Ứng dụng thực tế của UCP 600 và ISBP 681 trong việc tạo lập và kiểm tra bộ chứng từ thanh toán theo

LỜI NÓI ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài

Quá trình toàn cầu hoá đang diễn ra cả về chiều rộng và chiều sâu, và

thương mại quốc tế tăng trưởng theo cấp số nhân đã đòi hỏi các phương thức

thanh toán quốc tế cũng như nguồn luật điều chỉnh các phương thức này ngày

một hoàn hảo.

Tín dụng chứng từ là phương thức thanh toán được sử dụng rộng rãi nhất

trong thanh toán quốc tế. Quy tắc và thực hành thống nhất về tín dụng chứng

từ (UCP) do ICC phát hành được coi là thành công nhất trong lịch sử thương

mại quốc tế từ trước đến nay. Cùng với UCP, ICC cũng ban hành Tập Quán

Ngân Hàng Tiêu Chuẩn Quốc Tế (ISBP) để điều chỉnh việc tạo lập và kiểm

tra bộ chứng từ thanh toán theo UCP. UCP600 là phiên bản mới nhất được

ICC ban hành ngày 1/7/2007 để thay thế cho UCP500.Và cùng với UCP600,

ICC cũng ban hành Bộ Tập Quán Ngân Hàng Tiêu Chuẩn Quốc Tế mới

ISBP681 để thay thế cho ISBP645.

UCP600 có một số thay đổi cơ bản so với UCP500. Do vậy việc tìm hiểu

về UCP600 cũng như Bộ Tập Quán Ngân Hàng Tiêu Chuẩn Quốc Tế

(ISBP681) là vô cùng cần thiết cho hoạt động của các ngân hàng thương mại.

Lụân văn: “Ứng dụng thực tế của UCP 600 và ISBP 681 trong việc tạo lập

và kiểm tra bộ chứng từ thanh toán theo phương thức tín dụng chứng từ tại

một số ngân hàng thương mại” với những phân tích, đánh giá những điểm

mới của UCP600, tình hình ứng dụng UCP600 và ISBP681 tại một số ngân

hàng thương mại sẽ phần nào đáp ứng yêu cầu nói trên.

Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 1

2. Mục đích nghiên cứu

Trên cơ sở nghiên cứu những lý luận cơ bản về phương thức tín dụng

chứng từ và nguồn luật điều chỉnh phương thức này, khoá luận tập trung vào

phân tích những thay đổi cơ bản của UCP600 so với UCP500 và thực tiến áp

dụng UCP600 và ISBP681 tại một số ngân hàng thương mại, từ đó đề xuất

một số giải pháp vi mô và vĩ mô nhằm nâng cao hiệu quả của phương thức tín

dụng chứng từ khi áp dụng phiên bản UCP mới.

3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu

- Đối tượng nghiên cứu: Ứng dụng thực tế của UCP 600 và ISBP 681

trong việc tạo lập và kiểm tra bộ chứng từ thanh toán theo phương thức tín

dụng chứng từ

- Phạm vi nghiên cứu: Tình hình ứng dụng tại một số ngân hàng thương

mại

4. Phương pháp nghiên cứu:

- Phương pháp nghiên cứu và tổng hợp tài liệu tại bàn

- Phương pháp đối chiếu so sánh

- Phương pháp diễn giải, quy nạp

- Phương pháp phân tích và tổng hợp

5. Kết cấu của khoá luận:

Ngoài phần mở đầu, kết luận, mục lục, phụ lục và danh mục tài liệu

tham khảo, khoá luận đựơc chia làm 3 chương:

Chương 1: Khái quát chung về phương thức tín dụng chứng từ, UCP600

và ISBP681

Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 2

Chương 2: Thực tế áp dụng UCP600 và ISBP681 trong việc tạo lập và

kiểm tra bộ chứng từ thanh toán tại một số ngân hàng thương mại

Chương 3: Một số kiến nghị và giải pháp nhằm khắc phục những bất

cập và khó khăn khi áp dụng.

Do hạn chế về kiến thức, thời gian thực hiện và kinh nghiệm thực tế,

khoá luận không tránh khỏi những thiếu sót. Vì vậy, em rất mong nhận được

sự quan tâm góp ý của các thầy giáo, cô giáo và các bạn để khoá luận ngày

càng hoàn thiện và có ý nghĩa hơn.

Em xin bày tỏ lời cảm ơn chân thành tới cô giáo Th.S Phạm Thanh Hà

đã tận tình giúp đỡ em trong suốt quá trình thực hiện khóa luận cũng như

cung cấp cho em những kiến thức cơ bản cũng như những tài liệu cần thiết

cho việc nghiên cứu đề tài. Đồng thời em cũng xin bày tỏ lòng biết ơn tới các

thầy giáo, cô giáo trong khoa Kinh Tế & Kinh Doanh Quốc Tế- Trường Đại

Học Ngoại Thương Hà Nội, cùng toàn thể các cán bộ phòng thanh toán quốc

tế của Ngân Hàng Đầu Tư và Phát Triển Việt Nam, NHTM Cổ Phần Kỹ

Thương Việt Nam, Ngân Hàng Nông Nghiệp và Phát Triển Nông Thôn chi

nhánh Láng Hạ, Ngân Hàng HSBC đã giúp em hoàn thành khoá luận.

Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 3

CHƯƠNG I: KHÁI QUÁT CHUNG VỀ PHƯƠNG THỨC TÍN

DỤNG CHỨNG TỪ, UCP600 VÀ ISBP681

I. Phương thức tín dụng chứng từ:

1. Khái niệm phương thức tín dụng chứng từ:

Trước hết cần hiểu phương thức tín dụng chứng từ là một phương thức

thanh toán. Nói đơn giản hơn đó chính là cách mà người nhập khẩu trả tiền và

người xuất khẩu thu tiền về. Trong thương mai quốc tế, hai bên mua bán có

thể lựa chọn một trong số các phương thức thanh toán: Chuyển tiền, ghi sổ,

nhờ thu. Tuy nhiên trong các phương thức đó vai trò của ngân hàng chưa cao,

chưa phát huy được thế mạnh của ngân hàng.

Từ thực tiễn sự phát triển của thương mại quốc tế hiện nay, yêu cầu một

phương thức thanh toán mới vừa đảm bảo được quyền lợi của người mua và

người bán đồng thời lại phát huy được thế mạnh của ngân hàng- một trung

gian tài chính có uy tín và có tiềm lực kinh tế lớn? Phương thức ấy phải đảm

bảo rằng người bán chắc chắn sẽ thu được tiền khi đã giao hàng theo đúng

quy định trong hợp đồng, đồng thời cũng phải đảm bảo rằng khi người mua

trả tiền thì chắc chắn người mua sẽ nhận được hàng đúng theo yêu cầu của

hợp đồng mua bán.

Một phương thức thanh toán hữu hiệu nhất, an toàn nhất cho cả người

mua, người bán đồng thời lại có thể phát huy được thế mạnh của ngân hàng

đã ra đời. Đó chính là phương thức tín dụng chứng từ (documentary credit)

Theo điều 2 UCP600 (Quy tắc thực hành thống nhất về tín dụng chứng

từ) “Tín dụng là bất cứ một sự thoả thuận nào, dù cho được mô tả hoặc đặt tên

như thế nào, là không thể huỷ bỏ và theo đó là một sự cam kết chắc chắn của

ngân hàng phát hành để thanh toán khi xuất trình phù hợp”

Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368

(6)

4

Định nghĩa trên có thể hiểu một cách đơn giản như sau: về bản chất,

phương thức tín dụng chứng từ là một sự thoả thuận, trong đó một ngân hàng

(ngân hàng phát hành) theo yêu cầu của khách hàng (người yêu cầu phát hành

thư tín dụng) sẽ trả một số tiền nhất định cho một người khác (người hưởng

lợi của thư tín dụng) hoặc chấp nhận hối phiếu do người này ký phát trong

phạm vi số tiền đó khi người này xuất trình cho ngân hàng một bộ chứng từ

phù hợp với những quy định đề ra trong thư tín dụng. Để có thể thực hiện việc

thanh toán hàng hoá xuất nhập khẩu bằng phương thức tín dụng chứng từ thì

trước hết người nhập khẩu (người trả tiền) phải làm đơn yêu cầu ngân hàng

phát hành thư tín dụng. Và để ngân hàng phát hành thư tín dụng cho người

hưởng lợi hưởng thì thông thường người yêu cầu phát hành thư tín dụng phải

ký quỹ một số tiền nhất định mở L/C và cũng phải trả một khoản phí nhất

định. Tỷ lệ ký quỹ là bao nhiêu phần trăm trị giá L/C thì tuỳ thuộc vào mối

quan hệ giữa người nhập khẩu và ngân hàng. Mức phí mở L/C thì áp dụng

theo mức phí của từng ngân hàng cụ thể. Như vậy thư tín dụng đã xác lập

phương thức thanh toán theo L/C. Nếu không có phương thức tín dụng thì

phương thức thanh toán này cũng không được áp dụng. Các bên tham gia cơ

bản trong phương thức tín dụng chứng từ gồm có:

- Người yêu cầu phát hành thư tín dụng: Đó chính là người nhập khẩu:

Người nhập khẩu hàng hoá hoặc là người nhập khẩu uỷ thác cho một người

khác.

- Ngân hàng phát hành thư tín dụng: Là ngân hàng đại diện cho người

nhập khẩu, nó cấp tín dụng cho người nhập khẩu.

- Người hưởng lợi thư tín dụng: Là người xuất khẩu: Người xuất khẩu

hay bất cứ người nào mà người hưởng lợi chỉ định.

- Ngân hàng thông báo: Là ngân hàng ở nước người hưởng lợi

Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368

(6)

5

Quy trình thanh toán thư tín dụng như sau:

Các bước cụ thể bao gồm:

(1) Hợp đồng ngoại thương đựơc ký kết giữa người xuất khẩu và người

nhập khẩu

(2) Người nhập khẩu làm đơn xin mở thư tín dụng gửi đến ngân hàng

phát hành yêu cầu mở một thư tín dụng cho người xuất khẩu hưởng.

Thông thường khi làm đơn xin mở thư tín dụng, người nhập khẩu phải

cung cấp cho ngân hàng các giấy tờ cần thiết tuỳ theo yêu cầu của ngân hàng

phát hành, thông thường gồm những giấy tờ sau: hợp đồng ngoại thương, giấy

chứng nhận đăng ký kinh doanh, giấy phép xuất nhập khẩu hàng hoá (nếu là

hàng hoá thuộc đối tượng chịu hạn ngạch xuất nhập khẩu)

Trong thực tế, quy trình phát hành thư tín dụng như sau:

Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368

Ngân hàng

phát hành

Ngân hàng

thông báo

Người

nhập khẩu

Người

xuất khẩu

(1)

(3)

(8) (9)

(6)

(7)

(4)

(5)

(6) (2)

6

(7)

SƠ ĐỒ 1: QUY TRÌNH PHÁT HÀNH THƯ TÍN DỤNG

Trách Nhiệm Tiến Trình Thực Hiện

Chuyên Viên khách Hàng

Chuyên Viên Khách Hàng

Trưởng Đơn Vị, Chuyên Gia

Phê Duyệt Tín Dụng Các Cấp

Chuyên Viên Khách Hàng,

Ban Hỗ Trợ Kinh Doanh

Chuyên Viên Thanh Toán

Cấp Thẩm Quyền

Chuyên Viên Thanh Toán

Nguồn: Ngân Hàng Thương Mại Cổ Phần Kỹ Thương Việt Nam

Techcombank.

Diễn giải thực hiện:

Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368

Tiếp nhận yêu cầu

Kiểm tra và thẩm định

Ktra hồ sơ

Thông báo, mở tài khoản

và bán ngoại tệ

kiểm tra, soạn điện và hạch

toán

Ktra điện

Phát điện và lưu hồ sơ

N

Y

Y

N

7

Tiếp nhận yêu cầu: CVKH tiếp nhận yêu cầu của khách hàng và hướng

dẫn khách hàng lập đơn xin yêu cầu phát hành thư tín dụng (theo mẫu sẵn có

của các ngân hàng) và chuẩn bị bộ hồ sơ (các giấy tờ cần thiết theo yêu cầu

của ngân hàng)

Kiểm tra, thẩm định và phê duyệt hồ sơ mở L/C:

CVKH kiểm tra và xác định rõ tính đầy đủ, rõ ràng của yêu cầu phát

hành hoặc điều chỉnh thư tín dụng, so sánh với hợp đồng ngoại thương để kịp

thời lưu ý khách hàng khi có mâu thuẫn.

CVKH chịu trách nhiệm thẩm định khách hàng có đủ điều kiện để phát

hành, điều chỉnh thư tín dụng hay không theo các hướng dẫn hiện hành của

các ngân hàng.

Phê duyệt hồ sơ:

Sau khi CVKH kiểm tra hồ sơ và thẩm định khách hàng, trưởng đơn vị,

chuyên gia phê duyệt tín dụng các cấp có trách nhiệm phê duyệt hồ sơ. Nếu

đồng ý thì phê duyệt chấp nhận và chuyển xuống cho CVKH, ban hỗ trợ kinh

doanh. Nếu không đồng ý thì trả lại cho CVKH để yêu cầu khách hàng sửa

đổi cho phù hợp.

Thông báo, ký kết hợp đồng, mở tài khoản và mua ngoại tệ:

Sau khi thông báo cho khách hàng về việc đơn yêu cầu mở thư tín dụng

được chấp nhận, hợp đồng dịch vụ giữa người yêu cầu mở L/C và ngân hàng

phát hành được ký kết và một tài khoản được mở cho khách hàng. Nếu khách

hàng chưa có ngoại tệ thì ngân hàng sẽ bán ngoại tệ cho khách hàng.

Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 8