Vấn đề chuẩn hoá thể thức văn bản quy phạm pháp luật

nghiªn cøu - trao ®æi

t¹p chÝ luËt häc sè 10/2008 57

Ths. TrÇn ThÞ V−îng *

háp luật là phương tiện chủ yếu để điều

chỉnh các quan hệ xã hội, tổ chức và

quản lí đời sống xã hội, đảm bảo cho xã hội

phát triển theo định hướng của Nhà nước. Để

quản lí xã hội bằng pháp luật, Nhà nước phải

xây dựng được hệ thống pháp luật đầy đủ,

thống nhất, phù hợp với yêu cầu của cuộc

sống. Một trong những yếu tố thể hiện sự

thống nhất của hệ thống pháp luật là thể thức

văn bản. Theo đó, việc ban hành các quy

định chuẩn về thể thức văn bản quy phạm

pháp luật là đòi hỏi không chỉ mang tính

pháp lí mà còn có ý nghĩa thực tiễn to lớn.

Tuy nhiên, thực tế hiện nay ở nước ta

đang tồn tại một số các quy định về thể thức

của văn bản quy phạm pháp luật mà trong

quy định đó còn có những điều bất hợp lí và

thiếu sự thống nhất. Điều này gây không ít

khó khăn cho người trực tiếp soạn thảo văn

bản cũng như việc kiểm tra, xử lí, tra cứu

văn bản sau này.

Hiện nay, thể thức và kĩ thuật trình bày

văn bản quy phạm pháp luật được quy định

trong một số văn bản như Luật ban hành văn

bản quy phạm pháp luật năm 1996 (sửa đổi,

bổ sung năm 2002, 2008), Luật ban hành văn

bản quy phạm pháp luật của hội đồng nhân

dân, uỷ ban nhân dân năm 2004, các nghị

định quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành

các Luật này,(1) Nghị định của Chính phủ số

110/2004/NĐ-CP ngày 08/4/2004 về công tác

văn thư, Thông tư liên tịch của Bộ nội vụ và

Văn phòng Chính phủ số 55/2005/TTLT￾BNV-VPCP ngày 06/5/2005 hướng dẫn về

thể thức và kĩ thuật trình bày văn bản. Gần

đây nhất là Nghị quyết của Uỷ ban thường vụ

Quốc hội số 1139/2007/UBTVQH11 ngày

03/7/2007 ban hành Quy chế về kĩ thuật trình

bày dự thảo văn bản quy phạm pháp luật của

Quốc hội, Uỷ ban thường vụ Quốc hội. Bên

cạnh đó, các cơ quan khác ở trung ương và

địa phương cũng ban hành những quy định về

thể thức trình bày các loại văn bản quy phạm

pháp luật thuộc thẩm quyền của mình.

Theo khoản 2 mục II Thông tư liên tịch

số 55/2005/TTLT-BNV-VPCP thì “Thể thức

văn bản là tập hợp các thành phần cấu thành

văn bản, bao gồm những thành phần chung

áp dụng đối với các loại văn bản và các

thành phần bổ sung trong những trường hợp

cụ thể...”. Về cơ bản, pháp luật hiện hành đều

quy định các thành phần trong thể thức văn

bản quy phạm pháp luật bao gồm: Quốc hiệu;

tên cơ quan, tổ chức ban hành văn bản; số, kí

hiệu văn bản; địa danh, ngày tháng, năm ban

hành văn bản; tên loại và trích yếu nội dung

của văn bản; nội dung văn bản; chức vụ, họ

tên và chữ kí của người có thẩm quyền; dấu

của cơ quan, tổ chức; nơi nhận. Tuy nhiên, về

từng phần mục trong thể thức văn bản, các

văn bản đã nêu trên có các quy định chưa

thống nhất, thậm chí mâu thuẫn nhau, đặc biệt

P

* Giảng viên Khoa hành chính - nhà nước

Trường Đại học Luật Hà Nội