Tình trạng nhiễm cầu trùng ở đàn lợn nuôi tại tỉnh bắc giang và nghiên cứu một số đặc điểm bệnh lý

Bé gi¸o dôc vµ ®µo t¹o

tr−êng ®¹i häc n«ng nghiÖp hµ néi

----------
----------

NguyÔn thÞ h−¬ng giang

TÌNH HÌNH NHIỄM CẦU TRÙNG Ở ðÀN LỢN NUÔI TẠI TỈNH

BẮC GIANG VÀ NGHIÊN CỨU MỘT SỐ ðẶC ðIỂM BỆNH LÝ

CHỦ YẾU CỦA LỢN BỆNH

LuËn v¨n th¹c sÜ n«ng nghiÖp

Chuyên ngành : THÚ Y

Mã số : 60.62.50

Người hướng dẫn khoa học: TS. NGUYỄN HỮU NAM

Hµ Néi - 2009

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sỹ khoa học Nông nghiệp…….. ………………………i

LỜI CAM ðOAN

Tôi xin cam ñoan ñây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số

liệu và kết quả trình bày trong luận văn là trung thực và chưa từng có ai công

bố trong bất cứ công trình nào khác.

Tôi cam ñoan rằng mọi sự giúp ñỡ cho việc thực hiên luận văn này ñã

ñược cảm ơn và các thông tin trích dẫn trong luận văn ñều ñã ñược chỉ rõ

nguồn gốc./.

Tác giả

Nguyễn Thị Hương Giang

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sỹ khoa học Nông nghiệp…….. ………………………ii

LỜI CẢM ƠN

Tôi xin chân thành cảm ơn trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội, Viện

ñào tạo sau ñại học, Khoa thú y cùng các thầy cô giáo ñã tạo mọi ñiều kiện

thuận lợi, giúp ñỡ hoàn thành luận văn này.

Hoàn thành luận văn này tôi luôn luôn nhận ñược sự giúp ñỡ tận tình

của các thầy giáo, cô giáo trong bộ môn Bệnh lý. ðặc biệt là thầy hướng dẫn

khoa học TS. Nguyễn Hữu Nam ñã tận tình giúp ñỡ tôi trong quá trình nghiên

cứu và xây dựng luận văn.

Tôi xin chân thành cảm ơn Trường cao ñẳng Nông – Lâm Bắc Giang,

phòng nông nghiệp các huyện Lạng Giang, Yên Dũng, Việt Yên tỉnh Bắc

Giang, cùng toàn thể ñồng nghiệp cùng bạn bè ñã ñộng viên, giúp ñỡ tôi thực

hiện ñề tại.

Nhân dịp hoàn thành luận văn tôi xin ñược bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc

tới nhà trường, các thầy cô giáo, TS. Nguyễn Hữu Nam, các cơ quan, gia ñình

cùng toàn thể bạn bè ñồng nghiệp ñã giúp ñỡ, ñộng viên tôi trong suốt thời

gian qua.

Hà Nội, ngày 22 tháng 09 năm 2009

Tác giả luận văn

Nguyễn Thị Hương Giang

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sỹ khoa học Nông nghiệp……..

………………………iii

MỤC LỤC

Lời cam ñoan i

Lời cảm ơn ii

Mục lục iii

Danh mục các từ viết tắt v

Danh mục bảng vi

Danh mục hình vii

1. MỞ ðẦU 1

1.1 Tính cấp thiết của ñề tài 1

1.2 Mục tiêu của ñề tài 2

2. TỔNG QUAN TÀI LIỆU 3

2.1 Tình hình nghiên cứu trong, ngoài nước về cầu trùng và bệnh do

cầu trùng gây ra. 3

2.2 Một số ñặc ñiểm của cầu trùng 8

2.3 Những hiểu biết về bệnh cầu trùng lợn 16

2.4 Miễn dịch học trong bệnh cầu trùng nói chung 25

2.5 Một số hiểu biết cơ bản về huyết học 29

3. ðỊA ðIỂM, ðỐI TƯỢNG, NỘI DUNG NGUYÊN LIỆU VÀ

PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 34

3.1 ðịa ñiểm nghiên cứu 34

3.2 ðối tượng nghiên cứu 34

3.3 Nội dung nghiên cứu 34

3.4 Nguyên liệu và phương pháp nghiên cứu 35

3.5 hương pháp xử lý số liệu 43

4. KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN 44

4.1 Tình hình nhiễm cầu trùng ở ñàn lợn nuôi trong các nông hộ và

trang trại tại một số ñịa phương thuộc tỉnh Bắc Giang 44

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sỹ khoa học Nông nghiệp…….. ………………………iv

4.1.1 Tỷ lệ và cường ñộ nhiễm cầu trùng lợn theo các huyện. 44

4.1.2 Tỷ lệ và cường ñộ nhiễm cầu trùng theo lứa tuổi của lợn 47

4.1.3 Tỷ lệ và cường ñộ nhiễm cầu trùng ở lợn có trạng thái phân khác nhau 50

4.1.4 Tỷ lệ và cường ñộ nhiễm cầu trùng ở lợn theo các tháng trong

năm (từ tháng 12/ 2008 ñến 6/ 2009) 52

4.2 Một số ñặc ñiểm bệnh lý chủ yếu của lợn mắc bệnh cầu trùng 54

4.2.1 Các triệu chứng lâm sàng 54

4.2.2 Một số chỉ tiêu sinh lý máu ở lợn mắc bệnh cầu trùng 62

4.2.3 Một số chỉ tiêu sinh hóa máu ở lợn mắc bệnh cầu trùng 69

4.2.4 Bệnh tích ñại thể ở lợn mắc bệnh cầu trùng. 72

4.2.3 Bệnh tích vi thể ở lợn mắc bệnh cầu trùng. 76

5. KẾT LUẬN VÀ ðỀ NGHỊ 81

5.1 Kết luận 81

5.2 ðề nghị 82

TÀI LIỆU THAM KHẢO 83

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sỹ khoa học Nông nghiệp…….. ………………………v

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT

Từ viết tắt Nghĩa trong khóa luận

E Eimeria

I Isospora

Sp Species

g Gam

cs cộng sự

Hb Hemoglobin

L Lít

VD Ví dụ

Nxb Nhà xuất bản

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sỹ khoa học Nông nghiệp…….. ………………………vi

DANH MỤC BẢNG

STT Tên bảng Trang

4.1: Tỷ lệ và cường ñộ nhiễm cầu trùng ở lợn theo các huyện 45

4.2: Tỷ lệ và cường ñộ nhiễm cầu trùng theo lứa tuổi của lợn 47

4.3: Tỷ lệ và cường ñộ nhiễm cầu trùng ở lợn theo trạng thái phân 50

4.4: Tỷ lệ và cường ñộ nhiễm cầu trùng ở lợn theo các tháng trong năm 52

4.5: Những triệu chứng lâm sàng của lợn mắc bệnh cầu trùng 55

4.6: Một số chỉ tiêu hệ hồng cầu của lợn mắc bệnh cầu trùng. 63

4.7. Số lượng và công thức bạch cầu của lợn mắc bệnh cầu trùng 66

4.8: Một số chỉ tiêu sinh hóa máu ở lợn mắc bệnh cầu trùng 70

4.9: Bệnh tích ñại thể ở lợn mắc bệnh cầu trùng 72

4.10: Bệnh tích vi thể ở lợn mắc bệnh cầu trùng 76

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sỹ khoa học Nông nghiệp……..

………………………vii

DANH MỤC HÌNH

STT Tên hình Trang

1.1. Cấu tạo Oocyst giống Eimeria gây bệnh (Sporulated Eimeria

Oocyst) 9

1.2. Cấu trúc phân biệt noãn nang giữa giống Eimeria và Isospora 13

1.3. Chu trình sinh học của cầu trùng giống Eimeria 13

4.1: Tỷ lệ nhiễm cầu trùng ở lợn theo các huyện 46

4.2: Biểu ñồ tỷ lệ nhiễm cầu trùng theo lứa tuổi của lợn 49

4.3: Biểu ñồ tỷ lệ nhiễm cầu trùng ở lợn theo trạng thái phân 51

4.4: Biểu ñồ tỷ lệ nhiễm cầu trùng ở lợn theo các tháng trong năm 53

4.5.1 Lợn con 18 ngày tuổi mắc bệnh cầu trùng nặng còi cọc, chậm

lớn, da khô, lông xù 60

4.5.2 Phân của lợn mắc bệnh cầu trùng 60

4.5.3 Lợn mắc bệnh ủ rũ mệt mỏi, hay năm một chỗ 60

4.5.4 Phân sệt như màu xanh xám như nước xi măng 60

4.5.5. Oocyst cầu trùng vừa mới theo phân ra bên ngoài 61

4.5.6. Phôi bào của Oocyst cầu trùng ñang co lại ñể hình thành túi bào tử 61

4.5.7. Oocyst cầu trùng trong phân lợn ñang co lại ñể hình thành bào tử 61

4.5.8. Sự hình thành Sporocyst trong môi trường Bichromate kali 2,5% 61

4.7: Công thức bạch cầu của lợn mắc bệnh cầu trùng 68

4.9.1 Không tràng của ruột non bị xung huyết 75

4.9.2 Hồi tràng của ruột non bị xung huyết 75

4.9.3 Ruột non bị xuất huyết nhẹ 75

4.9.4 Chất chứa trong ruột màu vàng kem 75

4.5.5 Hạch màng treo ruột tăng sinh 75

4.5.6 Ruột non bị xung huyết, hạch màng treo ruột tăng sinh 75

4.10.1. Ruột non bị xung huyết 79

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sỹ khoa học Nông nghiệp……..

………………………viii

4.10.2. Thâm nhiễm tế bào viêm 79

4.10.3. Thể Schizont trong tế bào biểu mô ruột 79

4.10.4. Tế bào biểu mô ruột bình thường 79

4.10.5. Tế bào biểu mô bong tróc cùng noãn nangcầu trùng 80

4.10.6. Noãn nang cầu trùng trong tế bào biểu mô ruột 80

4.10.7. Lông nhung ruột bị ñứt rách 80

4.10.8. Lông nhung ruột bình thường 80