Xây dựng hệ thống bài tập theo các chủ đề được giải bằng phương pháp vectơ, tọa độ trong hình học

1

Xây dựng hệ thống bài tập theo các chủ đề được

giải bằng phương pháp vectơ, tọa độ trong hình

học phẳng nhằm phát triển tư duy sáng tạo cho

học sinh

Building exercise system by virtue of the topic by means of vectors, flat geometric coordinates in

order to develop creative thinking for students

NXB H. : ĐHGD, 2012 Số trang 118 tr. +

Nguyễn Thế Nam

Trường Đại học Giáo dục

Luận văn ThS ngành: Lý luận & Phương pháp dạy học bộ môn Toán; Mã số:601410

Người hướng dẫn: PGS.TSKH : Vũ Đình Hoà

Năm bảo vệ: 2012

Abstract. Nghiên cứu cơ sở lý luận về tư duy sáng tạo, quá trình rèn luyện và phát triển loại

hình tư duy này ở bậc trung học phổ thông (THPT). Xây dựng hệ thống bài tập theo các chủ

đề giải bằng phương pháp vectơ, tọa độ trong hình học phẳng nhằm phát triển tư duy sáng

tạo cho học sinh. Đưa ra hệ thống các bài tập ứng dụng, hướng dẫn học sinh khai thác và

phát triển các bài toán đó theo hướng sáng tạo. Tiến hành thực nghiệm, kiểm tra đánh giá,

rút ra các bài học thực tế, tính khả thi để áp dụng vào giảng dạy.

Keywords: Toán học; Bài tập; Phương pháp Vectơ; Hình học; Tư duy sáng tạo

Content.

1. Lý do chọn đề tài

Ngày nay ở Việt Nam, cũng như ở nhiều nước trên thế giới, giáo dục được coi là quốc sách

hàng đầu, là động lực để phát triển kinh tế xã hội. Với nhiệm vụ và mục tiêu cơ bản của giáo dục là

đào tạo ra những con người phát triển toàn diện về mọi mặt, không những có kiến thức tốt mà còn

vận dụng được kiến thức trong tình huống công việc. Với nhiệm vụ đó, việc rèn luyện và phát triển

tư duy sáng tạo cho học sinh ở các trường phổ thông của những người làm công tác giáo dục là hết

sức quan trọng.

"Mục tiêu của giáo dục phổ thông là đào tạo con người Việt Nam phát triển toàn diện, có đạo

đức, tri thức, sức khoẻ, thẩm mỹ và nghề nghiệp, trung thành với lý tưởng độc lập dân tộc và chủ

nghĩa xã hội; hình thành và bồi dưỡng nhân cách, phẩm chất và năng lực của công dân, đáp ứng nhu

cầu xây dựng và bảo vệ Tổ quốc" (Luật giáo dục 1998, Chương I, điều 2).

Với các lý do nêu trên, để góp phần bồi dưỡng, phát triển năng lực trí tuệ học sinh bậc THPT,

đề tài được chọn là: "Xây dựng hệ thống bài tập theo các chủ đề được giải bằng phương pháp

vectơ, tọa độ trong hình học phẳng nhằm phát triển tư duy sáng tạo cho học sinh"

2

2. Mục đích nghiên cứu

- Nghiên cứu quá trình rèn luyện và phát triển tư duy sáng tạo toán học ở đối tượng học sinh phổ

thông.

- Trên cơ sở lý thuyết vectơ, tọa độ trên mặt phẳng trong chương trình THPT, cùng với các

kiến thức hình học tổng hợp khác, xây dựng một hệ thống phân loại các dạng bài tập ứng dụng

phương pháp vectơ và tọa độ trong hình học phẳng, góp phần phát triển tư duy sáng tạo toán học cho

học sinh.

3. Nhiệm vụ nghiên cứu

- Nghiên cứu cơ sở lý luận về tư duy sáng tạo, quá trình rèn luyện và phát triển loại hình tư

duy này ở bậc THPT.

- Đưa ra hệ thống các bài tập ứng dụng, hướng dẫn học sinh khai thác và phát triển các bài

toán đó theo hướng sáng tạo.

- Đưa ra một số biện pháp sư phạm nhằm thực hiện mục đích nghiên cứu.

- Qua thực nghiệm, kiểm tra đánh giá, rút ra các bài học thực tế, tính khả thi để áp dụng vào

giảng dạy.

4. Giả thuyết khoa học

Với nội dung toán học được lựa chọn và các biện pháp sư phạm đã đề xuất trong luận văn, qua

kiểm nghiệm bước đầu trong thực tiễn, có thể tin rằng đề tài góp phần nâng cao trình độ nhận thức của

học sinh, khơi dậy hứng thú học tập, phát huy khả năng tư duy sáng tạo toán học, tính tích cực học tập

của học sinh THPT. Trang bị cho học sinh THPT một phương pháp giải toán hình học hiệu quả bên

cạnh các phương pháp khác.

5. Phƣơng pháp nghiên cứu

5.1. Nghiên cứu lý luận

- Nghiên cứu khai thác các tài liệu về tư duy biện chứng thông qua việc giảng dạy môn Toán

ở trường phổ thông, đặc biệt ở khía cạnh tư duy sáng tạo.

- Nghiên cứu khai thác các tài liệu liên quan đến hứng thú học tập, động cơ học tập, phát huy

tính tích cực học tập của học sinh qua môn Toán.

- Nghiên cứu chương trình và nội dung đổi mới sách giáo khoa và phương pháp giảng dạy

bậc THPT, đặc biệt là hình học lớp 10 bậc THPT.

5.2. Phương pháp quan sát điều tra

- Điều tra thực trạng giảng dạy và học tập của giáo viên và học sinh trước và sau thử nghiệm.

- Quan sát việc học tập của học sinh, khảo sát mức độ tích cực học tập, tư duy sáng tạo trong

giờ học để phát hiện nguyên nhân cần khắc phục và lựa chọn nội dung thích hợp cho luận văn.

- Thu thập kết quả thực tế của học sinh làm cơ sở thực tiễn để đưa hệ thống bài tập phù hợp

có tính khả thi dưới dạng chuyên đề.