Triết học pháp luật: đối tượng nghiên cứu, vị trí và chức năng.

vâ kh¸nh vinh

Sè 4-2013 Nh©n lùc khoa häc x· héi 3

 khoa häc x· héi 

TRIÕT HäC PH¸P LUËT: §èI T¦îNG NGHI£N CøU,

VÞ TRÝ Vµ CHøC N¡NG

vâ kh¸nh vinh *

Tãm t¾t: TriÕt häc ph¸p luËt ®· h×nh thµnh trong lÞch sö t­ t­ëng nh©n lo¹i tõ thêi cæ ®¹i vµ ph¸t

triÓn cho ®Õn hiÖn nay. Bµi viÕt b­íc ®Çu nghiªn cøu vÒ ®èi t­îng nghiªn cøu, vÞ trÝ vµ c¸c chøc n¨ng

cña triÕt häc ph¸p luËt. Qua ®ã, bµi viÕt lµm râ c¸c gãc ®é liªn quan nh­: tÝnh tÊt yÕu cña triÕt häc ph¸p

luËt; b¶n chÊt vµ c¸c ®Æc ®iÓm cña c¸ch tiÕp cËn triÕt häc vÒ ph¸p luËt; triÕt häc ph¸p luËt trong hÖ

thèng triÕt häc vµ luËt häc; c¬ cÊu cña triÕt häc ph¸p luËt; nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n cña triÕt häc ph¸p luËt;

c¸c chøc n¨ng cña triÕt häc ph¸p luËt.

Tõ khãa: TriÕt häc; triÕt häc ph¸p luËt; b¶n thÓ luËn ph¸p luËt; nhËn thøc luËn ph¸p luËt; nh©n

häc ph¸p luËt.

Ngµy nhËn bµi: 15/7/2013; Ngµy duyÖt ®¨ng bµi: 15/8/2013.

NhËn thøc triÕt häc vÒ ph¸p luËt lµ

nhiÖm vô cña m«n khoa häc vµ m«n häc

®Æc biÖt - triÕt häc ph¸p luËt. M«n khoa

häc vµ m«n häc nµy cã ®èi t­îng nghiªn

cøu vµ bé m¸y kh¸i niÖm riªng cña m×nh.

TriÕt häc ph¸p luËt lµ khoa häc cã tõ thêi

cæ ®¹i, cã lÞch sö ph¸t triÓn phong phó; nã

®· ®­îc thÓ hiÖn trong c¸c t¸c phÈm cña

Platon vµ Aristotel, vµ cã sù ph¸t triÓn

v­ît bËc ë T©y ¢u vµo c¸c thÕ kû XVII -

XVIII vµ tiÕp tôc ph¸t triÓn trong hÖ

thèng khoa häc nh©n v¨n cña thêi ®¹i

ngµy nay. ë n­íc ta, tõ tr­íc ®Õn nay triÕt

häc ph¸p luËt ch­a ®­îc quan t©m nghiªn

cøu. §©y lµ sù chËm trÔ cÇn ®­îc kh¾c

phôc. Chóng t«i cho r»ng, c¸c nhµ luËt häc

vµ c¸c nhµ triÕt häc n­íc ta cÇn ph¶i hîp

lùc nghiªn cøu nh÷ng vÊn ®Ò cña triÕt häc

ph¸p luËt. Bµi viÕt nµy b­íc ®Çu t×m hiÓu

®èi t­îng nghiªn cøu, vÞ trÝ vµ c¸c chøc

n¨ng cña triÕt häc ph¸p luËt.

1. §èi t­îng nghiªn cøu cña triÕt

häc ph¸p luËt

Kh¸i qu¸t vÒ ®èi t­îng nghiªn cøu cña

triÕt häc ph¸p luËt

Trong lÞch sö t­ t­ëng triÕt häc ph¸p

luËt cã nhiÒu c¸ch tiÕp cËn ®èi víi viÖc x¸c

®Þnh triÕt häc ph¸p luËt vµ ®èi t­îng

nghiªn cøu cña nã. Ch¼ng h¹n, G.Hªgen

coi triÕt häc ph¸p luËt lµ khoa häc vÒ ph¸p

luËt cã ®èi t­îng nghiªn cøu lµ “ý niÖm

ph¸p luËt”. Nhµ triÕt häc ng­êi Nga

S.Frank cho r»ng triÕt häc ph¸p luËt lµ

häc thuyÕt vÒ lý t­ëng x· héi.(*)

§èi t­îng nghiªn cøu trong triÕt häc

ph¸p luËt hiÖn nay ®­îc x¸c ®Þnh kh¸c

nhau, tõ c¸ch hiÓu réng nhÊt cho ®Õn c¸ch

hiÓu hÑp nhÊt. Ch¼ng h¹n, nhµ triÕt häc

ph¸p luËt ng­êi Nga, V. Nersesjanx ®­a

ra quan ®iÓm theo nghÜa réng vÒ ®èi t­îng

nghiªn cøu cña triÕt häc ph¸p luËt, theo

«ng, “triÕt häc ph¸p luËt nghiªn cøu ý

nghÜa, b¶n chÊt cña ph¸p luËt, kh¸i niÖm

(*) GS. TS. Phã Chñ tÞch ViÖn Hµn l©m Khoa häc x·

héi ViÖt Nam, Gi¸m ®èc Häc viÖn Khoa häc x· héi,

Tæng biªn tËp T¹p chÝ Nh©n lùc khoa häc x· héi.