vấn đề kế thừa giá trị đạo đức truyền thống của phụ nữ tỉnh bến tre hiện nay

Häc viÖn ChÝnh trÞ Quèc gia Hå ChÝ Minh

NguyÔn tróc h¹nh

VÊn ®Ò kÕ thõa gi¸ trÞ ®¹o ®øc truyÒn thèng cña phô n÷ tØnh BÕn tre hiÖn nay

Chuyªn ngµnh : TriÕt häc

M· sè : 60 22 80

luËn v¨n th¹c sÜ TriÕt häc

Ngêi híng dÉn khoa häc: TS. TrÇn Sü Ph¸n

Hµ néi - 2005

Môc lôc

Trang Më ®Çu

1

Ch¬ng 1: Gi¸ trÞ ®¹o ®øc truyÒn thèng cña phô n÷ BÕn Tre

vµ tÝnh tÊt yÕu cña viÖc kÕ thõa chóng trong

giai ®o¹n hiÖn nay 7

1.1. Gi¸ trÞ ®¹o ®øc truyÒn thèng cña phô n÷ BÕn Tre 7

1.2. TÝnh tÊt yÕu cña viÖc kÕ thõa gi¸ trÞ ®¹o ®øc truyÒn thèng cña phô

n÷ BÕn Tre hiÖn nay 34

Ch¬ng 2: kÕ thõa gi¸ trÞ ®¹o ®øc truyÒn thèng cña phô n÷

tØnh BÕn Tre hiÖn nay - thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p 52

2.1. Thùc tr¹ng cña viÖc kÕ thõa c¸c gi¸ trÞ ®¹o ®øc truyÒn thèng cña phô

n÷ tØnh BÕn Tre hiÖn nay 52

2.2. Mét sè gi¶i ph¸p c¬ b¶n ®¶m b¶o viÖc kÕ thõa vµ ph¸t huy gi¸ trÞ

®¹o ®øc truyÒn thèng cña phô n÷ tØnh BÕn Tre 83

KÕt luËn

105

Danh môc tµi liÖu tham kh¶o

107

1

c¸c ch÷ viÕt t¾t trong luËn v¨n

CNH, H§H : C«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa

CNXH : Chñ nghÜa x· héi

XHCN : X· héi chñ nghÜa

UBND : ñy ban nh©n d©n

2

më ®Çu

1. TÝnh cÊp thiÕt cña ®Ò tµi

Trong bÊt cø giai ®o¹n lÞch sö nµo, phô n÷ lu«n lu«n gi÷ mét vai trß

hÕt søc quan träng. Hä võa lµ ngêi c«ng d©n, ngêi lao ®éng, võa lµ ngêi mÑ,

ngêi thÇy ®Çu tiªn cña con ngêi. Kh¶ n¨ng vµ ®iÒu kiÖn lao ®éng, tr×nh ®é v¨n

hãa, vÞ trÝ x· héi, ®êi sèng vËt chÊt vµ tinh thÇn cña phô n÷ cã ¶nh h ëng s©u

s¾c ®Õn sù ph¸t triÓn cña thÕ hÖ t¬ng lai, ®Õn sù phån vinh cña quª h¬ng, ®Êt

níc.

ChiÕm h¬n 50% d©n sè cña tØnh, phô n÷ BÕn Tre ®· gãp phÇn quan

träng t¹o nªn sù r¹ng rì cña vïng ®Êt “ba d¶i cï lao” anh hïng. §Æc biÖt díi

sù l·nh ®¹o cña §¶ng, phô n÷ BÕn Tre ®· viÕt nªn nh÷ng trang sö v« cïng

oanh liÖt, ph¸t huy m¹nh mÏ truyÒn thèng “anh hïng, bÊt khuÊt, trung hËu,

®¶m ®ang”. TruyÒn thèng Êy ®îc kÕ thõa vµ ph¸t triÓn mét c¸ch s¸ng t¹o trong

suèt chiÒu dµi lÞch sö, lµm håi sinh l¹i cuéc sèng cña quª h¬ng sau nh÷ng n¨m

th¸ng chiÕn tranh khèc liÖt, lµm phong phó thªm néi dung c¸c gi¸ trÞ ®¹o ®øc

truyÒn thèng cña ngêi phô n÷ ViÖt Nam.

§øng tríc nhiÖm vô cña giai ®o¹n c¸ch m¹ng míi, ®ßi hái ngêi phô n÷

BÕn Tre ph¶i phÊn ®Êu v¬n lªn ®¸p øng yªu cÇu ngµy cµng cao cña cuéc sèng

hiÖn ®¹i, víi ®Çy ®ñ nh÷ng phÈm chÊt: yªu níc, cã tri thøc, cã søc khoÎ, n¨ng

®éng, s¸ng t¹o, cã lèi sèng v¨n ho¸, cã lßng nh©n hËu, quan t©m ®Õn lîi Ých x·

héi vµ céng ®ång; x©y dùng gia ®×nh Êm no, b×nh ®¼ng, tiÕn bé, h¹nh phóc.

“Ngêi phô n÷ míi” lµ s¶n phÈm cña qu¸ tr×nh lÞch sö, ®îc lÞch sö hun ®óc nªn,

kÕt hîp hµi hoµ yÕu tè truyÒn thèng víi hiÖn ®¹i. Trong nh÷ng n¨m qua, §¶ng

bé vµ chÝnh quyÒn tØnh lu«n quan t©m ®éng viªn, båi dìng lùc lîng vµ kh¶

n¨ng cña ngêi phô n÷, ph¸t huy truyÒn thèng cña ngêi phô n÷ BÕn Tre, t¹o

mäi ®iÒu kiÖn thuËn lîi v× sù tiÕn bé cña phô n÷. Trong ®iÒu kiÖn ®ã, phô n÷

BÕn Tre ®· cã nh÷ng bíc tiÕn ®¸ng kÓ so víi tríc ®©y.

BÕn Tre lµ mét trong nh÷ng tØnh nghÌo cña miÒn T©y Nam Bé, l¹i ph¶i

g¸nh chÞu hËu qu¶ hÕt søc nÆng nÒ cña chiÕn tranh ®Ó l¹i. ChÝnh ®iÒu ®ã ®·

¶nh hëng kh«ng nhá ®Õn ®êi sèng vËt chÊt còng nh tinh thÇn cña nh©n d©n

BÕn Tre nãi chung, ngêi phô n÷ BÕn Tre nãi riªng, nhÊt lµ viÖc kÕ thõa vµ ph¸t

huy nh÷ng gi¸ trÞ ®¹o ®øc truyÒn thèng trong ®iÒu kiÖn míi. MÆt kh¸c, trong

1

xu thÕ héi nhËp vµ giao lu quèc tÕ, sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ thÞ trêng víi

nh÷ng mÆt tr¸i cña nã ®· t¸c ®éng m¹nh mÏ ®Õn c¸c tÇng líp x· héi ®Æc biÖt

lµ phô n÷. VÊn ®Ò viÖc lµm, sù ®ãi nghÌo, tr×nh ®é häc vÊn, sù hëng thô v¨n

ho¸; tÖ n¹n x· héi, bu«n lËu, ma tuý, m¹i d©m, hiÖn tîng b¹o lùc ®èi víi phô

n÷ ®ang lµ nh÷ng vÊn ®Ò bøc b¸ch, nhÊt lµ ë nh÷ng vïng n«ng th«n trong ®ã

cã BÕn Tre. Mét bé phËn phô n÷ cã ®¹o ®øc, lèi sèng kh«ng lµnh m¹nh, thiÕu

thuû chung, v« tr¸ch nhiÖm víi gia ®×nh, ®i ngîc l¹i gi¸ trÞ ®¹o ®øc truyÒn

thèng cña ngêi phô n÷ ViÖt Nam. Nh÷ng tån t¹i trªn ®· vµ ®ang lµm mai mét

dÇn gi¸ trÞ ®¹o ®øc cña phô n÷ BÕn Tre nãi riªng vµ ®¹o ®øc ngêi phô n÷ ViÖt

Nam nãi chung. Gi¶i quyÕt vÊn ®Ò nµy lµ tr¸ch nhiÖm cña tÊt c¶ c¸c cÊp, c¸c

ngµnh, tr¸ch nhiÖm cña mäi tÇng líp x· héi, ®Æc biÖt lµ cña chÝnh c¸c thÕ hÖ

phô n÷ BÕn Tre h«m nay vµ mai sau. Do vËy, viÖc nhËn thøc ®óng ®¾n “VÊn

®Ò kÕ thõa gi¸ trÞ ®¹o ®øc truyÒn thèng cña phô n÷ tØnh BÕn Tre hiÖn nay ”

lµ vÊn ®Ò cÇn thiÕt vµ cÊp b¸ch, cã ý nghÜa lý luËn vµ thùc tiÔn ®èi víi sù

nghiÖp gi¶i phãng phô n÷, x©y dùng ngêi phô n÷ míi ®¸p øng yªu cÇu sù

nghiÖp CNH, H§H ®Êt níc ngay trªn m¶nh ®Êt "quª h¬ng §ång khëi - BÕn

Tre".

2. T×nh h×nh nghiªn cøu ®Ò tµi

Cho ®Õn nay, vÒ gi¸ trÞ ®¹o ®øc truyÒn thèng d©n téc, gi¸ trÞ ®¹o ®øc

truyÒn thèng cña phô n÷ ViÖt Nam vµ viÖc kÕ thõa chóng ®· cã nhiÒu c«ng

tr×nh nghiªn cøu, tiªu biÓu nh sau:

- "Gi¸ trÞ tinh thÇn truyÒn thèng cña d©n téc ViÖt Nam" cña

GS. TrÇn V¨n Giµu, Nxb Khoa häc x· héi, 1980.

- "§¹o ®øc míi" GS. Vò Khiªu chñ biªn, Nxb Khoa häc x· héi, Hµ

Néi, 1974.

- "§Õn hiÖn ®¹i tõ truyÒn thèng" cña GS. TrÇn §×nh Hîu, Nxb V¨n

hãa, Hµ Néi, 1996.

Trong c¸c c«ng tr×nh trªn nhµ nghiªn cøu ®· ®a ra nh÷ng gi¸ trÞ truyÒn

thèng d©n téc nãi chung ®îc h×nh thµnh trong lÞch sö dùng níc vµ gi÷ níc cña

d©n téc ViÖt Nam.

- "Phô n÷ ViÖt Nam qua c¸c thêi ®¹i" cña Lª ThÞ Nh©m TuyÕt - ñy

ban Khoa häc X· héi ViÖt Nam - ViÖn D©n téc häc, Nxb Khoa häc x· héi, Hµ

Néi, 1973.

2

- "TruyÒn thèng phô n÷ ViÖt Nam" cña GS. TrÇn Quèc Vîng, Nxb V¨n

hãa - d©n téc, Hµ Néi, 2000.

C¸c c«ng tr×nh nµy ®i s©u nghiªn cøu vai trß, nh÷ng gi¸ trÞ truyÒn

thèng cña phô n÷ ViÖt Nam qua tõng thêi kú lÞch sö.

- "Ba cuéc c¸ch m¹ng víi vÊn ®Ò gi¶i phãng phô n÷" - D¬ng Thoa,

Nxb Phô n÷, Hµ Néi, 1976.

- "B¸c Hå víi phong trµo phô n÷ ViÖt Nam" cña D¬ng Thoa, Nxb Phô

n÷, 1982.

- "ChÝnh s¸ch x· héi ®èi víi phô n÷ n«ng th«n (quy tr×nh x©y dùng vµ

thùc hiÖn) - PTS. Lª ThÞ Vinh Thi chñ biªn, Nxb Khoa häc x· héi, Hµ Néi, 1998.

- "Phô n÷ n«ng th«n vµ viÖc ph¸t triÓn c¸c ngµnh nghÒ phi n«ng

nghiÖp" - GS. Lª Thi chñ biªn, Nxb Khoa häc x· héi, Hµ Néi, 1998.

- "ViÖc lµm vµ ®êi sèng phô n÷ trong chuyÓn ®æi kinh tÕ ë ViÖt Nam"

cña GS. Lª Thi, Nxb Khoa häc x· héi.

- "Phô n÷ tham gia l·nh ®¹o qu¶n lý", Nxb ChÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi, 1997.

Nh×n chung, c¸c c«ng tr×nh nµy chñ yÕu nghiªn cøu vai trß cña phô n÷

trong lÜnh vùc kinh tÕ, chÝnh trÞ vµ c¸c lÜnh vùc ho¹t ®éng x· héi kh¸c nhau.

Ngoµi ra cßn cã mét sè bµi viÕt liªn quan ®Õn vÊn ®Ò gi¸ trÞ truyÒn

thèng d©n téc vµ gi¸ trÞ ®¹o ®øc truyÒn thèng cña phô n÷, nh:

- "VÊn ®Ò khai th¸c c¸c gi¸ trÞ truyÒn thèng v× môc tiªu ph¸t triÓn" -

GS. NguyÔn Träng ChuÈn, T¹p chÝ TriÕt häc, sè 2/1998.

- "Gi¸ trÞ truyÒn thèng - nh©n lâi vµ søc sèng bªn trong cña sù ph¸t triÓn

®Êt níc, d©n téc" cña PGS. NguyÔn V¨n Huyªn, T¹p chÝ TriÕt häc, sè 4/1998.

- "Sù biÕn ®æi cña thang gi¸ trÞ ®¹o ®øc trong x· héi ta hiÖn nay vµ

viÖc n©ng cao phÈm chÊt ®¹o ®øc cña c¸n bé' cña PGS.TS NguyÔn ChÝ Mú vµ

NguyÔn ThÕ KiÖt, T¹p chÝ Céng s¶n, sè 15/1998.

- "Lµm thÕ nµo ®Ó phô n÷ trë thµnh chñ thÓ cña qu¸ tr×nh ®æi míi ®Êt

níc hiÖn nay" cña GS. Lª Thi, Khoa häc vÒ Phô n÷, sè 4/1996.

- "Phô n÷ ViÖt Nam bíc vµo thÕ kû XXI" cña GS. Lª Thi, T¹p chÝ Céng

s¶n, sè 20/2000.

- "VÒ chuÈn mùc ngêi phô n÷ míi thêi hiÖn ®¹i" cña GS. Lª Thi, Khoa

häc vÒ Phô n÷, sè 3/2004.

Ngoµi ra, mét sè ®Ò tµi, luËn ¸n tiÕn sÜ vµ luËn v¨n th¹c sÜ ®· nghiªn

cøu vÊn ®Ò kÕ thõa vµ ph¸t huy gi¸ trÞ ®¹o ®øc truyÒn thèng cña d©n téc nãi

chung, cña phô n÷ ViÖt Nam nãi riªng, trong ®ã ph¶i kÓ ®Õn:

3

- "C¸c gi¸ trÞ truyÒn thèng vµ con ngêi ViÖt Nam hiÖn nay", §Ò tµi

KX.07.02.

- "KÕ thõa vµ ®æi míi c¸c gi¸ trÞ ®¹o ®øc truyÒn thèng trong qu¸ tr×nh

chuyÓn sang nÒn kinh tÕ thÞ trêng ë ViÖt Nam hiÖn nay" cña NguyÔn V¨n Lý,

LuËn ¸n tiÕn sÜ TriÕt häc, Hµ Néi, 2000.

- "KÕ thõa vµ ph¸t huy gi¸ trÞ ®¹o ®øc truyÒn thèng cña phô n÷ ViÖt

Nam trong t×nh h×nh hiÖn nay" cña Lª ThÞ Minh HiÖp, LuËn v¨n th¹c sÜ TriÕt

häc, Hµ Néi, 2000.

- "Ph¸t huy gi¸ trÞ ®¹o ®øc truyÒn thèng d©n téc trong viÖc x©y dùng

®¹o ®øc míi cho ngêi phô n÷ ViÖt Nam hiÖn nay" cña NguyÔn ThÞ Lan, LuËn

v¨n th¹c sÜ TriÕt häc, Hµ Néi, 2001.

N¨m 2000, t¸c gi¶ Th¹ch Ph¬ng ®· c«ng bè kÕt qu¶ nghiªn cøu vÒ phô

n÷ tØnh BÕn Tre qua cuèn s¸ch "Phô n÷ BÕn Tre". ë mét møc ®é kh¸i qu¸t, t¸c

gi¶ Th¹ch Ph¬ng bíc ®Çu ®· giíi thiÖu vµ ph©n tÝch truyÒn thèng phô n÷ BÕn

Tre qua tõng thêi kú lÞch sö, gióp cho ngêi ®äc cã ®îc mét bøc tranh vÒ

truyÒn thèng phô n÷ BÕn Tre.

Tuy nhiªn, cho ®Õn nay vÉn cha cã c«ng tr×nh nµo nghiªn cøu "VÊn ®Ò kÕ

thõa gi¸ trÞ ®¹o ®øc truyÒn thèng cña phô n÷ tØnh BÕn Tre hiÖn nay". ChÝnh v×

vËy, t«i lÊy ®ã lµm ®Ò tµi nghiªn cøu cho b¶n luËn v¨n th¹c sÜ cña m×nh.

3. Môc ®Ých, nhiÖm vô vµ ph¹m vi nghiªn cøu cña luËn v¨n

- Môc ®Ých cña luËn v¨n: Trªn c¬ së ph©n tÝch thùc tr¹ng viÖc kÕ thõa

gi¸ trÞ ®¹o ®øc truyÒn thèng cña phô n÷ tØnh BÕn Tre, ®a ra mét sè gi¶i ph¸p

c¬ b¶n ®Ó kÕ thõa vµ ph¸t huy cã hiÖu qu¶ c¸c gi¸ trÞ ®¹o ®øc truyÒn thèng cña

phô n÷ BÕn Tre trong giai ®o¹n hiÖn nay.

- NhiÖm vô cña luËn v¨n: §Ó ®¹t ®îc môc ®Ých trªn, luËn v¨n tËp

trung gi¶i quyÕt nh÷ng nhiÖm vô sau:

+ Nªu mét c¸ch kh¸i qu¸t gi¸ trÞ ®¹o ®øc truyÒn thèng cña phô n÷ BÕn

Tre vµ c¬ së h×nh thµnh cña chóng.

+ Bíc ®Çu lµm s¸ng tá nÐt ®Æc thï còng nh tÝnh tÊt yÕu cña viÖc kÕ

thõa c¸c gi¸ trÞ ®¹o ®øc truyÒn thèng cña phô n÷ tØnh BÕn Tre trong giai ®o¹n

hiÖn nay.

+ Ph©n tÝch thùc tr¹ng cña viÖc kÕ thõa c¸c gi¸ trÞ ®¹o ®øc truyÒn thèng

cña phô n÷ BÕn Tre, t×m ra nh÷ng vÊn ®Ò cßn tån t¹i vµ nguyªn nh©n cña nã.

+ §Ò xuÊt mét sè gi¶i ph¸p c¬ b¶n gióp cho viÖc kÕ thõa c¸c gi¸ trÞ ®¹o

®øc truyÒn thèng cña phô n÷ BÕn Tre ®¹t hiÖu qu¶ h¬n n÷a.

- Ph¹m vi nghiªn cøu cña luËn v¨n:

4

+ VÊn ®Ò kÕ thõa c¸c gi¸ trÞ ®¹o ®øc truyÒn thèng cña phô n÷ ë ph¹m

vi Phô n÷ tØnh BÕn Tre.

+ ChØ kÕ thõa nh÷ng gi¸ trÞ ®¹o ®øc truyÒn thèng næi bËt cña phô n÷

BÕn Tre.

4. C¬ së lý luËn vµ ph¬ng ph¸p nghiªn cøu cña luËn v¨n

- C¬ së lý luËn: Thùc hiÖn luËn v¨n nµy, t¸c gi¶ dùa trªn quan ®iÓm

cña chñ nghÜa M¸c - Lªnin, t tëng Hå ChÝ Minh, quan ®iÓm cña §¶ng Céng

s¶n ViÖt Nam vÒ ®¹o ®øc, vÒ phô n÷, nhÊt lµ vÒ vÊn ®Ò kÕ thõa gi¸ trÞ ®¹o ®øc

truyÒn thèng cña phô n÷ ViÖt Nam.

- Ph¬ng ph¸p nghiªn cøu: LuËn v¨n chñ yÕu sö dông ph¬ng ph¸p duy

vËt biÖn chøng vµ duy vËt lÞch sö, ph¬ng ph¸p lÞch sö - l«gÝc, ph©n tÝch - tæng

hîp, diÔn dÞch - quy n¹p.

5. §ãng gãp míi cña luËn v¨n

- LuËn v¨n nªu lªn nÐt ®Æc thï cña nh÷ng gi¸ trÞ ®¹o ®øc truyÒn thèng

næi bËt ë ngêi phô n÷ BÕn Tre vµ tÝnh tÊt yÕu cña viÖc kÕ thõa chóng trong giai

®o¹n hiÖn nay.

- Gãp phÇn lµm râ sù vËn ®éng vµ ph¸t triÓn vÒ néi dung cña c¸c gi¸ trÞ

®¹o ®øc truyÒn thèng phô n÷ ViÖt Nam th«ng qua viÖc kÕ thõa chóng cña phô

n÷ tØnh BÕn Tre.

6. ý nghÜa lý luËn vµ thùc tiÔn cña luËn v¨n

- LuËn v¨n gãp phÇn nhËn thøc ®óng ®¾n tÇm quan träng cña viÖc kÕ

thõa vµ ph¸t huy c¸c gi¸ trÞ ®¹o ®øc truyÒn thèng cña phô n÷ BÕn Tre trong sù

nghiÖp CNH, H§H ®Êt níc.

- LuËn v¨n cã thÓ lµm tµi liÖu tham kh¶o cho c¸c cÊp ñy ®¶ng, chÝnh

quyÒn, c¸c ngµnh cña tØnh BÕn Tre trong viÖc x©y dùng chiÕn lîc, s¸ch lîc

ph¸t huy truyÒn thèng phô n÷ BÕn Tre trong phong trµo "§ång khëi míi".

7. KÕt cÊu cña luËn v¨n

Ngoµi phÇn më ®Çu, kÕt luËn vµ danh môc tµi liÖu tham kh¶o, luËn v¨n

gåm 2 ch¬ng, 4 tiÕt.

5

Ch¬ng 1

Gi¸ trÞ ®¹o ®øc truyÒn thèng cña phô n÷ BÕn Tre

vµ tÝnh tÊt yÕu cña viÖc kÕ thõa chóng

trong giai ®o¹n hiÖn nay

1.1. Gi¸ trÞ ®¹o ®øc truyÒn thèng cña phô n÷ BÕn Tre

1.1.1. Gi¸ trÞ ®¹o ®øc truyÒn thèng cña phô n÷ ViÖt Nam

Quan niÖm vÒ gi¸ trÞ vµ gi¸ trÞ ®¹o ®øc

Nh÷ng hiÓu biÕt ®Çu tiªn vÒ gi¸ trÞ xuÊt hiÖn t¬ng ®èi sím trong lÞch sö

nhËn thøc cña nh©n lo¹i vµ g¾n liÒn víi triÕt häc. §Õn cuèi thÕ kû XIX, gi¸ trÞ

häc míi t¸ch ra thµnh mét khoa häc ®éc lËp vµ thuËt ng÷ gi¸ trÞ ®îc dïng ®Ó chØ

mét kh¸i niÖm cña khoa häc ®éc lËp. Theo mét sè tõ ®iÓn níc ngoµi vµ trong níc,

kh¸i niÖm "gi¸ trÞ" thêng tËp trung vµo nh÷ng nhËn thøc sau:

Tõ ®iÓn TriÕt häc cña Liªn X« (cò) ®Þnh nghÜa:

Gi¸ trÞ - nh÷ng ®Þnh nghÜa vÒ mÆt x· héi cña kh¸ch thÓ trong thÕ

giíi chung quanh, nh»m nªu bËt t¸c dông tÝch cùc hoÆc tiªu cùc cña

c¸c kh¸ch thÓ Êy ®èi víi con ngêi vµ x· héi (c¸i lîi, thiÖn vµ ¸c, c¸i

®Ñp, c¸i xÊu n»m trong nh÷ng hiÖn tîng cña ®êi sèng x· héi hoÆc tù

nhiªn). XÐt bÒ ngoµi, c¸c gi¸ trÞ lµ c¸c ®Æc tÝnh cña sù vËt hoÆc cña

hiÖn tîng, tuy nhiªn, chóng kh«ng ph¶i lµ c¸i vèn do thiªn nhiªn ban

cho sù vËt, hiÖn tîng, kh«ng ph¶i ®¬n thuÇn do kÕt cÊu bªn trong cña

b¶n th©n kh¸ch thÓ, mµ do kh¸ch thÓ bÞ thu hót vµo ph¹m vi tån t¹i x·

héi cña con ngêi vµ trë thµnh c¸i mang nh÷ng quan hÖ x· héi nhÊt

®Þnh. §èi víi chñ thÓ (con ngêi), c¸c gi¸ trÞ lµ nh÷ng ®èi tîng lîi Ých

cña nã, cßn ®èi víi ý thøc cña nã th× chóng ®ãng vai trß nh÷ng vËt

®Þnh híng h»ng ngµy trong thùc tr¹ng vËt thÓ vµ x· héi, chóng biÓu thÞ

c¸c quan hÖ thùc tiÔn cña con ngêi ®èi víi c¸c sù vËt hiÖn tîng chung

quanh [59, tr.52].

Theo Tõ ®iÓn B¸ch khoa toµn th X« viÕt:

Gi¸ trÞ lµ sù kh¼ng ®Þnh hoÆc phñ ®Þnh ý nghÜa cña c¸c ®èi tîng

thuéc thÕ giíi chung quanh ®èi víi con ngêi, giai cÊp, nhãm hoÆc toµn

bé x· héi nãi chung. Gi¸ trÞ ®îc x¸c ®Þnh kh«ng ph¶i bëi b¶n th©n c¸c

thuéc tÝnh tù nhiªn, mµ lµ bëi tÝnh chÊt cuèn hót (l«i cuèn) cña c¸c

thuéc tÝnh Êy vµo ph¹m vi ho¹t ®éng sèng cña con ngêi, ph¹m vi c¸c

høng thó vµ nhu cÇu, c¸c mèi quan hÖ x· héi, c¸c chuÈn mùc vµ ph¬ng

6