tội đánh bạc, tội tổ chức đánh bạc - lý luận và thực tiễn hoạt động xét xử qua vụ án cá độ bóng đá

Tội đánh bạc, tội tổ chức đánh bạc-lý luận và thực tiễn hoạt động xét xử qua vụ án cá

độ bóng đá tại Seagames 23

A. PHẦN MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài

Từ trước đến nay, đánh bạc luôn được xem là một loại tệ nạn xã hội

mà chưa có giải pháp tối ưu nào đề loại trừ loại tội phạm này ra khỏi đời

sống xã hội. Nhận thức được tính nguy hiểm cho xã hội của hành vi đánh bạc

nên từ lâu trong các văn bản pháp luật hình sự của chúng ta đã quy định đây

là một loại tội phạm hình sự. Đến năm 1985, khi xây dựng bộ luật hình sự

đầu tiên của nước ta tội đánh bạc, tội tổ chức đánh bạc đã được pháp điển

hóa tại Điều 200 BLHS. Cùng với sự phát triển đi lên của đất nước, tội phạm

về đánh bạc cũng phát triển mạnh mẽ hơn với nhiều hình thức mới và tính

nguy hiểm cho xã hội của nó cũng tăng lên. Chính vì sự phát triển của loại

tội phạm về đánh bạc mà khi xây dựng BLHS 1999, các nhà làm luật đã tách

Điều 200 BLHS 1985 thành Điều 248 quy định về “tội đánh bạc” và Điều

249 quy định về “Tội tổ chức đánh bạc hoặc gá bạc”.

Tội đánh bạc và tội tổ chức đánh bạc là loại tội phạm nguy hiểm gây

hậu quả nghiêm trọng cho toàn xã hội, xâm hại đến các quan hệ xã hội, gây

mất trật tự công cộng của xã hội. Loại tội phạm này còn kéo theo sự phát

triển của nhiều loại tội phạm nguy hiểm khác như tội tham nhũng, tham ô,

ma túy, mại dâm, trộm cắp, cướp tài sản... Hành vi cá độ bóng đá là một

hành vi mới trong tội phạm đánh bạc và tổ chức đánh bạc hiện nay chưa có

văn bản pháp lý nào quy định cụ thể về hành vi này. Chính vì vậy việc

nghiên cứu những nguyên nhân và điều kiện làm phát sinh hành vi phạm tội

cũng như tìm ra các giải pháp để loại bỏ hành vi nguy hiểm này ra khỏi đời

sống xã hội là điều hết sức cần thiết.

Ngoài ra, có thể thấy tội đánh bạc, tội tổ chức đánh bạc là một đề tài

đã được nhiều người quan tâm nghiên cứu nhưng chỉ dưới góc độ cơ sở lý

luận hoặc thực tiễn loại tội phạm này qua các vụ án đánh bạc, tổ chức đánh

bạc cụ thể. Nhưng chưa có đề tài nào nghiên cứu về tội đánh bạc, tội tổ chức

qua hành vi cá độ bóng đá.

Sinh viên thực hiện: Nguyễn Hữu Đồng 1

Tội đánh bạc, tội tổ chức đánh bạc-lý luận và thực tiễn hoạt động xét xử qua vụ án cá

độ bóng đá tại Seagames 23

Và đó chính là lý do để chúng tôi chọn đề tài “Tội đánh bạc, tội tổ

chức đánh bạc - lý luận và thực tiễn hoạt động xét xử qua vụ án cá độ bóng

đá tại Seagames 23”. Ở đây đề tài của chúng tôi nghiên cứu tội đánh bạc, tội

tổ chức đánh bạc dưới góc độ lý luận và gắn với thực tiễn hoạt động xét xử

tội này thông qua vụ án cá độ bóng đá tại Seagames 23. Vụ án cá độ bóng đá

tại Seagames 23 là một vụ án về tội đánh bạc, tổ chức đánh bạc có tính chất

nghiêm trọng được cả xã hội quan tâm.

Qua việc nghiên cứu về mặt lý luận cũng như thực tiễn xử lý tội đánh

bạc, tội tổ chức đánh bạc trong thời gian qua mà đặc biệt là qua thực tiễn xét

xử vụ án cá độ bóng đá tại Seagames 23, chúng tôi nhận thấy việc xử lý tội

đánh bạc, tội tổ chức đánh bạc hiện nay còn nhiều vướng mắc cần được khác

phục cả về mặt lý luận cũng như về mặt thực tiễn. Việc nghiên cứu thực tiễn

xử lý tội đánh bạc, tội tổ chức đánh bạc qua vụ án cá độ bóng đá tại

Seagames 23 với mong muốn tìm hiểu sâu hơn về hình thức đánh bạc, tổ

chức đánh bạc bằng hành vi cá độ bóng đá. Với việc chọn đề tài này chúng,

tôi muốn nghiên cứu sâu hơn về tội đánh bạc, tội tổ chức đánh bạc và hành vi

cá độ bóng đá nhằm tìm ra được nguyên nhân và điều kiện phát sinh tội

phạm để từ đó đưa ra các giải pháp góp phần vào công tác đấu tranh loại bỏ

hành vi phạm tội nay ra khỏi đời sống xã hội.

2. Mục đích nghiên cứu của đề tài

Khi nghiên cứu đề tài này mục đích của chúng tôi là phân tích,

đánh giá về mặt lý luận những quy định của pháp luật về tội đánh bạc và tội

tổ chức đánh bạc, đồng thời nghiên cứu thực tiễn áp dụng những quy định

của pháp luật vào hoạt động xét xử loại tội phạm này. Từ việc nghiên phân

tích, đánh giá cả về mặt lý luận cũng như mặt thực tiễn chúng tôi đã tìm ra

những vướng mắc, bất cập để từ đó đề xuất một số kiến nghị nhằm góp phần

vào việc đấu tranh với loại tội phạm về đánh bạc.

Tội đánh bạc và tội tổ chức đánh bạc là loại tội phạm phát sinh từ

trong ý thức chủ quan của con người, do vậy các biện pháp chế tài trừng phạt

chỉ là những biện pháp tạm thời trước mắt không thể mang lại hiệu quả lâu

dài cũng như làm loại trừ loại tội này ra khỏi đời sống xã hội. Chính vì vậy

muốn đẩy lùi tiến tới loại trừ tội phạm này ra khỏi đời sống xã hội thì Đảng

Sinh viên thực hiện: Nguyễn Hữu Đồng 2

Tội đánh bạc, tội tổ chức đánh bạc-lý luận và thực tiễn hoạt động xét xử qua vụ án cá

độ bóng đá tại Seagames 23

và Nhà Nước ta cần áp dụng các biện pháp mềm mỏng lấy tuyên truyền giáo

dục ý thức pháp luật cho nhân dân, làm cho nhân dân hiểu được tính chất và

mức độ nghiêm trọng của loại tội này để từ đó mọi người có ý thức tránh xa

loại tội này cũng như phát huy tinh thần đấu tranh phòng chống loại tội phạm

này trong nhân dân.

3. Phạm vi nghiên cứu của đề tài

Đề tài này nghiên cứu mặt lý luận về tội đánh bạc và tội đánh bạc

theo quy định của BLHS 1999, nghiên cứu tình hình tội đánh bạc và tội đánh

bạc trong toàn quốc những năm trở lại đây, đồng thời phân tích mổ xẻ thực

tiễn xử lý tội đánh bạc và tội tổ chức đánh bạc của vụ án cá độ bóng đá tại

Seagames 23 để làm minh chứng cho những đánh giá về lý luận cũng như

thực tiễn xử lý loại tội phạm này.

4. Phương pháp nghiên cứu

Để giải quyết những nhiệm vụ nghiên cứu được đặt ra, chúng tôi

nghiên cứu vấn đề trên cơ sở phương pháp luận của chủ nghĩa duy vật biện

chứng và chủ nghĩa duy vật lịch sử của triết học Mác_LêNin. Bên cạnh đó

chúng tôi còn sử dụng một số phương pháp sau:

- Phương pháp phân tích tổng hợp nhằm làm sáng tỏ các quy định

của pháp luật về tội đánh bạc, tội tổ chức đánh bạc.

- Phương pháp thống kê để thấy được số liệu về tình hình tội phạm

nói chung cũng như tình hình tội đánh bạc, tội tổ chức đánh bạc nói riêng.

- Phương pháp điều tra khảo sát nhằm nắm bắt được những khó

khăn vướng mắc trong quá trình áp dụng pháp luật cả về mặt lý luận cũng

như mặt thực tiễn.

- Phương pháp so sánh giữa các quy định của BLHS 1999 về tội

đánh bạc, tội tổ chức đánh bạc so với quy định của BLHS 1985 về loại tội

phạm này và các văn bản pháp lý có liên quan.

5. Bố cục đề tài

Đề tài ngoài phần mở đầu và phần kết luận, phần nội dung được chia

làm ba chương như sau:

Sinh viên thực hiện: Nguyễn Hữu Đồng 3

Tội đánh bạc, tội tổ chức đánh bạc-lý luận và thực tiễn hoạt động xét xử qua vụ án cá

độ bóng đá tại Seagames 23

Chương 1: Cơ sở lý luận về tội đánh bạc, tội tổ chức đánh bạc

Chương 2: Thực trạng tội đánh bạc, tội tổ chức đánh bạc và thực

tiễn xét xử qua vụ án cá độ bóng đá tại Seagames 23

Chương 3: Nguyên nhân phạm tội và một số kiến nghị nhằm đấu

tranh phòng chống tội đánh bạc, tội tổ chức đánh bạc

Sinh viên thực hiện: Nguyễn Hữu Đồng 4

Tội đánh bạc, tội tổ chức đánh bạc-lý luận và thực tiễn hoạt động xét xử qua vụ án cá

độ bóng đá tại Seagames 23

B. PHẦN NỘI DUNG

CHƯƠNG 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ TỘI ĐÁNH BẠC, TỘI TỔ

CHỨC ĐÁNH B ẠC

1.1. Khái niệm tội đánh bạc, tội tổ chức đánh bạc

1.1.1. Hành vi đánh bạc, tổ chức đánh bạc

Trong những năm gần đây cùng với sự phát triển mạnh mẽ về kinh tế

đã kéo theo sự phát triển của các loại tội phạm trong đó có tội phạm đánh

bạc. Tội phạm về đánh bạc đang gia tăng với nhiều hình thức sát phạt nhau

thu hút nhiều tầng lớp nhân dân tham gia. Loại tội phạm này đã có sự biến

đổi rất lớn về hình thức chơi, ngày càng đa dạng và phong phú hơn. Một loại

hình đánh bạc xuất hiện ở nước ta trong khoảng 10 năm trở lại đây và đang

ngày càng phát triển rộng lan rộng ra khắp mọi nơi đó là hình thức cá độ

bóng đá. Hình thức này phổ biến ở các nước tư bản và đã du nhập vào Việt

Nam vào những năm cuối thế kỷ XIX. Hành vi cá độ bóng đá và hành vi

đánh bạc, tổ chức đánh bạc khi du nhập vào Việt Nam đã nhanh chóng tạo

thành một mạng lưới trong toàn quốc có sự liên kết chặt chẽ với các tổ chức

cá độ quốc tế nhất là các tổ chức cá độ ở Ma Cao. Chúng ta đã từng biết đến

những vụ án nổi tiếng liên quan đến cá độ bóng đá như: Vụ án Năm Cam và

đồng bọn tổ chức đánh bạc trong cả nước một thời gian dài, vụ án PMU18

khi tổng giám đốc PMU18 Trần Việt Dũng đã dùng 2,4 triệu USD vào việc

cá độ bóng đá, vụ án về đường dây cá độ bóng đá do Dũng “Kiều” cầm đầu

nhận độ tới 10 triệu USD và nhiều vụ án đặc biệt nghiêm trọng khác. Nhưng

vụ án nổi tiếng và được quần chúng nhân dân trong và ngoài nước quan tâm

nhất đó là vụ án cá độ bóng đá tại Seagames 23 năm 2005 tổ chức tại

Philippine của các cầu thủ bóng đá U23 Việt Nam. Đây là vụ án thu hút được

sự quan tâm của nhiều người dân không chỉ vì hành vi đánh bạc, tổ chức

đánh bạc là của các cầu thủ bóng đá mà còn vì tính chất nghiêm trọng của vụ

án có liên quan đến danh dự của tổ quốc, tình yêu đất nước và lòng tin của

hàng triệu con tim giành cho bóng đá nước nhà. Mặc dù trước đó đã có rất

nhiều dấu hiệu vi phạm của các cầu thủ bóng đá ngay cả ở các giải trong

Sinh viên thực hiện: Nguyễn Hữu Đồng 5

Tội đánh bạc, tội tổ chức đánh bạc-lý luận và thực tiễn hoạt động xét xử qua vụ án cá

độ bóng đá tại Seagames 23

nước cũng như các giải quốc tế. Nhưng đây là lần đầy tiên một vụ án được

đưa ra xét xử liên quan đến các hành vi của cầu thủ khi thực hiện nhiệm vụ

quốc gia. Việc đa vụ án ra xét xử là một yêu cầu bức thiết nhằm làm trong

sạch nền bóng đá nước nhà, thể hiện sự nghiêm minh của pháp luật và tạo

tiền đề cho việc xử lý những hành vi cá độ khác làm mất đi sự trong sáng của

bóng đá.

Về hành vi đánh bạc, tổ chức đánh bạc, BLHS 1999 đã có quy định

như sau:

Điều 248 : Tội đánh bạc

“1. Người nào đánh bạc dưới bất kỳ hình thức nào được thua bằng

tiền hay hiện vật có giá trị lớn hoặc đã bị xử phạt hành chính về hành vi quy

định tại Điều này và Điều 249 của Bộ luật này hoặc đã bị kết án về một

trong các tội này, chưa được xoá án tích mà còn vi phạm, thì bị phạt tiền từ

năm triệu đồng đến năm mươi triệu đồng, cải tạo không giam giữ đến ba

năm hoặc phạt tù từ ba tháng đến ba năm.

2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ

hai năm đến bảy năm:

a) Có tính chất chuyên nghiệp;

b) Tiền hoặc hiện vật dùng đánh bạc có giá trị rất lớn hoặc đặc biệt

lớn;

c) Tái phạm nguy hiểm.

3. Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ ba triệu đồng đến ba

mươi triệu đồng”.

Điều 249. Tội tổ chức đánh bạc hoặc gá bạc

“1. Người nào tổ chức đánh bạc hoặc gá bạc với quy mô lớn hoặc đã

bị xử phạt hành chính về hành vi quy định tại Điều này và Điều 248 của Bộ

luật này hoặc đã bị kết án về một trong các tội này, chưa được xoá án tích

mà còn vi phạm, thì bị phạt tiền từ mười triệu đồng đến ba trăm triệu đồng

hoặc phạt tù từ một năm đến năm năm.

Sinh viên thực hiện: Nguyễn Hữu Đồng 6

Tội đánh bạc, tội tổ chức đánh bạc-lý luận và thực tiễn hoạt động xét xử qua vụ án cá

độ bóng đá tại Seagames 23

2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ

ba năm đến mười năm:

a) Có tính chất chuyên nghiệp.

b) Thu lợi bất chính lớn, rất lớn hoặc đặc biệt lớn.

c) Tái phạm nguy hiểm.

3. Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ năm triệu đồng đến một

trăm triệu đồng, tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản”.

Như vậy theo quy định của BLHS 1999, hành vi đánh bạc là hành vi

chơi được thua bằng tiền hoặc hiện vật dưới bất kỳ hình thức nào.

Hành vi tổ chức đánh bạc là hành vi rủ rê, lôi kéo, tụ tập, tập hợp

người khác vào việc đánh bạc, bố trí địa điểm cho người khác đánh bạc;

cung cấp phương tiện, dụng cụ, che dấu, bảo vệ, bảo kê cho người khác đánh

bạc và phục vụ cho đám bạc hoạt động.

1.1.2. Các hình thức đánh bạc, tổ chức đánh bạc

Hiện nay có rất nhiều hình thức đánh bạc và tổ chức đánh bạc nhưng

chủ yếu bắt gặp số hình thức phổ biến ở nước ta như sau:

1.1.2.1. Đánh phỏm

Đánh phỏm là hình thức phổ biến nhất hiện nay, cách chơi là sử dụng

loại bài Tu La khơ 52 quân gồm có bốn người chơi mỗi lần chia mỗi người 9

cây riêng người cầm cái là 10 cây. Hình thức đánh là người cầm cái phát

quân bài đầu tiên cho người cánh sau mình, người cánh sau có thể ăn của

người cánh trước để tạo thành một bộ tối thiểu là 3 cây cùng tên ( như 3 cây

7, 3 cây 8…) hoặc là 3 cây liên tiếp cùng tên (như 10, J, Q rô hoặc chuồn…)

gọi là phỏm, còn nếu không ăn thì bốc con trên cùng của số bài còn lại đặt ở

giữa và đánh cho người cánh sau mình một cây. Nếu ai có 3 phỏm thì gọi là

ù, trong một ván mà có nhiều người cùng ù một lúc thì ai hạ bài trước thì

người đó ăn, người ù sẽ ăn của tất cả mọi người còn lại. Hiện này nhiêu nơi

còn có hình thức ù mới mà không cần có 3 phỏm đó là ù K tức là ai có trong

tay 3 cây K thì sẽ gọi là ù K và người đó cũng sẽ ăn của mọi người còn lại.

Nếu mà không có ai ù thì khi hết ván các bên sẽ phân định thắng thua bằng

Sinh viên thực hiện: Nguyễn Hữu Đồng 7