Trần Đình Sử với việc tiếp thu và ứng dụng thi pháp học hiện đại trong nghiên cứu văn học

Phạm Thế Chính và Đtg Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ 88(12): 191 - 195

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên 191 http://www.lrc-tnu.edu.vn

TỐI ƯU HÓA QUY TRÌNH PHÂN LẬP CURCUMIN TỪ CỦ NGHỆ VÀNG

Phạm Thế Chính*

, Phạm Thị Thắm, Phạm Thị Thu Hà,

Hoàng Thị Thanh, Nguyễn Thị Hải Duyên

Trường Đại học Khoa học – ĐH Thái Nguyên

TÓM TẮT

Dựa trên việc khảo sát các dung môi chiết khác nhau, chúng tôi đã lựa chọn đƣợc toluen là dung

môi chiết chọn lọc hỗn hợp curcumin dung môi toluen có thành phần hóa học đơn giản (bốn

thành phần), curcumin chiết bằng các dung môi khác có thành phần hóa học phức tạp: chiết bằng

n-hexan có sáu thành phần, bằng clorofoc có tám thành phần, bằng etyl axetat là bẩy thành phần,

chiết bằng etanol có mƣời thành phần. Từ hỗn hợp curcumin đƣợc chiết bằng dung môi touluen, sử

dụng phƣơng pháp sắc ký cột thƣờng silica gel, nhồi cột theo phƣơng pháp nhồi ƣớt, đã tách đƣợc

ba hợp chất tinh khiết là curcumin I, curcumin II và curcumin III. Cấu trúc của sản phẩm đƣợc xác

định bằng các phƣơng pháp vật lý hiện đại: phổ IR, MS, 1H-NMR, 13C-NMR và DEPT.

Từ khóa: Curcumin, tối ưu hóa, longa, nghệ vàng, demetoxicurcumin.

MỞ ĐẦU*

Nghệ vàng có tên khoa học là Curcuma longa

L. thuộc chi nghệ (Curcuma), họ Gừng

(Zingiberaceae), là cây thảo, cao 0,6 –1m.

Nghệ thƣờng đƣợc sử dụng nhƣ là một gia vị

tạo màu trong thực phẩm, nghệ cũng đƣợc sử

dụng trong nhiều bài thuốc dân tộc [1].

Các kết quả nghiên cứu trên thế giới cho biết

curcumin là thành phần chính của củ nghệ

vàng, nó có tác dụng chống ung thƣ in vitro

đối với ung thƣ ruột già [2], ung thƣ gan [3],

ung thƣ phổi, ung thƣ da và ung thƣ vú [4].

Gần đây chính phủ Mỹ cho phép sử dụng

curcumin để điều trị ung thƣ ruột già trong

lâm sàng [4].

Ở Việt Nam, thành phần hóa học của củ nghệ

vàng đã đƣợc nhiều nhà khoa học quan tâm

[5], đặc biệt là sản phẩm curcumin đã đƣợc

bán trên thị trƣờng dƣới dạng các chế phẩm

thuốc và thực phẩm chức năng. Tuy nhiên

việc lựa chọn phƣơng pháp tách chiết, cũng

nhƣ phân lập các thành phần chính của

curcumin còn ít đƣợc các nhà khoa học quan

tâm. Hơn nữa, ở nƣớc ta, nghệ vàng dễ mọc,

dễ trồng nên nguồn nguyên liệu nhiều. Do

vậy trong công trình này chúng tôi tập trung

nghiên cứu lựa chọn dung môi, phƣơng pháp

tách chiết chọn lọc hỗn hợp curcumin, nghiên

cứu phân lập các thành phần hóa học của hỗn

*

Tel: 0988113933; Email:

[email protected]

hợp curcumin để thu đƣợc các chế phẩm

tinh khiết nhằm nâng cao giá trị sử dụng

của nghệ vàng.

THỰC NGHIỆM VÀ PHƢƠNG PHÁP

NGHIÊN CỨU

Hóa chất và thiết bị nghiên cứu

Chất hấp phụ dùng cho sắc kí cột là silica gel

(0,040 – 0,063 mm, Merck). Sắc kí lớp mỏng

dùng bản mỏng tráng sẵn 60F254 (Merck). Các

dung môi chiết và chạy sắc kí đạt loại tinh

khiết (PA).

Phổ cộng hƣởng từ hạt nhân 1H-NMR và 13C￾NMR đƣợc ghi trên máy Bruker AV 500

MHz. Phổ khối lƣợng đƣợc đo trên máy LC￾MSD-Trap-SL. Phổ IR đƣợc đo trên máy

Impac 410-Nicolet FT-IR. Điểm chảy đƣợc

đo trên máy Boetius.

Mẫu thực vật

Mẫu củ nghệ vàng đƣợc thu mua vào tháng

10 năm 2010 tại Thái Nguyên. Tên Khoa học

đƣợc xác định tại Viện Sinh thái Tài nguyên

Sinh vật – Viện Khoa học và Công nghệ Việt

Nam. Tiêu bản đƣợc lƣu giữ tại Phòng thí

nghiệm Khoa Hóa học – Trƣờng Đại học

Khoa học – ĐH Thái Nguyên.

Xử lý và chiết tách

Mẫu thực vật đƣợc phơi và sấy khô ở 450C

sau đó nghiền thành bột mịn và đƣợc chia

thành năm phần phần bằng nhau. Mỗi phần

đƣợc chiết Soxlet với các dung môi: n-hexan,