Tổng ôn ngữ văn lớp 12 kì 1 ( thầy phạm minh nhật )

Tài Liệu Ôn Thi Group

https://TaiLieuOnThi.Net

TAILIEUONTHI.NET

CHIA S TÀI LI U - LUY N THI THPT QU C GIA

CHIA S TÀI LI U - LUY N THI THPT QU C GIA

Chia Sẻ Tài Liệu - Luyện Thi THPT Quốc Gia

Fb: Phạm Minh Nhật (Anh Tũn dạy Văn) | Fanpage: Lớp Văn thầy Nhật chuyên ôn thi đh 11-12

Địa chỉ: Số 8 – Ngõ 17 Tạ Quang Bửu – Hà Nội

SĐT: 0372550683

1

MUC LỤC

TÊN BÀI Trang

Tuyên ngôn độc lập - chủ tịch Hồ Chí Minh 2

Tây tiến - Quang Dũng 8

Việt Bắc - Tố Hữu 21

Đất nước - Nguyễn Khoa Điềm 32

Sóng - Xuân Quỳnh 45

Đàn ghita của Lorca - Thanh Thảo 60

Người lái đò sông Đà - Nguyễn Tuân 68

Ai đã đặt tên cho dòng sông - Hoàng Phủ Ngọc Tường 78

CHIA S TÀI LI

Tài Liệu Ôn Thi Group

U - LUY N THI THPT QU C GIA

CHIA S TÀI LI U - LUY N THI THPT QU C GIA

Chia Sẻ Tài Liệu - Luyện Thi THPT Quốc Gia

CHIA S TÀI LI

Tài Liệu Ôn Thi Group

U - LUY N THI THPT QU C GIA

CHIA S TÀI LI U - LUY N THI THPT QU C GIA

Chia Sẻ Tài Liệu - Luyện Thi THPT Quốc Gia

Fb: Phạm Minh Nhật (Anh Tũn dạy Văn) | Fanpage: Lớp Văn thầy Nhật chuyên ôn thi đh 11-12

Địa chỉ: Số 8 – Ngõ 17 Tạ Quang Bửu – Hà Nội

SĐT: 0372550683

2

TUYÊN NGÔN ĐỘC LẬP

(Chủ tịch Hồ Chí Minh)

* * *

Tổng quát:

Tác Giả:

Hồ Chí Minh là anh hùng dân tộc vĩ

đại- danh nhân văn hóa thế giới. Bên

cạnh sự nghiệp cách mạng, Người

còn để lại di sản văn học quý giá.

Theo Hồ Chí Minh, văn học là vũ khí

chiến đấu lợi hại phục vụ cho sự

nghiệp Cách Mạng. Hồ Chí Minh

cũng đề cao tính chân thật và tính

dân tộc của văn học.

Văn chính luận Hồ Chí Minh sắc sảo

về lý lẽ, luận chứng, nồng nàn tình

cảm, ngắn gọn đa dạng về bút

pháp.

Hoàn cảnh sáng tác:

Chiến tranh thế giới thứ hai kết thúc,

phát xít Nhật đầu hàng Đồng minh.

Trên toàn quốc , dưới sự lãnh đạo

của Việt Minh, nhân dân cả nước

đứng dậy giành chính quyền. Ngày

26 tháng 8 năm 1945, Chủ tịch Hồ Chí

Minh đã rời căn cứ địa Việt Bắc về Hà

Nội. Tại căn nhà số 48 Hàng Ngang,

Người đã soạn thảo bản “Tuyên

ngôn Độc lập”. Ngày mùng 2 tháng

9 năm 1945, tác phẩm được Người

đọc trước quốc dân đồng bào, khai

sinh ra nước Việt Nam mới.

- Nội dung:

- Tuyên ngôn Độc lập được viết cho

nhiều đối tượng. Trước hết hướng tới

quốc dân đồng bào cả nước, nhân

dân tiến bộ toàn thế giới và bọn thực

dân đế quốc đầu sỏ, nhất là thực

dân Pháp.

Mục đích của tác phẩm là tuyên bố

nền độc lập của dân tộc Việt Nam,

khích lệ tinh thần quyết tâm giữ vững

nền độc lập non trẻ của toàn dân

tộc; kêu gọi sự ủng hộ, công nhận

quyền độc lập tự quyết của dân tộc;

bác bỏ những luận điệu xảo trá của

thực dân Pháp, cảnh tỉnh âm mưu

xâm lược Đông Dương lần thứ hai

của chúng.

Đồng thời bản Tuyên ngôn còn nhen

nhóm lên tinh thần, ý chí quyết tâm

giữ vững quyền độc lập của toàn

dân tộc

- Nghệ thuật:

- Tác phẩm chính luận ngắn gọn, xúc

tích, thể hiện bút pháp chính luận

bậc thầy, hệ thống lập luận điêu

luyện.

Tác phẩm xây dựng được hai hình

tượng đối lập, một bên là thực dân

Pháp tham tàn, bạo ngược, nham

hiểm và một bên là nhân dân Việt

Nam trong vòng nô lệ, dưới ách

thống trị của kẻ thù ; một bên là thực

dân Pháp hèn hạ đầu hàng phát xít

Nhật và bên kia là nhân dân Việt

Nam- đại diện là Việt Minh anh dũng

, cao cả. Sự đăng đối giữa hai hình

tượng ấy có ấn tượng sâu sắc để khơi

gợi lòng căm thù giặc Pháp.

CHIA S TÀI LI

Tài Liệu Ôn Thi Group

U - LUY N THI THPT QU C GIA

CHIA S TÀI LI U - LUY N THI THPT QU C GIA

Chia Sẻ Tài Liệu - Luyện Thi THPT Quốc Gia

Fb: Phạm Minh Nhật (Anh Tũn dạy Văn) | Fanpage: Lớp Văn thầy Nhật chuyên ôn thi đh 11-12

Địa chỉ: Số 8 – Ngõ 17 Tạ Quang Bửu – Hà Nội

SĐT: 0372550683

3

Mỗi một tác phẩm văn chương chân chính đều được tạo nên

trong một hoàn cảnh lịch sử đặc biệt. Bởi hoàn cảnh tạo nên cảm xúc

của tác giả. Tuyên Ngôn Độc Lập ra đời được xem là đỉnh cao của văn

chương chính luận Việt Nam. Tuyên Ngôn Độc Lập được ra đời trong

hoàn cảnh: Sau hàng nghìn năm nhân dân Việt Nam sống dưới chế độ

quân chủ, trăm năm Pháp thuộc, năm năm phát xít. Mùa thu năm 1945

nhân dân Việt Nam dưới sự lãnh đạo tài tình của Đảng đã làm cuộc khởi

nghĩa Tháng 8 thăng lợi. Nước Việt Nam dân chủ cộng hòa ra đời. Tuy

nhiên chính quyền non trẻ của chúng ta đang bị âm mưu quay trở lại

xâm lược lần thứ hai của thực dân Pháp. Chúng hòng quay trở lại cướp

nước ta lần nữa dưới hai chiều bài lừa bịp trên công luận quốc tế.

Một là chúng có công bảo hộ Việt Nam ngót một thế kỷ qua. Hai

là trong chiến tranh thế giới thứ hai, thực dân Pháp đứng về phía phe

đồng minh Liên Xô để chống lại phát xít, chống lại Nhật Bản ở Châu Á,

Thái Bình Dương. Vì vậy Thực dân Pháp có quyền thu hồi mảnh đất Việt

Nam, mảnh đất từng thuộc về chúng trước Thế chiến thứ nhất.

Ngày 19/8/1945, khi chính quyền về thay nhân dân Tây Nguyên,

ngày 26/8/1945 chính quyền về tay nhân dân Huế cũng là ngày chủ tịch

Hồ Chí Minh soạn thảo bản Tuyên Ngôn Độc Lập, viết bản Tuyên Ngôn

Độc Lập, chủ tịch Hồ Chí Minh muốn tuyên bố trước toàn thể nhân dân

Việt Nam và công luận Quốc tế để xé toang hai chiêu bài lừa bịp của

thực dân Pháp và khai sinh ra nước Việt Nam dân chủ cộng hòa. Bản

Tuyên Ngôn được Bác đọc tại vườn hoa Ba Đình lịch sử ngày 2/9/1945

trước năm mươi vạn đồng bào cả nước với một giọng đọc đặc biệt:

Giọng của người là giọng của non sông gấm vóc, thấm vào lòng

từng con tim khối óc nhân dân Việt Nam. Nhà thơ Tố Hữu trong bài “Sáng

tháng năm” đã ghi lại giọng đọc ấy:

“ Giọng của người đâu phải sấm trên cao

Thấm từng tiếng ấm vào lòng mong ước

Con nghe Bác tưởng nghe lời non nước

Tiếng ngày xưa và cả tiếng mai sau”

CHIA S TÀI LI

Tài Liệu Ôn Thi Group

U - LUY N THI THPT QU C GIA

CHIA S TÀI LI U - LUY N THI THPT QU C GIA

Chia Sẻ Tài Liệu - Luyện Thi THPT Quốc Gia

Fb: Phạm Minh Nhật (Anh Tũn dạy Văn) | Fanpage: Lớp Văn thầy Nhật chuyên ôn thi đh 11-12

Địa chỉ: Số 8 – Ngõ 17 Tạ Quang Bửu – Hà Nội

SĐT: 0372550683

4

Tuyên Ngôn Độc Lập mở đầu đã nêu thẳng vào vấn đề, người đưa

ra căn cứ pháp lý đó là những lí lẽ không ai có thể chối cãi được.

Bác trích lời tuyên bố ấy từ hai bản Tuyên Ngôn Độc Lập của Mĩ

năm 1776 và Bản Tuyên Ngôn Nhân quyền và Dân quyền của Pháp năm

1791. Khi mà hai bản Tuyên Ngôn này của cha ông họ chỉ ra rằng những

quyền cơ bản của con người:

“ Tất cả mọi người đều sinh ra có quyền bình đẳng. Tạo hóa cho

họ quyền không ai có thể xâm phạm được; trong những quyền ấy có

quyền được sống, quyền tự do và quyền mưu cầu hạnh phúc:”

Hay:

“ Người ta sinh ra tự do và bình đẳng về quyền lợi; và phải luôn

được tự do và bình đẳng về quyền lợi.”

Cách nêu dẫn chứng của Bác vừa khéo léo lại vừa thuyết phục

và kiên quyết. Người đang tôn trọng chân lí chung dù chân lí ấy là của

kẻ thù. Đây chính là sự phê phán gay gắt thực dân Pháp và đế quốc Mĩ

– những kẻ thù xâm lược đang chà đạp lên chân lí, chà đạp lên lương

tâm và lá cờ Bình đẳng- bắc ái của cha ông chúng đề ra. Ở đây ta thấy

rõ ràng thủ pháp nghệ thuật “gậy ông đập lưng ông”. Câu nói của người

còn mở ra trào lưu giải phóng dân tộc trên khắp Thế giới, đồng thời đặt

bản Tuyên Ngôn của nước ta ngang hang với hai bản Tuyên Ngôn của

Pháp và của Mĩ. Người lập luận như vậy là muốn kết tội thực dân Pháp,

và hai bản Tuyên Ngôn trên đã trở thành cơ sở pháp lí vững chắc. Thế

mà hơn tám mươi năm nay, bọn chúng đã lợi dụng lá cờ tự do, bình

đẳng, bắc ái của cha ông chúng để lại đến cướp nước ta, áp bức đồng

bào ta. Hành động của chúng là hành động trái hẳn với nhân đạo và

chính nghĩa.

Sau khi khái quát tội ác của thực dân Pháp, bản Tuyên Ngôn đưa

ra những dẫn chứng cụ thể về những hành vi mà chúng cho là đã “bảo

hộ” và “khai hóa” nhân dân ta, nhưng thực chất đó lại là những tội ác.

Mỗi câu văn hiện lên lại là một hành vi dã man, là những cách cai trị và

nô dịch nước ta. Bác sử dụng từ “chúng” và thủ pháp nghệ thuật Liệt kê

để vạch trần bộ mặt khát máu, quỷ dữ của thực dân Pháp trên toàn cõi

CHIA S TÀI LI

Tài Liệu Ôn Thi Group

U - LUY N THI THPT QU C GIA

CHIA S TÀI LI U - LUY N THI THPT QU C GIA

Chia Sẻ Tài Liệu - Luyện Thi THPT Quốc Gia

Fb: Phạm Minh Nhật (Anh Tũn dạy Văn) | Fanpage: Lớp Văn thầy Nhật chuyên ôn thi đh 11-12

Địa chỉ: Số 8 – Ngõ 17 Tạ Quang Bửu – Hà Nội

SĐT: 0372550683

5

Đông Dương: “Chúng dùng rượu cồn, thuốc phiện để làm nòi giống ta

suy nhược”, về chính trị: “Chúng tắm các cuộc khởi nghĩa của ta trong

các bể máu”, “Chúng thẳng tay chém giết những người yêu nước

thương nòi của ta”. Về giáo dục: “chúng lập ra nhà tù nhiều hơn trường

học.” Tội ác của chúng nặng như búa tạ đổ dồn lên đầu chữ “ta”.

Những tội ác này đã lột mặt nạ bảo hộ của thực dân Pháp trước toàn

thể nhân loại. Bác Hồ đã liệt kê tội ác của chúng một cách hùng hồn

và đanh thép khi liên túc tạo ra kết cấu câu “Chúng lập ra”, “Chúng

ràng buộc”, “Chúng đặt ra”, “chúng thi hành”… thể hiện một núi tội ác

chồng chất mà chúng gây ra.

Về mặt kinh tế, người kết tội thực dân Pháp từ khái quát đến cụ

thể:“ Chúng bóc lột nhân dân ta đến tận xương tủy, khiến cho dân ta

nghèo nàn, thiếu thốn, nước ta xơ xác, tiêu điều. Chúng cướp ruộng đất,

hầm mỏ, nguyên liệu”

Hay:

“Chúng không cho các nhà tư sản ngóc đầu lên. Chúng bóc lột

công nhân ra một cách vô cùng tàn nhẫn”

Lập luận như vậy là bởi Bác đang tranh thủ sự đoàn kết toàn dân

trong công cuộc bảo vệ nền Độc lập. Cả đoạn văn tác giả chỉ dùng

một chủ ngữ “chúng” để chỉ thực dân Pháp, nhưng vị ngữ thì luôn thay

đổi: “thi hành”, “lập ra”, “thẳng tay chém giết”, “tắm”… chỉ một kẻ thù

là thực dân Pháp nhưng tội ác của chúng gây ra trên đất nước ta vô

cùng nhiều. Cách lập luận đanh thép cùng với những dẫn chứng cụ thể

khiến kẻ thù hết đường lẩn tránh tội ác.

Bằng chứng cụ thể và tội ác rõ ràng không thể bỏ qua được đó là

tội ác lớn nhất của thực dân Pháp gây ra là nạn đói khủng khiếp năm

1945:

“Mùa thu năm 1940, phát xít Nhật đến xâm lăng Đông Dương để

mở thêm căm cứ đánh đồng minh thì thực dân Pháp quì gối đầu hàng,

mở cửa nước ta rước Nhật. Từ đó, nhân dân ta chịu hai tầng xiềng xích:

Pháp và Nhật. Từ đó, nhân dân ta càng cực khổ, nghèo nàn. Kết quả là

CHIA S TÀI LI

Tài Liệu Ôn Thi Group

U - LUY N THI THPT QU C GIA

CHIA S TÀI LI U - LUY N THI THPT QU C GIA

Chia Sẻ Tài Liệu - Luyện Thi THPT Quốc Gia

Fb: Phạm Minh Nhật (Anh Tũn dạy Văn) | Fanpage: Lớp Văn thầy Nhật chuyên ôn thi đh 11-12

Địa chỉ: Số 8 – Ngõ 17 Tạ Quang Bửu – Hà Nội

SĐT: 0372550683

6

cuối năm ngoái sang đầu năm nay, từ Quảng Trị đến Bắc Kì hơn 2 triệu

đồng bào ta chết đói”.

Trong vòng năm năm, Pháp bán nước ta hai lần cho phát xít Nhật.

Chúng còn thẳng tay sát hại tù chính trị và khủng bố Việt Minh. Bác kết

tội thực dân Pháp đanh thép và hung hồn nhằm phơi bày bản chất dã

man của chúng, vạch trần và xé toang hai chiêu trò lừa bịp trên công

luận quốc tế là “bảo hộ” và “khai hóa”.

Mặt khác bản tuyên ngôn còn khơi dậy lòng căm thù giặc cao độ

của nhân dân ta. Người biểu dương sức mạnh dân tộc trong công cuộc

chống thực dân phong kiến và giành lấy nền Độc lập “Pháp chạy, Nhật

hàng…chế độ dân chủ cộng hoà”. Đoạn văn này diễn tả đầy hào khí.

Chỉ có 9 chữ “Pháp chạy, Nhật hàng, vua Bảo Đại thoái vị”, Bác

dựng lại cả một giai đoạn lịch sử đầy biến động và cực kì oanh liệt của

dân tộc ta. Biểu dương truyền thống bất khuất của dân tộc, tác giả

nhằm kích thích tinh thần tự hào dân tộc, kích thích ý chí chiến đấu để

nhân dân ta quyết tâm chống lại âm mưu của thực dân Pháp.

Trong bản Tuyên Ngôn, Bác còn chỉ ra cơ sở chính nghĩa của việc

thành lập nước Việt Nam mới, Việt Minh là tổ chức Cách Mạng của toàn

bộ dân tộc Việt Nam. Việt Minh đã đứng về phe Liên Xô và chống lại

thực dân Pháp và Phát xít Nhật, giành lại được chính quyền từ tay của

Nhật. Hai lần người nhấn mạnh nền độc lập của Đất Nước bằng những

điệp ngữ mạnh mẽ:

“Sự thật là từ mùa thu năm 1940, nước ta đã thành thuộc địa của

Nhật, chứ không phải thuộc địa của Pháp nữa. Khi Nhật hàng Đồng

minh thì nhân dân của nước ta đã nổi dậy giành chính quyền, lập nên

nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa”

Và:

“ Sự thật là dân ta đã lấy lại nước Việt Nam từ tay Nhật, chứ không

phải từ tay Pháp…” Trên cơ sở ấy, người tuyên bố ra đời nước Việt Nam

dân chủ cộng hóa, tuyên bố thoát li hẳn với thực dân Pháp và xóa bỏ

tất cả những hiệp ước đã kí trên đất nước Việt Nam. Tự do vừa giành

được thật vô giá. Để có được nó, nhân dân ta đã phải đánh đổi bằng

CHIA S TÀI LI

Tài Liệu Ôn Thi Group

U - LUY N THI THPT QU C GIA

CHIA S TÀI LI U - LUY N THI THPT QU C GIA

Chia Sẻ Tài Liệu - Luyện Thi THPT Quốc Gia