Xác định hóa chất bảo vệ thực vật carbamat trong một số loại rau quả bằng phương pháp sắc ký lỏng

MỤC LỤC

MỞ ĐẦU..........................................................................................................1

Chương 1. TỔNG QUAN...............................................................................2

1.1 Giới thiệu về hóa chất bảo vệ thực vật.............................................................................3

1.1.1 Định nghĩa.................................................................................................................3

1.1.2. Phân loại [9].............................................................................................................3

1.1.3. Tác hại của hóa chất bảo vệ thực vật [9].................................................................4

1.1.4. Tình hình tồn dư hóa chất bảo vệ thực vật trong rau quả........................................5

1.1.5. Tình hình ngộ độc hóa chất bảo vệ thực vật............................................................6

1.2. Giới thiệu về hóa chất bảo vệ thực vật nhóm carbamat.................................................7

1.2.1. Giới thiệu chung.......................................................................................................7

1.2.2. Carbofuran [13]........................................................................................................8

1.2.3. Carbaryl [20].............................................................................................................8

1.2.4. Fenobucarb [21]........................................................................................................9

1.2.5. Propoxur [22]..........................................................................................................10

1.2.6. Giới hạn cho phép .................................................................................................10

1.3. Các phương pháp xác định ...........................................................................................11

1.3.1. Phương pháp cực phổ.............................................................................................11

1.3.2. Phương pháp quang phổ hấp thụ phân tử..............................................................12

1.3.3. Phương pháp phân tích dòng chảy (flow injection analysis – FIA)......................13

1.3.4. Phương pháp điện di mao quản..............................................................................14

1.3.5. Phương pháp sắc ký lỏng hiệu năng cao................................................................15

1.3.6. Phương pháp sắc ký khí.........................................................................................16

1.3.7. Phương pháp sắc ký lỏng khối phổ........................................................................17

Chương 2. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU..............19

2.1. Đối tượng, mục tiêu và nội dung nghiên cứu ..............................................................19

2.1.1. Đối tượng và mục tiêu nghiên cứu.........................................................................19

2.1.2. Nội dung nghiên cứu..............................................................................................19

2.1.2.1 Xây dựng phương pháp....................................................................................20

2.1.2.2. Ứng dụng phương pháp..................................................................................20

2.2. Phương pháp nghiên cứu...............................................................................................20

2.2.1. Phương pháp tách chiết mẫu..................................................................................20

2.2.2. Phương pháp sắc ký lỏng khối phổ........................................................................21

2.2.2.1. Nguyên tắc chung về phương pháp HPLC.....................................................21

2.2.2.2. Pha tĩnh trong HPLC.......................................................................................22

2.2.2.3. Pha động trong HPLC.....................................................................................22

2.2.2.4. Detector trong HPLC......................................................................................23

2.2.2.5 Detector khối phổ (Mass Spectrometry)..........................................................24

2.3. Phương tiện nghiên cứu.................................................................................................28

2.3.1. Thiết bị, dụng cụ.....................................................................................................28

2.3.1.1. Thiết bị............................................................................................................28

2.3.1.2. Dụng cụ...........................................................................................................29

2.3.3. Dung môi, hóa chất................................................................................................29

Chương 3. KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN....................................................31

3.1. Tối ưu các điều kiện xác định carbamat bằng LC/MS/MS..........................................31

3.1.1. Chọn các điều kiện chạy của detector khối phổ....................................................31

3.1.1.1. Khảo sát điều kiện bắn phá đối với ion mẹ....................................................31

3.1.1.2. Khảo sát điều kiện bắn phá ion con ...............................................................33

3.1.2. Chọn pha tĩnh.........................................................................................................35

3.1.3. Chọn pha động........................................................................................................36

3.2. Đánh giá phương pháp phân tích..................................................................................39

3.2.1. Khảo sát lập đường chuẩn......................................................................................39

3.2.2. Giới hạn phát hiện LOD [10].................................................................................42

3.2.3. Giới hạn định lượng LOQ [10]..............................................................................43

3.2.4. Độ chính xác của phép đo......................................................................................44

3.3. Khảo sát điều kiện xử lí mẫu.........................................................................................45

3.3.1. Khảo sát dung môi chiết.........................................................................................46

3.3.2. Khảo sát dung môi rửa giải....................................................................................48

3.3.3. Khảo sát thể tích dung môi rửa giải.......................................................................50

3.3.4. Độ lặp lại và độ thu hồi của phương pháp.............................................................51

3.4. Phân tích mẫu thực tế....................................................................................................53

Chương 4. KẾT LUẬN.................................................................................59

TÀI LIỆU THAM KHẢO............................................................................60

PHỤ LỤC.......................................................................................................65

MỞ ĐẦU

Theo dự báo của Uỷ ban Dân số và Phát triển của Liên hợp quốc, vào giữa thế

kỉ XXI dân số thế giới sẽ tăng thêm 03 tỉ người. Dân số ngày càng tăng nhanh đã tạo

ra gánh nặng cho nền sản xuất nông nghiệp lương thực, vì cùng với một diện tích

canh tác nhất định và đang có xu hướng bị thu hẹp lại phải cung cấp đủ số lượng

lương thực cho số đầu người luôn gia tăng. Để tăng năng suất lao động, người ta đã

sử dụng nhiều biện pháp đan xen như: thâm canh tăng vụ, cải tiến giống...; một trong

những biện pháp không thể thiếu là sử dụng thuốc bảo vệ thực vật. [9]

Thuốc bảo vệ thực vật được coi là một vũ khí có hiệu quả của con người trong

việc phòng chống dịch hại, bảo vệ cây trồng. Bên cạnh ưu điểm là bảo vệ năng suất

cây trồng, thuốc bảo vệ thực vật còn gây ra nhiều tác tác hại khác như làm ô nhiễm

môi trường, gây độc cho người và gia súc, tăng chi phi sản xuất, và nhất là để lại tồn

dư trong nông sản gây ảnh hưởng đến chất lượng nông sản và sức khỏe người tiêu

dùng. Tác động tiêu cực của thuốc bảo vệ thực vật càng trở nên nghiêm trọng khi con

người sử dụng không đúng cách và quá lạm dụng vào thuốc.

Hóa chất bảo vệ thực vật có nhiều nhóm hóa chất khác nhau, trong đó có bốn

nhóm chính là: lân hữu cơ, clo hữu cơ, carbamat và pyrethroid. Nhóm clo hữu cơ đã

bị cấm sử dụng, nhóm pyrethroid vẫn đang được sử dụng nhưng độc tính thấp, ít có

khả năng gây nhiễm độc cho người sử dụng. Còn lại 2 nhóm: lân hữu cơ và carbamat

đang được dùng rộng rãi trong nông nghiệp , có độc tính cao và là nguyên nhân chính

của phần lớn các vụ ngộ độc do ăn rau quả nhiễm hóa chất bảo vệ thực vật ở nước ta

hiện nay.

Với những lí do trên, chúng tôi đã lựa chọn đề tài: “Xác định hóa chất bảo vệ

thực vật carbamat trong một số loại rau quả bằng phương pháp sắc ký lỏng khối phổ

(LC-MS)”.

Mục tiêu thực hiện đề tài luận văn là:

1

1. Xây dựng phương pháp xác định dư lượng hóa chất bảo vệ thực vật

carbamat trong rau quả, bao gồm:

 Khảo sát các điều kiện tách chiết mẫu và phân tích

 Thẩm định phương pháp đã xây dựng

2. Áp dụng phương pháp xác định dư lượng thuốc bảo vệ thực vật

carbamate để khảo sát một số mẫu rau quả trên địa bàn Hà Nội.

Chương 1. TỔNG QUAN

2