2031.doc

phÇn më ®Çu

®µo t¹o vµ ph¸t triÓn lµ mét nhu cÇu kh«ng thÓ thiÕu ®îc ®èi víi bÊt cø

mét lo¹i h×nh tæ chøc nµo. Mét x· héi tån t¹i ®îc hay kh«ng lµ do ®¸p øng ®-

îc víi sù thay ®æi. Mét x· héi ph¸t triÓn hay chËm ph¸t triÓn còng do c¸c nhµ

l·nh ®¹o cã thÊy tríc ®îc sù thay ®æi ®Ó kÞp thêi ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn lùc l￾îng lao ®éng cña m×nh.

Ngµy nay tríc yªu cÇu cña cuéc c¸ch m¹ng khoa häc - kü thuËt, yÕu tè con

ngêi thùc sù trë thµnh nh©n tè quyÕt ®Þnh, mét diÒu kiÖn tiªn quyÕt cña mäi

gi¶i ph¸p ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi. XÐt ë gãc ®é doanh nghiÖp ®µo t¹o vµ

ph¸t triÓn nguån nh©n lùc trong c¸c doanh nghiÖp lµ mét ho¹t ®éng cÇn nhiÒu

thêi gian, tiÒn b¹c vµ c«ng søc, lµ mét ®iÒu kiÖn ®Ó n©ng cao n¨ng suÊt lao

®éng, ph¸t triÓn c¸n bé c«ng nh©n viªn nh»m ®¸p øng nhu cÇu ph¸t triÓn s¶n

xuÊt kinh doanh.

Ngµnh hµng kh«ng d©n dông viÖt nam lµ mét ngµnh kinh tÕ kü thuËt ®Æc

thï, ®îc §¶ng, Nhµ níc lu«n quan t©m dÞnh híng ph¸t triÓn cïng víi quan

®iÓm chñ yÕu lµ: lÊy con ngêi lµm trung t©m trong qu¸ tr×nh ®Èy m¹nh c«ng

nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ Ngµnh hµng kh«ng d©n dông ViÖt nam. Thùc tÕ

trong nh÷ng n¨m qua, Ngµnh hµng kh«ng d©n dông ViÖt nam cã nh÷ng bíc

tiÕn râ rÖt ®¸ng mõng vµ cã nh÷ng ®æi míi ®¸ng kÓ phï hîp trªn con ®êng

c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ mµ §¶ng ta ®· v¹ch ra.

§¹t ®îc nh÷ng thµnh tùu ®ã lµ nhê vµo nh©n tè con ngêi trong qu¸ tr×nh qu¶n

lý, s¶n xuÊt kinh doanh trong mäi ho¹t ®éng hµng kh«ng. C«ng t¸c ®µo t¹o vµ

huÊn luyÖn lu«n gi÷ mét vai trß hÕt søc quan träng vµ trë thµnh c«ng t¸c th￾êng xuyªn ®îc quan t©m ®óng møc ®Ó cho Ngµnh hµng kh«ng d©n dông VIÖt

nam sím hoµ nhËp víi xu thÕ ph¸t triÓn chung cña thÕ giíi.

Tuy nhiªn c«ng t¸c ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc còng cßn béc lé

nh÷ng tån t¹i, h¹n chÕ . Do vËy lµm thÕ nµo ®Ó n©ng cao h¬n n÷a hiÖu qu¶

c«ng t¸c ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc trong ngµnh hµng kh«ng d©n

dông viÖt nam ? §©y chÝnh lµ vÊn ®Ò quan t©m cña ®Ò tµi nµy.

Môc ®Ých nghiªn cøu cña ®Ò tµi lµ : ®a ra ph¬ng híng nh»m n©ng cao c«ng

t¸c ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc t¹i ngµnh hµng kh«ng d©n dông ViÖt

nam, t¹o cho ngµnh cã ®éi ngò c¸n bé nh©n viªn cã tr×nh ®é chuyªn m«n

v÷ng vµng.

Ph¹m vi nghiªn cøu vµ ®èi tîng nghiªn cøu: lÊy c¬ së thùc tiÔn qu¸ tr×nh ho¹t

®éng kinh doanh, ho¹t ®éng ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn, cïng c¸c ho¹t ®éng bæ trî

kh¸c ®Ó nghiªn cøu c¸c mèi quan hÖ gi÷a chóng ®Ó ®a ra c¸c h×nh thøc vµ ph-

¬ng ph¸p ®µo t¹o phï hîp trong ph¹m vi ngµnh Hµng kh«ng ®©n dông ViÖt

nam .

Ph¬ng ph¸p nghiªn cøu: sö dông mét hÖ thèng c¸c ph¬ng ph¸p ph©n tÝch ®a

d¹ng, c¸c ph¬ng ph¸p truyÒn thèng kÕt hîp víi c¸c ph¬ng ph¸p ph©n tÝch

1

hiÖn ®¹i dùa trªn c¬ së øng dông to¸n häc. Cã thÓ kÓ ®Õn ë ®©y nh c¸c ph¬ng

ph¸p tæng hîp , ph¬ng ph¸p thèng kª. Ngoµi ra chuyªn ®Ò cßn sö dông ph¬ng

ph¸p SWOT nh»m ph©n tÝch mÆt m¹nh, mÆt yÕu, c¬ héi vµ nguy c¬ cña

doanh nghiÖp kÕt hîp víi sè liÖu kh¶o s¸t vµ thèng kª b¸o c¸o cña doanh

nghiÖp .

phÇn I

®µo t¹o vµ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc

trong doanh nghiÖp

I/ Kh¸i niÖm vµ c¸c h×nh thøc ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn nguån

nh©n lùc

§µo t¹o vµ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc lµ mét loai ho¹t ®éng cã tæ chøc

®îc ®iÒu khiÓn trong mét thêi gian x¸c ®Þnh nh»m ®em ®Õn sù thay ®æi vÒ

tr×nh ®é kü n¨ng vµ th¸i ®é cña ngêi lao ®éng ®èi víi c«ng viÖc cña hä. ViÖc

®µo t¹o vµ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc liªn quan ®Õn c«ng viÖc c¸ nh©n, con

ngêi vµ tæ chøc. Môc tiªu tæng qu¸t cña chøc n¨ng ®µo t¹o vµ huÊn luyÖn

(®µo t¹o vµ ph¸t triÓn) ph¶n ¸nh qua Ban Tæ chøc c¸n bé - Lao ®éng thµnh tè

sau:

+ §µo t¹o: lµ qu¸ tr×nh häc tËp lµm cho ngêi lao ®éng cã thÓ thùc hiÖn

®îc chøc n¨ng, nhiÖm vô cã hiÖu qu¶ h¬n trong c«ng t¸c cña hä.

+ Gi¸o dôc: lµ qu¸ tr×nh häc tËp ®Ó chuÈn bÞ con ngêi cho t¬ng lai cã

thÓ cho ngêi ®ã chuyÓn sang c«ng viÖc míi trong mét thêi gian thÝch hîp.

+ Ph¸t triÓn: lµ qu¸ tr×nh häc tËp nh»m më ra cho c¸ nh©n nh÷ng c«ng

viÖc míi dùa trªn c¬ së ®Þnh híng t¬ng lai cña tæ chøc.

NÒn kinh tÕ níc ta ®ang tr¶i qua nh÷ng thay ®æi to lín th«ng qua tiÕn

bé vÒ c«ng nghÖ ®ang lamf biÕn ®æi vÒ c¬ cÊu kinh tÕ. §µo t¹o vµ ph¸t triÓn

nh©n lùc trong doanh nghiÖp thuéc mäi thµnh phÇn kinh tÕ trë nªn ngµy cµng

quan träng ®èi víi ngêi lao ®éng, nh»m tõng bíc ph¸t triÓn vµ n©ng cao

chuyªn m«n nghiÖp vô cña ngêi lao ®éng mét c¸ch cã hÖ thèng th«ng qua

qu¸ tr×nh lµm viÖc, trªn c¬ së ®ã ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng cña hä mét c¸ch toµn

diÖn trong tõng giai ®o¹n. XuÊt ph¸t tõ lîi Ých vµ yªu cÇu ®ã, ®ßi hái mçi ng￾êi lao ®éng cÇn ph¶i cã mét tr×nh ®é ®¸p øng yªu cÇu c«ng viÖc vµ ®Ó cã ®éi

ngò nh©n viªn giái, cã tr×nh ®é vµ n¨ng lùc phôc vô ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh

doanh cña doanh nghiÖp. Ho¹t ®éng ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn gåm cã hai h×nh

thøc c¬ b¶n sau:

* §µo t¹o t¹i chç:

2

§Ó cã thÓ khai th¸c hÕt kh¶ n¨ng lµm viÖc cña ngêi lao ®éng. §ã lµ viÖc ngêi

lao ®éng võa lµm võa tham gia c¸c líp huÊn luyÖn vÒ kü n¨ng, tr×nh ®é thùc

hiÖn c«ng viÖc.

* §µo t¹o ngoµi doanh nghiÖp:

Chän ra mét sè ngêi lao ®éng u tó cho ra níc ngoµi häc tËp trau dåi

thªm kiÕn thøc hoÆc göi ®ªns c¸c trêng d¹y nghÒ trong níc, c¸c trêng ®¹i häc

®Ó häc tËp.

Tuú ®èi tîng mµ doanh nghiÖp x¸c ®Þnh ph¬ng thøc ®µo t¹o n©ng cao

tr×nh ®é chuyªn m«n cho phï hîp.

II- c¸c ph¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ c«ng t¸c ®µo t¹o vµ

ph¸t triÓn nguån nh©n lùc trong doanh nghiÖp

1-Yªu cÇu ®Æt ra khi ®¸nh gi¸ c«ng t¸c ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn nguån

nh©n lùc trong doanh nghiÖp

ViÖc ®¸nh gi¸ c«ng t¸c ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc gióp

doanh nghiÖp ®¸nh gi¸ ®îc kh¶ n¨ng, kü n¨ng chuyªn m«n, nghiÖp vô, tr×nh

®é qu¶n lý cña c¸n bé nh©n viªn tríc vµ sau qu¸ tr×nh ®µo t¹o, ®em l¹i hiÖu

qu¶ kinh tÕ kÕt hîp víi c¸c ho¹t ®éng bæ trî kh¸c nh: ho¹t ®éng tµi chÝnh,

ho¹t ®éng ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc trong doanh nghiÖp, ph¸t hiÖn

ra nh÷ng sai sãt cÇn ®îc kh¾c phôc, c¶i tiÕn trong kho¸ ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn

nguån nh©n lùc, phôc vô môc tiªu vµ chiÕn lîc kinh doanh cña doanh nghiÖp.

ChÝnh v× lÏ ®ã, c¸c khoµ ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc cña doanh

nghiÖp th× kh©u ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ ®µo taä vµ ph¸t triÓn lµ mét viÖc lµm cÇn

thiÕt vµ cã ý nghÜa rÊt quan träng. Nhng thùc tÕ cho thÊy, c¸c kho¸ ®µo t¹ovµ

ph¸t triÓn nguån nh©n lùc trong c¸c doanh nghiÖp hiÖn nay, nh×n chung

kh«ng ®îc ®¸nh gi¸ tæng qu¸t vµ cô thÓ, cha ®a ra c¸c chØ tiªu s¸t thùc tÕ ®Ó

®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ ®µo t¹o mét c¸ch cô thÓ vµ chÝnh x¸c.

KÕt qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp cho chóng ta biÕt môc tiªu kinh

doanh mµ doanh nghiÖp ®¹t ®îc qua doanh thu, lîi nhuËn,thÞ phÇn cña doanh

nghiÖp trªn thÞ trêng...

§Ó cã ®îc nh÷ng hiÖu qu¶ kinh doanh cao, doanh nghiÖp cÇn ph¶i cã

chiÕn lîc kinh doanh ®óng ®¾n kÕt hîp víi c¸c c¸ nh©n tæ chøc kh¸c nh

nguån vèn, vËt t kü thuËt vµ con ngêi thùc hiÖn c«ng viÖc s¶n xuÊt kinh

doanh. Bªn c¹nh ®ã doanh nghiÖp cÇn cã nh÷ng chØ tiªu ®Ó so s¸nh, ®¸nh gi¸

hiÖu qu¶ ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp tõ viÖc kÕ ho¹ch ho¸ nguån

nh©n lùc, trªn c¬ së ®ã cho ta mét c¸ch nh×n tæng qu¸t vÒ thùc chÊt ®éi ngò

c¸n bé nh©n viªn vÒ tr×nh ®é häc vÊn, chuyªn m«n c¸c tiÒm n¨ng ®îc khai

th¸c gióp n©ng cao tèc ®é ph¸t triÓn s¶n xuÊt, kinh doanh cña doanh nghiÖp ,

sè lîng vµ chÊt lîng lao ®éng ®· ®îc ®¸p øng ®Õn ®©u sau c¸c kho¸ ®µo t¹o,

c¬ cÊu nghÒ nghiÖp vµ tæ chøc ®îc thay ®æi hîp lý hay cha vµ ®a ra c¸c chØ

tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ ®µo t¹o ph¸t triÓn s¸t thùc, chÝnh x¸c.

3

2- Quan ®iÓm vÒ hiÖu qu¶ c«ng t¸c ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc

C¸c nhµ khoa häc ®· xuÊt ph¸t tõ c«ng thøc tÝnh to¸n hiÖu qu¶ kinh tÕ

nãi chung ®Ó tÝnh hiÖu qu¶ kinh tÕ cho viÖc ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn nguån nh©n

lùc trong doanh nghiÖp th«ng qua c«ng thøc sau:

HiÖu qu¶ kinh tÕ cña c«ng t¸c kÕt qu¶ kinh doanh

t¹o vµ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc tæng chi phÝ ®Çu t cho ®µo t¹o vµ ph¸t

triÓn

Tõ c«ng thøc trªn ta thÊy r»ng sù t¨ng trëng, ph¸t triÓn cña doanh

nghiÖp phô thuéc nhiÒu vµo kiÕn thøc tr×nh ®é qu¶n lý, chuyªn m«n nghiÖp

vô cña c¸n bé nh©n viªn trong doanh nghiÖp . Do vËy nÕu ®Çu t kh«ng ®óng

møc cho c«ng t¸c ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn sÏ ¶nh hëng v« cïng lín ®Õn chiÕn lîc

®µo t¹o vµ ph¸t triÓn c¸n bé, nh©n viªn l©u dµi cña doanh nghiÖp.

ThËt vËy, hiÖu qu¶ ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc ®îc hiÓu lµ

mét chØ tiªu kinh tÕ ph¶n ¸nh qu¸ trinhf ®Çu t cho c«ng t¸c ®µo t¹o vµ ph¸t

triÓn nguån nh©n lùc trong doanh nghiÖp ( doanh thu, lîi nhuËn vµ lîi Ých c¸

nh©n thu ®îc tõ phÝa ngêi ®µo t¹o). kh¸i niÖm nµy cã thÓ ®îc diÔn gi¶i nh

sau:

-Mét lµ: §îc ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn mµ ngêi lao ®éng nhanh chãng n¾m

b¾t ®îc,kiÕn thøc, chuyªn m«n nghiÖp vô, kinh nghiÖm øng dông vµo ho¹t

®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp ®em l¹i n¨ng suÊt cao.

-Hai lµ: §îc ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn tèt ngêi lao ®éng víi tr×nh ®é cña

m×nh sÏ tham gia vµo ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp mang l¹i

doanh thu cã thÓ bï ®¾p ®îc nh÷ng chi phÝ kinh doanh vµ chi phÝ ®µo t¹o ®·

bá ra mµ lîi nhuËn vÉn t¨ng lªn so víi tríc.

-Ba lµ: §µo t¹o vµ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc gãp phÇn thùc hiÖn ®îc

môc tiªu kinh doanh cña doanh nghiÖp phï hîp víi môc ®Ých ®µo t¹o ®Ò ra.

- Bèn lµ: ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn t¹o ra ®îc ®éi ngò c¸n bé, nh©n viªn kÕ

cËn cho sù ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp.

3- Tiªu chuÈn ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ ch¬ng tr×nh ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn

Khi x©y dùng ch¬ng tr×nh cho mét kho¸ ®µo t¹o c¸n bé nh©n viªn c¸c

doanh nghiÖp cÇn ph¶i tÝnh to¸n ®îc nh÷ng yÕu tè cÇn thiÕt ®¶m b¶o cho

kho¸ häc diÔn ra mét c¸ch liªn tôc vµ ®¹t ®îc kÕt qu¶ mong muèn theo môc

tiªu kinh doanh còng nh môc tiªu ®µo t¹o mµ doanh nghiÖp ®Ò ra. Sau khi

kho¸ häc hoµn thµnh, doanh nghiÖp cÇn tiÕn hµnh ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ ®µo t¹o

theo nh÷ng tiªu chuÈn cô thÓ, ph¸t hiÖn nh÷ng mÆt tÝch cùc ®· lµm ®îc vµ

chÊn chØnh kh¾c phôc nh÷ng tån t¹i.

3.1- Lîng ho¸ nh÷ng chi phÝ vµ lîi Ých thu ®îc tõ ho¹t ®éng ®µo t¹o vµ

ph¸t triÓn nguån nh©n lùc.

4

Khi thùc hiÖn mét kho¸ ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn cho c¸n bé nh©n viªn

doanh nghiÖp cÇn dù tÝnh ®îc nh÷ng kho¶n chi phÝ ®Çu t cho kho¸ ®µo t¹o ®ã

còng nh x¸c ®Þnh ®îc nh÷ng lîi Ých g× mµ kho¸ ®µo t¹o ®ã ®em l¹i cho c¸

nh©n ngêi ®îc cö ®i ®µo t¹o vµ b¶n th©n doanh nghiÖp. NÕu kh«ng tÝnh to¸n

nh÷ng chi phÝ ®ã th× dÉn ®Õn t×nh tr¹ng doanh nghiÖp sÏ ®Çu t chi phÝ cho c¸c

kho¸ ®µo t¹o cã thÓ thiÕu hoÆc thõa mµ lîi Ých thu ®îc sau khi kho¸ ®µo t¹o

kÕt thóc ngêi ®îc tham gia vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh

nghiÖp cha ch¾c ®· bï ®¾p ®îc nh÷ng chi phÝ ®ã, thËm chÝ chÊt lîng ®µo t¹o

vÉn cha ®îc n©ng cao thùc sù. v× vËy viÖc tÝnh to¸n chi phÝ ®µo t¹o ph¸t triÓn

vµ lîi Ých thu ®îc tõ viÖc ®µo t¹o ph¸t triÓn lµ mét viÖc cÇn thiÕt.

3.1.1- Chi phÝ ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc trong n¨m

Chi phÝ ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc gåm nhiÒu lo¹i chi phÝ

kh¸c nhau ta cã thÓ chia thµnh ba lo¹i sau :

* Chi phÝ bªn trong : lµ chi phÝ cho c¸c ph¬ng tiÖn vËt chÊt vµ kü thuËt c¬ b¶n

nh : khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh phôc vô ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn, trang bÞ kü thuËt,

nguyªn vËt liÖu sö dông trong qu¸ tr×nh gi¶ng d¹y ; chi phÝ cho ®éi ngò c¸n

bé lµm c«ng t¸c ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc nh: c¸n bé gi¶ng d¹y,

c«ng nh©n huÊn luyÖn thùc hµnh, c¸n bé qu¶n lý, nh©n viªn phôc vô c¸c c¬

së ®µo t¹o cña doanh nghiÖp.

* Chi phÝ c¬ héi: lµ lo¹i chi phÝ khã x¸c ®Þnh ( bao gåm chi phÝ c¬ héi

cña doanh nghiÖp vµ chi phÝ c¬ héi cña häc viÖn) vµ sÏ kh«ng thùc tÕ nÕu

chóng ta muèn lµm râ chi phÝ nµy. V× vËy, ta chØ lÊy lo¹i chi phÝ c¬ héi dÔ

nhËn ra nhÊt lµ: tiÒn l¬ng ph¶i tr¶ cho c¸c häc viÖn trong thêi gian hä ®îc cö

®i ®µo t¹o vµ kh«ng tham gia c«ng viÖc ë c«ng ty.

* chi phÝ bªn ngoµi: hÇu hÕt c¸c doanh nghiÖp kh«ng tù tæ chøc toµn

bé c¸c ch¬ng tr×nh ®µo t¹o cho nh©n viªn cña m×nh mµ thêng ph¶i thuª bªn

ngoµi. Kho¶n chi phÝ bªn ngoµi bao gåm:

- TiÒn chi phÝ ®i l¹i, ¨n ë vµ häc bæng( nÕu cã) cho häc viªn

- TiÒn tr¶ cho c¸c tæ chøc, c¸ nh©n mµ chóng ta thuª hä ®µo t¹o

Nh vËy tæng chi phÝ ®µo t¹o bao gåm: chi phÝ bªn trong , chi phÝ c¬ héi

vµ chi phÝ bªn ngoµi.

3.1.2- Lîi Ých c¸ nh©n thu ® îc tõ c¸c ch ¬ng tr×nh ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn

Nh÷ng c¸ nh©n ®îc cö ®i ®µo t¹o ®¬ng nhiªn lµ hä thu ®îc nhiÒu lîi

Ých:

- Lîi Ých v« h×nh: ®ã lµ sù tho¶ m·n nhu cÇu c¬ b¶n vÒ tinh thÇn- nhu

cÇu ®îc ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn. V× vËy hä thu ®îc lîi Ých vÒ tinh thÇn.

- Lîi Ých h÷u h×nh: nhê ®îc ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn mµ hä cã ®îc c«ng

viÖc míi víi thu nhËp cao h¬n, ®iÒu kiÖn lao ®éng tèt h¬n, vÞ trÝ c«ng t¸c

chÊc ch¾n h¬n, cã nhiÒu c¬ héi th¨ng tiÕn trong nghÒ nghiÖp h¬n...

5

VÒ phÝa doanh nghiÖp: doanh nghiÖp thu ®îc nh÷ng lîi Ýchqua viÖc

n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm trªn thÞ trêng, ®øng v÷ng c¹nh tranh víi c¸c

doanh nghiÖp kh¸c. Doanh nghiÖp cã ®îc ®éi ngò c¸n bé nh©n viªn cã tr×nh

®é chuyªn m«n nghiÖp vô v÷ng vµng, phôc vô tèt cho sù ph¸t triÓn cña doanh

nghiÖp.

TÊt nhiªn nh÷ng lîi Ých h÷u h×nh vµ v« h×nh tõ phÝa c¸ nh©n vµ doanh nghiÖp

®¹t ®îc ph¶i lín h¬n chi phÝ ®Çu t cho viÖc ®µo t¹o ®ã th× míi chøng tá r»ng

doanh nghiÖp d· thùc hiÖn cã hiÖu qu¶ c«ng t¸c ®µo taä vµ ph¸t triÓn cña

doanh nghiÖp m×nh.

3.2- §¸nh gi¸ hiÖu qu¶ ®µo t¹o theo môc tiªu ®µo t¹o

Trong tiÕn tr×nh ®µo t¹o, bíc tiÕp theo cña viÖc ®¸nh gi¸ nhu cÇu ®µo

t¹o lµ chuyÓn nhu cÇu ®ã thµnh môc tiªu ®µo t¹o. ViÖc ph©n tÝch tèt nhu cÇu

®µo t¹o sÏ gãp phÇn vµo viÖc thùc hiÖn c«ng t¸c ®µo t¹o víi chÊt l¬ngj cao vµ

thuËn tiÖn cho viÖc ®¸nh gi¸ hiÖuu qu¶ ®µo t¹o. ChÝnh v× vËy viÖc ®¸nh gi¸

hiÖu qu¶ ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn dùa trªn môc tiªu ®µo t¹o sÏ cho chóng ta biÕt

ch¬ngtr×nh ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn sÏ thùc hiÖn ®Õn ®©u? nh÷ng môc tiªu ®µo

t¹o ®Ò ra cã ®¹t ®îc víi mong muèn cña doanh nghiÖp hay kh«ng? møc ®é

®¹t ®îc ®Õn ®©u? nÕu thùc sù nh÷ng môc tiªu cña doanh nghiÖp ®Ò ra mµ qu¸

tr×nh ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp ®¹t ®îc th× chøng tá viÖc ®µo t¹o

vµ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc lµ thµnh c«ng.

Víi ph¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ theo chØ tiªu cã u ®iÓm lµ: bÊt cø doanh

nghiÖp nµo còng cã thÓ sö dông ®Ó ®a ra nh÷ng môc tiªu ®µo t¹o cã lîi cho

doanh nghiÖp m×nh trªn c¬ së thiÕt kÕ ch¬ng tr×nh ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn phï

hîp víi tõng ®èi tîng lµ bé phËn qu¶n lý hay bé phËn trùc tiÕp s¶n xuÊt.

Nhîc ®iÓm cña chØ tiªu nµy lµ khã cã thÓ lîng ho¸ ®îc mét c¸ch chÝnh x¸c.

NhiÒu khi viÖc ®a ra môc tiªu ®µo t¹o sai lÖch do ®¸nh gi¸ nhu cÇu ®µo t¹o

cha ®óng møc lµm cho viÖc ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn vÒ sau

còng bÞ ¶nh hëng theo.

3.3- §¸nh gi¸ hiÖu qu¶ ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn theo tr×nh ®é

Trong chØ tiªu ®¸nh gi¸ nµy th× hiÖu qu¶ ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn phô

thuéc vµo tõng ®èi tîng trong doanh nghiÖp. §èi víi ngêi lao ®éng trùc tiÕp

tham gia vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh th× ®Ó ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ ®µo t¹o,

ngêi ta dùa vµo tr×nh ®é lµnh nghÒ, kü n¨ng , chuyªn m«n, nghiÖp vô vµ n¨ng

xuÊt lao ®éng cña hä. Nã biÓu hiÖn ë mÆt chÊt vµ mÆt lîng, tr×nh ®é ®µo t¹o

c«ng viÖc tríc vµ sau qu¸ tr×nh ®µo t¹o.

Tuú theo ®iÒu kiÖn cô thÓ cña tõng doanh nghiÖp mµ lù chän c¸c chØ tiªu phï

hîp ph¶n ¸nh ®îc kÕt qu¶ cña c«ng t¸c ®µo t¹o. Trong c¸c doanh nghiÖp s¶n

xuÊt, chØ tiªu n¨ng xuÊt lao ®éng thêng ®îc coi lµ chØ tiªu tæng hîp ph¶n ¸nh

6

hiÖu qu¶ ho¹t ®éng ®µo t¹o. Tuy nhiªn trong chØ tiªu n¨ng suÊt lao ®éng lùa

chän ®¬n vÞ tÝnh to¸n sao cho ph¶n ¸nh chÝnh x¸c ho¹t ®éng ®µo t¹o.

ChØ tiªu n¨ng suÊt lao ®éng ®o b»ng ®¬n vÞ gi¸ trÞ

ChØ tiªu gi¸ trÞ: thùc chÊt lµ dïng tiÒn ®Ó biÓu hiÖn hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh

doanh qua qu¸ tr×nh ®µo t¹o:

Qo

W=

T

Trong ®ã: W lµ n¨ng suÊt lao ®éng cña mét nh©n viªn

Q0 lµ doanh thu tõng n¨m ®· quy ®æi

T lµ sè lîng nh©n viªn tõng n¨m

Qo=Q(1+I1)(1+I2).....(1+In)

Trong ®ã:Q lµ doanh thu tõng n¨m cha quy ®æi

I1, I2, ... , In lµ chØ sè gi¸ n¨m t+1, t+2, ... , t+1+n

ChØ tiªu nµyph¶n ¸nh n¨ng suÊt lao ®éng cña mét nh©n viªn ®¹t ®îc trong

n¨m tõ c¸c yÕu tè sau:

- Thø nhÊt: C¸c yÕu tè g¾n liÒn víi viÖc sö dông kiÕn thøc häc ®îc, trang

thiÕt bÞ kü thuËt vµ c«ng nghÖ th«ng tin ¸p dông trong kinh doanh s¶n xuÊt.

- Thø hai: c¸c yÕu tè g¾n liÒn víi ®iÒu kiÖn tù nhiªn vµ x· héi : M«i trêng

bªn trong vµ m«i trêng bªn ngoµi ¶nh hëng ®Õn ho¹t ®éng doanh nghiÖp, khÝ

hËu , thÞ trêng ,u thÕ th¬ng m¹i, c¸c chÝnh s¸ch kinh tÕ , luËt ph¸p cña Nhµ N￾íc.

- Thø ba: C¸c yÕu tè g¾n liÒn con ngêi vµ qu¶n lý con ngêi nh tr×nh ®é

chuyªn m«n nghiÖp vô cña ngêi lao ®éng, tr×nh ®é qu¶n lý vµ tæ chøc ho¹t

®éng doanh nghiÖp.

ChØ tiªu nµy ®îc sö dông tÝnh to¸n cho tÊt c¶ c¸c lo¹i s¶n phÈm cho

nªn nã chØ lµ chØ tiªu tæng hîp nhÊt ®Ó ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinhdoanh.

§èi víi bé phËn qu¶n lý doanh nghiÖp th× viÖc ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ ®µo t¹o khã

cã thÓ lîng ho¸ ®îc mµ chØ cã thÓ ®a ra mét sè chØ tiªu ®¸nh gi¸:

+ KiÕn thøc chuyªn m«n, nghiÖp vô: ngêi qu¶n lý ®· hiÓu s©u s¾c nh÷ng

kiÕn thøc lý luËn, thùc tiÔn vµ lÜnh vùc chuyªn m«n cña m×nh cha.

+ Tr×nh ®é giao tiÕp: nh÷ng giao tiÕp th«ng thêng trong níc vµ ngoµi níc

gåm sù hiÓu biÕt vÒ t©m lý x· héi cña ng¬× lao ®éng ë doanh nghiÖp m×nh.

YÕu tè t©m lý qu¶n lý cã vai trß quan träng trong kinh doanh.

+ Tr×nh ®é n¨ng lùc l·nh ®¹o vµ tæ chøc qu¶n lý:

7

BiÕt tæ chøc bé m¸y qu¶n lý phï hîp víi c¬ chÕ qu¶n lý,, biÕt sö dông,

ph¸t hiÖn ngêi cã n¨ng lùc, cã tr×nh ®é . BiÕt khen thëng ®óng møc ngêi lao

®éng gióp hä lµm viÖc hiÖu qu¶, n¨ng suÊt cao.

BiÕt gi¶i quyÕt c«ng viÖc cã hiÖu qu¶, nhanh nh¹y bÐn vµ cã kh¶ n¨ng

tù ra quyÕt ®Þnh phï hîp môc tiªu kinh doanh cña doanh nghiÖp.

BiÕt ph©n tÝch nh÷ng t×nh huèng kinh doanh thùc tÕ ph¸t sinh trong

doanh nghiÖp vµ ®a ra nh÷ng biÖn ph¸p hiÖu qu¶.

3.4- §¸nh gi¸ hiÖu qu¶ ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc th«ng qua

viÖc so s¸nh gi÷a lîi Ých thu ®îc vµ chi phÝ bá ra

Ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp hµng ngµy , hµng giê lu«n

g¾n víi c¸c chi phÝ. Lîng chi phÝ nhiÒu hay Ýt phô thuéc vµo quy m«, khèi l￾îng c«ng viÖc. Mét trong nh÷ng chi phÝ ®ã lµ chi phÝ cho c«ng t¸c ®µo t¹o vµ

ph¸t triÓn c¸n bé nh©n viªn trong doanh nghiÖp.

§Ó ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ c«ng t¸c ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn, ngêi ta sö dông ph¬ng

ph¸p so s¸nh lîi Ých thu ®îc vµ chi phÝ bá ra ®Çu t cho c«ng t¸c ®µo t¹o vµ

ph¸t triÓn.

C =

n

Ci

i =

∑

1

trong ®ã: C lµ tæng chi phÝ bá ra ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn tríc n¨m n-1 vµ kÕt

thóc vµo n¨m n-1

Ci lµ nh÷ng chi phÝ cÊu thµnh nªn tæng chi phÝ ®µo t¹o vµ ph¸t

triÓn bao gåm:

- chi phÝ cho c¸c kho¸ ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn ®îc b¾t ®Çu vµo n¨m

n-1 vµ kÕt thóc vµo cuèi n¨m ®ã.

- chi phÝ cho c¸c kho¸ ®µo t¹o ®îc b¾t ®Çu vµo n¨m n-2, n-3 ... vµ

kÕt thóc vµo n¨m n-1 hoÆc kÕt thóc vµo cuèi n¨m ®ã.

Trªn c¬ së ®ã doanh nghiÖp ®em so s¸nh víi lîi Ých mµ doanh nghiÖp thu ®îc

sau qu¸ tr×nh kinh doanh vµ qu¸ tr×nh ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc

cña doanh nghiÖp . Lîi Ých cña doanh nghiÖp ë ®©y bao gåm hai yÕu tè :

-Thø nhÊt: nh÷ng lîi Ých thu ®îc tõ phÝa c¸ nh©n ngêi ®îc ®µo t¹o nh: kü

n¨ng thùc hiÖn c«ng viÖc tèt h¬n, t¨ng sù tho¶ m·n vµ hµi lßng trong c«ng

viÖc t¹o ®éng lùc lµm viÖc, tr×nh ®é qu¶n lý cña bé phËn qu¶n lý ®¹t hiÖu qu¶

râ rÖt th«ng qua viÖc ra nh÷ng quyÕt ®Þnh kinh doanh ®óng ®¾n vµ ®¹t ®îc

môc tiªu kinh doanh cña doanh nghiÖp ,ph¸t triÓn mét th¸i ®é hîp t¸c trong

8