Ứng phó biến đổi khí hậu: hình thành chuỗi liên kết đô thị bền vững 2.0

UNG PHO BIEN DOI KHI HAU: HINH THANH

CHU6l LIEN KET DO THI BEN VQNG 2.0

TS Hoang Xuan PhUdng

KERD Technologies

0

thanh phd Portland bang Oregon (Hoa Ky) cac ban thao

edng viec cdng ddng dQpc thQc hien qua mang de mpi

cQ dan va quan chQc dieu hanh ed the cung nhau trao

ddi di den ket luan va hanh ddng chung. Day la mdt

trong eac thanh phd ben vQng thiet lap gan day, nay dQpc nang cap

thanh dd thj ben vQng 2.0 (sustainable city 2.0) ma theo dd viee Qng

phd vdi lan sdng ngQdi do ve thanh phd, vdi sQ can kiet tai nguyen

va vdi tinh trang khi hau bien ddi khdng don thuan chi la cai tao cP

sd ha tang ma ca ddi mdi phong each quan trj tQ chinh quyen tap

trung sang cdng ddng xa hdi.

NgQdi ta xac djnh mdt dd thj ben vQng dQa vao mQc dp quan

tam den tac ddng mdi trQdng giy nen bdi thien nhien va con ngQdi,

va vao viee sQ dung hieu qua cac ngudn tai nguyen thien nhien

nhat la nang iQpng va nQdc nhim tranh hoang phi, ddng thdi

khdng de tao ra nhieu chat thai bao gdm cac loai khi nha kinh lam

Trai dat ndng len.TrUde viee bien ddi khi hau dien ra nhanh ehdng

cung mdi de dpa cua sdng va nQdc bien dang cao, cae chinh phu

nay chu y den viee nhanh ehdng thiet lap edng trinh bao ve, cai tao

hoac xay mdi nhieu thanh phd lam thanh nhQng chudi lien ket eae

dd thj ben vQng nam dpc theo bd sdng, giQa cac vung chau thd

thap va ven cae vung duyen hai.

TU DO TH! B£N VUNG O£N THANH PHO NOI MANG

Xu hQdng dd thj hda dien ra mdi luc mdt nhanh va chang bao

lau nQa phan Idn eon ngQdi se sinh sdng trong eac thanh phd Idn

nhd. Dd thj trd thanh trung tim eua ei 3 van de dan sd tang nhanh,

tai nguyen can kietva khi hau bien ddi. NhQng dd thj cung la trung

tam cua cac giai phap viddded du yeu tdeo ban bao gdm tai nang,

ddng vdn, edng nghe va mang iQdi de thQc hien eae sang kien kinh

te'vaxa hdi. Day khdng ehi la Qde mudn, cung khdng phai ehi dexQ

ly tQng van de rieng le rai rac noi nay noi khac, ma la sQ phdi hpp

trong mdt chien iQpc chung bao gdm dau tu kinh te, phat trien lao

ddng, cam ket edng ddng, va kha nang thich Qng ddi sdng vao he

mdi trQdng mdi.

Trong hdi nghj cap cao EcoDistricts ban ve mdi trQdng cap

quan vQa dien ra ngay 25-27/10 tai thanh phd Portland (Oregon,

Hoa Ky) cac nha nghien cQu va nha quan ly deu edng nhan rang

con ngQdi trong mdi edng ddng dan cQ la trung tam cua sQ phat

trien ben vQng. SQ thay doi ket cau ha tang (infrastructure) de mdt

dd thj trdthanh thanh phd ben vQng la dieu tat yeu. NhUng viec ddi

mdi cung each quan trj tQ chinh quyen tap trung sang edng ddng

xa hdi cdn quan trpng hPn. TQ day ndi len vai trd cua cdng nghe

thdng tin vdi Web 2.0 cd cac tinh nang tQong tac rat manh giup

cho mdi ngQdi trong cdng ddng ed the trQc tiep tham gia vao eae

quyet djnh rdi cung phin cdng thQc hien cac quyet djnh dd . Qua

trinh nay tao nen sQc manh tdng hpp ed kha nang ddi phd cao hon,

nhanh hon vdi dd thich Qng nhay ben hon, va nhQ the mdt the he

cac thanh phd ndi mang gpi la dd thj ben vQng 2.0 (sustainable city

2.0) da thQc sQ ra ddi.

TQ MUC TIEU BEN VONG DEN DAU TU HATANG

Khi con ngQdi la trung tim cua eac dd thi ben vQng thi viee dau

tQ CP sd ha tang bao gdm ndi mang phai dugc edng ddng dat ra

nham dat cae muc tieu cap bach, than thiet hay hieu qua nhit.Trong

khi thanh phd Le Havre (Phap) coi viec phat trien du Ijch den tQng

khu dan cQ la cdt ldi eua chien lUpc ben vQng thi Melbourne (Uc) vdi

3,8 trieu dan coi bien phap ddi phd vdi bien ddi khi hau nude bien

dang cao va vdi nhu eau gia cU thich Qng lam can ban thQc hien. Khi

cac thanh phd Abu Dubai (CacTieu vQOng qude A Rap) va Dongtan

(Trung Qude) dQpc xiy mdi hien dai thi Ulaan Baator (Mdng Cd) va

Porto Alegre (Brazil) dau tQ vao phat trien do thj mau mQc va cai tao

cac khu d chudt. May nam gan day ngQdi ta nhan ra mdi lien quan

chat che giQa tinh trang khi hau bien ddi qua nguy hiem vdi viec

khai thac sQ dung qua mQc hoang phi cae ngudn tai nguyen thien

nhien tQ dat dai, ngudn nUde va nang iQpng hda thach.

Trong khi dd phan Idn eae thanh phd va trung tam dan cQ nam

dpc theo bd sdng hay giQa eae vung thap chau thd va duyen hai.

Cae dd thj ben vQng nay dat nang tieu chi dau tQ cho viec sQ dung

cd hieu qua cac ngudn nang iQpng mdi va vao eae edng trinh bao

ve ehdng xam thuc bdi thuy trieu, sdng va nQdc bien. HafenCity

cua thanh phd Hamburg {DUc) tren bd sdng Elbe la mdt mau hinh

ddthj ben vQng tren bd sdng anh hQdng thuy trieu. TQ cac phd cua

mdt cang ed ngQdi ta thiet ke nen thanh phd mdi lam 5 bae: Phia

ngoai la eau tau gdm eae poonton len xudng tdi 3 met theo con

nQdc, tiep theo la ben cang va ldi di bd, tren nQa la eac cdng vien

nam giQa mQc cao trinh ben cang vdi mat dudng cung nen kien

true. NhQng eay cau va dudng dan bd hanh lien ket phd co dQdi

thap vao thanh phd mdi tren cao.

VAN HANH 0 0 THj BEN VQNG BANG WEB 2.0

Thiet lap mang internet tich hpp edng eu tQPng tac tQc thdi

nhQ blog, w/iki, video the he Web 2.0 phu khip thanh phd tQ cdng

sd den tQ gia dQpc coi la dau tQ eho ha tang co sd thiet yeu nham

van hanh cae dd thj ben vQng. SQ tham gia true tuyen eua cpng

ddng vao viec dieu hanh rat quan trpng tQ khau ban bae, quyet

djnh den thQc hien. NgQdi ta ed the thay ddi thdi quen phin loai va

tap ket rac thai ehi trong vai ngay chQ khdng mat nhieu nam. Cac

djch vu cdng cd the dQpc thuc hien chi trong vai phut. Nan trdm

Hinh 1. Portland la do thi ben vG-ng van hanh bdi mang internet

52|^i9niKii^i 03.2011