Xác định hàm lượng một số ion kim loại nặng trong nước và mùa khô ở thành phố Thái Nguyên

T¹p chÝ Khoa häc & C«ng nghÖ - Sè 2(42)/N¨m 2007

19

X¸c ®Þnh hµm l−îng mét sè ion kim lo¹i nÆng trong n−íc

vµo mïa kh« ë thµnh phè Th¸i Nguyªn

NguyÔn §¨ng §øc - NguyÔn ThÞ Thu Thuý (Khoa KH Tự nhiên&Xã hội - §H Th¸i Nguyªn)

1. Më ®Çu

N−íc lµ nguån tµi nguyªn v« tËn, gi÷ mét vai trß quan träng trong qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ

ph¸t triÓn sinh quyÓn. Kh«ng thÓ cã sù sèng khi kh«ng cã n−íc. N−íc ®ãng vai trß quan träng

trong s¶n xuÊt c«ng nghiÖp, n«ng nghiÖp …

Ngµy nay, do ®Þnh h−íng c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n−íc, nÒn n«ng nghiÖp ®ang

®µ ph¸t triÓn kÌm theo sù gia t¨ng cña n−íc th¶i ®æ vµo c¸c l−u vùc. ë ®ã con ng−êi ®6 dïng

n−íc ®Ó sinh ho¹t vµ ¨n uèng. C¸c khu c«ng nghiÖp ngµy cµng ®−îc dùng lªn ë nhiÒu n¬i th×

l−îng n−íc th¶i ngµy cµng lín. Trong n−íc th¶i cã chøa mét lo¹t c¸c chÊt g©y « nhiÔm ë d¹ng

h÷u c¬, v« c¬, vi sinh. C¸c ion kim lo¹i nÆng: Cr3+, Mn2+, Cu2+, Pb2+, Cd2+... lµ nh÷ng thµnh phÇn

s½n cã trong n−íc th¶i c«ng nghiÖp vµ còng cã thÓ cã mÆt trong n−íc sinh ho¹t víi vi l−îng nµo

®ã. Chóng cã ¶nh h−ëng rÊt lín ®Õn m«i tr−êng vµ søc khoÎ con ng−êi [1].

Th¸i Nguyªn lµ mét trong nh÷ng thµnh phè c«ng nghiÖp lín, gåm cã khu c«ng nghiÖp

Gang thÐp Th¸i Nguyªn, nhµ m¸y c¸n thÐp Gia Sµng, nhµ m¸y giÊy Hoµng V¨n Thô, Nhµ m¸y Z￾159, C«ng ty C¬ khÝ Ho¸ chÊt 15. ViÖc x¸c ®Þnh hµm l−îng c¸c ion kim lo¹i nÆng kÓ trªn lµ mét

viÖc cÇn thiÕt hµng n¨m nh»m ®¸nh gi¸ thùc tr¹ng « nhiÔm n−íc bëi c¸c kim lo¹i trªn.

Do ®ã chóng t«i tiÕn hµnh nghiªn cøu x¸c ®Þnh hµm l−îng c¸c ion kim lo¹i: Crom,

Mangan, §ång, Ch×, Cadimi trong n−íc th¶i, n−íc sinh ho¹t t¹i c¸c nhµ m¸y trªn vµ c¸c l−u vùc

mµ n−íc th¶i cña c¸c nhµ m¸y ®æ ra.

2. PhÇn thùc nghiÖm

§Ó x¸c ®Þnh vi l−îng c¸c nguyªn tè trong n−íc theo kü thuËt quang phæ hÊp thô nguyªn tö

trong ngän löa (F - AAS) chóng t«i sö dông hÖ thèng m¸y quang phæ hÊp thô nguyªn tö cña h6ng

Variant (§øc) phßng thÝ nghiÖm - Trung t©m ®¹i häc N«ng l©m - §¹i häc Th¸i Nguyªn.

2.1. LÊy mÉu vµ b¶o qu¶n mÉu

C¸c mÉu n−íc ®−îc lÊy theo ®óng tiªu chuÈn ViÖt Nam 6000 - 1995 t−¬ng ®−¬ng tiªu

chuÈn ISO - 5667 - 11/1992 vµ b¶o qu¶n theo tiªu chuÈn 5993-1995 t−¬ng ®−¬ng tiªu chuÈn ISO

5667 - 3 - 1985 [2].

ChuÈn bÞ can nhùa poly. etylen (PE) dung tÝch 1,0 lÝt, röa s¹ch, sÊy kh« nhÑ. Tr−íc khi lÊy

mÉu ph¶i tr¸ng 3 lÇn b»ng chÝnh mÉu ®ã ®Ó ph©n tÝch. Riªng n−íc suèi, ao, m−¬ng lÊy s©u c¸ch

mÆt 20 - 30cm. Sau khi lÊy n−íc, läc ngay råi thªm 5ml HNO3 1: 1 cho vµo chai nhùa PE 0,5 lÝt,

chai nhùa còng ®−îc tr¸ng 3 lÇn b»ng n−íc ®ã vµ m6 ho¸: Ký hiÖu ngµy lÊymÉu, ®Þa ®iÓm lÊy vµ

b¶o qu¶n l¹nh ë 50C. Mét sè mÉu n−íc ®6 ®−îc lÊy t¹i c¸c khu vùc nhµ m¸y Z159, C«ng ty Gang

thÐp Th¸i Nguyªn, Nhµ m¸y C¸n thÐp Gia Sµng, C«ng ty C¬ khÝ Ho¸ chÊt 15, Nhµ m¸y giÊy

Hoµng V¨n Thô, XÝ nghiÖp ®óc bª t«ng B¾c Nam, BÖnh viÖn §a khoa Th¸i Nguyªn, n−íc s«ng

CÇu, hå Gia Sµng… ®−îc ghi ë b¶ng 1.