Ancol (tai ngay)

Bµi tËp Ho¸ häc LuyÖn thi ®¹i häc

ANCOL(Rượu)

A- §Þnh nghÜa

Ancol lµ nh÷ng hîp chÊt h÷u c¬ mµ ph©n tö cã nhãm hidroxyl(OH) liªn kÕt trùc tiÕp víi

nguyªn tö Cacbon no.

B- LËp c«ng thøc

Nguyªn t¾c lËp c«ng thøc:

C«ng thøc Rîu = C«ng thøc Hidrocacbon t¬ng øng – n nguyªn tö H + n nhãm chøc OH.

VÝ dô: C«ng thøc hidrocacbon no: CnH2n + 2 → CnH2n + 1-H → CnH2n + 1-OH

1- C«ng thøc cña rîu no: C«ng thøc hidrocacbon no: CnH2n + 2

- Rîu no, ®¬n chøc:

CnH2n + 2 → CnH2n + 1H → CnH2n + 1OH n ≥1

- Rîu no, hai chøc:

CnH2n + 2 → CnH2nH2 → CnH2n(OH)2 n ≥2

- Rîu no, ba chøc:

CnH2n + 2 → CnH2n – 1H3 → CnH2n - 1(OH)3 n ≥3

- Rîu no, m chøc :

CnH2n + 2 → CnH2n + 2-mHm → CnH2n + 2-m(OH)m n

≥m

2- C«ng thøc cña rîu kh«ng no:

- Rîu kh«ng no, mét nèi ®«i, ®¬n chøc:

CnH2n → CnH2n - 1H → CnH2n - 1OH n ≥3

3- C«ng thøc cña rîu ®¬n chøc bÊt kú:

CnH2n + 1- 2kOH hoÆc CxHyOH hoÆc R-OH

C¸ch gäi c«ng thøc:

- Gäi c«ng thøc CnH2n + 1- 2kOH khi rîu tham gia ph¶n øng ë nèi ®«i cña gèc

hidrocacbon (p céng H2, p céng Br2...), ph¶n øng ë nhãm OH.

- Gäi c«ng thøc CxHyOH khi rîu tham gia ph¶n øng ch¸y, ph¶n øng ë nhãm OH

- Gäi c«ng thøc R-OH khi rîu chØ tham gia ph¶n ë nhãm OH.

4- C«ng thøc cña rîu ®¬n chøc, bËc mét:

CnH2n + 1- 2kCH2-OH hoÆc CxHyCH2 -OH hoÆc RCH2-OH

C- Danh ph¸p

1- Tªn thêng( ten gèc chøc)

- Tªn rîu = Rîu + Tªn gèc hidrocacbon + ic

VÝ dô: C2H5 - OH : Rîu etylic

- Rîu m¹ch th¼ng: Thªm tiÒn tè n￾VÝ dô: CH3 –CH2- CH2- OH : Rîu n-propylic

CH3 –CH2- CH2- CH2- OH : Rîu n-butylic

- Rîu cã 1 nh¸nh -CH3 ë cacbon gÇn cuèi m¹ch: Thªm tiÒn tè izo￾VÝ dô: CH3 –CH2- OH : Rîu izo-propylic

CH3

CH3 –CH2- CH2- OH : Rîu izo- butylic

CH3

2- Tªn quèc tÕ:

- Chän m¹ch cacbon dµi nhÊt cã chøa nhãm –OH lµm m¹ch chÝnh.

- §¸nh sè thø tù c¸c nguyªn tö cacbon trong m¹ch chÝnh, b¾t ®Çu tõ ®Çu m¹ch

gÇn nhãm –OH h¬n.

- Tªn Rîu = VÞ trÝ nhãm thÕ+Tªn nhãm thÕ + Tªn m¹ch chÝnh (tªn quèc tÕ cña

hidrocacbon t¬ng øng) + vÞ trÝ nhãm –OH + ol.

VÝ dô:

CH3 –CH2- CH2- OH : Propan-1-ol CH3 –CH- CH3 : Propan-2-ol

GV : Ph¹m Hång Th©n 1

3 2 1 3 2 1