TỔNG QUAN về cây CHÓC máu SALACIA l

TỔNG QUAN VỀ CÂY CHÓC MÁU SALACIA L.

1.1. Vài nét về chi Salacia L.

1.1.1. Đặc điểm thực vật học

Trên thế giới chi Salacia có khoảng 150 loài, phân bố ở vùng nhiệt đới và cận nhiệt

đới của hai nửa bán cầu. Hiện nay đã có một số công trình nghiên cứu về thực vật học của

chi này, tiêu biểu là các bộ thực vật chí như: thực vật chí Trung Quốc, Trung Quốc cao

đẳng thực vật giám đồ.[9]

Riêng ở Việt Nam trong cuốn “danh lục các loài thực vật Việt Nam” có liệt kê 14

loài như: S.chinensis, S.cochichinensis, S.laotica, S.macrophylla… thuộc chi Salacia L.

(họ Celatraceae). Chúng phân bố chủ yếu ở các tỉnh miền Trung và Nam bộ như Nghệ

An, Huế, Quảng Trị, Lâm Đồng, Kiên Giang. [9]

Các loài thuộc chi này là cây bụi hoặc cây gỗ nhỏ, thường có cành trên leo bám, có

hoặc không có nhựa mủ. Lá mọc đối hoặc vòng, có cuống, có hoặc không có lá kèm, lá

kèm nhỏ, sớm rụng. Phát hoa dạng xim, đơn giản, mọc ở nách lá hoặc ngoài nách lá, có lá

bắp bền, hoa lưỡng tính hoặc đơn tính. Cánh hoa màu trắng, xanh, vàng, vàng cam, nâu

hoặc đỏ, xếp lợp. Có đĩa mật ngoài nhị, quả hạch hình cầu hoặc thuôn dài, vỏ quả ngoài

như da cà, vỏ quả giữa nhầy, quả có 2-3 ô, sớm tụ lại thành một ô do vách ngăn mất dần.

Đa phần các loài thuộc chi có mùa hoa vào tháng 2-3 và mùa quả vào tháng 5.

Hoa Quả

1

S. chinensis

S. reticulata

Hình 1. Một số loài Salacia L.

1.1.2. Thành phần hóa học

Các loài Salacia L. có thành phần hóa học đa dạng gồm nhiều nhóm chất như

terpenoid , các hợp chất phenol, tannin, đường tự do và các đường sunfat nội…Dưới đây

là thành phần hóa học của một số loài thuộc chi này đã được công bố.

1.1.2.1. Terpenoid

Từ dịch chiết methanol 80% của thân cây S. chinensis L. có nguồn gốc ở Thái Lan,

Morikawa và cộng sự đã phân lập và xác định được cấu trúc hóa học của 3 triterpen

khung friedelan đặt tên là salason A (1), B (2), C (3), một norfriedelan- triterpen là

salaquinon A (4) và một eudesman- sesquiterpen là salasol A (5) vào năm 2003.[8] Tiếp

đó nhóm tác giả này cũng đã phân lập thêm được 2 friedelan- triterpen mới là salason D

(6), E (7).

2