Vấn đề vốn - vấn đề thuộc cơ sở “ hạ tầng mềm” cho đầu tư phát triển ppt

Lời nói đầu

Nước ta đang tiến hành công nghiệp hóa, hiện đại hóa, xây dựng nền kinh tế thị

trường định hướng xã hội chủ nghĩa trong xu hướng hội nhập kinh tế khu vực và toàn

cầu. Một trong những vấn đề có vị thế quan trọng hàng đầu trong sự nghiệp mà chúng

ta đang theo đuổi đó là vấn đề về nguồn lực, vấn đề vốn - vấn đề thuộc cơ sở “ hạ tầng

mềm” cho đầu tư phát triển. Đây là vấn đề mang tính cấp thiết, đầy biến động đòi hỏi

phải xây dựng, phát triển và thường xuyên được xử lý, điều chỉnh nhằm đáp ứng được

nhu cầu vốn của nền kinh tế, giải quyết được những thiếu hụt trong chi tiêu của Chính

phủ. Vậy thì giải pháp nào cho huy động vốn; chúng ta phải có những phương án,

quyết sách cụ thể mang tính chiến lược trong dài hạn nhằm thỏa mãn nhu cầu về vốn

cũng như nâng cao khả năng hấp thụ vốn của nền kinh tế. Ngân hàng thương mại với

chức năng của mình cần phải có biện pháp thích hợp tập trung mọi nguồn vốn còn tạm

thời nhàn rỗi trong dân cư và các tổ chức kinh tế, nhất là các hình thức huy động trung

và dài hạn để cho vay và đầu tư vào các dự án xây dựng cơ sở hạ tầng, mua sắm trang

thiết bị, đổi mới công nghệ. Hệ thống ngân hàng đang phấn đấu nhằm thực hiện có

hiệu quả chiến lược huy động vốn trong nước và tranh thủ các nguồn vốn từ bên ngoài

để đáp ứng nhu cầu vốn của nền kinh tế, đẩy mạnh cho vay, khắc phục tình trạng ứ

đọng vốn trong hệ thống ngân hàng, đồng thời tập trung giảm tỷ lệ nợ quá hạn và kiểm

soát chất lượng tín dụng.

Nằm trong hệ thống ngân hàng thương mại quốc doanh Việt Nam, ngân hàng

công thương chi nhánh Ba Đình đã và đang hoàn thiện, phát huy hơn nữa vai trò và thế

mạnh của mình trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Với bề dày

lịch sử của mình, ngân hàng công thương Ba Đình trong thời kì đổi mới đã có bước

chuyển mình quan trọng từ cơ chế tập trung quan liêu bao cấp sang cơ chế thị trường,

kinh doanh vì mục tiêu lợi nhuận, góp phần vào công cuộc cải cách nền kinh tế đất

nước.

Tính bức xúc trong hoạt động huy động vốn của các ngân hàng thương mại nói

riêng và nền kinh tế nói chung cũng như nhu cầu về vốn cho sự nghiệp công nghiệp

hóa hiện đại hóa mà Đảng, Nhà nước và nhân dân ta đang theo đuổi chính là động lực

cho em chọn nghiên cứu về đề tài: “Huy động vốn tại Hệ thống NHTM ngoài quốc

doanh. Giải pháp tăng cường huy động vốn tại ngân hàng công thương Ba Đình” cho

chuyên đề thực tập của mình trong thời gian thực tập tại ngân hàng công thương Ba

Đình.

Chuyên đề chia làm 3 chương bao gồm:

Chương I: Cơ sở lý luận về công tác huy động vốn của ngân hàng thương mại.

ChươngII: Thực trạng hoạt động huy động vốn tại ngân hàng công thương Ba Đình.

Chương III: Giải pháp tăng cường huy động vốn tại ngân hàng công thương Ba Đình.

Do khả năng lý luận và nhận thức về một vấn đề còn hạn chế, đây lại là một đề tài

khó, chính vì vậy bài viết này của em không tránh khỏi những thiếu sót nhất định.

Mong thầy cô phê bình, góp ý để bài viết sau của em được hoàn thiện hơn. Em xin

chân thành cảm ơn.

Chương I: Cơ sở lý luận về công tác huy động vốn của NHTM

I. Vai trò của nguồn vốn đối với NHTM.

1. Các hoạt động chủ yếu của NHTM.

1.1. Khái niệm NHTM

Theo luật các tổ chức tín dụng có hiệu lực từ tháng 10 năm 1998, NHTM được định

nghĩa như sau: “NHTM là tổ chức kinh doanh tiền tệ mà hoạt động chủ yếu và thường

xuyên là nhận tiền gửi của khác hàng với trách nhiệm hoàn trả và sử dụng số tiền đó

để cho vay, thực hiện nghiệp vụ chiết khấu và làm phương tiện thanh toán”.

NHTM là một doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực tiền tệ, trong đó có hai

mặt cơ bản:

- Nhận ký thác của các doanh nghiệp, cá nhân và các tổ chức, cơ quan nhà nước.

- Sử dụng các khoản ký thác đó để cho vay và chiết khấu.

Các loại hình của NHTM:

+ NHTM quốc doanh: là NHTM được thành lập bằng 100% vốn của nhà nước.

+ NHTM cổ phần: là NHTM được thành lập dưới hình thức công ty cổ phần.

+ Chi nhánh NHTM nước ngoài: là ngân hàng được thành lập theo luật pháp

nước ngoài nhưng hoạt động theo luật pháp nước sở tại.

+ Ngân hàng liên doanh: là ngân hàng được thành lập bằng vốn góp của bên

ngân hàng Việt Nam và bên ngân hàng nước ngoài có trụ sở tại Việt Nam và hoạt động

theo luật pháp Việt Nam.

Quá trình phát triển của NHTM gắn liền với quá trình phát triển của thị trường

tài chính thông qua các giai đoạn từ thấp đến cao, từ đơn giản đến phức tạp. Khi mới

ra đời, tổ chức và nghiệp vụ hoạt động rất đơn giản nhưng càng về sau, theo đà phát

triển của kinh tế hàng hóa, tổ chức cũng như các nghiệp vụ của các ngân hàng càng

phát triển và hoàn thiện hơn. Ngày nay các NHTM có xu hướng phát triển ngày càng

toàn diện với quy mô rộng cùng nhiều loại hình dịch vụ huy động tối đa các nguồn vốn

nhàn rỗi trong xã hội để đầu tư cho vay. Sự phát triển của các ngân hàng không còn

nằm trong phạm vi quốc gia mà mang tính chất toàn cầu. Ví dụ: Ngân hàng Thế giới

(WB), Ngân hàng Phát triển Châu á (ADB)… việc áp dụng công nghệ thông tin và hệ

thống trang thiết bị hiện đại càng làm cho hoạt động ngân hàng trở nên hoàn thiện

Hệ thống NHTM Việt Nam từ khi ra đời cho tới nay đã dần khẳng định được

vai trò quan trọng trong nền kinh tế nói chung và trong việc thực thi chính sách tài

chính – tiền tệ nói riêng. Vẫn với chức năng nhận tiền gửi để cho vay đối với nền kinh

tế, với vai trò trung gian tài chính trong hoạt động của mình, NHTM vẫn phải tuân

theo sự quản lý của Nhà nước mà trực tiếp là sự quản lý của Ngân hàng Trung ương.

Chính dưới sự quản lý này, hệ thống NHTM đã thực hiện được chức năng của mình

đối với nền kinh tế. Để hiểu rõ hơn vê NHTM, đặc biệt là tầm quan trọng của NHTM

đối với quá trình công nghiệp hóa - hiện đại hóa đất nước, ta sẽ tìm hiểu các hoạt động

chủ yếu của NHTM.

1.2. Các hoạt động chủ yếu của NHTM.

Cũng giống như một doanh nghiệp, mục tiêu chủ yếu trong hoạt động kinh doanh

của ngân hàng là tối đa hóa lợi nhuận hay nói đúng hơn là tối đa hóa giá trị tài sản của

ngân hàng và thông qua đó thực hiện tốt vai trò là trung gian tài chính trong nền kinh

tế. Ngân hàng tạo ra lợi nhuận bằng cách bán những tài sản nợ có một số đặc tính (một

kết hợp riêng về tính lỏng, rủi ro và lợi tức) và dùng tiền thu được để mua những tài

sản có một số đặc tính khác. Như thế các ngân hàng cung cấp một dịch vụ chuyển một

loại tài sản thành một loại tài sản khác cho công chúng. Nghiệp vụ này đã tạo ra lợi

nhuận thặng dư cho ngân hàng đồng thời tạo tiện ích cho khách hàng để đôi bên cùng

có lợi.

Nghiệp vụ tài sản nợ (Nguồn vốn):

Đây là nghiệp vụ tạo điều kiện và tiền đề cho hoạt động của NHTM. Các NHTM thực

hiện huy động mọi nguồn vốn tạm thời nhàn rỗi trong nền kinh tế dưới mọi hình thức

để thực hiện nhiệm vụ đầu tư, cho vay đối với các thành phần kinh tế, giúp họ đổi mới

trang thiết bị sản xuất, nâng cấp nhà xưởng phục vụ kinh doanh…

Nghiệp vụ tài sản có (Sử dụng vốn):

- Nghiệp vụ dữ trữ tiền mặt:

Ngân hàng dự trữ tiền mặt nhằm duy trì khả năng thanh khoản của ngân hàng, đáp ứng

nhu cầu rút tiền và thanh toán thường xuyên, liên tục của khách hàng vào bất cứ lúc

nào. Dự trữ tiền mặt cao hay thấp phụ thuộc vào quy mô hoạt động, cơ cấu và tính chất

nguồn vốn của NHTM. Các khoản dự trữ của NHTM không sinh lời.

- Nghiệp vụ đầu tư: Ngân hàng tham gia góp vốn liên doanh, liên kết, thành lập công

ty con...

- Nghiệp vụ cho vay: Cho vay là nghiệp vụ đem lại lợi nhuận chủ yếu cho các NHTM.

Các NHTM sử dụng phần lớn số tiền huy động được để cho vay đối với nền kinh tế.

Lợi nhuận thu được từ hoạt động cho vay là nguồn thu nhập chính để bù đắp các loại

chi phí trong hoạt động của Ngân hàng và thu lợi của NHTM.

Các dịch vụ Ngân hàng:

Xuất phát từ chức năng, nhiệm vụ của mình, các NHTM đã tiến hành cung ứng các

dịch vụ phục vụ khách hàng như: dịch vụ thanh toán, đại lý, tư vấn tài chính,... trên cơ

sở đó Ngân hàng thu phí dịch vụ. Ngày nay do nhu cầu phát triển của nền kinh tế đòi

hỏi hoạt động dịch vụ Ngân hàng ngày càng mở rộng về số lượng và chất lượng. Các

Ngân hàng đầu tư trang thiết bị, cơ sở vật chất, áp dụng các công nghệ tiên tiến vào

hoạt động Ngân hàng, thực hiện tốt khâu thanh toán không dùng tiền mặt như uỷ

nhiệm thu, uỷ nhiệm chi, thanh toán séc, thanh toán bù trừ, thực hiện chuyển tiền

nhanh qua mạng máy tính, thực hiện thanh toán bằng thẻ tín dụng…

Thực hiện tốt khâu cung ứng dịch vụ góp phần làm tăng thu nhập cho Ngân hàng vì xu

hướng phát triển trong hoạt động của NHTM hiện đại là mở rộng các hoạt động dịch

vụ, đồng thời vẫn duy trì các nghiệp vụ Ngân hàng truyền thống, thông qua việc đa

dạng hoá các hoạt động, các NHTM có thể vừa tăng thu nhập vừa có thể cạnh tranh

với các định chế tài chính phi Ngân hàng trong lĩnh vực cung ứng các sản phẩm tài

chính.

Hoạt động kinh doanh ngoại tệ đem lại cho Ngân hàng những khoản thu nhập từ chênh

lệch tỷ giá và các dịch vụ thanh toán quốc tế, đó chính là doanh lợi hối đoái.

2. Nguồn vốn của NHTM.

Huy động vốn là một trong những hoạt động kinh doanh chính của ngân hàng

thương mại. Vậy trước khi tìm hiểu, nghiên cứu về hoạt động huy động vốn của ngân

hàng thương mại ta phải hiểu như thế nào về vốn.

Vốn phải được biểu hiện dưới hình thái giá trị của tài sản tức là vốn phải được

đại diện cho một lượng giá trị thực của tài sản nhất định. Mặt khác vốn không chỉ biểu

hiện thành tiền (tiền giấy, vàng, bạc, đá quý…) và phản ánh giá trị những tài sản hữu

hình (máy móc thiết bị, đất đai, nhà cửa…) mà còn được biểu hiện bằng giá trị của

những tài sản vô hình (uy tín, trình độ, phát minh, sáng chế, thông tin, công nghệ…)

chính vì sự biểu hiện dưới các hình thức phong phú và đa dạng đó mà vốn cần phải

được khai thác, sử dụng có hiệu quả mới đem lại lợi nhuận cao.

Như vậy, có thể nói: Vốn là các tài sản trong xã hội được đưa vào đầu tư nhằm mang

lại hiệu quả trong tương lai. Vì thế trong nền kinh tế thị trường dù hoạt động trong lĩnh

vực nào thì vốn cũng là một yếu tố quan trọng quyết định hiệu quả của nó. Hoạt động

ngân hàng cũng vậy, muốn hoạt động kinh doanh có hiệu quả mang lại hiệu quả cao

thì công tác huy động cần phải được quan tâm đúng mức.

Nước ta cũng như bất kỳ nước nào khác trên thế giới, muốn thực hiện công

nghiệp hóa - hiện đại hóa cũng cần phải có vốn. Vốn là chìa khóa, là điều kiện hàng

đầu để thực hiện công nghiệp hóa - hiện đại hóa. Vốn trong nền kinh tế có thể ví như

máu trong cơ thể, thiếu vốn nền kinh tế sẽ chậm phát triển. Song vốn được tạo lập từ

đâu, bằng cách nào phụ thuộc rất lớn vào cơ chế, chính sách tạo vốn.

Nguồn vốn của NHTM đóng vai trò quan trọng không chỉ trong hoạt động kinh

doanh của ngân hàng mà còn đóng vai trò quan trọng trong quá trình phát triển kinh tế

– xã hội. Vậy, nguồn vốn của NHTM là gì?

Nguồn vốn của NHTM là toàn bộ các nguồn tiền mà ngân hàng tạo lập và huy

động được để đầu tư cho vay và đáp ứng các nhu cầu khác trong hoạt động kinh doanh

của ngân hàng.

Nguồn vốn mà ngân hàng tạo lập và huy động được không những giúp cho

ngân hàng tổ chức được mọi hoạt động kinh doanh mà còn góp phần quan trọng trong

việc đầu tư phát triển sản xuất kinh doanh của mỗi doanh nghiệp nói riêng cũng như sự