2 docx

2.2.1. Hình thức chính thể quân chủ

Hình thức chính thể được hình thành do tương quan lực lượng giai cấp trong

xã hội khi tiến hành cách mạng dân chủ tư sản nếu xét ở khía cạnh lịch sử. Ở những

nước cách mạng tư sản không đủ sức đánh bại được giai cấp phong kiến mà đại diện

là các vị hoàng đế, mặc dù lỗi thời nhưng vẫn còn đủ mạnh thì ở đó quyền lực buộc

phải được chia sẽ giữa hai giai cấp thống trị là tư sản và phong kiến. Tại đó tồn tại

chính thể quân chủ. Nhiều học giả còn có quan điểm cho rằng đây là biểu hện của

sự thỏa hiệp giữa các giai cấp thống trị. Sự thỏa hiệp là một trong những chức năng

quan trọng của nhà nước thống trị. Ngược lại, các học giả khác cho rằng đây là

mong muốn của giai cấp tư sản, họ muốn giai cấp thống trị cũ thích nghi với cách

thống trị mới. Bằng việc sữ dụng chính thể này họ muốn ngăn chặn cách mạng quần

chúng do chính phong trào cach mạng tư sản dấy lên. Mặc dù chính thể này không

được thừa nhận là chính thể dân chủ tiên tiến nhưng nó được sữ dụng rất rộng rãi,

phổ biến trong thế giới tư sản. Có thể nói số lượng các nước trên thế giới giữa chính

thể quân chủ hiện nay là rất nhiều và nó trở thành loại hình phổ biến của tổ chức

nhà nước trong giới tư bản.

Sự tồn tại đến ngày nay của chính thể quân chủ ngay cả ở các nước phát triển

cho thấy sức sống mãnh liệt đã tồn tại qua nhiều thế kỷ của chế độ phong kiến. Một

chế độ đã ăn sâu vào tiềm thức của nhiều dân tộc.

Hình thức này có thể xem là tàn dư của chế độ phong kiến, được giai cấp tư

sản sử dụng như một công cụ tiềm tàng phòng chống những biến đổi xã hội. Nhà

vua được dựng lên như một đấng siêu phàm, đứng trên mọi giai cấp mang hình

tượng của đất nước, của toàn dân và tượng trưng cho sự vĩnh hằng của dân tộc, chế

độ xã hội.

Chính thể quân chủ là một thể chế hình thức chính quyền mà theo đó người

đứng đầu là nhà vua hay nữ hoàng. Hiện nay trên thế giới có tới 44 quốc gia còn tồn

tại hình thức này với 25 vị vua và nữ hoàng, trong đó nữ hoàng Anh đồng thời là nữ

hoàng của 15 quốc gia quân chủ độc lập khác.

Chính thể quân chủ là một trong những hình thức chính thể lâu đời nhất và

từng có rất nhiều hình thái khác nhau cùng tồn tại.

2.2.2. Hình thức chính thể cộng hòa

Theo tiến trình của lịch sử những cuộc đấu tranh gia cấp, và có sự tương

quan lực lượng giữa các gia cấp mà khi tiến hành cuộc cách mạng dân chủ tư sản Ở

những nước này cách mạng tư sản giành được thắng lợi triệt để thì ở đó chính thể

cộng hòa được thiết lập (như ở Pháp, Mỹ,…). Theo đó chính thể cộng hòa của một

quốc gia được lãnh đạo bởi những người không dựa vào sức mạnh chính trị của họ

vào bất kì một quy luật nào vượt khỏi tầm kiểm soát của nhân dân trong quốc gia

đó.

Nó là hình thức chính quyền phổ biến nhất hiện nay ở các nước tư sản vì nó

khắc được những tàn dư của chế độ phong kiến. Leenin đã chỉ rõ: “quyền lực vô

hạn” của “sự giàu có” trong chế độ cộng hòa dân chủ sở dĩ đã trở thành chắc