Truyền Thông Môi Trường Nâng Cao Nhận Thức Về Biến Đổi Khí Hậu Cho Người Dân Sống Tại Hai Phường Hoàng Liệt Và Thịnh Liệt Thành Phố Hà Nội

TRƯỜNG ĐẠI HỌC LÂM NGHIỆP VIỆT NAM

KHOA QUẢN LÝ TÀI NGUYÊN RỪNG VÀ MÔI TRƯỜNG

----------o0o----------

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP

TRUYỀN THÔNG MÔI TRƯỜNG NÂNG CAO NHẬN THỨC VỀ

BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU CHO NGƯỜI DÂN SỐNG TẠI HAI PHƯỜNG

HOÀNG LIỆT VÀ THỊNH LIỆT, THÀNH PHỐ HÀ NỘI

NGÀNH: QUẢN LÝ TÀI NGUYÊN THIÊN NHIÊN

MÃ SỐ: 7908532

Giáo viên hướng dẫn : ThS. Nguyễn Thị Bích Hảo

Sinh viên thực hiện : Phạm Thị Thảo Chi

Mã sinh viên : 1653010278

Lớp : K61 - QLTNTN

Khóa học : 2016-2020

Hà nội, 2020

i

LỜI CẢM ƠN

Trong quá trình thực hiện khóa luận tốt nghiệp tại hai phường Hoàng liệt

và Thịnh Liệt, quận Hoàng Mai, thành phố Hà Nội, em đã nhận được sự hướng

dẫn tận tình của các cán bộ, nhân viên tại nơi làm khóa luận. Đến nay, khóa luận

của em đã hoàn thành. Nhân dịp này, em xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới:

Ban lãnh đạo trường Đại học Lâm Nghiệp, UBND phường Hoàng Liệt và

phường Thịnh Liệt, các thầy cô trong khoa Quản lý tài nguyên thiên nhiên và

môi trường đã hết sức giúp đỡ em trong quá trình thực hiện khóa luận.

ThS. Nguyễn Thị Bích Hảo, giảng viên bộ môn Kỹ thuật môi trường là

người đã trực tiếp hướng dẫn và hết lòng giúp đỡ, đóng góp những ý kiến quý

báu cho em trong suốt quá trình thực hiện khóa luận.

Các cán bộ của phường Hoàng Liệt và phường Thịnh Liệt đã giúp đỡ,

đóng góp cho em nhiệt tình trong quá trình tiến hành khóa luận để em thực hiện

và hoàn thành khóa luận của mình.

Đồng thời, em cũng xin gửi lời cảm ơn tới người dân, các bạn trẻ đã giúp

đỡ em tận tình trong quá trình phỏng vấn, thu thập số liệu và thực hiện chương

trình truyền thông.

Qua đây, em xin gửi lời cảm ơn chân thành tới gia đình, bạn bè, những

người ủng hộ, giúp đỡ và động viên em rất nhiều để hoàn thành khóa luận.

Mặc dù đã nỗ lực hết sức, song do thời gian có hạn cùng với kinh nghiệm

bản thân còn hạn chế nên khóa luận không thể tránh khỏi những thiếu sót nhất

định. Vì vậy, em rất mong nhận được sự góp ý của các thầy cô và các bạn để

khóa luận được hoàn thiện hơn.

Xin trân thành cảm ơn!

Hà Nội, ngày 09 tháng 05 năm 2020 ...

Sinh viên thực hiện

Phạm Thị Thảo Chi

ii

MỤC LỤC

LỜI CẢM ƠN ........................................................................................................i

MỤC LỤC.............................................................................................................ii

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT ...................................................................... v

DANH MỤC BẢNG............................................................................................ vi

DANH MỤC HÌNH ............................................................................................vii

TÓM TẮT KHÓA LUẬN .................................................................................viii

ĐẶT VẤN ĐỀ....................................................................................................... 1

Chương 1 TỔNG QUAN VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU............................................ 3

1.1. Những vấn đề chung về cộng đồng............................................................... 3

1.1.1. Khái niệm cộng đồng .................................................................................. 3

1.1.2. Ý thức của cộng đồng ................................................................................. 3

1.3. Những vấn đề chung về truyền thông môi trường...................................... 11

1.3.1. Khái niệm truyền thông môi trường.......................................................... 11

1.3.2. Vai trò của truyền thông trong Biến đổi khí hậu ...................................... 12

1.4. Những hoạt động truyền thông môi trường nhằm nâng cao nhận thức cộng

đồng về Biến đổi khí hậu ở Việt Nam................................................................ 12

1.4.1. Chiến dịch Giờ Trái đất............................................................................. 12

1.4.2. Cục Biến đổi khí hậu ký Bản ghi nhớ hợp tác với các tổ chức phi Chính

phủ………........................................................................................................... 13

1.4.3. Tập huấn truyền thông về bảo vệ môi trường, ứng phó Biến đổi khí hậu 14

1.4.4. Một số hoạt động truyền thông về Biến dổi khí hậu đang và đã diễn ra ở

thành phố Hà Nội ................................................................................................ 14

Chương 2. MỤC TIÊU, ĐỐI TƯỢNG, PHẠM VI, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG

PHÁP NGHIÊN CỨU......................................................................................... 16

2.1. Mục tiêu nghiên cứu.................................................................................... 16

2.1.1. Mục tiêu chung.......................................................................................... 16

2.1.2. Mục tiêu cụ thể.......................................................................................... 16

iii

2.2. Đối tượng nghiên cứu.................................................................................. 16

2.3. Phạm vi nghiên cứu..................................................................................... 16

2.4. Nội dung nghiên cứu................................................................................... 16

2.5. Phương pháp nghiên cứu............................................................................. 17

2.5.1. Phương pháp kế thừa tài liệu..................................................................... 17

2.5.2. Phương pháp điều tra khảo sát thực địa .................................................... 17

2.5.3. Phương pháp điều tra xã hội học............................................................... 17

2.5.4. Phương pháp thực nghiệm ........................................................................ 18

2.5.5. Phương pháp thống kê toán học................................................................ 23

Chương 3. ĐIỀU KIỆN TỰ NHIÊN VÀ KINH TẾ XÃ HỘI TẠI KHU VỰC

NGHIÊN CỨU.................................................................................................... 24

3.1. Vị trí địa lý .................................................................................................. 24

3.2. Địa hình....................................................................................................... 24

3.3. Khí hậu – thời tiết........................................................................................ 24

3.4. Tài nguyên nước.......................................................................................... 25

3.5. Dân số và phân bố dân cư ........................................................................... 25

3.6. Văn hóa xã hội – giáo dục – y tế................................................................. 26

3.7. Công tác quản lý tài nguyên môi trường – đô thị ....................................... 28

3.8. Những thuận lợi và khó khăn trên địa bàn của phường.............................. 28

3.9. Thực trạng phát triển cơ sở hạ tầng............................................................. 29

3.9.1. Hệ thống cấp nước .................................................................................... 29

3.9.2. Hệ thống thoát nước.................................................................................. 29

3.9.3. Hệ thống chiếu sáng.................................................................................. 29

3.9.4. Hiện trạng xây dựng.................................................................................. 29

3.9.5. Hiện trạng môi trường............................................................................... 30

Chương 4. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ............................................................... 37

4.1. Nhận thức của người dân về Biến đổi khí hậu tại khu vực nghiên cứu...... 37

4.2. Kết quả thực hiện chương trình truyền thông môi trường nâng cao nhận

thưc về Biến đổi khí hậu tại khu vực nghiên cứu ............................................... 42

iv

4.2.1. Cơ sở lựa chọn các phương tiện truyền thông .......................................... 42

4.2.2. Xây dựng chương trình truyền thông........................................................ 44

4.2.3. Kết quả thử nghiệm sản phẩm truyền thông ............................................. 47

4.2.4. Đánh giá hiệu quả thực hiện chương trình truyền thông .......................... 48

4.2.5. Đánh giá chung về hiệu quả thực hiện chương trình truyền thông và thử

nghiệm truyền thông............................................................................................ 50

4.3. Đề xuất giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả công tác truyền thông môi

trường nhằm nâng cao nhận thức của người dân về Biến đổi khí hậu................ 53

4.3.1. Giải pháp về lựa chọn phương tiện truyền thông...................................... 53

4.3.2. Giải pháp về nội dung và hình thức truyền thông..................................... 54

4.3.3. Giải pháp về nhân lực ............................................................................... 55

4.3.4. Một số giải pháp về quản lý...................................................................... 55

Chương 5. KẾT LUẬN, TỒN TẠI VÀ KHUYẾN NGHỊ ................................. 56

5.1. Kết luận ....................................................................................................... 56

TÀI LIỆU THAM KHẢO

PHỤ LỤC

v

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT

STT Tên viết tắt Nghĩa tiếng Việt

1 BĐKH Biến đổi khí hậu

2 BVMT Bảo vệ môi trường

3 GGVS Giữ gìn vệ sinh

4 VSMT Vệ sinh môi trường

5 TTMT Truyền thông môi trường

6 UBND Ủy ban nhân dân

vi

DANH MỤC BẢNG

Bảng 3.1. Thuận lợi và khó khăn trên địa bàn hai phường Hoàng Liệt và Thịnh

Liệt....................................................................................................................... 28

Bảng 3.2: Chỉ số bụi phổ biến............................................................................. 31

Bảng 4.1: Đánh giá câu trả lời của người dân ở nội dung 1 ............................... 38

Bảng 4.2: Đánh giá câu trả lời của người dân ở nội dung 2 ............................... 38

Bảng 4.3: Đánh giá câu trả lời của người dân ở nội dung 3 ............................... 39

Bảng 4.4: Đánh giá nhận thức của người dân về Biến đổi khí hậu .................... 40

Bảng 4.5: Đánh giá hành vi của cộng đồng trong bối cảnh Biến đổi khí hậu tại

khu vực nghiên cứu ............................................................................................. 40

Bảng 4.6: Các phương tiện tuyền thông đã và đang được áp dụng .................... 42

Bảng 4.7: Mức độ hài lòng của cộng đồng với chương trình tuyền thông sử dụng

tờ rơi .................................................................................................................... 49

Bảng 4.8: Mức độ hài lòng của cộng đồng với chương trình tuyền thông sử dụng

poster ................................................................................................................... 50

vii

DANH MỤC HÌNH

Hình 3.1: Chỉ số ô nhiễm bụi mịn tại thành phố Hà Nội năm 2019 .................. 32

Hình 3.2: Nhà máy xử lý rác Đan Phượng, thành phố Hà Nội........................... 35

Hình 4.1: Tỷ lệ đánh giá hành vi của cộng đồng về Biến đổi khí hậu tại khu vực

nghiên cứu ........................................................................................................... 41

Hình 4.2: Dạng tuyền thông mong muốn của người dân.................................... 43

ở khu vực nghiên cứu.......................................................................................... 43

Hình 4.3: Mặt ngoài của tờ rơi............................................................................ 44

Hình 4.4: Mặt trong của tờ rơi ............................................................................ 45

Hình 4.5: Poster về Biến đổi khí hậu .................................................................. 46