Xác định suất điện động và điện trở trong của nguồn điện (Thí nghiệm thực hành vật lý lớp 11)

DIEN DAN

:ymm

Trao doi y hien ve

xflc i n sufli m flOfiG Vfl flit fl iftl lOfiG cufl fiflyofi m

( m i NGHlfiH THUC HA M VAT U LOP 11) • PGS. NGUYEN XUA N CHI

Trifdng Dai hge Bach Khoa Ha Ngi

hung ta hdy thQ so

sanh mgt sd ngi dung

hodng di n eua bai thi

nghiem thQc hanh

nay trong Sach Vdt li 11

chuan (Bai 12) va Saeh Vat li

11 Ndng eao (Bai 16) d l tO dd

rut ra nhOng dilu ei n trao ddi

nhl m gdp phi n ddi mdi

phOdng phap day hge, nang

eao chat logng cda Sach giao

khoa, ki t hgp ly thuylt vdi

thye hanh. Vat ly vdi KT thuat

va Cdng nghe.

I. Cach chgn va sii dgng

ngudn dign

Ngudn dien doge sQ dyng

trong thi nghiem nay la pin

dien hda eh l tgo dydi dgng

pin khd. Cyc dOdng cua nd id

mgt thanh than dogc bao

quanh bdi chat mangan dioxit

(Mn02) trdn ll n vdi than ehl vd

dat trong dung djch dien phan

amdni clorua (NH4CI) dang

keo dae ddng trong vd hop

blng kem (Zn) dung lam eye

am. Do tae dyng hod hoc giQa

dung djch dien phan vdi hai

cQc than va kem, nen giQa

cpung cd mgt sui t dien ddng

E <« 1,58 -H 1,60V (tuy thude

chat lieu eua hai dien cQc va

dung djch dien phdn). 6 day

mangan dioxit la chat oxi hda

manh, dagc dung de khQ cac

bgt khf hidro bam vao cQc

than (tgo thanh nQde) khi pin

hoat dgng nen no ed the han

che sy tang dien trd trong r

cua pin.

Mdt pin. ed suit dien ddng

E vd dien trd trong r, khi phdt

ra cOdng do ddng dien I trong

mgeh, thi hieu dien th i U giQa

hai eye eua nd se gilm theo I

vdi qui lugt:

U = E-Ir (1)

N l u E, r la sd khdng ddi,

thi dd thi U =f(I) bilu dien sy

thay ddi eua U phy thude i

trong edng thOc (1) se cd

dang mgt dogn thing.

ThQc nghiem chQng td: khi

pin hogt ddng vdi / > 0,160A,

thi chat mangan dioxit khdng

kjp khQ hi t cdc bgt khi hidro

bdm tren cQc than, nen dien

trd trong r se tdng vd hieu

dien th i U se gilm nhanh. Vi

dy: mdt pin (edn mdi) ed E «

1,58 V va r a 0,50n, khi hogt

dgng vdi / » 1,60A, thi theo (1)

gia tri eua U se blng :

U « 1,58- 0,160.0,50 « 1,50V

Gia tri 1,5V nay doge ghi

ngay tren vd pin.

NhOng khi pin hogt dgng

vdi / « 1,00A, thi gia tri eua U

se gilm dang ke va chi edn

bang:

U « 1,58 - 1,00.0,50* 1,08V

Trong khi pin phdt dien, vd

kem mdn din , mangan dioxit

vd dung djch amdni clorua bi

biln ddi thanh chat khae va bj

loang di n do logng node doge

tgo ra trong pin tdng, Vi thi ,

dien trd trong r cua pin tdng

d i n va suit dien dgng Ecu a

pin gilm dan. Khi do qui iuat

(1) khdng cdn nghiem dung

vd dd thj U =f(I) bilu diln nd

s§ khdng ed dgng dogn thing

nOa. Vdi pin eu, hien tagng

nay xl y ra cang ro ret.

Nho vdy, mudn ap dyng

edng thOc (1) d l xae djnh suit

dien ddng E va dien trd trong

r eua pin dien hoa, ta phai￾chgn pin edn mdi va mi c no

trong mdt mach kin thfch hop

sao eho cOdng do dong dien i

do pin phat ra du nho (/ <

0,1 OOA) d l dien trd trong r va

sui t dien dgng E khong ddi

khi pin hogt ddng.

Khdng nen dung pin cu

(gi n hi t dien).

II. Cach chpn sd do mgch

dign va dgng eg do

1. Saeh Vat li 11 chuan -

Bai 12, da chgn cae sd dd

mgeh dien Hinh 12.2 vd 12.3,

vdi mgt sd dae dil m sau day:

X cHlR -L Cv

N K D N

Hinh 12.3

a) Khdng sQ dyng pin cu.

b) Thiet ke mgeh phu hgp

vdi kT thuat do, do ml e them

dien trd ham Ro = 10Q - 5W

d l chdng dol n mgeh khi bien

trd va hgn eh l doge cOdng do

ddng dien do pin E phat ra vdi

/<0,100A.

SQ dyng vdn k l V va ampe

ke A hien sd cd thang do va

3 6 Sd 61 thang 9 ndm 2010