Vấn đề triết học và bản tính con người và vai trò của giáo dục gia đình

1

VẤN ĐỀ TRIẾT HỌC VỀ BẢN TÍNH CỦA CON NGƯỜI

VÀ VAI TRÒ CỦA GIÁO DỤC GIA ĐÌNH

THE PHILOSOPHIC QUESTION ON HUMAN NATURE AND

THE ROLE OF FAMILY EDUCATION

NGUYỄN TẤN HÙNG

Trường Đại học Kinh tế, Đại học Đà Nẵng

TÓM TẮT

Trong lịch sử Triết học, có cuộc tranh luận gay gắt về vấn đề bản tính con người. Một số nhà

triết học tin rằng bản tính con người về căn bản là thiện. Một số nhà triết học khác cho rằng

con người có bản tính ác. Việc nghiên cứu hiện tượng trẻ hoang dã cho thấy con người

không có bản tính thiện, cũng không có bản tính ác. Giáo dục gia đình có vai trò quan trọng

hàng đầu trong việc hình thành tính cách của trẻ em. Việc nghiên cứu về nhi đồng của E.P.

Slade và L. S.Wissow cho thấy rằng đánh trẻ lúc còn bé tất yếu sẽ dẫn đến những vấn đề

hạnh kiểm về sau. Giáo dục trẻ em là một vấn đề phức tạp đòi hỏi ở người lớn rất nhiều lòng

kiên nhẫn.

ABSTRACT

In the History of Philosophy, there has been a serious debate on Human Nature. Some

philosophers believe that human nature is basically good. Some others claime that human has

an evil nature. A study of Feral Children shows that human has neither good nor evil nature.

Family education is of primary importance in the formation of children conduct. A study of

Infants and Young Toddlers by E.P. Slade and L. S.Wissow shows that Early Spanking

neccessarily leads to later behavior problems. Children Education is a complicated question,

which requires a lot of patience from adults.

Trong lÞch sö triÕt häc cã hai quan ®iÓm ®èi lËp nhau vÒ b¶n tÝnh con ng-êi: thuyÕt tÝnh

¸c vµ thuyÕt tÝnh thiÖn.

Nh÷ng ng-êi ®-a ra thuyÕt tÝnh ¸c dùa trªn lËp luËn cho r»ng: con ng-êi sinh ra vèn lµ

mét ®éng vËt nªn viÖc t×m c¸ch tháa m·n nh÷ng b¶n n¨ng ®éng vËt lµ c¬ së cña b¶n tÝnh ¸c ë

con ng-êi. §øng trªn quan ®iÓm nµy cã Tu©n Tö (315-220 tr-íc CN) ë Trung Hoa cæ ®¹i,

Hèp-b¬ (Thomas Hobbes, 1588- 1679), nhµ triÕt häc Anh cËn ®¹i, v.v.. Tu©n Tö lËp luËn r»ng

con ng-êi ai còng thÝch ¨n c¸i ngon, nh×n c¸i ®Ñp, nghe c¸i hay, thµnh ra ai còng t×m mäi c¸ch

®Ó tháa m·n nh÷ng nhu cÇu sinh lý Êy. Hèp-b¬ cho r»ng, trong tr¹ng th¸i tù nhiªn, “ng-êi lµ

chã sãi ®èi víi ng-êi”, x· héi lµ “mét cuéc chiÕn tranh cña tÊt c¶ chèng l¹i tÊt c¶”. Theo H«p￾x¬, ®Ó kh¾c phôc tr¹ng th¸i tù nhiªn, con ng-êi ph¶i ®i ®Õn mét tháa thuËn, mét hîp ®ång víi

nhau (khÕ -íc x· héi) thµnh lËp nªn mét tæ chøc nhµ n-íc.

§èi lËp víi thuyÕt tÝnh ¸c lµ thuyÕt tÝnh thiÖn. Thuéc vÒ khuynh h-íng nµy cã quan ®iÓm

cña mét sè t«n gi¸o vµ mét sè nhµ triÕt häc duy t©m.

M¹nh Tö (372-289) ë Trung Hoa cæ ®¹i chøng minh b¶n tÝnh thiÖn cña con ng-êi b»ng

lËp luËn sau:

TÝnh thiÖn cña con ng-êi gåm “tø ®øc”: Nh©n, nghÜa, lÔ, trÝ. Bèn ®øc tÝnh nµy b¾t nguån

tõ “tø ®oan” (4 ®Çu mèi, mÇm mèng): lßng tr¾c Èn (biÕt th-¬ng xãt) lµ ®Çu mèi cña “nh©n”,

lßng tu è (biÕt thÑn, ghÐt) lµ ®Çu mèi cña “nghÜa”, lßng tõ nh-îng (biÕt kÝnh, nh-êng) lµ ®Çu

mèi cña “lÔ”, lßng thÞ phi (biÕt ph©n biÖt ph¶i tr¸i) lµ ®Çu mèi cña “trÝ”. Bèn ®øc tÝnh nh©n,

nghÜa, lÔ, trÝ thuéc cÊp ®é ý thøc, ph¶i ®-îc gi¸o dôc, häc tËp, rÌn luyÖn míi cã ®-îc; cßn “tø