Áp dụng chính sách hỗ trợ phát triển doanh nghiệp tư nhân nghiên cứu trường hợp ở huyện Thanh Sơn, tỉnh Phú Thọ

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ & QTKD

ĐỖ MẠNH HÙNG

ÁP DỤNG CHÍNH SÁCH HỖ TRỢ PHÁT TRIỂN

DOANH NGHIỆP TƯ NHÂN NGHIÊN CỨU TRƯỜNG HỢP

Ở HUYỆN THANH SƠN - TỈNH PHÚ THỌ

LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ

CHUYÊN NGÀNH: QUẢN LÝ KINH TẾ

THÁI NGUYÊN - 2015

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ & QTKD

ĐỖ MẠNH HÙNG

ÁP DỤNG CHÍNH SÁCH HỖ TRỢ PHÁT TRIỂN

DOANH NGHIỆP TƯ NHÂN NGHIÊN CỨU TRƯỜNG HỢP

Ở HUYỆN THANH SƠN - TỈNH PHÚ THỌ

Chuyên ngành: Quản lý kinh tế

Mã số: 60.34.04.10

LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ

Người hướng dẫn khoa học: GS. Đỗ Đức Bình

THÁI NGUYÊN - 2015

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn

i

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu khoa học của riêng

tôi dưới sự hướng dẫn của GS Đỗ Đức Bình. Các nội dung trong luận văn

chưa từng được công bố tại bất kỳ công trình nghiên cứu nào, các số liệu

sử dụng trong luận văn là trung thực. Các tài liệu tham khảo có nguồn gốc

xuất xứ rõ ràng.

Thái Nguyên , tháng năm 2015

Người thực hiện luận văn

Đỗ Mạnh Hùng

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn

ii

LỜI CẢM ƠN

Tôi xin chân thành cảm ơn GS Đỗ Đức Bình đã tận tình hướng dẫn,

động viên và giúp tôi trong suốt quá trình thực hiện luận văn.

Tôi xin cảm ơn các thầy, cô giáo của khoa kinh tế - Trường Đại học

kinh tế và QTKD Thái Nguyên đã cung cấp cho tôi những kiến thức, phương

pháp tiếp cận toàn diện trong thời gian qua.

Tôi xin cảm ơn sự quan tâm, tạo điều kiện của Lãnh đạo UBND huyện

Thanh Sơn, các đơn vị thuộc UBND huyện Thanh Sơn đã giúp đỡ nhiệt tình

cung cấp số liệu phục vụ cho mục đích nghiên cứu của luận văn.

Thái Nguyên , tháng năm 2015

Người thực hiện luận văn

Đỗ Mạnh Hùng

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn

iii

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN .............................................................................................i

LỜI CẢM ƠN..................................................................................................ii

MỤC LỤC.......................................................................................................iii

DANH MỤC NHỮNG TỪ VIẾT TẮT .......................................................vii

DANH MỤC BẢNG.....................................................................................viii

MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1

1.Tính cấp thiết của đề tài ................................................................................. 1

2. Mục đích nghiên cứu..................................................................................... 2

3. Đối tượng nghiên cứu và Phạm vi nghiên cứu ............................................. 3

3.1 Đối tượng nghiên cứu.................................................................................. 3

3.2 Phạm vi nghiên cứu..................................................................................... 3

4. Ý nghĩa khoa học của luận văn ..................................................................... 3

5. Kết cấu của luận văn ..................................................................................... 4

Chương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ CÁC CHÍNH

SÁCH HỖ TRỢ PHÁT TRIỂN DOANH NGHIỆP TƯ NHÂN ............. 5

1.1. Doanh nghiệp tư nhân ................................................................................ 5

1.2. Vai trò của DNTN trong phát triển kinh tế địa phương............................. 5

1.3. Chính sách hỗ trợ phát triển DNTN trên địa bàn huyện ............................ 6

1.3.1. Khái niệm chính sách hỗ trợ phát triển các DNTN................................. 6

1.3.2. Vai trò của các chính sách hỗ trợ với sự phát triển DNTN .................... 6

1.3.3. Nội dung các chính sách chủ yếu để hỗ trợ phát triển DNTN:............... 9

1.4. Các nhân tổ ảnh hưởng đến chính sách hỗ trợ đối với Doanh nghiệp tư

nhân trên địa bàn huyện .................................................................................. 13

1.4.1. Các nhân tố khách quan ........................................................................ 13

1.4.2. Nhân tố môi trường ngành .................................................................... 16

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn

iv

1.4.3. Các nhân tố chủ quan (nhân tố bên trong doanh nghiệp) ..................... 18

1.5 Bài học kinh nghiệm về chính sách hỗ trợ phát triển các DNTN trên địa

bàn một số tỉnh ................................................................................................ 25

1.5.1. Chính sách phát triển DNTN ở tỉnh Đồng Nai ..................................... 25

1.5.2. Chính sách phát triển DNTN của tỉnh Bình Dương.............................. 28

Chương 2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU............................................. 30

2.1. Câu hỏi nghiên cứu .................................................................................. 30

2.2. Phương pháp nghiên cứu ....................................................................... 30

2.2.1. Phương pháp thu thập số liệu................................................................ 30

2.2.2. Phương pháp xử lý số liệu..................................................................... 31

2.2.3. Phương pháp phân tích số liệu .............................................................. 31

2.3. Hệ thống các chỉ tiêu nghiên cứu............................................................. 31

Chỉ tiêu tổng hợp đánh giá hiệu quả phát triển du lịch và phát triển kinh tế -

xã hội............................................................................................................... 31

Chương 3. THỰC TRẠNG CHÍNH SÁCH HỖ TRỢ PHÁT TRIỂN

DOANH NGHIỆP TƯ NHÂN TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN THANH SƠN33

3.1. Khái quát đặc điểm kinh tế xã hội huyện Thanh Sơn .............................. 33

3.1.1. Đặc điểm tự nhiên ................................................................................. 33

3.1.2. Kinh tế - xã hội...................................................................................... 34

3.2. Thực trạng phát triển doanh nghiệp tư nhân huyện Thanh Sơn, tỉnh

Phú Thọ........................................................................................................... 36

3.2.1. Số lượng doanh nghiệp tư nhân huyện Thanh Sơn............................... 36

3.2.2. Quy mô của doanh nghiệp tư nhân thông qua vốn đăng kí kinh doanh

của DN trên địa bàn huyện Thanh Sơn ........................................................... 37

3.2.3. Quy mô của doanh nghiệp thông qua số lao động làm việc trong DN tư

nhân huyện Thanh Sơn.................................................................................... 40

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn

v

3.2.4. Trình độ quản lý DN của chủ doanh nghiệp tư nhân huyện Thanh Sơn .... 41

3.3 Thực trạng các chính sách hỗ trợ phát triển doanh nghiệp tư nhân trên địa

bàn huyện Thanh Sơn...................................................................................... 42

3.3.1. Chính sách thuế ..................................................................................... 42

3.3.2. Chính sách tín dụng............................................................................... 44

3.3.3. Chính sách khuyến khích đầu tư ........................................................... 46

3.3.4. Chính sách tài trợ .................................................................................. 49

3.3.5. Chính sách thị trường và xuất nhập khẩu.............................................. 51

3.3.6. Chính sách đất đai ................................................................................. 54

3.3.7. Hỗ trợ về đào tạo................................................................................... 57

3.4 Nhân tố ảnh hưởng đến chính sách hỗ trợ phát triển doanh nghiệp tư nhân

trên địa bàn huyện Thanh Sơn, tỉnh Phú Thọ. ................................................ 60

3.4.1 Nhân tố khách quan................................................................................ 60

3.4.2 Nhân tố chủ quan ................................................................................... 62

3.5. Đánh giá chung về các chính sách hỗ trợ phát triển doanh nghiệp tư nhân

trên địa bàn huyện Thanh Sơn - tỉnh Phú Thọ ................................................ 67

3.5.1. Những điểm hợp lý ............................................................................... 67

3.5.2. Những điểm còn bất cập trong việc về các chính sách hỗ trợ phát triển

DNTN trên địa bàn huyện Thanh Sơn - tỉnh Phú Thọ.................................... 69

3.6. Nguyên nhân về những bất cập của chính sách tài chính hỗ trợ doanh

nghiệp tư nhân................................................................................................. 73

3.6.1. Xuất phát điểm của nền kinh tế quá thấp.............................................. 73

3.6.2. Cơ chế chính sách kinh tế vĩ mô cho các doanh nghiệp tư nhân chưa

được hình thành rõ nét..................................................................................... 73

3.6.3. Việc tổ chức thực hiện còn nhiều bất cập ............................................. 74

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn

vi

3.6.4. Chưa có một bộ máy quản lý, chỉ đạo thống nhất đối với doanh nghiệp

tư nhân............................................................................................................. 74

3.6.5. Các DNTN thường thiếu thông tin và hiểu biết cần thiết thị trường .... 75

Chương 4. GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN CHÍNH SÁCH HỖ TRỢ PHÁT

TRIỂN DOANH NGHIỆP TƯ NHÂN TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN

THANH SƠN................................................................................................. 76

4.1. Quan điểm, phương hướng và mục tiêu phát triển doanh nghiệp tư nhân

trên địa bàn huyện Thanh Sơn, tỉnh Phú Thọ ................................................. 76

4.1.1 Quan điểm hoàn thiện chính sách hỗ trợ doanh nghiệp tư nhân............ 76

4.1.2 Phương hướng hoàn thiện chính sách hỗ trợ phát triển doanh nghiệp

tư nhân ............................................................................................................ 77

4.2. Các giải pháp nhằm hoàn thiện các chính sách hỗ trợ phát triển DNTN..... 80

4.2.1 Nhóm giải pháp tổ chức quản lý hiệu quả sử dụng các chính sách hỗ trợ. 80

4.2.2 Nhóm giải pháp hoàn thiện các chính sách hỗ trợ ................................. 87

KẾT LUẬN.................................................................................................. 102

TÀI LIỆU THAM KHẢO .......................................................................... 104

PHỤ LỤC..................................................................................................... 105

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn

vii

DANH MỤC NHỮNG TỪ VIẾT TẮT

CCN : Cụm công nghiệp

DN : Doanh nghiệp

DNN&V : Doanh nghiệp nhỏ và vừa

DNTN : Doanh nghiệp tư nhân

GTGT : Giá trị gia tăng

HĐND : Hội đồng nhân dân

HTX : Hợp tác xã

KCN : Khu công nghiệp

KTTN : Kinh tế tư nhân

NLN : Nông lâm nghiệp

SXKD : Sản xuất kinh doanh

TNDN : Thu nhập doanh nghiệp

TNHH : Trách nhiệm hữu hạn

UBND : Ủy ban nhân dân

VNĐ : Việt Nam đồng

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn

viii

DANH MỤC BẢNG

Bảng 3.1: Số lượng doanh nghiệp tư nhân giai đoạn 2011 - 2014................ 37

Bảng 3.2. Vốn đăng kí kinh doanh của doanh nghiệp tư nhân huyện Thanh Sơn 38

Bảng 3.3. Vốn đăng kí kinh doanh bình quân/số lượng doanh nghiệp tư nhân

trên địa bàn huyện Thanh Sơn ................................................... 39

Bảng 3.4. Số lao động của doanh nghiệp tư nhân huyện Thanh Sơn ............ 40

Bảng 3.5. Trình độ của quản lý doanh nghiệp tư nhân trên địa bàn huyện

Thanh Sơn năm 2014................................................................ 41

Bảng 3.6. Kết quả điều tra chính sách hỗ trợ về thuế cho các doanh nghiệp

tư nhân ................................................................................... 43

Bảng 3.7. Tình hình vay vốn của các DNTN trên địa bàn huyện ................. 44

Bảng 3.8. Kết quả điều tra về chính sách hỗ trợ tài chính và vốn cho các

doanh nghiệp ........................................................................... 45

Bảng 3.9. Kết quả điều tra doanh nghiệp về chính sách khuyến khích đầu tư49

Bảng 3.10. Kết quả điều tra chính sách hỗ trợ tài chính và vốn tài trợ cho các

doanh nghiệp ........................................................................... 50

Bảng 3.11. Kết quả điều tra hỗ trợ thị trường, xuất nhập khẩu cho các doanh

nghiệp tư nhân ......................................................................... 54

Bảng 3.12. Kết quả điều tra về chính sách hỗ trợ đất, mặt bằng sản xuất và địa

điểm kinh doanh cho các doanh nghiệp...................................... 57

Bảng 3.13: Tình hình lao động trong doanh nghiệp tư nhân tại huyện

Thanh Sơn .............................................................................. 58

Bảng 3.14. Kết quả điều tra chính sách hỗ trợ đào tạo nâng cao năng lực quản

trị kinh doanh và kỹ thuật cho các doanh nghiệp......................... 59

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn

1

MỞ ĐẦU

1.Tính cấp thiết của đề tài

Doanh nghiệp là tế bào của nền kinh tế. Nền kinh tế của một đất nước

chỉ có thể phát triền và lớn mạnh khi các doanh nghiệp không ngừng lớn

mạnh. Hiện nay, đất nước ta đang trong quá trình tiến triển và hội nhập kinh

tế khá tốt, các chỉ tiêu kinh tế - xã hội đạt được trong thời gian qua khá cao,

đời sống xã hội được cải thiện đáng kể. Đó là thành tựu của định hướng phát

triển kinh tế đúng đắn của nước ta, các thành phần kinh tế phát huy được thế

mạnh, tiềm năng và có những đóng góp ngày càng to lớn vào công cuộc phát

triển kinh tế-xã hội. Trong đó, thành phần kinh tế ngoài quốc doanh ngày

càng phát triển mạnh cả về số lượng và chất lượng và tỷ lệ đóng góp của nó

vào Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) ngày càng nhiều, kết quả đạt được rất

đáng khích lệ, khẳng định vị trí và và vai trò quan trọng của nó đối với sự

tăng trưởng và phát triển ổn định của nền kinh tế đất nước. Do vậy, trong định

hướng phát triển nền kinh tế nhiều thành phần theo cơ chế thị trường có sự

quản lý và điều tiết của nhà nước, đối tượng doanh nghiệp ngoài quốc doanh

hay còn gọi là kinh tế tư nhân mà trọng tâm là doanh nghiệp tư nhân đang tiếp

tục được quan tâm và hỗ trợ phát triển. Tuy nhiên, bên cạnh những mặt thành

công, kinh tế tư nhân tỉnh Phú Thọ nói chung và huyện Thanh Sơn nói riêng

cũng còn rất nhiều hạn chế, thiếu hiệu quả cả trong giai đoạn khởi nghiệp lẫn

trong suốt quá trình hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. Nguyên nhân

chủ yếu là do cơ chế ngày càng thoáng nên các doanh nghiệp tư nhân gia tăng

một cách nhanh chóng về số lượng, nhưng chất lượng chưa tương xứng với

quy mô và tiềm năng của nó, phát triển còn mang tính tự phát, thiếu quy

hoạch mang tính đồng bộ, hệ thống pháp lý còn phức tạp và nhiều bất cập,

năng lực cạnh tranh về mọi mặt còn thấp so với khu vực kinh tế khác trong