Thư viện tri thức trực tuyến
Kho tài liệu với 50,000+ tài liệu học thuật
© 2023 Siêu thị PDF - Kho tài liệu học thuật hàng đầu Việt Nam

Về bộ luật manrayavinicchayacuar vương quốclan na cổ
Nội dung xem thử
Mô tả chi tiết
VE BO LUAT MANRAYAVINICCHAYA
.^
CUA VUONG QUOC LAN NA CO
1. Vai net ve sii ra dd'i cua bo luat
Trong qua trinh thu tiiap tU lieu,
nghien ciiu ve vUdng quoc Lan Na, chiing
tdi tiep can bo luat cd ciia vUdng quoc nay.
Bd luat la mot ngudn tU lieu quy, gdp phan
lam sang td ve lich sii Lan Na ndi chung.
Bai viet xin gidi thieu ve bd luat nay.
Bo luat ciia vUdng qud'c Lan Na cd ten
goi la Manrayavinicchaya hay
Mangraisa t (nghia la lua t ciia vua
Mangrai, goi ta t la luat Mangrai). Bd luat
la mot tap hdp cac dieu luat va ndi dung
cac sac lenh dUdc hinh than h tii thdi tri vi
cua vua Mangrai (1259-1317) va du'dc cac
trieu vua sau Mangrai bo sung.
Mangraisat dUdc soan thao dua tren su
tham khao cac dieu luat tiT bd luat
Dhammasattha va luat Rajasattha ciia
ngudi Mon d vUdng qud'c Harijihunchai cd.
NgUdi Mon da soan thao cac dieu luat
bang tie'ng Pali goi la Dhammasattha
(tUdng tu ten Sankrit la Dharmasastra).
Trdng viec bien soan nay, cac hoc gia Mon
da la'y md hin h lua t Hindu
Dharmasastra*", tiep nha n nhieu dieu
khoan ciia bd luat Manu, nhUng ho da bd
di tat ca "chat" Balamdn giao ciia nd, chi
DANG VAN CHUdNG*
TRAN DINH HUNG**
vay mudn nhung phan thuoc ve sU thi
hanh cdng ly, cu the la 18 loai kien cao, to'
tung dUdc trinh bay chi tiet trong luat
Manu. Song song vdi viec bien soan bd
luat Dhammasattha , mot sd' Idn cac sac
lenh, dao luat da dUdc cac vi vua ngUdi
Mon ban ra goi la Rajasattha - luat ciia
cac vua, the hien nghe thua t cai tri va viec
xet xii cac tinh hudng ciia nha vua.
Rajasatha nham giai nghia cac quy tac
triiu tUdng ciia Dhammasattha s va dUa ra
cac quy dinh cho nhUng tinh hud'ng cu the
xay ra trong thUc te cuoc sd'ng. Vdi luat
Dhammasatth a va Rajasattha, cd le cac
hoc gia ngudi Mon mud'n thie't lap mot loai
luat le jihu hdp vdi tinh than Pha t giao,
giiip cho nhUng nha cai tri quan ly da't
nudc trong vdng tra t tU va cdng bang.
Vdi yeu cau cap thie't phai can cd mot
bo luat chfnh thiic de cai tri vUdng qud'c
mdi, rong Idn hdn bao gom nhieu tdc ngUdi
khac nhau sinh song, vua Mangrai da dUa
vao cac dieu lua t Dhammasattha s va
Rajasattha ciia ngUdi Mon va truyen
thd'ng ciia ngUdi Thai de bien soan nen bo
luat mang ten minh - Mangraisat.
Bd luat Mangra i ma tac gia gidi thieu
*TS. Dang Van ChUdng, ** Tran Dinh Hung, Khoa Sii, Dai hoc sU pham Hue