Bài giảng sinh lý thực vật - chương 7

1

Chương 7

SINH LÝ CHỐNG CHỊU CỦA THỰC VẬT

VỚI CÁC ĐIỀU KIỆN BẤT LỢI

7.1. Khái niệm chung về tính chống chịu (Stress).

7.1.1. Khái niệm Stress.

Khái niệm Stress được dùng để chỉ những yếu tố bên ngoài gây

ảnh hưởng bất lợi cho thực vật và những phản ứng của cơ thể thực vật đối

với các tác nhân gây stress. Đó là tính chống chịu của thực vật đối với điều

kiện bất lợi của môi trường.

Dưới các điều kiện tự nhiên và nhân tạo thực vật không ngừng chịu

các stress. Các tác nhân gây nên stress cho thực vật là khô, hạn, lạnh,

nóng, mặn, sự ô nhiễm không khí ... Các tác nhân gây stress sẽ tạo nên

những khả năng thích ứng đặc trưng của thực vật. Sinh lý stress nghiên

cứu mối quan hệ khăng khít đó giữa cơ thể với môi trường, đồng thời đưa

ra những biện pháp nhằm giúp cho cây trồng nâng cao khả năng chống các

stress của môi trường.

7.1.2. Tính chất của các tác nhân gây Stress.

Stress có thể làm giảm mạnh sự tăng trưởng và phát triển của cây

trồng, qua đó làm giảm năng suất cây trồng. Do đó tìm hiểu cơ chế gây hại

của các tác nhân gây stress cũng như những phản ứng thích nghi của cây

trồng có vai trò quan trọng trong trồng trọt.

Một số tác nhân gây stress có thể tác động riêng rẽ nhưng cũng có

nhiều stress có thể phối hợp với nhau tác động lên cơ thể thực vật. Ví dụ

stress thiếu nước thường liên kết với stress nhiễm mặn ở vùng rễ và stress

nhiệt độ cao ở lá.

Một số yếu tố môi trường từ tác nhân bình thường chuyển sang tác

nhân stress chỉ trong vài phút (ví dụ nhiệt độ) có những yếu tố môi trường

phải mất nhiều ngày hay nhiều tháng mới trở nên tác nhân stress (nước

trong đất, chất khoáng ...).

Tác nhân gây stress cho loài thực vật này có thể không gây cho

loài thực vật khác.

7.1.3. Phản ứng của thực vật với Stress.

Phản ứng của cơ thể thực vật với các tác nhân gây stress có thể là

phản ứng đặc thù hay không đặc thù. Phản ứng đặc thù là những phản ứng