Tổng quan các nghiên cứu về quan điểm “lấy trẻ làm trung tâm” trong tổ chức hoạt động học cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi.

VJE Tạp chí Giáo dục, Số đặc biệt tháng 12/2019, tr 117-120

117 Email: [email protected]

TỔNG QUAN CÁC NGHIÊN CỨU

VỀ QUAN ĐIỂM “LẤY TRẺ LÀM TRUNG TÂM”

TRONG TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG HỌC CHO TRẺ MẪU GIÁO 5-6 TUỔI

Nguyễn Thị Phương Anh - Nguyễn Thị Mỹ Hà - Huỳnh Sương

Trường Cao đẳng Sư phạm Trung ương Thành phố Hồ Chí Minh

Ngày nhận bài: 10/6/2019; ngày chỉnh sửa: 10/7/2019; ngày duyệt đăng: 12/8/2019.

Abstract: In this article, an overview of the child-centered education perspectives through studies

in Vietnam and abroad is given with a view to recommending to apply this viewpoint in organizing

learning activities for preschool children 5-6 years old, meeting the requirements of Vietnam

preschool education in the current period.

Keywords: Overview, research, perspective, child-centered.

1. Mở đầu

Quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung tâm (LTLTT)

được triển khai rộng rãi trong giáo dục (GD) nói chung

và GDMN nói riêng, bắt đầu từ các nghiên cứu của các

nhà tâm lí học, giáo dục học Liên Xô (cũ). Đến nay, giáo

dục LTLTT trở thành quan điểm cơ bản trong xây dựng

và thực hiện, đánh giá việc thực hiện Chương trình

GDMN của các nhà quản lí giáo dục, cũng như định

hướng cho giáo viên mầm non (GVMN) trong xây dựng

kế hoạch giáo dục, tổ chức môi trường giáo dục, tổ chức

hoạt động giáo dục cho trẻ trong trường mầm non (MN).

Thực tiễn các nước có nền GDMN tiên tiến cho thấy: khi

áp dụng quan điểm giáo dục LTLTT một cách hiệu quả

sẽ dẫn đến kết quả phát triển toàn diện của trẻ em và chất

lượng GDMN từng bước được khẳng định và đáp ứng

yêu cầu của xã hội trong thời đại mới.

Trường Cao đẳng Sư phạm Trung ương (CĐSPTW)

TP. Hồ Chí Minh có bề dày trên 40 năm trong công tác

đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ GVMN đáp ứng nhu cầu của

xã hội, đóng vai trò đặc biệt quan trọng trong việc góp

phần chăm sóc - GD trẻ MN - tương lai của đất nước.

Trường mầm non Thực hành (MNTH) là một đơn vị trực

thuộc Trường CĐSPTW TP. Hồ Chí Minh. Trường có

sứ mệnh lớn trong việc thực hiện nhiệm vụ chăm sóc giáo

dục trẻ MN như một trường MN chất lượng cao. Bên

cạnh đó, Trường đóng vai trò quan trọng trong việc xây

dựng một tập thể sư phạm tốt, phục vụ hoạt động đào tạo,

thực hành của sinh viên các ngành khác nhau, đặc biệt là

sinh viên ngành GDMN, đồng thời là nơi bồi dưỡng

chuyên môn nghiệp vụ cho giáo viên và triển khai các đề

tài nghiên cứu khoa học giáo dục. Tuy nhiên, chất lượng

chăm sóc, giáo dục trẻ em ở nhà trường nói chung, chất

lượng hoạt động học của trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi nói riêng

vẫn còn một số hạn chế, chưa đáp ứng tốt yêu cầu chất

lượng của GDMN ở TP. Hồ Chí Minh như là “đầu tàu”

trong phát triển KT-XH nói chung và giáo dục nói riêng

ở Việt Nam.

Để tiếp tục nâng cao chất lượng giáo dục trẻ của

trường MNTH, cần vận dụng hiệu quả quan điểm giáo

dục LTLTT trong tổ chức hoạt động học cho trẻ mẫu

giáo, đặc biệt, trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi. Để có thể khuyến

nghị các biện pháp vận dụng quan điểm giáo dục LTLTT

một cách hiệu quả, chúng tôi đã tiến hành nghiên cứu

tổng quan các quan điểm khác nhau về giáo dục LTLTT

trong dạy học cho trẻ mẫu giáo qua các nghiên cứu trong

và ngoài nước.

2. Nội dung nghiên cứu

2.1. Tổng quan các nghiên cứu có liên quanở nước ngoài

Sokrates (469-399 trước Công nguyên) với phương

pháp truy vấn biện chứng thể hiện việc dạy học tích cực,

vừa mang tính truyền thống vừa là cơ sở của phương

pháp dạy học hiện đại mà người đời gọi là “phương pháp

đỡ đẻ của Sokrates”. Ông cho rằng người thầy giữ vai trò

là “bà đỡ”, dẫn dắt người đối thoại đến một nhận thức

sáng rõ, khôn ngoan [dẫn theo 1; tr 44].

Khổng Tử (551-479 trước Công nguyên) nêu lên

nhiều nguyên tắc và phương pháp giáo dục, đáng chú ý

là nguyên tắc phát huy tính tích cực của người học. Ông

không giải đáp cho học trò những vấn đề một cách có sẵn

mà quan tâm đến cắt nghĩa những điểm quan trọng và để

học trò tự giải quyết các vấn đề còn lại. Những học trò

khác nhau sẽ có sự giải đáp khác nhau phù hợp với từng

đối tượng cụ thể [dẫn theo 1; tr 52].

Thế kỉ XVII, Giáo dục thời kì tiền tư bản chủ nghĩa

xuất hiện một số nhà giáo dục mang tư tưởng tiến bộ, tiêu

biểu là J.A.Kômenski và J.J. Rousseau.

Nhà sư phạm nổi tiếng người Tiệp Khắc

J.A.Kômenski cho rằng: Giáo dục có mục đích đánh thức

năng lực nhạy cảm, phán đoán đúng đắn, phát triển nhân

cách… Hãy tìm ra những biện pháp để phát huy tính tích