Tính toán các hằng số mạng tinh thể trong một số vật liệu phát quang.

ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG

TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM

KHOA VẬT LÝ

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP

Đề tài:

TÍNH TOÁN CÁC HẰNG SỐ MẠNG

TINH THỂ TRONG MỘT SỐ VẬT

LIỆU PHÁT QUANG

Sinh viên thực hiện : Lê Vũ Thái Sơn

Lớp : 12CVL

Khóa : 2012 – 2016

Ngành : Vật lý học

Giảng viên hƣớng dẫn : Th.S Trƣơng Thành

Đà Nẵng, 04/2016

Khóa luận tốt nghiệp GVHD: Th.S Trương Thành

SVTH: Lê Vũ Thái Sơn Trang: i

Lời Cảm Ơn!

Đầu tiên em xin chân thành cảm ơn đến quý thầy cô giáo Trường Đại

học Sư Phạm – Đại học Đà Nẵng, đặc biệt là các thầy cô giáo trong Khoa Vật

Lý đã dạy dỗ, truyền đạt cho em những kiến thức và kinh nghiệm quý báu bằng

cả tâm huyết và sự nhiệt tình của thầy cô trong suốt bốn năm học qua.

Em xin gởi lời cảm ơn chân thành đến thầy Trương Thành, Lê Văn

Thanh Sơn – cảm ơn thầy đã truyền thụ cho em rất nhiều kiến thức cũng như

niềm đam mê trong ngành Vật Lý mà em đã chọn. Thầy đã tận tình quan tâm,

giúp đỡ, giải đáp những thắc mắc và tạo mọi điều kiện thuân lợi cho em. Nhờ

đó, em mới có thể hoàn thành tốt được khóa luận này.

Cuối cùng em xin gởi lời cảm ơn đến gia đình, người thân, bạn bè đã tạo

mọi điều kiện giúp đỡ và động viên tôi rất nhiều trong quá trình học tập.

Mặc dù dù em đã cố gắng hoàn thành khóa luận trong phạm vi cho phép

nhưng chắc chắn sẽ không tránh khỏi thiếu sót. Em kính mong nhận được sự

cảm thông và tận tình chỉ bảo của quý thầy cô, các anh chị và các bạn đóng góp

ý kiến để cho bài báo cáo được hoàn chỉnh hơn.

Em xin chân thành cảm ơn!

Đà Nẵng, ngày 20 tháng 4 năm 2016

Sinh viên

Lê Vũ Thái Sơn

Khóa luận tốt nghiệp GVHD: Th.S Trương Thành

SVTH: Lê Vũ Thái Sơn Trang: ii

Mục lục

Lời Cảm Ơn! ..................................................................................................................................... i

MỞ ĐẦU .......................................................................................................................................... 1

CHƢƠNG I: CẤU TRÚC TINH THỂ

[3]

......................................................................................... 2

1.1.Các phƣơng pháp mô tả cấu trúc tinh thể................................................................................. 2

1.1.1.Mô tả theo kiểu ô cơ sở.......................................................................................................... 2

1.1.2.Mô tả cấu trúc theo kiểu xếp khít các khối cầu......................................................................11

1.1.3.Mô tả cấu trúc bằng cách nối các khối đa diện trong không gian ...........................................13

1.2.Cấu trúc tinh thể của các oxit ...................................................................................................15

1.2.1.Oxit có công thức chung MO................................................................................................15

1.2.2.Oxit có công thức M2O3........................................................................................................16

1.2.3.Oxit có công thức MO2 .........................................................................................................17

1.3.Các yếu tố ảnh hƣởng đến kiểu cấu trúc tinh thể.....................................................................18

1.3.1.Số cấu hình của nguyên tử (CN: Configuration Number) ......................................................19

1.3.2.Ảnh hưởng của kiểu liên kết .................................................................................................19

1.3.3.Ảnh hưởng của bán kính nguyên tử, ion................................................................................20

CHƢƠNG II: NHIỄU XẠ TINH THỂ

[4]

........................................................................................22

2.1.Hiện tƣợng nhiễu xạ tia X.........................................................................................................22

2.2.Định luật Vulf – Bragg ..............................................................................................................23

2.3.Cƣờng độ nhiễu xạ ....................................................................................................................24

2.3.1.Nhiễu xạ bởi điện tử tự do ....................................................................................................25

2.3.2.Nhiễu xạ bởi nguyên tử ........................................................................................................25

2.3.3.Nhiễu xạ bởi ô mạng cơ sở ...................................................................................................25

2.4.Nhiễu xạ tinh thể bằng phƣơng pháp nhiễu xạ bột ..................................................................26

CHƢƠNG III: CHẾ TẠO MẪU, PHƢƠNG PHÁP ĐO, KẾT QUẢ VÀ NHẬN XÉT.................29

3.1.Các bƣớc chế tạo mẫu ...............................................................................................................29

3.2.Phƣơng pháp đo ........................................................................................................................30

3.3.Kết quả ......................................................................................................................................30

3.3.1.Mẫu ZnO.Al2O3

[7]

.................................................................................................................30

3.3.1.1.Phổ nhiễu xạ tia X .........................................................................................................30

3.3.1.2.Hằng số mạng................................................................................................................31

3.3.1.3.Kích thước hạt ...............................................................................................................32

3.3.2.Mẫu BaO.Al2O3

[5,6]

...............................................................................................................33

3.3.2.1.Phổ nhiễu xạ tia X .........................................................................................................33

3.3.2.2.Hằng số mạng................................................................................................................34

3.3.2.3. Kích thước hạt ..............................................................................................................35

CHƢƠNG III: KẾT LUẬN............................................................................................................36

Khóa luận tốt nghiệp GVHD: Th.S Trương Thành

SVTH: Lê Vũ Thái Sơn Trang: iii

TÀI LIỆU THAM KHẢO ..............................................................................................................37

ĐÁNH GIÁ VÀ NHẬN XÉT CỦA GIẢNG VIÊN PHẢN BIỆN ..................................................38