Xòe - nét văn hóa đặc sắc potx

XOI TRONG MAM CUOI NGUOI TAY

Ví như: canh củ đao, nộm hoa chuối rừng, canh hoa chuối, măng cuốn, măng nhồi… biểu

trưng cho âm dương và một món nữa không thể thiếu trong cỗ cưới của đồng bào người

Tày đó chính là xôi.

Xôi được chia thành hai loại chính theo màu gồm xôi đơn sắc và đa sắc. Xôi đơn sắc là

xôi chỉ có một màu như: xôi đen, xôi đỏ, xôi trắng, xôi hồng… còn xôi đa sắc là xôi có

nhiều màu sắc khác nhau trộn lại trong một chõ đồ. Làm xôi trong đám cưới người Tày

cũng không ít công phu, ngoài việc chọn gạo nếp nương mới, thơm và dẻo, người ta còn

phải cất công vào tận rừng sâu kiếm tìm các loại lá cây để tạo màu cho xôi. Mỗi một màu

là một loại lá, lá được hái rồi đem chế biến thành nước màu, nước ấy được đồng bào đem

ngâm gạo từ tối hôm trước cho đến sáng hôm sau đợi ngấm màu rồi bỏ vào chõ được làm

bằng thân gỗ hương để đồ. Tuy nhiên, không phải đám cướinào cũng có xôi đa sắc bởi

xôi đơn sắc hay đa sắc phản ánh sự trong trắng của cô dâu trước ngày về nhà chồng, và

cũng chính vì vậy làm loại xôi nào còn tùy thuộc vào từng tiệc cưới.

Trước khi được đem lên mâm cỗ, xôi được bày trang trọng trên bàn thờ với thủ lợn, con

gà rồi thầy cúng đọc bài khấn trình với gia tiên, liệt tổ liệt tông cùng các linh hồn trong

họ tộc mời đến chứng giám cho ngày vui con trẻ. Sau bài khấn, sau khi hết một tuần

hương, xôi mới lấy trong chõ ra, được những đôi bàn tay sơn nữ khéo léo gói lại bằng lá

dong rừng và đặt lên các mâm cỗ. Người đến dự tiệc dùng đũa hay lá bẻ từng góc xôi cho

vào bát mình. Và có lẽ trong đám cưới người Tàythì xôi là món ăn được ưa chuộng hơn

cả.