Tội buôn bán hàng giả theo luật hình sự Việt Nam

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC LUẬT TP HỒ CHÍ MINH

HUỲNH QUANG MÃI

TỘI BUÔN BÁN HÀNG GIẢ

THEO LUẬT HÌNH SỰ VIỆT NAM

LUẬN VĂN THẠC SĨ

CHUYÊN NGÀNH LUẬT HÌNH SỰ VÀ TỐ TỤNG HÌNH SỰ

TP. HỒ CHÍ MINH, NĂM 2022

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC LUẬT TP HỒ CHÍ MINH

TỘI BUÔN BÁN HÀNG GIẢ

THEO LUẬT HÌNH SỰ VIỆT NAM

Chuyên ngành: Luật hình sự và tố tụng hình sự

Mã số: 8380104

Người hướng dẫn khoa học : TS. Phan Anh Tuấn

Học viên : Huỳnh Quang Mãi

Lớp : Cao học Luật, Khóa 30

TP. HỒ CHÍ MINH, NĂM 2022

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan Luận văn là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các

thông tin, số liệu, ví dụ nêu trong Luận văn trích dẫn rõ ràng, đảm bảo tính chính

xác, tin cậy và trung thực. Kết quả nghiên cứu của Luận văn chưa từng được công

bố trong công trình nào khác.

Tác giả luận văn

Huỳnh Quang Mãi

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT

BLHS Bộ luật hình sự

HĐXX Hội đồng xét xử

TAND Tòa án nhân dân

TNHS Trách nhiệm hình sự

TTQLKT Trật tự quản lý kinh tế

VKSND Viện kiểm sát nhân dân

XHCN Xã hội chủ nghĩa

MỤC LỤC

PHẦN MỞ ĐẦU....................................................................................................1

CHƯƠNG 1. NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VÀ PHÁP LUẬT HÌNH SỰ VIỆT

NAM VỀ TỘI BUÔN BÁN HÀNG GIẢ .............................................................9

1.1. Khái niệm và các dấu hiệu pháp lý của tội buôn bán hàng giả ..............9

1.1.1 Khái niệm tội buôn bán hàng giả ...............................................................9

1.1.2. Các dấu hiệu pháp lý của tội buôn bán hàng giả ...................................13

1.2. Phân biệt tội buôn bán hàng giả trong luật hình sự Việt Nam với một

số tội phạm khác. ............................................................................................15

1.2.1. Phân biệt tội buôn bán hàng giả và tội xâm phạm quyền sở hữu công

nghiệp .................................................................................................................15

1.2.2. Phân biệt tội buôn bán hàng giả và tội buôn lậu ...................................19

1.3. Quy định của pháp luật hình sự Việt Nam về tội buôn bán hàng giả từ

năm 1945 đến nay ...........................................................................................21

1.3.1. Giai đoạn từ năm 1945 đến trước khi ban hành Bộ luật Hình sự năm

1985 ....................................................................................................................21

1.3.2. Giai đoạn từ khi ban hành Bộ luật Hình sự năm 1985 đến trước khi ban

hành Bộ luật Hình sự năm 1999........................................................................23

1.3.3. Giai đoạn từ khi ban hành Bộ luật Hình sự năm 1999 đến trước khi ban

hành Bộ luật Hình sự năm 2015........................................................................25

1.4. Quy định của pháp luật hình sự một số nước về tội buôn bán hàng giả.

..........................................................................................................................27

Kết luận Chương 1..............................................................................................29

CHƯƠNG 2. THỰC TIỄN ÁP DỤNG PHÁP LUẬT HÌNH SỰ VỀ TỘI

BUÔN BÁN HÀNG GIẢ ....................................................................................30

2.1. Định tội danh tội buôn bán hàng giả ......................................................30

2.2. Thực tiễn quyết định hình phạt và áp dụng các biện pháp xử lý khác

đối với tội buôn bán hàng giả.........................................................................38

Kết luận Chương 2..............................................................................................46

CHƯƠNG 3. CÁC YÊU CẦU VÀ GIẢI PHÁP BẢO ĐẢM ÁP DỤNG ĐÚNG

PHÁP LUẬT HÌNH SỰ VỀ TỘI BUÔN BÁN HÀNG GIẢ ............................47

3.1. Các yêu cầu áp dụng đúng pháp luật hình sự về tội buôn bán hàng giả

..........................................................................................................................47

3.2. Các giải pháp bảo đảm áp dụng đúng pháp luật hình sự về tội buôn

bán hàng giả ....................................................................................................51

3.2.1. Giải pháp hướng dẫn áp dụng pháp luật hình sự về tội buôn bán hàng

giả .......................................................................................................................51

3.2.2. Một số giải pháp khác bảo đảm áp dụng đúng pháp luật hình sự về tội

buôn bán hàng giả..............................................................................................54

Kết luận Chương 3..............................................................................................62

KẾT LUẬN..........................................................................................................63

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

1

PHẦN MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài

Thế kỷ 21 với sự phát triển của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4, sự

phát triển vượt bậc của khoa học công nghệ đã làm cho quá trình toàn cầu hoá kinh

tế trở nên mạnh mẽ hơn bao giờ hết. Trong quá trình đó, sự phát triển thương mại

đã làm gia tăng nhanh chóng và sự đa dạng chủng loại hàng hóa. Bên cạnh những

thành quả đó, thì hiện nay tình trạng buôn bán hàng giả diễn ra ngày càng trở nên

phổ biến ở hầu hết các khu vực, quốc gia với nhiều chủng loại hàng hóa. Điều này

đã trở thành lực cản lớn đối với sự phát triển kinh tế của tất cả các quốc gia trong đó

có Việt Nam, không những xâm phạm đến trật tự quản lý kinh tế mà còn xâm hại

đến sở hữu hợp pháp của các tổ chức, cá nhân, tính mạng, sức khỏe của người dân,

xâm phạm đến an toàn trật tự xã hội. Nhà nước ta đã có nhiều biện pháp để ngăn

chặn, đấu tranh, phòng ngừa đối với tệ nạn buôn bán hàng giả. Trong đó, có biện

pháp xử lý hình sự là một trong những biện pháp nghiêm khắc nhất, được Nhà nước

ta áp dụng để đấu tranh, ngăn chặn và xử lý đối với người buôn bán hàng giả.

Trong những năm gần đây, các cơ quan bảo vệ pháp luật đã tích cực tổ chức

điều tra, khám phá và xử lý kịp thời nhiều vụ án sản xuất, buôn bán hàng giả đưa

nhiều đối tượng phạm tội ra xét xử góp phần quan trọng vào sự phát triển kinh tế

của đất nước. Tuy nhiên, xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau mà tình hình

tội phạm sản xuất, buôn bán hàng giả vẫn không giảm, thậm chí còn có chiều

hướng gia tăng, gây ra thiệt hại lớn cho các đơn vị kinh tế, doanh nghiệp và nhân

dân. Điều này có tác động tiêu cực đến sự phát triển của nền kinh tế đất nước và

đời sống nhân dân, làm thất thoát tiền của Nhà nước, ảnh hưởng nghiêm trọng đến

sức khỏe, tính mạng của nhân dân. Trong khi đó các biện pháp đấu tranh, phòng

chống tội buôn bán hàng giả còn nhiều bất cập, chưa có sự phối hợp đồng bộ giữa

các lực lượng thực thi pháp luật với quần chúng nhân dân. Do đó tính răn đe và

tính hiệu quả khi xử lý các vụ án về buôn bán hàng giả còn thấp, biểu hiện rõ nhất

là mặc dù tội buôn bán hàng giả ngày càng diễn biến phức tạp và có chiều hướng

gia tăng, nhưng tỷ lệ các vụ án được phát hiện còn thấp, việc tiến hành điều tra

chậm, đề nghị xử lý hình sự còn ít.

Việt Nam đang trong quá trình phát triển nền kinh tế thị trường, định hướng

xã hội chủ nghĩa, hội nhập sâu rộng với nền kinh tế thế giới. Việt Nam đang hoàn