn thèng cña
d©n téc phï hîp víi ®iÒu kiÖn Th¨ng Long - Hµ Néi 94
3.3.5. Ph¸t huy nh©n tè tinh thÇn nh»m nh©n béi søc m¹nh tæng hîp cña qu©n
vµ d©n Th¨ng Long - Hµ Néi 97
Ch−¬ng4 Sù nghiÖp b¶o vÖ, gi¶i phãng Thñ ®« Hµ Néi thêi kú C¸ch
m¹ng Th¸ng T¸m vµ kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p 101
4.1. Nh÷ng chiÕn c«ng vµ sù kiÖn tiªu biÓu 102
4.1.1. ChiÕn c«ng vµ sù kiÖn tiªu biÓu trong ®Êu tranh giµnh vµ gi÷ chÝnh
quyÒn c¸ch m¹ng 102
4.1.2. ChiÕn c«ng vµ sù kiÖn tiªu biÓu trong cuéc kh¸ng chiÕn tr−êng kú 109
4.2. Sù ®ãng gãp cña c¸c tµi n¨ng, anh hïng, nh©n vËt lÞch sö qu©n sù 114
4.2.1 C¸c tµi n¨ng, anh hïng, nh©n vËt lÞch sö qu©n sù tiªu biÓu 114
4.2.2. Nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n vÒ sù ph¸t triÓn t− t−ëng qu©n sù 118
4.3. Nh÷ng bµi häc kinh nghiÖm cña sù nghiÖp b¶o vÖ, gi¶i phãng Thñ ®«
Hµ Néi thêi kú C¸ch m¹ng Th¸ng T¸m vµ kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p 128
4.3.1. Th−êng xuyªn gi÷ v÷ng, t¨ng c−êng sù l·nh ®¹o, chØ ®¹o cña Trung −¬ng
§¶ng vµ ChÝnh phñ, cña §¶ng bé vµ chÝnh quyÒn thµnh phè Hµ Néi 128
4.3.2. Chñ ®éng, nh¹y bÐn chíp thêi c¬ giµnh chÝnh quyÒn trªn ®Þa bµn Thñ ®«,
ch©m ngßi vµ quyÕt ®Þnh th¾ng lîi Tæng khëi nghÜa trong c¶ n−íc 131
4.3.3. Nªu cao c¶nh gi¸c c¸ch m¹ng, khÐo ph©n ho¸ kÎ thï, kÕt hîp chèng thï trong
giÆc ngoµi, b¶o vÖ Trung −¬ng §¶ng vµ chÝnh quyÒn nh©n d©n 133
4.3.4. KÕt hîp nhuÇn nhuyÔn chñ nghÜa yªu n−íc víi chñ nghÜa anh hïng c¸ch
m¹ng, nªu cao ý chÝ "quyÕt tö cho Tæ quèc quyÕt sinh" 135
4.3.5. H×nh thµnh vµ ph¸t triÓn nghÖ thuËt "chiÕn tranh nh©n d©n thµnh phè", võa
chiÕn ®Êu võa b¶o toµn vµ ph¸t triÓn lùc l−îng vò trang, b¸m trô chiÕn ®Êu
vµ phèi hîp víi chiÕn tr−êng c¶ n−íc 137
4.3.6 X¸c ®Þnh vµ vËn dông s¸ng t¹o nghÖ thuËt më ®Çu vµ kÕt thóc chiÕn
tranh t¹i Hµ Néi, ph¸t huy cao nhÊt hiÖu qu¶ ®èi víi cuéc kh¸ng
chiÕn trªn c¶ n−íc 141
Ch−¬ng5 Sù nghiÖp b¶o vÖ Thñ ®« Hµ Néi thêi kú kh¸ng chiÕn chèng
Mü cøu n−íc 144
5.1. Nh÷ng chiÕn c«ng tiªu biÓu 145
5.1.1 ChiÕn c«ng tiªu biÓu trong chèng chiÕn tranh ph¸ ho¹i lÇn thø nhÊt 145
5.1.2. ChiÕn c«ng tiªu biÓu trong chèng chiÕn tranh ph¸ ho¹i lÇn thø hai 153
5.2. Sù ®ãng gãp cña c¸c tµi n¨ng, anh hïng, nh©n vËt lÞch sö qu©n sù 161
5.2.1. C¸c tµi n¨ng, anh hïng, nh©n vËt lÞch sö qu©n sù tiªu biÓu 161
5.2.2. Nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n vÒ sù ph¸t triÓn t− t−ëng qu©n sù 167
5.3. Nh÷ng bµi häc kinh nghiÖm cña sù nghiÖp b¶o vÖ Thñ ®« Hµ Néi thêi
kú kh¸ng chiÕn chèng Mü cøu n−íc 171
5.3.1. Lu«n lu«n n¾m v÷ng ©m m−u, thñ ®o¹n vµ kh¶ n¨ng cña ®Þch ®¸nh ph¸
Thñ ®« ®Ó t×m gi¶i ph¸p ®èi phã thÝch hîp, giµnh th¾ng lîi 171
5.3.2. B»ng mäi nç lùc ®Ó tæ chøc thùc hiÖn tèt c«ng t¸c phßng kh«ng nh©n d©n 172
5.3.3. VËn dông s¸ng t¹o nghÖ thuËt qu©n sù cña chiÕn tranh nh©n d©n trong
chèng chiÕn tranh ph¸ ho¹i b»ng kh«ng qu©n cña Mü, b¶o vÖ Thñ ®« 176
5.3.4. T¨ng c−êng sù l·nh ®¹o, chØ ®¹o cña §¶ng vµ Nhµ n−íc, n©ng cao vai trß
hÖ thèng chÝnh trÞ c¸c cÊp, ph¸t huy søc m¹nh tæng hîp cña nh©n d©n 178
Ch−¬ng6 Sù nghiÖp b¶o vÖ Thñ ®« Hµ Néi thêi kú c¶ n−íc thèng nhÊt
®i lªn chñ nghÜa x· héi 182
6.1. Nh÷ng thµnh tùu chñ yÕu 183
6.1.1. Thµnh tùu trong x©y dùng vµ ph¸t triÓn c¸c lùc l−îng vò trang nh©n d©n
v÷ng m¹nh toµn diÖn 183
6.1.2. Thµnh tùu trong x©y dùng thÕ trËn quèc phßng - an ninh, gi÷ v÷ng æn ®Þnh
chÝnh trÞ 185
6.1.3. Thµnh tùu trong phßng, chèng "diÔn biÕn hßa b×nh", b¹o lo¹n lËt ®æ cña
c¸c thÕ lùc thï ®Þch 187
6.1.4. Thµnh tùu trong trong chuÈn bÞ tiÒm lùc tæng hîp s½n sµng ®¸nh th¾ng
chiÕn tranh x©m l−îc kiÓu míi cña ®Þch 189
6.2. Sù ph¸t triÓn t− t−ëng qu©n sù 192
6.2.1. VÒ x©y dùng vµ ph¸t triÓn c¸c lùc l−îng vò trang nh©n d©n 192
6.2.2. VÒ x©y dùng thÕ trËn quèc phßng – an ninh, gi÷ v÷ng æn ®Þnh chÝnh trÞ 195
6.2.3. VÒ phßng, chèng "diÔn biÕn hßa b×nh", b¹o lo¹n lËt ®æ 197
6.2.4. VÒ chuÈn bÞ tiÒm lùc tæng hîp s½n sµng ®¸nh th¾ng chiÕn tranh x©m l−îc
kiÓu míi cña ®Þch 200
6.3. Nh÷ng bµi häc kinh nghiÖm cña sù nghiÖp b¶o vÖ Thñ ®« Hµ Néi thêi
kú c¶ n−íc thèng nhÊt ®i lªn chñ nghÜa x· héi 203
6.3.1. §¸nh gi¸ ®óng ©m m−u, thñ ®o¹n míi cña ®Þch, dù b¸o nh÷ng t×nh huèng
chiÕn l−îc liªn quan ®Õn nhiÖm vô b¶o vÖ Thñ ®« 203
6.3.2. N©ng cao chÊt l−îng tæng hîp vµ søc m¹nh chiÕn ®Êu cña c¸c lùc l−îng vò
trang lµm nßng cèt thùc hiÖn nhiÖm vô qu©n sù - quèc phßng cña Thñ ®« 205
6.3.3. X©y dùng khu vùc phßng thñ chiÕn l−îc m¹nh, ®Þa bµn an toµn, c¬ së
chÝnh trÞ v÷ng ch¾c cña Thñ ®« 207
6.3.4. Gi¶i quyÕt kÞp thêi nh÷ng "®iÓm nãng" vµ bøc xóc x· héi liªn quan ®Õn
quèc phßng - an ninh trªn ®Þa bµn Thñ ®« 209
6.3.5. KÕt hîp chÆt chÏ gi÷a quèc phßng víi an ninh, gi÷a t¨ng c−êng quèc
phßng - an ninh víi ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña Thñ ®« 212
6.3.6. Ph¸t huy c¬ chÕ "§¶ng l·nh ®¹o, chÝnh quyÒn qu¶n lý, c¬ quan qu©n
sù ®Þa ph−¬ng lµm tham m−−" trong ho¹t ®éng cña c¬ quan qu©n sù
c¸c cÊp ë Thñ ®« 214
Ch−¬ng7 Tæng quan bµi häc kinh nghiÖm lÞch sö - hÖ gi¸ trÞ v¨n ho¸ - lÞch sö
qu©n sù cña sù nghiÖp b¶o vÖ, gi¶i phãng Th¨ng Long - Hµ Néi 216
7.1. Th−êng xuyªn x¸c ®Þnh vµ nhËn thøc ®óng ®¾n vÒ tÇm quan träng
chiÕn l−îc cña Th¨ng Long - Hµ Néi trong c¶ thêi b×nh vµ thêi chiÕn 216
7.2. Ph¸t huy −u thÕ sù kÕt hîp trùc tiÕp gi÷a trung −¬ng víi ®Þa
ph−¬ng së t¹i vµ sù liªn th«ng víi c¶ n−íc ®Ó b¶o vÖ, gi¶i phãng
Th¨ng Long - Hµ Néi 224
7.3. Nªu cao tÝnh chÊt chÝnh nghÜa, nh©n ®¹o, nh©n v¨n cña chiÕn tranh
gi¶i phãng vµ chiÕn tranh b¶o vÖ ®Êt n−íc ®Ó t¹o −u thÕ chÝnh trÞ- tinh
thÇn trong b¶o vÖ, gi¶i phãng Th¨ng Long - Hµ Néi
232
7.4. Dùa vµo −u thÕ "®Þa linh, nh©n kiÖt" vµ truyÒn thèng v¨n hiÕn ®Ó h×nh
thµnh vµ ph¸t huy søc m¹nh b¶o vÖ, gi¶i phãng Th¨ng Long - Hµ Néi 237
7.5. VËn dông s¸ng t¹o vµ ph¸t triÓn nghÖ thuËt qu©n sù truyÒn thèng cña
d©n téc trong tiÕn tr×nh b¶o vÖ, gi¶i phãng Th¨ng Long - Hµ Néi 242
7.6. Tõ "chiÕn tranh toµn d©n" ph¸t triÓn thµnh "chiÕn tranh nh©n d©n" -
"chiÕn tranh nh©n d©n thµnh phè" - "chiÕn tranh nh©n d©n Thñ ®«"
trong lÞch sö b¶o vÖ, gi¶i phãng Th¨ng Long - Hµ Néi 247
PhÇn thø ba: bèi c¶nh thêi ®¹i
vµ ph¸t huy bµi häc kinh nghiÖm 259
Ch−¬ng 8 Bèi c¶nh thêi ®¹i - kinh nghiÖm vµ nh÷ng nh©n tè míi t¸c
®éng ®Õn sù nghiÖp b¶o vÖ Thñ ®« Hµ Néi 259
8.1. Nh÷ng kinh nghiÖm vÒ vÊn ®Ò b¶o vÖ thñ ®« rót ra tõ thùc tiÔn cña
mét sè n−íc trong thêi ®¹i hiÖn nay 260
8.1.1. Kinh nghiÖm vÒ vÊn ®Ò b¶o vÖ thñ ®« rót ra tõ thùc tiÔn b¶o vÖ Tæ
quèc x· héi chñ nghÜa trong ChiÕn tranh thÕ giíi thø hai 260
8.1.2 Kinh nghiÖm vÒ vÊn ®Ò b¶o vÖ thñ ®« rót ra tõ thùc tiÔn mét sè n−íc
®−¬ng ®¹i chèng chiÕn tranh c«ng nghÖ cao cña chñ nghÜa ®Õ quèc 265
8.1.3. Kinh nghiÖm vÒ vÊn ®Ò b¶o vÖ thñ ®« rót ra tõ thùc tiÔn mét sè n−íc
chèng "diÔn biÕn hoµ b×nh", b¹o lo¹n lËt ®æ, “c¸ch m¹ng s¾c mµu” 273
8.2. Dù b¸o nh÷ng nh©n tè míi vµ nh÷ng t×nh huèng chiÕn l−îc t¸c ®éng
®Õn sù nghiÖp b¶o vÖ Thñ ®« Hµ Néi trong thêi ®¹i hiÖn nay 277
8.2.1. Nh÷ng nh©n tè míi t¸c ®éng ®Õn sù nghiÖp b¶o vÖ Thñ ®« Hµ Néi trong
thêi ®¹i hiÖn nay 277
8.2.2. Nh÷ng t×nh huèng chiÕn l−îc t¸c ®éng ®Õn sù nghiÖp b¶o vÖ Thñ ®« Hµ
Néi trong thêi ®¹i hiÖn nay 284
Ch−¬ng 9 §Þnh h−íng gi¶i ph¸p vÒ ph¸t huy nh÷ng bµi häc kinh nghiÖm
lÞch sö ®Ó b¶o vÖ thñ ®« Hµ Néi trong thêi kú míi 290
9.1. NhËn thøc - gi¸o dôc bµi häc kinh nghiÖm lÞch sö 290
9.1.1. Kh¼ng ®Þnh thùc chÊt vµ vai trß cña nhËn thøc - gi¸o dôc nh÷ng bµi häc kinh
nghiÖm lÞch sö trong sù nghiÖp b¶o vÖ, gi¶i phãng Th¨ng Long - Hµ Néi 290
9.1.2. N©ng cao hiÖu qu¶ c«ng t¸c gi¸o dôc nh÷ng bµi häc kinh nghiÖm lÞch sö
trong sù nghiÖp b¶o vÖ, gi¶i phãng Th¨ng Long - Hµ Néi 293
9.2. Ph¸t triÓn bµi häc kinh nghiÖm lÞch sö 297
9.2.1. Tæng kÕt thùc tiÔn - ph¸t triÓn lý luËn, bæ sung nh÷ng gi¸ trÞ míi vµo lÞch
sö truyÒn thèng b¶o vÖ, gi¶i phãng Th¨ng Long - Hµ Néi 297
9.2.2. T¨ng c−êng hîp t¸c víi quèc tÕ vµ trong n−íc nh»m ph¸t triÓn nh÷ng
bµi häc kinh nghiÖm lÞch sö trong sù nghiÖp b¶o vÖ, gi¶i phãng Th¨ng
Long - Hµ Néi 299
9.3. VËn dông s¸ng t¹o bµi häc kinh nghiÖm lÞch sö 302
9.3.1. VËn dông s¸ng t¹o nh÷ng bµi häc kinh nghiÖm lÞch sö nh»m x©y dùng
tiÒm lùc tæng hîp b¶o vÖ Thñ ®« 302
9.3.2. VËn dông s¸ng t¹o nh÷ng bµi häc kinh nghiÖm lÞch sö nh»m phßng,
chèng "diÔn biÕn hoµ b×nh" vµ b¹o lo¹n lËt ®æ cña ®Þch, b¶o vÖ Thñ ®« 308
9.3.3. VËn dông s¸ng t¹o nh÷ng bµi häc kinh nghiÖm lÞch sö nh»m s½n sµng
®¸nh th¾ng chiÕn tranh x©m l−îc cña ®Þch, b¶o vÖ Thñ ®« 311
KÕt luËn 318
1
céng hoµ x∙ héi chñ nghÜa viÖt nam
§éc lËp - Tù do - H¹nh phóc
------------------
Hµ Néi, ngµy 19 th¸ng 5 n¨m 2008
®Ò nghÞ c«ng nhËn kÕt qu¶ thùc hiÖn ®Ò tµi
-----------------------------
1. Tªn ®Ò tµi: Bµi häc kinh nghiÖm trong sù nghiÖp b¶o vÖ, gi¶i phãng Th¨ng
Long - Hµ Néi, M· sè: KX.09.04
Thuéc Ch−¬ng tr×nh KH&CN träng ®iÓm cÊp Nhµ n−íc KX.09
“Nghiªn cøu ph¸t huy ®iÒu kiÖn tù nhiªn, kinh tÕ, x· héi vµ gi¸ trÞ lÞch sö - v¨n ho¸
1000 n¨m Th¨ng Long - Hµ Néi, phôc vô ph¸t triÓn toµn diÖn Thñ ®«"
2. C¬ quan chñ tr×: Häc viÖn ChÝnh trÞ qu©n sù
3. Chñ nhiÖm ®Ò tµi: PGS, TS NguyÔn V¨n Tµi
4. Thêi gian thùc hiÖn ®Ò tµi: tõ th¸ng 12 n¨m 2004 ®Õn th¸ng 11 n¨m 2007
(theo Hîp ®ång khoa häc sè 04-2004/H§-§TCT-KX 09, ngµy 25 th¸ng 12 n¨m 2004)
5. Ngµy nghiÖm thu cÊp nhµ n−íc: 27 thµng 1 n¨m 2008
(theo QuyÕt ®Þnh sè 3099/Q§-BKHCN ngµy 24 - 12 - 2007 cña Bé tr−ëng Bé Khoa häc vµ
C«ng nghÖ)
6. KÕt qu¶ nghiÖm thu cÊp nhµ n−íc: xuÊt s¾c
7. Danh s¸ch nh÷ng ng−êi tham gia thùc hiÖn chÝnh
STT Ban chñ nhiÖm §Ò tµi Chøc vô, C¬ quan Tr¸ch nhiÖm
1 PGS, TS NguyÔn V¨n Tµi Phã Gi¸m ®èc Häc viÖn ChÝnh trÞ qu©n sù Chñ nhiÖm §Ò tµi
2 TS NguyÔn Nh− Ho¹t T− lÖnh Qu©n khu Thñ ®« Thµnh viªn §Ò tµi
3 TS NguyÔn V¨n Th©n T− lÖnh Qu©n chñng Phßng kh«ng – Kh«ng qu©n Thµnh viªn §Ò tµi
4 PGS, TS TrÞnh V−¬ng Hång ViÖn tr−ëng ViÖn LÞch sö qu©n sù ViÖt Nam Thµnh viªn §Ò tµi
5 TS NguyÔn §×nh ChiÕn Phã ViÖn tr−ëng ViÖn ChiÕn l−îc qu©n sù Thµnh viªn §Ò tµi
6 TS Hoµng Hoa Ch©u ChØ huy tr−ëng Bé chØ huy qu©n sù thµnh phè
Hµ Néi
Thµnh viªn §Ò tµi
7 PGS, TS V¨n §øc Thanh Phã Tæng biªn tËp T¹p chÝ Gi¸o dôc lý luËn
chÝnh trÞ qu©n sù, Häc viÖn ChÝnh trÞ qu©n sù
Th− ký khoa häc
8 TrÞnh Ngäc Nghi Tr−ëng phßng Tæng kÕt chiÕn tranh, ViÖn LÞch
sö qu©n sù ViÖt Nam
Th− ký §Ò tµi
2
8. Danh s¸ch Chñ nhiÖm c¸c ®Ò tµi nh¸nh
STT Tªn ®Ò tµi nh¸nh NghiÖm thu Chñ nhiÖm
1 §Ò tµi nh¸nh KX.09.04.01: "Nh÷ng vÊn ®Ò chung
vÒ sù nghiÖp gi¶i phãng, b¶o vÖ Th¨ng Long - Hµ
Néi trong lÞch sö vµ hiÖn t¹i"
11-2006
XuÊt s¾c
PGS, TS NguyÔn V¨n Tµi,
Häc viÖn ChÝnh trÞ qu©n sù
2 §Ò tµi nh¸nh KX.09.04.02: "Bµi häc kinh nghiÖm
trong lÞch sö gi¶i phãng, b¶o vÖ Th¨ng Long - Hµ
Néi thêi kú phong kiÕn"
11-2006
XuÊt s¾c
PGS, TS TrÞnh V−¬ng Hång,
ViÖn LÞch sö qu©n sù
3 §Ò tµi nh¸nh KX.09.04.03: "Bµi häc kinh nghiÖm
trong c«ng cuéc gi¶i phãng, b¶o vÖ Hµ Néi thêi
kú C¸ch m¹ng Th¸ng T¸m vµ kh¸ng chiÕn chèng
Ph¸p d−íi sù l·nh ®¹o cña §¶ng Céng s¶n ViÖt
Nam"
11-2006
Kh¸
TS NguyÔn Nh− Ho¹t,
Qu©n khu Thñ ®«
4 §Ò tµi nh¸nh KX.09.04.04: "Bµi häc kinh nghiÖm
®¸nh th¾ng chiÕn tranh ph¸ ho¹i cña ®Õ quèc Mü,
b¶o vÖ Thñ ®« Hµ Néi"
12-2006
XuÊt s¾c
TS NguyÔn V¨n Th©n,
Qu©n chñng Phßng kh«ng
– Kh«ng qu©n
5 §Ò tµi nh¸nh KX.09.04.05: "Bµi häc kinh nghiÖm
trong x©y dùng lùc l−îng vò trang nh©n d©n vµ nÒn
quèc phßng toµn d©n, lµm thÊt b¹i ©m m−u "diÔn biÕn
hßa b×nh", b¹o lo¹n lËt ®æ vµ chiÕn tranh x©m l−îc
kiÓu míi cña ®Þch, b¶o vÖ Thñ ®« Hµ Néi"
12-2006
XuÊt s¾c
TS Hoµng Hoa Ch©u,
Bé CHQS thµnh phè Hµ
Néi
6 §Ò tµi nh¸nh KX.09.04.06: "Tæng quan c¸c bµi
häc kinh nghiÖm lÞch sö trong sù nghiÖp gi¶i
phãng, b¶o vÖ Th¨ng Long - Hµ Néi"
12-2006
XuÊt s¾c
PGS, TS V¨n §øc Thanh,
T¹p chÝ Gi¸o dôc lý luËn
chÝnh trÞ qu©n sù
7 §Ò tµi nh¸nh KX.09.04.07: "LuËn chøng c¬ së khoa
häc ph¸t huy gi¸ trÞ nh÷ng bµi häc lÞch sö phôc vô
sù nghiÖp b¶o vÖ Thñ ®« Hµ Néi trong thêi kú míi"
12-2006
Kh¸
§¹i t¸ TrÞnh Ngäc Nghi,
ViÖn LÞch sö qu©n sù
8 §Ò tµi nh¸nh KX.09.04.08: "§Þnh h−íng vµ gi¶i
ph¸p ph¸t huy gi¸ trÞ nh÷ng bµi häc kinh nghiÖm
lÞch sö phôc vô sù nghiÖp b¶o vÖ Thñ ®« Hµ Néi
trong thêi kú míi"
12-2006
XuÊt s¾c
TS NguyÔn §×nh ChiÕn,
ViÖn ChiÕn l−îc qu©n sù
§Ò nghÞ Bé Khoa häc vµ C«ng nghÖ ra QuyÕt ®Þnh
- C«ng nhËn kÕt qu¶ thùc hiÖn §Ò tµi KX.09.04
- C«ng nhËn c¸c thµnh viªn chÝnh tham gia thùc hiÖn §Ò tµi KX.09.04
- C«ng nhËn Chñ nhiÖm c¸c ®Ò tµi nh¸nh cña §Ò tµi KX.09.04
Chñ nhiÖm ®Ò tµi
PGS, TS NguyÔn V¨n Tµi
b¸o c¸o kÕt qu¶ nghiªn cøu næi bËt cña ®Ò tµi kx.09.04
"Bµi häc kinh nghiÖm trong sù nghiÖp b¶o vÖ, gi¶i phãng Th¨ng Long - Hµ Néi"
§©y lµ mét ®Ò tµi cã tÝnh cÊp thiÕt bëi sù nghiÖp b¶o vÖ, gi¶i phãng Th¨ng Long - Hµ Néi
lu«n lµ tô ®iÓm s¸ng ngêi tiªu biÓu cho tinh thÇn bÊt khuÊt chèng ngo¹i x©m. §Ó lÞch sö sèng l¹i
trong ®êi sèng hiÖn thùc, ®ãng gãp kinh nghiÖm quý b¸u cho c¸c thÕ hÖ kÕ tiÕp, nèi kÕt m¹ch
nguån d©n téc tõ qu¸ khø tíi hiÖn t¹i vµ t−¬ng lai, th× kh«ng chØ lµ l−îc kh¶o ®Çy ®ñ, hÖ thèng
c¸c chiÕn c«ng vµ sù kiÖn lÞch sö, c¸c tµi n¨ng, anh hïng, danh nh©n qu©n sù, mµ cßn ph¶i tæng
kÕt ®−îc c¸c bµi häc kinh nghiÖm lÞch sö mang tÝnh quy luËt cho mçi thêi kú lÞch sö vµ xuyªn
suèt sù nghiÖp b¶o vÖ, gi¶i phãng Th¨ng Long - Hµ Néi, ®ång thêi ph¶i luËn chøng vµ ®Ò xuÊt
nh÷ng gi¶i ph¸p kh¶ thi, nh÷ng kiÕn nghÞ x¸c ®¸ng ®Ó ph¸t huy c¸c bµi häc ®ã trong thùc tiÔn
b¶o vÖ Thñ ®« Hµ Néi trong thêi kú míi, gióp chóng ta häc ®−îc c¸ch lµm hay, tr¸nh lÆp l¹i sai
lÇm tõ lÞch sö vµ chèng l¹i nh÷ng nhËn thøc sai lÇm, nh÷ng luËn ®iÖu ph¶n ®éng.
1. §©y lµ c«ng tr×nh ®Çu tiªn tæng kÕt mét c¸ch hÖ thèng, toµn diÖn, xuyªn suèt lÞch sö sù
nghiÖp b¶o vÖ, gi¶i phãng Th¨ng Long - Hµ Néi trªn nÒn t¶ng lý luËn vµ sù kh¸i qu¸t khoa häc
tæng hîp, tu©n thñ nguyªn t¾c ph−¬ng ph¸p luËn chung - duy vËt biÖn chøng vµ duy vËt lÞch sö,
vµ ph−¬ng ph¸p luËn ®Æc thï v¨n ho¸ - lÞch sö - qu©n sù.
2. D−íi gãc ®é v¨n ho¸ qu©n sù, tËp trung lµm râ vÞ trÝ chiÕn l−îc qu©n sù cña Th¨ng
Long - Hµ Néi do nh÷ng nh©n tè nÒn gèc cña nã quy ®Þnh, tõ ®ã kh¼ng ®Þnh sù nghiÖp
b¶o vÖ, gi¶i phãng Th¨ng Long - Hµ Néi cã tÇm quan träng ®Æc biÖt trong lÞch sö vµ
hiÖn t¹i. Lµm râ hÖ gi¸ trÞ cèt lâi cña sù nghiÖp b¶o vÖ, gi¶i phãng Th¨ng Long - Hµ Néi
lµ truyÒn thèng v¨n ho¸ qu©n sù ViÖt Nam, bao gåm: truyÒn thèng yªu n−íc, truyÒn
thèng nh©n ®¹o, nh©n v¨n, nghÖ thuËt qu©n sù d©n téc ®éc ®¸o. §i s©u luËn gi¶i mèi quan
hÖ phæ biÕn - ®Æc thï cña hÖ gi¸ trÞ v¨n ho¸ qu©n sù cña sù nghiÖp b¶o vÖ, gi¶i phãng
Th¨ng Long - Hµ Néi, lµ sù kÕt tinh tiªu biÓu nhÊt cña truyÒn thèng v¨n ho¸ qu©n sù ViÖt
Nam, ®ång thêi chøa ®ùng nÐt riªng cña Th¨ng Long - Hµ Néi.
3. §Ò tµi x¸c ®Þnh hÖ thèng kh¸i niÖm, ph¹m trï c¬ b¶n trong tiÕp cËn: vÒ tªn gäi kh¸i
qu¸t Th¨ng Long- Hµ Néi vµ x¸c ®Þnh Vïng qu©n sù Th¨ng Long – Hµ Néi, vÒ ph©n kú
lÞch sö, ph©n ®Þnh gi÷a gi¶i phãng vµ b¶o vÖ, gi÷a chiÕn c«ng vµ sù kiÖn lÞch sö, x¸c ®Þnh
tµi n¨ng, anh hïng, nh©n vËt lÞch sö qu©n sù, ph©n ®Þnh gi÷a kinh nghiÖm víi bµi häc
kinh nghiÖm vµ bµi häc kinh nghiÖm lÞch sö, kh¼ng ®Þnh bµi häc kinh nghiÖm lÞch sö lµ
ph¹m trï trung t©m trong tiÕp cËn khoa häc.
4. §Ò tµi ®−a ra quan niÖm khoa häc vÒ b¶o vÖ Thñ ®« ViÖt Nam x· héi chñ nghÜa, ph©n tÝch
môc tiªu, tÝnh chÊt, ®Æc ®iÓm, néi dung, ph−¬ng thøc, tiÒm lùc vµ lùc l−îng b¶o vÖ, ®ã lµ sù
2
nghiÖp do qu©n vµ d©n cïng mäi tæ chøc vµ hÖ thèng chÝnh trÞ cña c¶ n−íc vµ Thñ ®« tiÕn hµnh,
trong ®ã lùc l−îng vò trang lµm nßng cèt, d−íi sù l·nh ®¹o cña §¶ng; sö dông vµ kÕt hîp ®a
d¹ng ph−¬ng thøc vò trang vµ phi vò trang; diÔn ra trªn tÊt c¶ c¸c lÜnh vùc cña ®êi sèng x· héi,
trong c¶ thêi b×nh vµ thêi chiÕn, chèng l¹i ©m m−u vµ hµnh ®éng cña c¸c thÕ lùc thï ®Þch nh»m
b¶o vÖ v÷ng ch¾c ®Þa bµn Thñ ®«, b¶o vÖ §¶ng, Nhµ n−íc, hÖ thèng chÝnh trÞ vµ nh©n d©n, gi÷
v÷ng thµnh qu¶ c¸ch m¹ng, b¶o ®¶m th¾ng lîi cña c«ng cuéc ®æi míi ®Êt n−íc vµ ph¸t triÓn
toµn diÖn Thñ ®« theo ®Þnh h−íng x· héi chñ nghÜa.
5. §Ò tµi ®· gãp phÇn hÖ thèng ho¸ nh÷ng chiÕn c«ng vµ sù kiÖn tiªu biÓu, tõ c¸c cuéc
kh¸ng chiÕn chèng TÇn, H¸n, Tuú, §−êng, Nam H¸n, Tèng, Nguyªn, Minh, Thanh, Ph¸p trong
thêi ®¹i phong kiÕn ®Õn nh÷ng chiÕn c«ng vµ sù kiÖn trong thêi ®¹i Hå ChÝ Minh nh− C¸ch
m¹ng Th¸ng T¸m vµ kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p, ®¸nh th¾ng cuéc chiÕn tranh ph¸ ho¹i trong
kh¸ng chiÕn chèng Mü, thµnh tùu cña qu©n vµ d©n Thñ ®« trong thêi kú c¶ n−íc thèng nhÊt ®i
lªn chñ nghÜa x· héi. §Ò tµi còng lµm s¸ng tá nh÷ng ®ãng gãp ®Æc s¾c vÒ thùc tiÔn vµ lý luËn
qu©n sù cña c¸c tµi n¨ng, anh hïng xuyªn suèt lÞch sö b¶o vÖ, gi¶i phãng Th¨ng Long - Hµ Néi
tõ thêi dùng n−íc ®Õn thêi ®¹i Hå ChÝ Minh, kh¸i qu¸t sù ph¸t triÓn t− t−ëng qu©n sù mang ý
nghÜa gi¸ trÞ v¨n ho¸ qu©n sù, lµm c¬ së ®Ó rót ra bµi häc kinh nghiÖm lÞch sö.
6. §Ò tµi nghiªn cøu hÖ thèng bµi häc kinh nghiÖm mang gi¸ trÞ ®a tÇng. Trªn c¬ së bµi
häc kinh nghiÖm tõng thêi kú lÞch sö, §Ò tµi kh¸i qu¸t c¸c bµi häc kinh nghiÖm lÞch sö xuyªn
suèt, cã tÝnh quy luËt víi tÝnh c¸ch hÖ gi¸ trÞ v¨n ho¸ - lÞch sö qu©n sù: Mét lµ, th−êng xuyªn
x¸c ®Þnh vµ nhËn thøc ®óng ®¾n vÒ tÇm quan träng chiÕn l−îc cña Th¨ng Long - Hµ Néi
trong c¶ thêi b×nh vµ thêi chiÕn. Hai lµ, ph¸t huy −u thÕ sù kÕt hîp trùc tiÕp gi÷a trung −¬ng
víi ®Þa ph−¬ng së t¹i vµ sù liªn th«ng víi c¶ n−íc ®Ó b¶o vÖ, gi¶i phãng Th¨ng Long - Hµ
Néi. Ba lµ, nªu cao tÝnh chÊt chÝnh nghÜa, nh©n ®¹o, nh©n v¨n cña chiÕn tranh gi¶i phãng vµ
chiÕn tranh b¶o vÖ ®Êt n−íc ®Ó t¹o −u thÕ chÝnh trÞ - tinh thÇn trong b¶o vÖ, gi¶i phãng Th¨ng
Long - Hµ Néi. Bèn lµ, dùa vµo −u thÕ "®Þa linh, nh©n kiÖt" vµ truyÒn thèng v¨n hiÕn ®Ó h×nh
thµnh vµ ph¸t huy søc m¹nh b¶o vÖ, gi¶i phãng Th¨ng Long - Hµ Néi. N¨m lµ, vËn dông
s¸ng t¹o vµ ph¸t triÓn nghÖ thuËt qu©n sù truyÒn thèng cña d©n téc trong tiÕn tr×nh b¶o vÖ,
gi¶i phãng Th¨ng Long - Hµ Néi. S¸u lµ, tõ "chiÕn tranh toµn d©n" ph¸t triÓn thµnh "chiÕn
tranh nh©n d©n" - "chiÕn tranh nh©n d©n thµnh phè" - "chiÕn tranh nh©n d©n Thñ ®«" trong
sù nghiÖp b¶o vÖ, gi¶i phãng Th¨ng Long - Hµ Néi. §©y lµ nh÷ng bµi häc xuyªn suèt, ph¶n
¸nh tÝnh quy luËt vµ ph¸t huy t¸c dông chØ ®¹o nhËn thøc, ho¹t ®éng thùc tiÔn giµnh th¾ng
lîi, tr¸nh sai lÇm c¶ trong qu¸ khø, hiÖn t¹i vµ t−¬ng lai.
3
7. §Ò tµi ®Æt sù nghiªn cøu lÞch ®¹i cña sù nghiÖp b¶o vÖ, gi¶i phãng Th¨ng Long - Hµ Néi
trong sù tÝch hîp víi nghiªn cøu ®ång ®¹i vÒ lý luËn vµ thùc tiÔn b¶o vÖ thñ ®« mét sè n−íc
trong thêi ®¹i ngµy nay: trong chiÕn tranh thÕ giíi lÇn thø hai, trong chèng tiÕn c«ng x©m l−îc
b»ng vò khÝ c«ng nghÖ cao, trong chèng "diÔn biÕn hoµ b×nh", b¹o lo¹n lËt ®æ, "c¸ch m¹ng s¾c
mµu". §Ò tµi còng ®· dù b¸o nh÷ng nh©n tè míi trong vµ ngoµi n−íc cïng nh÷ng t×nh huèng
chiÕn l−îc t¸c ®éng ®Õn sù nghiÖp b¶o vÖ Thñ ®« Hµ Néi trong thêi ®¹i hiÖn nay.
8. §Æc biÖt, §Ò tµi lÇn ®Çu tiªn ®Ò xuÊt hÖ thèng ®Þnh h−íng gi¶i ph¸p ph¸t huy gi¸ trÞ v¨n
ho¸ - lÞch sö qu©n sù nh»m b¶o vÖ Thñ ®« Hµ Néi: Mét lµ, nhËn thøc - gi¸o dôc bµi häc kinh
nghiÖm lÞch sö. Hai lµ, ph¸t triÓn bµi häc kinh nghiÖm lÞch sö. Ba lµ, vËn dông s¸ng t¹o bµi häc
kinh nghiÖm lÞch sö trong x©y dùng tiÒm lùc tæng hîp, trong phßng, chèng "diÔn biÕn hoµ
b×nh", b¹o lo¹n lËt ®æ, trong s½n sµng ®¸nh th¾ng chiÕn tranh x©m l−îc cña ®Þch, b¶o vÖ Thñ ®«..
9. Trªn c¬ së kÕt qu¶ nghiªn cøu, §Ò tµi ®Ò xuÊt kiÕn nghÞ c¬ b¶n, kh¶ thi vÒ 5 vÊn ®Ò: Mét
lµ, kiÕn nghÞ vÒ c«ng t¸c gi¸o dôc, bao gåm thèng nhÊt nhËn thøc t− t−ëng, ph¸t huy søc m¹nh
tæng hîp, b¶o ®¶m tÝnh toµn diÖn, tÝnh ®¹i chóng, tÝnh hiÖu qu¶ thùc tiÔn, tÝnh kÕ ho¹ch vµ tÝnh
hiÖu qu¶ ph¸p lý cña c«ng t¸c gi¸o dôc. Hai lµ, KiÕn nghÞ vÒ c«ng t¸c t− t−ëng - lý luËn, bao
gåm tæng kÕt thùc tiÔn, ph¸t triÓn lý luËn, ®Êu tranh t− t−ëng - lý luËn, kh¶o cøu nh÷ng nhµ
nghiªn cøu ng−êi n−íc ngoµi, x¸c lËp vµ thùc hiÖn nh÷ng ®Ò tµi khoa häc, x©y dùng vµ triÓn
khai "ChiÕn l−îc b¶o vÖ Thñ ®« Hµ Néi trong thêi kú míi". Ba lµ, kiÕn nghÞ vÒ c«ng t¸c tæ
chøc thùc tiÔn, bao gåm thÓ chÕ ho¸ nh»m tæ chøc thùc hiÖn viÖc ph¸t huy gi¸ trÞ nh÷ng bµi
häc kinh nghiÖm trong thêi kú míi, lµm tèt c«ng t¸c b¶o tån di s¶n v¨n ho¸ - lÞch sö nh»m
ph¸t huy trªn thùc tÕ nh÷ng bµi häc kinh nghiÖm lÞch sö. Bèn lµ, kiÕn nghÞ vÒ nghiªn cøu vµ
gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò míi ®Æt ra, bao gåm ®æi míi c¬ cÊu vµ tæ chøc biªn chÕ qu©n ®éi ®¸p
øng nhu cÇu t¸c chiÕn hiÖn ®¹i, x¸c ®Þnh Vïng qu©n sù Thñ ®«, ho¹ch ®Þnh ph−¬ng l−îc sö
dông kh«ng gian ngÇm nh»m b¶o vÖ Thñ ®«. N¨m lµ, kiÕn nghÞ vÒ triÓn väng më réng ph¹m
vi nghiªn cøu cña ®Ò tµi, bao gåm tiÕp tôc më réng nhiÒu c«ng tr×nh, dù ¸n khoa häc, triÓn
khai nghiªn cøu nh÷ng vÊn ®Ò khoa häc qu©n sù hiÖn ®¹i.
Ngµy 19 th¸ng 5 n¨m 2008
chñ nhiÖm ®Ò tµi
PGS, TS NguyÔn V¨n Tµi
tãm t¾t néi dung nghiªn cøu, kÕt qu¶ míi, gi¸ trÞ khoa häc cña ®Ò tµi kx.09.04
"Bµi häc kinh nghiÖm trong sù nghiÖp b¶o vÖ, gi¶i phãng Th¨ng Long - Hµ Néi"
1. Víi môc ®Ých lµm râ nh÷ng chiÕn c«ng tiªu biÓu, ph©n tÝch nh÷ng ®ãng gãp cña c¸c tµi
n¨ng, anh hïng qu©n sù trong c¸c thêi kú, tæng kÕt nh÷ng bµi häc kinh nghiÖm trong lÞch sö b¶o vÖ,
gi¶i phãng Th¨ng Long - Hµ Néi, tõ ®ã dù b¸o t×nh h×nh, ®Ò xuÊt hÖ thèng gi¶i ph¸p nh»m ph¸t huy
nh÷ng gi¸ trÞ v¨n ho¸ - lÞch sö ®Ó b¶o vÖ thñ ®« Hµ Néi trong thêi kú míi, §Ò tµi KX.09.04 ®· triÓn
khai thµnh c¸c nhiÖm vô nghiªn cøu c¬ b¶n, tæ chøc nghiªn cøu 114 chuyªn ®Ò khoa häc, triÓn khai
thµnh 8 §Ò tµi nh¸nh, tæ chøc s−u tÇm, nghiªn cøu tµi liÖu, t− liÖu, kh¶o s¸t thùc tÕ trong vµ ngoµi n−íc,
®iÒu tra x· héi häc víi tæng sè 8273 phiÕu an-kÐt, tæ chøc hai cuéc Héi th¶o khoa häc cÊp ®Ò tµi, c¸c
cuéc héi th¶o cña ®Ò tµi nh¸nh, c¸c cuéc gÆp gì nh÷ng chøng nh©n cña lÞch sö.
2. Trong B¸o c¸o tæng hîp kÕt qu¶ nghiªn cøu, ngoµi phÇn më ®Çu vµ kÕt luËn, §Ò tµi ®−îc cÊu
tróc thµnh ba phÇn. PhÇn thø nhÊt: C¬ së lý luËn vµ ph−¬ng ph¸p luËn. PhÇn thø hai: LÞch sö vµ bµi häc
kinh nghiÖm. PhÇn thø ba: Bèi c¶nh thêi ®¹i vµ ph¸t huy bµi häc kinh nghiÖm. Nh÷ng ®ãng gãp míi næi
bËt vÒ khoa häc cña §Ò tµi lµ:
§©y lµ c«ng tr×nh ®Çu tiªn tæng kÕt mét c¸ch hÖ thèng, toµn diÖn, xuyªn suèt lÞch sö sù nghiÖp b¶o
vÖ, gi¶i phãng Th¨ng Long - Hµ Néi trªn nÒn t¶ng lý luËn vµ sù kh¸i qu¸t khoa häc tæng hîp, tu©n thñ
nguyªn t¾c ph−¬ng ph¸p luËn chung - duy vËt biÖn chøng vµ duy vËt lÞch sö, vµ ph−¬ng ph¸p luËn ®Æc
thï v¨n ho¸ - lÞch sö - qu©n sù.
D−íi gãc ®é v¨n ho¸ qu©n sù, tËp trung lµm râ vÞ trÝ chiÕn l−îc qu©n sù cña Th¨ng Long - Hµ
Néi do nh÷ng nh©n tè nÒn gèc cña nã quy ®Þnh, tõ ®ã kh¼ng ®Þnh sù nghiÖp b¶o vÖ, gi¶i phãng
Th¨ng Long - Hµ Néi cã tÇm quan träng ®Æc biÖt trong lÞch sö vµ hiÖn t¹i. Lµm râ hÖ gi¸ trÞ cèt lâi
cña sù nghiÖp b¶o vÖ, gi¶i phãng Th¨ng Long - Hµ Néi lµ truyÒn thèng v¨n ho¸ qu©n sù ViÖt Nam,
bao gåm: truyÒn thèng yªu n−íc, truyÒn thèng nh©n ®¹o, nh©n v¨n, nghÖ thuËt qu©n sù d©n téc ®éc
®¸o. §i s©u luËn gi¶i mèi quan hÖ phæ biÕn - ®Æc thï cña hÖ gi¸ trÞ v¨n ho¸ qu©n sù cña sù nghiÖp
b¶o vÖ, gi¶i phãng Th¨ng Long - Hµ Néi, lµ sù kÕt tinh tiªu biÓu nhÊt cña truyÒn thèng v¨n ho¸ qu©n
sù ViÖt Nam, ®ång thêi chøa ®ùng nÐt riªng cña Th¨ng Long - Hµ Néi.
§Ò tµi x¸c ®Þnh hÖ thèng kh¸i niÖm, ph¹m trï c¬ b¶n trong tiÕp cËn: vÒ tªn gäi kh¸i qu¸t Th¨ng
Long- Hµ Néi vµ x¸c ®Þnh Vïng qu©n sù Th¨ng Long – Hµ Néi, vÒ ph©n kú lÞch sö, ph©n ®Þnh gi÷a
gi¶i phãng vµ b¶o vÖ, gi÷a chiÕn c«ng vµ sù kiÖn lÞch sö, x¸c ®Þnh tµi n¨ng, anh hïng, nh©n vËt lÞch
sö qu©n sù, ph©n ®Þnh gi÷a kinh nghiÖm víi bµi häc kinh nghiÖm vµ bµi häc kinh nghiÖm lÞch sö,
kh¼ng ®Þnh bµi häc kinh nghiÖm lÞch sö lµ ph¹m trï trung t©m trong tiÕp cËn khoa häc.
§Ò tµi ®−a ra quan niÖm khoa häc vÒ b¶o vÖ Thñ ®« ViÖt Nam x· héi chñ nghÜa, ph©n tÝch môc tiªu,
tÝnh chÊt, ®Æc ®iÓm, néi dung, ph−¬ng thøc, tiÒm lùc vµ lùc l−îng b¶o vÖ, ®ã lµ sù nghiÖp do qu©n vµ d©n
cïng mäi tæ chøc vµ hÖ thèng chÝnh trÞ cña c¶ n−íc vµ Thñ ®« tiÕn hµnh, trong ®ã lùc l−îng vò trang lµm