Vật lý 8

THCS SONG THUAÄN Thieát keá baøi giaûng Vaät Lyù lôùp 8

Chöông I. CÔ HOÏC

***********

Baøi 1. CHUYEÅN ÑOÄNG CÔ HOÏC

A. Muïc tieâu

- HS neâu ñöôïc nhöõng ví duï veà chuyeån ñoäng cô hoïc trong ñôøi soáng

haèng ngaøy.

- Neâu ñöôïc nhöõng ví duï veà tính töông ñoái cuûa chuyeån ñoäng vaø ñöùng

yeân, ñaëc bieät xaùc ñònh ñöôïc traïng thaùi cuûa vaät ñoái vôùi nhöõng vaät ñöôïc

choïn laøm moác.

- Neâu ñöôïc nhöõng ví duï veà caùc daïng chuyeån ñoäng cô hoïc thöôøng

gaëp.

- Coù kyû naêng quan saùt thöïc teá.

B. Chuaån bò

- Tranh veõ H1.1, 1.3 phuïc vuï cho baøi giaûng vaø baøi taäp.

- Tranh veõ H1.2 veà moät soá chuyeån ñoäng thöôøng gaëp.

C. Toå chöùc hoaït ñoäng daïy hoïc

Thôøi

gian

Hoaït ñoäng cuûa giaùo

vieân

Hoaït ñoäng cuûa

hoïc sinh Noäi dung

2 ph

13ph

Hoaït ñoäng 1 : Toå chöùc

tình huoáng hoïc taäp.

- Nhö phaàn môû baøi trong

SGK.

Hoaït ñoäng 2 : Laøm theá

naøo ñeå bieát vaät chuyeån

ñoäng, vaät ñöùng yeân ?

- Cho HS thaûo luaän nhoùm

ñeå tìm hieåu theá naøo ñeå

bieát vaät chuyeån ñoäng hay

ñöùng yeân ?

- GV thoâng baùo cho HS

bieát trong vaät lyù moät vaät

- HS thaûo luaän

vaø traû lôøi theo

khaû naêng cuûa

mình.

- HS töø thoâng tin

vöøa tìm ñöôïc ñeå

I. Laøm theá naøo

ñeå bieát vaät

chuyeån ñoäng

hay ñöùng yeân ?

- Ñeå nhaän bieát moät

chuyeån ñoäng hay

ñöùng yeân, ngöôøi ta

döïa vaøo vò trí cuûa

vaät so vôùi vaät khaùc

Taøi lieäu löu haønh noäi boä -Trang 1-

THCS SONG THUAÄN Thieát keá baøi giaûng Vaät Lyù lôùp 8

10ph

chuyeån ñoäng hay ñöùng

yeân phaûi döïa treân söï

thay ñoåi vò trí cuûa vaät so

vôùi vaät khaùc.

Hoaït ñoäng 3 : Tính

töông ñoái cuûa chuyeån

ñoäng vaø ñöùng yeân, vaät

moác.

- Cho HS quan saùt H1.2

vaø thaûo luaän veà caùc vaán

ñeà sau ?

- Khi taøu rôøi khoûi ga thì

haønh khaùch chuyeån ñoäng

hay ñöùng yeân so vôùi nhaø

ga, toa taøu ? Taïi sao ?

- Cho HS ñieàn töø vaøo

phaàn nhaän xeùt.

- Traû lôøi C4, C5, C6 chuù

yù cho HS chæ roû so vôùi

vaät moác naøo ?

- Vaät chuyeån ñoäng hay

ñöùng yeân phuï thuoäc gì ?

traû lôøi caùc caâu

hoûi vaø neâu nhöõng

ví duï veà vaät ñöùng

yeân, chuyeån

ñoäng.

- Ngöôøi chuyeån

ñoäng so vôùi nhaø

ga vì vò trí ngöôøi

thay ñoåi so vôùi

nhaø ga.

- HS thaûo luaän

vaø traû lôøi C4, C5,

C6 roài ñieàn vaøo

nhaän xeùt.

- Ngöôøi ñöùng yeân

so vôùi toa taøu vì

vò trí cuûa taøu

khoâng thay ñoåi.

- Töø ví duï minh

hoïa traû lôøi C7.

- Hoaøn thaønh C8.

ñöôïc choïn laøm

moác.

- Khi vò trí cuûa vaät

so vôùi vaät moác

thay ñoåi theo thôøi

gian thì vaät

chuyeån ñoäng so vôùi

vaät moác. Chuyeån

ñoäng naøy goïi laø

chuyeån ñoäng cô

hoïc.

II. Tính töông

ñoái cuûa chuyeån

ñoäng. Vaät moác.

- Tính töông ñoái

cuûa chuyeån ñoäng

vaø ñöùng yeân.

- Moät vaät coù theå laø

chuyeån ñoäng ñoái

vôùi vaät naøy nhöng

laø ñöùng yeân so vôùi

vaät khaùc.

- Moät vaät chuyeån

ñoäng hay ñöùng yeân

phuï thuoäc vaøo vieäc

choïn vaät laøm moác.

Ta noùi chuyeån

ñoäng hay ñöùng yeân

coù tính töông ñoái.

- Ngöôøi ta coù theå

choïn baát kyø vaät

naøo ñeå laøm moác.

III. Moät soá

Taøi lieäu löu haønh noäi boä -Trang 2-

THCS SONG THUAÄN Thieát keá baøi giaûng Vaät Lyù lôùp 8

5ph

15ph

Hoaït ñoäng 4 : Giôùi thieäu

moät soá chuyeån ñoäng

thöôøng gaëp.

- Thoâng baùo thoâng tin veà

caùc daïng chuyeån ñoäng

nhö SGk.

- Ñeå phaân bieät chuyeån

ñoäng ta döïa vaøo ñaâu ?

- Quyõ ñaïo chuyeån ñoäng laø

gì ?

- Yeâu caàu HS hoaøn thaønh

C9.

Hoaït ñoâng 5 : Vaän duïng

– Cuûng coá – Daën doø.

Höôùng daãn HS laøm caùc

caâu ôû phaàn vaän duïng vaø

cuûng coá laïi kieán thöùc ñaõ

hoïc.

- HS tìm hieåu

thoâng tin veà caùc

daïng chuyeån

ñoäng.

- Quyõ ñaïo chuyeån

ñoäng.

- Ñöôøng maø

chuyeån ñoäng

vaïch ra.

- HS laøm C10,

C11.

chuyeån ñoäng

thöôøng gaëp.

- Caùc daïng chuyeån

ñoäng cô hoïc

thöôøng gaëp laø

chuyeån ñoäng

thaúng, chuyeån

ñoäng cong vaø

chuyeån ñoäng troøn.

IV. Vaän duïng.

- Laøm vaø ghi vaøo

taäp C10, C11.

D. Ruùt kinh nghieäm.

Baøi 2. VAÄN TOÁC

A. Muïc tieâu.

- Töø ví duï so saùnh quaõng ñöôøng chuyeå ñoäng trong 1 giaây cuûa moãi

chuyeån ñoäng ñeå ruùt ra caùch nhaän bieát söï nhanh chaäm cuûa chuyeån ñoäng

ñoù (goïi laø vaän toác).

- Thuoäc coâng thöùc v = S

t

vaø yù nghóa cuûa khaùi nieäm vaän toác, ñôn vò

hôïp phaùp cuûa vaän toác laø m/s, km/h, ñoåi ñôn vò vaän toác. Vaän duïng coâng

thöùc ñeå tính quaõng ñöôøng, thôøi gian trong chuyeån ñoäng.

- Reøn kyû naêng tính ñuùng vaø ñoåi ñôn vò chính xaùc.

Taøi lieäu löu haønh noäi boä -Trang 3-

THCS SONG THUAÄN Thieát keá baøi giaûng Vaät Lyù lôùp 8

B. Chuaån bò

- Moãi nhoùm HS : 1 maùng nghieâng, baùnh xe, ñoàng hoà.

C. GV : Tranhveõ toác keá cuûa xe.

C. Toå chöùc hoaït ñoäng daïy hoïc

Thôøi

gian

Hoaït ñoäng cuûa giaùo

vieân

Hoaït ñoäng cuûa

hoïc sinh Noäi dung

5ph

25ph

Hoaït ñoäng 1 : Toå chöùc

tình huoáng hoïc taäp.

- Nhö phaàn môû baøi trong

SGK.

Hoaït ñoäng 2 : Tìm hieåu

veà vaän toác.

- Cho HS quan saùt baûng

2.1 ñeå traû lôøi caùc caâu C1,

C2, C3 vaø ruùt ra khaùi

nieäm veà vaän toác, ñoä lôùn

cuûa vaän toác.

- Töø keát quaû baûng 2.1 ruùt

ra coâng thöùc tính vaän toác

khi bieát quaõng ñöôøng S vaø

thôøi gian t.

- Thoâng baùo ñôn vò cuûa

vaän toác.

- Vaän toác xe löûa laø 10m/s

- HS quan saùt,

phaân tích so saùnh,

traû lôøi C1, C2, C3

vaø ruùt ra nhaän

xeùt. (thaûo luaän

theo nhoùm

- HS tìm hieåu

thoâng tin veà vaän

toác, coâng thöùc, ñôn

vò, …

- Traû lôøi C4.

- HS tìm hieåu

thoâng tin veà ñôn

vò.

I. Vaän toác.

1/ Vaän toác laø gì ?

- Quaõng ñöôøng ñi

ñöôïc trong 1 giaây

goïi laø vaän toác.

- Ñoä lôùn cuûa vaät

cho bieát söï

nhanh, chaäm cuûa

chuyeån ñoäng vaø

ñöôïc tính baèng

ñoä daøi quaõng

ñöôøng ñi ñöôïc

trong moät ñôn vò

thôøi gian.

2/ Coâng thöùc tính

vaän toác.

CT : v= s

t

.

Trong ñoù :

v laø vaän toác.

s laø quaõng ñöôøng.

t laø thôøi gian.

3/ Ñôn vò vaän toác.

- Ñôn vò cuûa vaän

toác laø m/s hay

Taøi lieäu löu haønh noäi boä -Trang 4-

THCS SONG THUAÄN Thieát keá baøi giaûng Vaät Lyù lôùp 8

15ph

cho bieát gì ?

- Thoâng baùo caùch ñoåi ñôn

vò km/h sang m/s vaø ngöôïc

laïi.

- GV giôùi thieäu toác keá (coù

theå duøng hình veõ hoaëc toác

keá thaät).

Hoaït ñoäng 3 : Vaän duïng.

- Höôùng daãn HS laøm caùc

baøi taäp ôû phaàn vaän duïng

nhö yeâu caàu cuûa SGK C5,

C6, C7, C8.

- Cho HS cuûng coá laïi caùc

kieán thöùc ñaõ hoïc.

- Yeâu caàu HS laøm caùc baøi

taäp trong SBT.

- Yeâu caàu HS ñoïc muïc “Coù

theå em chöa bieát”.

- Xe ñi 1 giaây thì

ñöôïc quaõng ñöôøng

laø 10m.

- HS laøm caùc caâu

C7 --> C10.

km/h.

- 1 (km/h) = 1000/

3600 (m/s).

II. Vaän duïng.

CT : v=s/t.

==> . t=s/v.

. s=v.t

D. Ruùt kinh nghieäm.

Baøi 3. CHUYEÅN ÑOÄNG ÑEÀU - CHUYEÅN ÑOÄNG

KHOÂNG ÑEÀU

A. Muïc tieâu

- Phaùt bieåu ñònh nghóa chuyeån ñoäng ñeàu vaø neâu ñöôïc nhöõng ví duï

veà chuyeån ñoäng ñeàu.

- Neâu ñöôïc nhöõng ví duï veà chuyeån ñoäng khoâng ñeàu thöôøng gaëp. Xaùc

ñònh ñöôïc daáu hieäu ñaëc tröng cuûa chuyeån ñoäng naøy laø : Vaän toác thay ñoåi

theo thôøi gian.

- Vaän duïng tính vaän toác trung bình treân moät ñoaïn ñöôøng.

- Moâ taû thí nghieäm H3.1 döïa vaøo caùc döõ kieän ghi trong baûng 3.1 ñaõ

neâu ñeå traû lôøi caùc caâu hoûi trong baøi.

B. Chuaån bò.

Taøi lieäu löu haønh noäi boä -Trang 5-

THCS SONG THUAÄN Thieát keá baøi giaûng Vaät Lyù lôùp 8

C. Moãi nhoùm HS : 1 maùng nghieâng, baùnh xe, ñoàng hoà.

C. Toå chöùc hoaït ñoäng daïy hoïc

Thôøi

gian

Hoaït ñoäng cuûa giaùo

vieân

Hoaït ñoäng cuûa

hoïc sinh Noäi dung

5ph

15ph

Hoaït ñoäng 1 : Toå chöùc

tình huoáng hoïc taäp.

- GV ñaët vaán ñeà nhö SGK.

(hoaëc gôïi yù ñeå HS tìm moät

soá ví duï veà hai loaïi

chuyeån ñoäng naøy)

Hoaït ñoäng 2 : Tìm hieåu

veà chuyeån ñoäng khoâng

ñeàu.

- Cho HS hoaït ñoäng nhoùm

ñeå laøm thí nghieäm nhö

H3.1 töø ñoù cho HS ruùt ra

nhaän xeùt.

- Töø nhaän xeùt treân GV

thoâng baùo ñònh nghóa theá

naøo laø chuyeån ñoäng ñeàu,

khoâng ñeàu.

- Cho HS traû lôøi C1, C2.

- GV nhaän xeùt.

- HS hoaït ñoäng

nhoùm ñeå laøm thí

nghieäm töø ñoù traû

lôøi C1, C2 vaø ruùt

ra nhaän xeùt.

- HS tìm hieåu

thoâng tin.

- HS traû lôøi.

- HS tính ñöôïc

caùc quaõng ñöôøng

khi baùnh xe laên

ñöôïc trong 1s.

- Ruùt ra khaùi

nieäm vaän toác

trung bình.

- HS traû lôøi nhö

yeâu caàu SGK.

- HS tìm hieåu vaø

traû lôøi theo söï

höôùng daãn cuûa

GV.

- HS trình baøy

phaàn traû lôøi.

- HS nhaän xeùt

phaàn traû lôøi cuûa

baïn.

I. Chuyeån ñoäng

ñeàu vaø khoâng

ñeàu.

1. Thí nghieäm.

- Qua thí nghieäm

nhö H3.1 cho ta

thaáy : Cuøng moät

khoaûng thôøi gian

(t) nhö nhau baùnh

xe chuyeån ñoäng

ñöôïc nhöõng quaõng

ñöôøng (S) khaùc

nhau, neân vaän toác

treân moãi quaõng

ñöôøng khaùc nhau.

2/ Ñònh nghóa.

- Chuyeån ñoäng

ñeàu laø chuyeån

ñoäng maø vaän toác

coù ñoä lôùn khoâng

thay ñoåi theo thôøi

gian.

- Chuyeån ñoäng

khoâng ñeàu laø

chuyeån ñoäng coù

vaän toác thay ñoåi

Taøi lieäu löu haønh noäi boä -Trang 6-

THCS SONG THUAÄN Thieát keá baøi giaûng Vaät Lyù lôùp 8

15ph

10ph

Hoaït ñoäng 3 : Tìm hieåu

veà vaän toác trung bình.

- Töø keát quaû thí nghieäm

nhö H3.1 cho HS tính

quaõng ñöôøng khi baùnh xe

ñi trong moãi giaây (AB,

BC, CD).

- Höôùng daãn HS ñi tìm

khaùi nieäm vaän toác trung

bình.

- Neâu ñöôïc ñaëc ñieåm cuûa

vaän toác trung bình.

- Höôùng daãn HS tìm hieåu

vaø traû lôøi caùc caâu C3, C4,

C5, C6 nhö SGK.

Hoaït ñoäng 4 : Vaän duïng

– Cuûng coá.

- Höôùng daãn HS traû lôøi

caùc caâu C4, C5, C6, C7

nhö yeâu caàu SGK.

- Goïi HS trình baøy phaàn

traû lôøi.

- Cho HS khaùc nhaän xeùt.

- GV ñaùnh giaù laïi.

- Cho HS cuûng coá laïi caùc

- Döïa vaøo keát

quaû thí nghieäm ôû

baûng 3.1 ñeå tính

vaän toác trung

bình trong caùc

quaûng ñöôøng AB,

BC, CD vaø traû lôøi

C3.

- HS thaûo luaän

nhoùm ñeå tìm caâu

traû lôøi cho C4,

C5, C6, C7.

theo thôøi gian.

II. Vaän toác trung

bình cuûa chuyeån

ñoäng khoâng ñeàu.

- Trong chuyeån

ñoäng khoâng ñeàu

trung bình moãi

giaây, vaät chuyeån

ñoäng ñöôïc bao

nhieâu meùt thí ñoù

laø vaän toác trung

bình cuûa chuyeån

ñoäng.

- Vaän toác trung

bình treân caùc

quaõng ñöôøng

chuyeån ñoäng

khoâng ñeàu thöôøng

khaùc nhau.

- Vaän toác trung

bình treân caû ñoaïn

ñöôøng thöôøng khaùc

trung bình coäng

cuûa caùc vaän toác

treân caû ñoaïn

ñöôøng.

III. Vaän duïng.

Laøm vaø töï ghi keát

quaû vaøo taäp.

Taøi lieäu löu haønh noäi boä -Trang 7-

THCS SONG THUAÄN Thieát keá baøi giaûng Vaät Lyù lôùp 8

kieán thöùc ñaõ hoïc.

- Höôùng daõn HS tìm hieåu

muïc “Coù theå em chöa

bieát”.

D. Ruùt kinh nghieäm.

Baøi 4. BIEÅU- DIEÃN LÖÏC

A. Muïc tieâu.

- Neâu ñöôïc ví duï theå hieän löïc laøm thay ñoåi vaän toác.

- Nhaän bieát löïc laø ñaïi löôïng vectô, bieát bieåu thò vectô löïc.

- Reøn kyû naêng veõ vectô bieåu dieãn löïc.

B. Chuaån bò.

- Moãi nhoùm HS : 1 boä thí nghieäm theo H4.1 (1 xe laên, 1 thanh

theùp, 1 nam chaâm, 1 giaù ñôõ).

- Xem laïi baøi löïc (tieát 3 SGK vaät lí 6).

C. Hoaït ñoäng daïy hoïc.

Thôøi

gian Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa

hoïc sinh Noäi dung

5ph

2ph

Hoaït ñoäng 1 :

1/ Kieåm tra baøi cuõ.

- Theá naøo laø chuyeån ñoäng

ñeàu vaø chuyeån ñoäng khoâng

ñeàu ?

- Vaän toác cuûa chuyeån

ñoäng khoâng ñeàu ñöôïc tính

nhö theá naøo ?

2/ Toå chöùc tình huoáng hoïc

taäp.

- Löïc coù theå laøm bieán ñoåi

chuyeån ñoäng maø vaän toác

Taøi lieäu löu haønh noäi boä -Trang 8-

THCS SONG THUAÄN Thieát keá baøi giaûng Vaät Lyù lôùp 8

14ph

xaùc ñònh söï nhanh, chaäm

vaø caû höôùng cuûa chuyeån

ñoäng. Vaäy löïc vaø vaän toác coù

söï lieân quan naøo khoâng?

- GV ñöa ra moät soá ví duï :

Vieân bi thaû rôi, vaän toác

vieân bi taêng daàn nhôø taùc

duïng naøo… ? Muoán bieát ñieàu

naøy phaûi xeùt döï lieân quan

giöõa löïc vôùi vaän toác.

Hoaït ñoäng 2 : Tìm hieåu

moái quan heä giöõa löïc vaø söï

thay ñoåi vaän toác.

- GV oân laïi khaùi nieäm veà

löïc ôû lôùp 6.

+ Löïc coù theå laøm bieán daïng

vaät.

+ Löïc coù theå laøm thay ñoåi

chuyeån ñoäng.

==> Coù nghóa laø löïc laøm

thay ñoåi vaän toác.

- Gv yeâu caàu HS ñöa ra moät

soá ví duï.

- GV höôùng daãn HS laøm thí

nghieäm nhö H4.1 vaø quan

saùt hieän töôïng nhö H4.2.

- GV yeâu caàu HS traû lôøi caâu

hoûi C1 vaø toå chöùc HS thaûo

luaän nhoùm caâu traû lôøi.

Hoaït ñoäng 3 : Thoâng baùo

ñaëc ñieåm löïc vaø caùch bieåu

- HS suy nghó traû

lôøi.

- HS ñöa ra ví

duï.

- HS laøm thí

nghieäm nhö H4.1

vaø quan saùt hieän

töôïng nhö H4.2

döôùi söï höôùng

daãn cuûa GV.

- HS traû lôøi caâu

C1 vaø cuøng thaûo

luaän nhoùm caâu

traû lôøi.

I. Khaùi nieäm

löïc :

- Löïc coù theå laøm

beán daïng vaät,

thay ñoåi chuyeån

ñoäng.

II. Bieåu dieãn

Taøi lieäu löu haønh noäi boä -Trang 9-