Vấn đề môi trường trong các hiệp định thương mại tự do

ThUc tieh - Kinh nghiem

^ an fle moi truong trong cac

Hiep flinh thuang mai tu do

IS. NGUYI N HAI YEN, ThS. NGUYfeN THj QUYNH HUONG

Vien Khoa hgc mdi tntdng, Tdng cue Mdi trudng

V

an dd mdi trudng trong

Hidp djnh thutiig mai tu

do (FTA), dde biet eac FTA

"the he m&i" ddt V7e( Nam frutte

nguy co ddi mat vol nguy eo rdi

Idn tQ eae van dd mdi tru&ng

(gdm cdc thoa thuan ve mdi

tru&ng trong hiep djnh, trien khai

thtit thi thoa thudn, tranh chap

mdi tru&ng...). Do vdy, viec tang

cud^g tham gia ede co chd hgp

tae giai quyei van demdi tru&ng

trong khudn khd dam phan FTA

la rai can thiet trong bdi canh

hidn tai nham chuan bf cac ngi

dung llSn quan ve vide tham gia

cua Viet Nam ddi vdi linh vut moi

tru&ng trong Hiep djnh.

Hidp dinh tiiUdng mai tu do

thuc i±at Id mpt hinh fliijfc lien kit

kinh t l quic tl, tien tdi hinh thdnh

mdt thi tnrdng thd'ng nhat ve hang

hda va djeh vu. Tuy nhien, cac

nude thdnh vien van giu" dupc

quyen doe ldp, tU ehfl trong quan

he budn ban vdi d c nudc ngoai

khu vuc. Ndi deh khac, nhOng

thdnh vien cfla FTA cd till duy fri

chfnh sach thue quan rieng va

nhung hdng rao thuong mai khac

dli vdi till gidi ben ngodi hiep dinh.

Hien nay theo thdng ke cfla

ed hon 200 Hiep dinh thUdng mai

tu do cd hieu luc. Cae FTA dupc ky

kit tai hau khap d c khu vUc trdn

thi gidi vd gifla hai nudc rieng le

hoac cd thi dat dupe giu'a mpt va

mpt quIe gia. FTA dang dan ehiem

ITnh vj tri thdng fri frong he. thing

tiiUdng mai qud'c te... Ban than

khdi ASEAN ma Viet Nam la thanh

vien cung dang thuc hien ehi'nh

sach FTAASEAN+1 cfla minh vdi

mpt loat cac nudc ddi tac ehfl chot,

trong khi tflng thanh vien rieng re

nhu: Singapore, Thai Lan, Malaysia.

Indonesia hay Philippin deu da

frien khai chien lUdc FTA song

phuong cfla rieng minh, vdi ca dd'i

tac Idn nhu Hoa Ky, EU.

Nhan thljfc dupc nhiJfng tpi fch

cfla viec tham gia d c to chljfe

thuong mai quoc te, trong thdi gian

qua Viet Nam da ky ket va dang

dam phan cac hiep djnh thUdng

mai song phuong va da phuong.

Viet Nam da ky ket 11 hiep djnh

thuong mai da phuong va song

phuong. Ben eanh dd, hien nay

Viet Nam dang xem xet tien hanh

dam phan Hiep ^nh thuong mai tu

do ASEAN-Canada.

Tuy nhien thach thlJfc ddt ra

cho Viet Nam khi tham gia vao

FTA tap trung vao ba van de Idn: (i)

Nguon lire han chl, dae bidt la

nguon nhan luc ehuyen gia va

nang lUc thi chl. di triln khai ea

kenh da phUdng lan khu vUe va

song phUdng; (ii) Cac chi phf dieu

chinh se Idn neu Viet Nam khdng

chuin bj tdt mdi trudng the che va

d u trfle kinh t l ben frong; va (iii)

Khu vuc ndng nghiep, ndng thdn

va ndng dan ngheo cung nhu cac

doanh nghiep se dflng trude mpt

so oil ro neu khdng dupe xdy dung

nang luc, chuin bj d c dieu kien

bao dam va khdng d mdt mang

ludi an sinh xa hpi bao ve tmdc d e

"cfl soc" tu ben ngodi. Rd rang,

Viet Nam khdng the dflng ngoai xu

hudng nay cfla qua trinh hpi nhdp

khu vut vd quoc te neu mudn

tranh vj thi thua thiet trong hpi

nhap kinh t l qud'c t l va khu vuc.

Ben canh dd, npi dung lien

quan den moi trudng cd the tim

thd'y 6 nhieu phan khac nhau trong

d c hiep dinh tiiUdng mai uu ddi

dudi cac hinh thflc sau: (i) Phan

md dau va myc tieu, (ii) Cde <^eu

khoan ngoai Id, (lii) Thi hanh cac

luat mdi tmdng trong nudc va d c

dieu khoan mdi trudng cfla cac

hiep dinh thuong mai uu dai. (iv)

Cac cam ket khdng lam thap hon

d c tieu chuan mdi tmdng, (v) Cac

cam kit tang eudng d e tieu ehuan

mdi trudng. (vi) Hpp tac v l edc van

de mdi tnrdng, thdng qua vide

tham van giita cde Ben, trao doi

thdng tin. trp giflp ky thudt, thfle

diy thuong mai, chuyln giao cdng

nghe (vii) Sir tiiam gia cfla cdng

chflng trong cac van de ve mdi

trudng, (viil) Quan he gifla d e hiep

djnh thuong mai uu ddi va eae hidp

dinh moi tmdng da phuong va khu

vue, (xi) Giai quylt eae tranh chap

lien quan den d c dieu khoan ve

mdi frudng.

Trong sd cac hiep dinh thuong

mai tu do ma Viet Nam da ky kit

phan Idn tap tmng vao viee d t

giam va xda bo hang rao cung

nhu nham tien tdi viec thanh lap

Tai nguyen va Moi traong |Ky 1 - Thang 10/2015 39